Afval - Grondstoffen
Beleidskaders, -monitors en wetgevingDe gebruikers van de stad in staat stellen om gescheiden en verantwoord afval als grondstof aan te bieden, door professionele oplossingen in te zetten passend bij het gebied.
De Grondstoffennota en het programma Rotterdam Circulair worden separaat vastgesteld en bevatten aanvullende kaders en maatregelen voor de periode 2019-2022.
Omschrijving taakveld
Het taakveld Grondstoffen omvat alle inspanningen die de gemeente verricht voor de gescheiden inzameling van grondstoffen, zowel bij huishoudens als bij bedrijven. De fysieke handelingen van het gescheiden inzamelen en afvoeren bij de desbetreffende verwerkingsbedrijven vallen onder dit taakveld, evenals de kosten voor de invordering van de afvalstoffenheffing en reinigingsrechten.
- Afvalscheiding en recycling;
- Vuilophaal en afvoer;
- Vuilstort en verwerking;
- Baten afvalstoffenheffing en reinigingsrechten;
- Kosten van de heffing en invordering van de afvalstoffenheffing.
Tot dit taakveld behoren niet:
- aanpak van zwerfvuil en veegdiensten.
Zoals in het programma Beheer van de Stad is opgenomen, vormt de omvang van het huishoudelijk restafval per inwoner per jaar de indicator voor de prestaties op dit taakveld. Er vindt bij overheden net als binnen de bredere maatschappij een ontwikkeling plaats in de richting van een circulaire economie waarin afval niet meer bestaat. Op Europees, nationaal en lokaal niveau wordt beleid gepresenteerd dat hier naartoe werkt. Ook in Rotterdam wordt beleid hiertoe ontwikkeld in de vorm van het programma Rotterdam Circulair en specifiek ten aanzien van huishoudelijk afval de Grondstoffennota 2019-2022. Deze tendens leidt ertoe dat Rotterdammers bewuster met hun afval omgaan en naar verwachting minder afval bij het restafval doen. Desondanks vormt de aantrekkende economie op de korte termijn een ontwikkeling die kan leiden tot een langzamere daling of zelfs kleine stijging van de omvang van het huishoudelijk restafval vanwege een stijging van de totale hoeveelheid afval.
Wat willen we bereiken
In 2050 wil Rotterdam een stad zonder afval zijn. Om dat te bereiken is het terugbrengen van de totale hoeveelheid afval en het scheiden van huishoudelijk afval van groot belang. In de Grondstoffennota en het programma Rotterdam Circulair zijn maatregelen opgenomen om dit te stimuleren.
Wat gaan we daar voor doen
Prestatie indicatoren- Stadsbeheer zamelt gescheiden het huishoudelijk afval van Rotterdammers in. Het fijn huishoudelijk afval wordt ingezameld aan huis of nabij de huishoudens met huis- of wijkcontainers. Voor het grof huishoudelijk afval kunnen Rotterdammers gebruik maken van één van de 7 milieuparken, een grofvuilafspraak of de Piekfijnwinkel;
- De afgelopen jaren is het aandeel restafval gedaald naar 302 kg/inwoner/jaar in 2017. In 2013 was dat nog 352 kg/inwoner/jaar. Vooral de invoering van gescheiden inzameling van gft in de laagbouw van de stad heeft hier aan bijgedragen evenals de terugloop in de totale hoeveelheid afval als gevolg van de economische crisis;
- In 2019 wordt verder gegaan met de invoering van gescheiden gft-inzameling in de kansrijke gebieden met laagbouwwoningen;
- Het onderzoek naar afvalscheidingsgedrag in de hoogbouw afronden en de inzichten gebruiken om afvalscheiding in de hoogbouw te verbeteren;
- Vanaf medio 2019 kunststofverpakkingsafval en drankenkartons nascheiden uit het restafval;
- Aanleggen van een nieuw Milieupark aan de Soesterbergstraat waar het circulair denken en handelen tot in de details is doorgevoerd;
- De afvalstoffenheffing verder differentiëren naar huishoudens met 1, 2 of 3+ personen. Minima ontzien via de kwijtschelding;
- Naastplaatsingen vaker en strenger beboeten. Hiervoor ook bestaande camera’s gebruiken. In 2019 wordt volgens de CROW-systematiek een 0-meting uitgevoerd om een target op naplaatsingen te bepalen;
- Onderzoeken hoe het scheiden van afval (financieel) aantrekkelijker wordt voor Rotterdammers. Op basis van de uitkomsten een pilot opstarten om dit in de praktijk uit te proberen;
- De Grondstoffennota 2019-2022 is in ontwikkeling en hierin zullen nieuwe maatregelen worden vastgelegd en ook nieuwe doelstellingen worden geformuleerd. Hierbij valt te denken aan:
- De inzamelvoorzieningen voor de hoogbouw de komende jaren over de hele stad uitbreiden met voorzieningen voor gft;
- Nadrukkelijk aandacht besteden aan het terugdringen van voedselverspilling met communicatiecampagnes. Het restafval bestaat voor het veruit het grootste deel uit gft (38-40%). Het gft zelf bestaat voor een groot deel uit voedselresten;
- Meer wijkcontainers plaatsen voor gescheiden grondstoffen. Wijkcontainers zoveel mogelijk clusteren om inwoners eenvoudig op één plek alle gelegenheid te geven voor het gescheiden aanbieden van grondstoffen. Ook worden alle wijkcontainers voorzien van een vulgraadsensor die het mogelijk maakt dynamische routes te rijden en alleen containers te ledigen die voor 80% of meer gevuld zijn. Op deze manier voorkomen we dat inwoners voor een volle container komen te staan;
- Afvalscheiding als thema op scholen onder de aandacht brengen bij de jeugd en indien mogelijk ook afvalscheiding op scholen realiseren;
- Preventieve maatregelen die het ontstaan van afval voorkomen. Bijvoorbeeld om Rotterdammers te helpen voedselverspilling tegen te gaan;
- Er worden verscheidene pilots uitgevoerd om de effectiviteit van nieuwe innovatieve maatregelen te toetsen voordat een eventuele uitrol volgt. Veel van deze pilots vinden plaats in Reyeroord;
- Ook het vierjarenprogramma Rotterdam Circulair 2019 – 2022 is in ontwikkeling. Hierin worden maatregelen benoemd waarmee Rotterdam de transitie naar de circulaire economie gaat maken. Rotterdam wil in 2050 een stad zonder afval zijn. Een belangrijk ijkjaar op weg daar naartoe is 2030. Circulair is dan de maatstaf en er is sprake van een halvering van het grondstoffengebruik;
- De programmatische aanpak van Rotterdam Circulair wordt dicht bij de uitvoering georganiseerd, bij Grondstoffen. Hier worden ook de programmabudgetten verantwoord. Er worden diverse maatregelen ingezet op 3 hoofdsporen:
- Stimuleren van de circulaire economie en vergroten van de werkgelegenheid;
- Bevorderen van het verminderen, hergebruiken en recyclen van afval;
- Transitie naar circulair bouwen en ontwikkelen.
In aanvulling op deze maatregelen wordt overkoepelend ingezet op het realiseren van een omslag naar circulair denken. Het realiseren van deze omslag bij inwoners en bedrijven is een voorwaarde voor succes: zonder deze bewustwording en als gevolg daarvan circulair handelen, kan de transitie nooit volledig succesvol zijn.
Prestatie indicatoren
We starten in 2019 met monitoring van een nieuwe CROW indicator voor bijplaatsingen naast containers (naastplaatsingen). Voor deze indicatoren geldt eveneens dat we de precieze definitie, de nulmeting en de streefwaarde in 2019 gaan bepalen.
Overzicht baten en lasten
Overzicht van baten en lasten Afval - Grondstoffen | Realisatie 2017 | Begroting 2018 | Begroting 2019 | Raming 2020 | Raming 2021 | Raming 2022 | |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Baten exclusief reserves | 100.532 | 98.112 | 100.066 | 100.326 | 100.473 | 100.473 |
|
Bijdragen rijk en medeoverheden | 331 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
Overige opbrengsten derden | 100.202 | 98.112 | 100.066 | 100.326 | 100.473 | 100.473 | |
Overige baten | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
Lasten exclusief reserves | 70.683 | 71.947 | 71.203 | 71.854 | 72.762 | 73.092 |
|
Apparaatlasten | 18.600 | 18.658 | 18.805 | 18.810 | 18.805 | 18.810 | |
Inhuur | 3.169 | 3.007 | 3.158 | 3.158 | 3.158 | 3.158 | |
Overige apparaatslasten | 456 | 547 | 513 | 517 | 513 | 517 | |
Personeel | 14.975 | 15.104 | 15.135 | 15.135 | 15.135 | 15.135 | |
Interne resultaat | 20.914 | 21.075 | 22.575 | 22.575 | 22.575 | 22.575 | |
Interne resultaat | 20.914 | 21.075 | 22.575 | 22.575 | 22.575 | 22.575 | |
Programmalasten | 31.169 | 32.214 | 29.823 | 30.469 | 31.382 | 31.707 | |
Inkopen en uitbestede werkzaamheden | 24.234 | 25.247 | 22.744 | 23.803 | 25.041 | 25.696 | |
Kapitaallasten | 6.948 | 6.967 | 7.079 | 6.666 | 6.340 | 6.011 | |
Overige programmalasten | -17 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
Salariskosten WSW en WIW | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
Sociale uitkeringen | 4 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
Subsidies en inkomensoverdrachten | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
Saldo voor vpb en reserveringen | 29.849 | 26.164 | 28.862 | 28.472 | 27.711 | 27.381 | |
Vennootschapsbelasting | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
Saldo voor reserveringen | 29.849 | 26.164 | 28.862 | 28.472 | 27.711 | 27.381 | |
Reserves | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
Saldo | 29.849 | 26.164 | 28.862 | 28.472 | 27.711 | 27.381 |
Bijstellingen
Bijstellingen (x1000) | 2019 | 2020 | 2021 | 2022 | |
---|---|---|---|---|---|
Oorspronkelijke begroting | 32.153 | 32.195 | 32.242 | 32.242 | |
Coalitieakkoord: Basispad | -1.485 | -1.799 | -2.343 | -2.545 |
|
Correctie opbrengsten ASH | -660 | -660 | -660 | -660 | |
Onderlossende containers | -535 | -849 | -1.393 | -1.595 | |
Actualisatie loonkostenmodel | -26 | -26 | -26 | -26 | |
Roadblocks | -264 | -264 | -264 | -264 | |
Coalitieakkoord: Ramingsbijstellingen vermijdbaar | 133 | 132 | 134 | 134 |
|
Trend | 133 | 132 | 134 | 134 | |
Coalitieakkoord: Intensiveringen | -875 | -1.250 | -1.675 | -1.800 |
|
Pilot afval scheiden loont | -250 | 0 | 0 | 0 | |
Stimuleren en faciliteren nieuw ondernemerschap en circulaire economie | -625 | -1.250 | -1.675 | -1.800 | |
Coalitieakkoord: Bezuinigingen | 150 | 150 | 150 | 150 |
|
Stoppen met keep it clean day | 150 | 150 | 150 | 150 | |
Ramingsbijstellingen onvermijdelijk | 94 | 106 | 113 | 114 |
|
Interne rente | 94 | 106 | 113 | 114 | |
Kapitaallasten | 0 | 0 | 0 | 0 | |
Technische wijzigingen | -1.307 | -1.062 | -910 | -915 |
|
Uitvoeringskosten | -1.361 | -1.111 | -964 | -964 | |
Diverse mutaties | 54 | 49 | 54 | 49 | |
Begroting na wijzigingen | 28.862 | 28.472 | 27.711 | 27.381 |
Coalitieakkoord: Basispad
Correctie opbrengsten Afvalstoffenheffing (ASH)
Een correctie op begrote opbrengsten ASH conform het coalitieakkoord.
Onderlossende containers
De afgelopen jaren is, ten gunste van de ASH, bespaard op het beheer van onderlossende containers (OLC’s). Met de toepassing van asset management is duidelijk geworden dat een extra investering noodzakelijk is.
Actualisatie loonkostenmodel
De loonkosten worden sinds 2013 genormeerd begroot, het gehanteerde model is herijkt en wordt verder toegelicht in de paragraaf Bedrijfsvoering.
Roadblocks
In verband met de toenemende dreiging van terroristische aanslagen zijn roadblocks sinds 2015 een vast onderdeel van de noodzakelijke veiligheidsmaatregelen bij grote evenementen. Hiervoor wordt steeds vaker een beroep gedaan op inzet van materieel en mensen wat ten koste gaat van het reguliere werk. Dit leidt tot hogere kosten om het reguliere werk alsnog gedaan te krijgen.
Coalitieakkoord: Ramingsbijstellingen vermijdbaar
Trend
Als uitwerking van het coalitieakkoord is de bij de 4-maandsrapportage 2018 opgenomen trend/indexatie aangepast. Het percentage op de trendcategorie materieel is verlaagd van 0,9% naar 0%. Het trendpercentage subsidies is gehalveerd naar 2,1%.
Coalitieakkoord: Intensiveringen
Pilot afval scheiden loont
Middelen ten behoeve van het doen van een onderzoek naar hoe het scheiden van afval (financieel) aantrekkelijker wordt voor Rotterdammers. Op basis van de uitkomsten van het onderzoek wordt een pilot vormgegeven om dit in de praktijk te toetsen.
Stimuleren en faciliteren nieuw ondernemerschap en circulaire economie
Rotterdam zet in op de transitie naar een circulaire economie, om deze transitie mogelijk te maken zijn middelen gereserveerd. Van dit bedrag is € 1,8 mln opgenomen in het taakveld 3.4.a Economische Promotie en € 1,8 mln op taakveld 7.3 Afval. In het vier jaren programma Rotterdam Circulair volgt de nadere uitwerking van deze ambities.
Coalitieakkoord: Bezuinigingen
Stoppen met keep it clean day
In voorgaande jaren is de Keep It Clean Day georganiseerd. Deze activiteit wordt niet doorgezet, de middelen die hiervoor werden ingezet vallen vrij.
Ramingsbijstellingen onvermijdelijk
Interne rente
Als gevolg van de verlaging van de omslagrente (het interne rentepercentage van 2,5% naar 2,25% zijn de rentelasten in de meerjarenbegroting bijgesteld.
Kapitaallasten
Als gevolg van wijzigingen in de investeringsplanning zijn de kapitaallasten (rente en afschrijving) in de meerjarenbegroting bijgesteld.
Technische wijzigingen
Uitvoeringskosten
Belastingen voert het heffen en innen van afvalstoffenheffing uit. De afgelopen jaren zijn de werkzaamheden bij Belastingen toegenomen waardoor er sprake is van een structureel capaciteitstekort. Om dit op te lossen zijn de afspraken over de vergoedingen voor deze werkzaamheden herzien. De begroting van het taakveld Afval - Grondstoffen geeft daardoor nu een goede weergave van de werkelijke uitvoeringskosten die Belastingen maakt voor dit taakveld.
Diverse mutaties
Diverse geringe mutaties.
Beleidskaders, beleidsmonitoren en wet- en regelgeving
- Rotterdam Circulair 2019-2022 (document nog niet beschikbaar)
- Rotterdamse Grondstoffennota 2019 – 2022 (document nog niet beschikbaar)
- Afvalstoffenverordening
- Wet milieubeheer
- LAP 3