Inkomensregelingen - Inkomen
Beleidskaders, -monitors en wetgeving1. Elke Rotterdammer die daar recht op heeft ontvangt tijdig een (juiste) bijstandsuitkering
2. Elke werkzoekende kan rekenen op passende en betrouwbare dienstverlening
Omschrijving taakveld
Binnen het taakveld Inkomensregelingen biedt de gemeente inkomensondersteuning aan Rotterdammers die dit nodig hebben door het verstrekken van uitkeringen. Daarnaast vindt er binnen dit taakveld handhaving plaats, wat bijdraagt aan de rechtmatigheid van de verstrekte uitkeringen.
Dienstverlening is niet alleen een product of dienst die de gemeente biedt, maar ook de manier waarop ze deze product of dienst levert: de persoonlijke bejegening door de ambtenaar. De ambtenaren zijn attent en werken Rotterdammergericht: Ze handelen pro-actief, situationeel, passen het gedrag aan de klant en de omstandigheden aan. De dienstverlening is mensgericht. Het contact is vriendelijk, open, respectvol en beleefd. Zeluistert, leeft zich in in de situatie van de ander en zijn betrokken. Ze neemt persoonlijk contact op als de situatie erom vraagt. Ze is bereikbaar en service wordt geboden door een medewerker met kennis van zaken.
De dienstverlening is duidelijk. Er is inzicht in de servicenormen en hoe de gemeente daarop presteert. Informatie over de tevredenheid van de dienstverlening wordt gebruikt voor verbetering van de dienstverlening. De informatie is eenduidig, duidelijk, volledig, juist en actueel. Informatie over producten en diensten is digitaal beschikbaar of afneembaar.
Klachten en bezwaren worden gezien als een aanleiding om te leren hoe de dienstverlening aan de uitkeringsgerechtigden kan worden verbeterd. Fouten maken mag en zijn aanleiding om te verbeteren. Klachten gaan vaak over tijdigheid en kwaliteit van de organisatie en over de bejegening van ambtenaren. De klachten, met name bejegeningsklachten, worden tot een minimumniveau teruggedrongen.
Wat willen we bereiken
Effect indicatoren1.1 Tijdig besluiten op een aanvraag uitkering levensonderhoud (algemene bijstand) en bijzondere bijstand
Het tijdig besluiten over het recht op een uitkering draagt eraan bij dat Rotterdammers die dat nodig hebben een stabiele inkomensbasis hebben als basis voor participatie of werk. De gemeente is daarbij aan wettelijke normen gehouden. De gemeente verstrekt een wettelijk voorschot, zodra dit nodig is.
1.2 Terechte bijstandsuitkeringen verstrekken
De gemeente heeft de wettelijke taak om ervoor zorg te dragen dat de uitkeringen, die verstrekt worden, rechtmatig zijn.
1.3 ‘Compliant’ gedrag van de werkzoekende (t.a.v. de bijstandsuitkering)
De gemeente wil voorkomen dat bijstandsgerechtigden bewust of onbewust onrechtmatig uitkeringen ontvangen. Daarmee wordt voorkomen dat werkzoekenden in financiële problemen komen, doordat zij te maken krijgen met terugvorderingen.
2.1 De Rotterdamse burger ervaart een goede dienstverlening
De dienstverlening die de burger ervaart van de gemeente is snel, duidelijk, regelarm en mensgericht. Snel betekent dat wat snel kan, snel gaat. De gemeente wil de doorlooptijd voor het opstellen van een besluit bij aanvraag van een uitkering en een statuswijziging sterk verkorten. Dit om de inkomensonzekerheid van werkzoekenden terug te dringen en de weg naar werk te bekorten. De wettelijk norm van 8 weken wordt gehanteerd.
2.2 Minder (gegronde) klachten en bezwaren
In de laatste jaren is de stijgende trend van klachten en bezwaren omgebogen naar een daling. De gemeente richt zich op een verdere daling van de klachten en bezwaren van de bijstandsgerechtigden over genomen besluiten, de organisatie en de bejegening door ambtenaren. Klachten en bezwaren zijn een uiting van ongenoegen van de burger. De gemeente wil het aantal klachten en bezwaren terugbrengen waar dat mogelijk is. Het spreekt voor zich dat de gemeente klachten en bezwaren adequaat en snel will afhandelen (90% binnen 4 weken).
De gemeente wil het aantal bejegeningsklachten ieder jaar terugdringen met 10% zodat deze klachten in 2022 minimaal gehalveerd zijn. Het aantal bezwaren loopt parallel met het aantal (appellabele) besluiten van de gemeente.
Wat gaan we daar voor doen
Prestatie indicatoren1.1 Aanvragen (algemene en bijzondere bijstand) behandelen en dienstverlening verbeteren
De Participatiewet biedt iedereen de mogelijkheid om een aanvraag levensonderhoud te doen. De aanvragen (algemene en bijzondere bijstand) en dienstverlening gaat de gemeente verbeteren door de doorlooptijd van aanvragen te verkorten. Er wordt voortdurend aan gewerkt om de dienstverlening rondom dit proces te verbeteren.
1.2 De methode inkomstenverrekening verbeteren
Als een bijstandsgerechtigde aanvullend op deeltijdinkomsten een uitkering nodig heeft, is er sprake van verrekening van de inkomsten met de uitkering. De gemeente voert experimenten uit om dit proces te verbeteren, met als doel te stimuleren dat bijstandsgerechtigden voor wie voltijd werk nog niet mogelijk is, in deeltijd gaan werken.
1.3 Handhaven en uitvoeren van (her)onderzoeken
In 2018 en 2019 vinden in beide jaren 6.000 heronderzoeken plaats. Handhaving en uitvoeren van (her)onderzoeken wordt in deze collegeperiode gecontinueerd. De invulling hiervan in de jaren 2020 en verder wordt bij de volgende begroting bezien.
1.4 Terugvorderen en incasso
Wanneer blijkt dat iemand onterecht een uitkering heeft ontvangen, zal het onrechtmatig ontvangen deel worden teruggevorderd.
1.5 Het aanvraag- en beheerproces digitaliseren
De gemeente is intensief bezig haar dienstverlening aan de burger te vernieuwen. Dit vertaalt zich naar inrichtingsvraagstukken en -principes zoals: zelfservice voor burgers en bedrijven, het verkrijgen van een integraal klantbeeld, automatisering van aanvragen en zaakgewijs werken met digitale dossiers. Het is een noodzakelijke ontwikkeling om de dienstverlening voor de burgers en bedrijven op een niveau te krijgen zoals we in de maatschappij gewend zijn, waarbij door digitalisering ondersteunde klantprocessen gebruikelijk zijn. Voor de burgers, die over onvoldoende ICT vaardigheden beschikken, blijft een 'papieren' aanvraagprocedure bestaan.
2.1 Een betrouwbare en voorspelbare dienstverlening
Om de doorlooptijd van besluitvorming op bijstandsaanvragen te optimaliseren gaat de gemeentede belangrijkste bottlenecks in de primaire aanvraag- en mutatieprocessen detecteren en deze reduceren. De gemeente doet dat onder meer met pilots en experimenten. In dat kader zal ook de inspanningsperiode in het aanvraagproces worden heroverwogen.
2.2 Correcte bejegening
De gemeentestreeft een vermindering van het aantal bejegeningsklachten na. Daarvoor worden alle bejegeningsklachten geëvalueerd en via verbetercirkels aangepakt. Ze monitort de processen met veel klantcontacten. Verder is er aandacht voor de hospitality van ambtenaren door trainingen en learning on the job.
2.3 Aantal klachten en bezwaren terugdringen
De gemeentewil het aantal klachten en bezwaren terugdringen door de belangrijkste grondoorzaken om bezwaar in te dienen vast te stellen en deze waar mogelijk weg te nemen
2.4 Advies geven en begeleiding bieden aan ondernemers
Het Regionaal Bureau Zelfstandigen biedt aan Rotterdamse (aspirant) ondernemers en zzp’ers financiële ondersteuning en advies. De wettelijke kaders hiervoor zijn Besluit bijstandverlening zelfstandigen (Bbz) en Wet Inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijke arbeidsongeschikte gewezen zelfstandigen (IOAZ).
2.5 Kennis- en informatiegestuurd werken; onderzoek en evaluatie
Er wordt een pilot rondom informatiegestuurde handhaving uitgevoerd. In deze pilot worden op basis van beschikbare data risicoprofielen ontwikkeld die bijdragen aan het gerichter opsporen van uitkeringsfraude.
Effect indicatoren
Beschrijving effectindicator (collegetarget) | 2017 | 2018 | 2019 | 2020 | 2021 | 2022 | |
---|---|---|---|---|---|---|---|
1.1 Saldo tekort BUIG | Streefwaarde | € 0 | € 0 | € 0 | € 0 | ||
Realisatie | € -/- 29,5 mln | ||||||
1.2 Rechtmatige verstrekking van bijstand (%) | Streefwaarde | 97 % | 97 % | 97 % | 97 % | ||
Realisatie | 99,78 % | ||||||
2.2 Klachten over bejegening | Streefwaarde | - 10% | - 10% | - 10% | - 10% | ||
Realisatie |
Prestatie indicatoren
Beschrijving prestatie-indicatoren | Realisatie 2017 | 2018 | 2019 | 2020 | 2021 | 2022 | |
---|---|---|---|---|---|---|---|
1.1 Percentage besluiten bijstandsaanvraag (Levensonderhoud en Bijzondere Bijstand) binnen 8 weken | Streefwaarde | 90% | 90% | 90% | 90% | ||
Realisatie | 92,3 % (LO) 92 % (BB) | ||||||
1.2 Tijdig (binnen 4 weken) verwerken van inkomstenverrekeningen | Streefwaarde | 90 % | 90 % | 90 % | 90 % | ||
Realisatie | 75,2 % | ||||||
1.3 Heronderzoeken (aantal) | Streefwaarde | 6.000 | 6.000 | pm | pm | ||
Realisatie | 2.601 € 2,5 mln | ||||||
2.1 Telefonische bereikbaarheid | Streefwaarde | 90 % | 90 % | 90 % | 90 % | ||
Realisatie | 85 % |
Overzicht baten en lasten
Overzicht van baten en lasten Inkomensregelingen - Inkomen | Realisatie 2017 | Begroting 2018 | Begroting 2019 | Raming 2020 | Raming 2021 | Raming 2022 | |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Baten exclusief reserves | 526.747 | 535.884 | 505.639 | 474.605 | 441.595 | 425.547 |
|
Bijdragen rijk en medeoverheden | 526.464 | 535.884 | 505.639 | 474.605 | 441.595 | 425.547 | |
Overige opbrengsten derden | 283 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
Overige baten | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
Lasten exclusief reserves | 617.220 | 598.455 | 579.326 | 536.387 | 500.480 | 484.406 |
|
Apparaatlasten | 43.758 | 44.148 | 45.461 | 40.996 | 38.279 | 38.159 | |
Inhuur | 9.227 | 8.182 | 8.206 | 6.189 | 5.536 | 5.532 | |
Overige apparaatslasten | 656 | 749 | 1.283 | 1.249 | 1.249 | 1.249 | |
Personeel | 33.875 | 35.216 | 35.972 | 33.559 | 31.495 | 31.379 | |
Interne resultaat | 277 | 2.966 | 4.981 | 7.229 | 9.475 | 11.720 | |
Interne resultaat | 277 | 2.966 | 4.981 | 7.229 | 9.475 | 11.720 | |
Programmalasten | 573.185 | 551.341 | 528.884 | 488.162 | 452.726 | 434.527 | |
Inkopen en uitbestede werkzaamheden | 13.192 | 15.289 | 17.768 | 16.872 | 17.053 | 17.559 | |
Kapitaallasten | 442 | 1.567 | 2.016 | 2.415 | 2.364 | 1.952 | |
Overige programmalasten | 3.491 | 101 | 101 | 101 | 101 | 101 | |
Sociale uitkeringen | 554.523 | 531.884 | 505.417 | 464.613 | 428.528 | 409.406 | |
Subsidies en inkomensoverdrachten | 1.537 | 2.501 | 3.582 | 4.161 | 4.680 | 5.509 | |
Saldo voor vpb en reserveringen | -90.473 | -62.572 | -73.688 | -61.782 | -58.885 | -58.858 | |
Vennootschapsbelasting | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
Saldo voor reserveringen | -90.473 | -62.572 | -73.688 | -61.782 | -58.885 | -58.858 | |
Reserves | -34.198 | 47.250 | 7.396 | 350 | 0 | 0 | |
Onttrekking reserves | 30.726 | 1.500 | 7.396 | 350 | 0 | 0 | |
Toevoeging reserves | 64.925 | 377 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
Vrijval Reserves | 0 | 46.127 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
Saldo | -124.671 | -15.322 | -66.291 | -61.432 | -58.885 | -58.858 |
Bijstellingen
Bijstellingen (x1000) | 2019 | 2020 | 2021 | 2022 | |
---|---|---|---|---|---|
Oorspronkelijke begroting | -63.396 | -59.986 | -60.119 | -60.119 | |
Coalitieakkoord: Basispad | 775 | 1.560 | 1.883 | 1.883 |
|
Ramingsbijstelling BUIG tekort | 0 | 0 | 0 | 0 | |
Formatieaanpassing flexibele schil vanwege volumeontwikkeling | 2.160 | 3.351 | 3.840 | 3.840 | |
Loonkostenproblematiek | -673 | -673 | -679 | -679 | |
Coalitieakkoord Basispad Overhead | -712 | -1.118 | -1.278 | -1.278 | |
Coalitieakkoord: Ramingsbijstellingen vermijdbaar | 145 | 150 | 153 | 153 |
|
Gedeeltelijk terugdraaien trend jaarschijf 2019 | 145 | 150 | 153 | 153 | |
Coalitieakkoord: Bezuinigingen | 47 | 45 | 43 | 38 |
|
Invulling structurele stelpost coalitieakkoord | 47 | 45 | 43 | 38 | |
Ramingsbijstellingen onvermijdelijk | -4.285 | -4.572 | -2.375 | -2.343 |
|
Uiitbreiding van de formatie als gevolg van toename contractgemeenten | 22 | 22 | 22 | 22 | |
Vervanging Socrates, structurele vervanging en beheer Edison | -3.380 | -2.365 | -2.233 | -2.316 | |
Correctie besparing programma innovatie | -755 | -2.058 | 13 | 13 | |
Actualisatie omslagrente | 18 | 18 | 13 | 7 | |
Uitbreiding formatie vervanging Socrates en structurele vervanging | -190 | -190 | -190 | -69 | |
Actualisatie kapitaallasten | 0 | 0 | 0 | 0 | |
Actualisatie raming BUIG 2018 en verder | 0 | 0 | 0 | 0 | |
Technische wijzigingen | 422 | 1.369 | 1.529 | 1.529 |
|
Loonbudgetoverheveling van overhead naar primair proces | -558 | 0 | 0 | 0 | |
Beveiliging | 170 | 170 | 170 | 170 | |
Coalitieakkoord basispad overhead | 712 | 1.118 | 1.278 | 1.278 | |
Formatiewijziging | 99 | 82 | 82 | 81 | |
Begroting na wijzigingen | -66.291 | -61.432 | -58.885 | -58.858 |
Coalitieakkoord: Basispad
Formatie-aanpassing flexibele schil vanwege volumeontwikkeling
Een deel van de formatie van programma Werk en Inkomen beweegt mee met de ontwikkeling van het volume BUIG (Bundeling Uitkeringen Inkomensvoorziening Gemeenten). Jaarlijks wordt de formatie van programma Werk en Inkomen op dit punt aan de hand van een formatierekenregel ontwikkeld door Berenschot herijkt. In tijden van een verwachte volumestijging werd er extra formatie geclaimd. Nu is de verwachting dat het bijstandsvolume in 2019 en verder zal dalen. Daarom wordt een deel van de formatie conform de afgesproken spelregels ingeleverd.
Loonkostenproblematiek
De loonkosten worden sinds 2013 genormeerd begroot. Het gehanteerde model is herijkt en wordt verder toegelicht in de paragraaf Bedrijfsvoering.
Coalitieakkoord Basispad Overhead
De onderdelen van het coalitieakkoord zijn geraamd inclusief overhead. Dit is een deel van de overhead dat is herverdeeld binnen het concern.
Coalitieakkoord: Ramingsbijstellingen vermijdbaar
Gedeeltelijk terugdraaien trend jaarschijf 2019
Als uitwerking van het coalitieakkoord is de bij de 4-maandsrapportage 2018 opgenomen trend/indexatie aangepast. Het percentage op de trendcategorie materieel is verlaagd van 0,9% naar 0%. Het trendpercentage subsidies is gehalveerd naar 2,1%.
Coalitieakkoord: Bezuinigingen
Invulling structurele stelpost coalitieakkoord
Dit betreft een invulling van de in het coalitieakkoord opgenomen structurele stelpost.
Ramingsbijstellingen onvermijdelijk
Uitbreiding van de formatie als gevolg van toename contractgemeenten
De toename van de lasten als gevolg van de uitbreiding van contractgemeenten wordt gedekt uit de extra bijdrage contractgemeenten.
Vervanging Socrates, structurele vervanging en beheer Edison
De applicatie Socrates is door de jaren heen zo omvangrijk en complex geworden dat de grenzen van beheersbaarheid zijn bereikt. Langdurig blijven werken met verouderde technologie leidt er veelal toe dat beheerskosten onevenredig stijgen en er risico's ontstaan in de betrouwbaarheid van het systeem en daarmee de uitvoering van de uitkeringsprocessen. Daartoe moet de applicatie Socrates worden vervangen. In de ramingsbijstelling is daarnaast een budget opgenomen voor het beheer van de applicatie Edison.
Gemeentelijke besluitvorming in de 8-maandsrapportage en begroting 2019 over de vervanging van Socrates, de structurele vervanging en beheer van Edison is noodzakelijk omdat dit bepalend is voor besluitvorming in G4-verband dit jaar (2018).
Het op orde krijgen van de basis infrastructuur is noodzakelijk om de ambitie van daling naar 30.000 bijstandsvolume te kunnen realiseren. Naast de vervanging van Socrates, de structurele vervanging en beheer van Edison is een structurele investering voor doorontwikkeling nodig. De applicatie Edison moet worden doorontwikkeld met functionaliteiten voor domein werk (o.a. werkgeversdienstverlening, matching op basis profielen) en domein inkomen (o.a. inkomstenverrekening). Daarom zal in de Voorjaarsnota 2019 middelen gevraagd worden voor de doorontwikkeling van Edison (ca. € 4 mln per jaar).
Correctie besparing programma innovatie
De vertraging in het programma innovatie zorgt er voor dat ingeboekte formatiebesparingen later worden gerealiseerd.
Actualisatie omslagrente
Als gevolg van de verlaging van de omslagrente (het interne rentepercentage) van 2,5% naar 2,25% zijn de rentelasten in de meerjarenbegroting bijgesteld.
Uitbreiding formatie vervanging Socrates en structurele vervanging
Om de veranderingen als gevolg de vervanging Socrates en structurele vervanging binnen de gemeente voor te bereiden en in te kunnen bedden is er extra capaciteit nodig.
Actualisatie raming BUIG 2018 en verder
Ten opzichte van de raming eind maart 2018, die verwerkt is in het coalitieakkoord, is in augustus 2018 de bijstandsvolume ambitie van het college verwerkt in de raming van de BUIG. Daarnaast heeft het Rijk bekend gemaakt het macrobudget in ieder geval in de jaren 2018 en 2019 te zullen ophogen met middelen voor statushouders (in de jaren daarna zullen deze middelen weer volledig afgebouwd worden). In totaal worden de BUIG baten (incl. vangnetuitkering 2017) geraamd op € 529,4 mln in 2018 en € 504,6 mln in 2019. De BUIG lasten worden in 2018 geraamd op € 534,8 mln en € 511,3 mln in 2019.
In 2018 wordt er uitgegaan van een gemiddelde uitkeringsprijs van € 14.400, een eindvolume van 36.000 (was 36.400) en een gemiddeld volume van 36.900. Voor 2019 wordt er uitgegaan van een gemiddelde prijs van € 14.350, een eindvolume van 34.400 en een gemiddeld volume van 35.200. Daarnaast wordt uitgegaan van kosten voor Loonkostensubsidie van € 3 mln in 2018 en € 6 mln in 2019, waarbij de taakstelling vanuit het Rijk voor garantiebanen als uitgangspunt dient.
Naar verwachting bedraagt het tekort op de BUIG in 2018 en 2019 in totaal € 6,3 mln.
Om het tekort op de BUIG te reduceren blijft de gemeente Rotterdam inzetten op onder anderen:
- het begeleiden van bijstandsgerechtigden naar deeltijdbanen (partiële inkomsten)
- continuering van de inzet op gehele uitstroom naar werk.- de verhoging van de incasso opbrengsten
- rechtmatigheid
- beperken van de instroom (preventie)
Naast het tekort op BUIG worden ook de lasten voor Social Impact Bond (SIB) gedekt uit de reserve WWB. De verwachte lasten voor SIB zijn in 2018 en 2019 € 700 en in 2020 € 350.
In totaal wordt voor de jaren 2018 en 2019 een onttrekking aan de reserve WWB geraamd van € 8,1 mln en toevoeging aan de reserve in 2018 van € 377.
Technische wijzigingen
Loonbudgetoverheveling van overhead naar primair proces
Herindeling van het budget voor handhaving.
Beveiliging
Herschikking van budget ter dekking van hogere verwachte beveiligingskosten.
Coalitieakkoord Basispad Overhead
De onderdelen van het coalitieakkoord zijn geraamd inclusief overhead. Deze wordt overgeheveld naar het programma overhead.
Formatiewijziging
Diverse geringe formatiewijzigingen binnen de organisatie.
Beleidskaders, beleidsmonitoren en wet- en regelgeving
- Nieuwe energie voor Rotterdam – coalitieakkoord 2018-2022
- Monitor Werk en Inkomen
Tot het taakveld Inkomensregelingen behoren:
- Inkomensvoorzieningen en loonkostensubsidies op grond van de Participatiewet.
- IOAW (Wet inkomensvoorzieningen oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze
- werknemers).
- IOAZ (Wet inkomensvoorzieningen oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte gewezen
- zelfstandigen).
- Kosten van levensonderhoud uit het Besluit bijstandsverlening zelfstandigen (Bbz 2004).
- Kosten levensonderhoud voor startende ondernemers uit Bbz 2004.