Openbare orde en veiligheid

Samen met partners, bewoners en ondernemers werkt het college aan het minimaal handhaven van het huidige veiligheidsniveau en versterken daar waar het nodig is.

PRODUCT 1

Veilig

De gemeente heeft de taak om in nauwe samenwerking met Politie en het Openbaar Ministerie en de bewoners en ondernemers van Rotterdam om de veiligheid en de veiligheidsbeleving in de Rotterdamse buurten te vergroten.

PRODUCT 2

Crisisbeheersing en Regionale Veiligheid

De gemeente Rotterdam participeert in de gemeenschappelijke regelingen Gezamenlijke Brandweer en Veiligheidsregio Rotterdam-Rijnmond (VRR). De Wet Veiligheidsregio’s bepaalt dat de colleges van burgemeester en wethouders verantwoordelijk zijn voor de organisatie van de brandweerzorg, rampenbestrijding, crisisbeheersing en de geneeskundige zorg. Deelnemers aan de gemeenschappelijke regeling Gezamenlijke Brandweer zijn de gemeente Rotterdam en bedrijven uit het Rotterdamse havengebied met een brandweeraanwijzing. Deze bedrijven zijn verenigd binnen de Coöperatieve Industriële Brandweerzorg U.A. (CIBUA).

PRODUCT 3

Handhaven wet- en regelgeving

Veiligheid en openbare orde vragen om een toeziend oog en waar nodig handhavende actie. De inzet van wijkbeheerders en wijkhandhavers vormt de ruggengraat van de verbetering en handhaving van de wijkveiligheid. Behalve de algemene handhaving zet de gemeente in op een aantal speciale gebieden. Er is speciale aandacht voor de aanpak van zwerfvuil, o.a. door de inzet van een handhavingsteam aanpak Vuil. In het kader van verkeersveiligheid richt de inzet zich op voetgangers en fietsers. De handhaving van de milieuzones binnenstad en Maasvlakte II en het vrachtwagenverbod ’s-Gravendijkwal e.o. draagt bij aan verbetering van de luchtkwaliteit.

Doelstellingen programma

De gemeente heeft de taak om in nauwe samenwerking met de politie en het Openbaar Ministerie, de bewoners en ondernemers van Rotterdam de veiligheid en de veiligheidsbeleving in de Rotterdamse buurten te vergroten. De gemeente en haar partners zetten daarom in op onder meer de volgende thema's:

  • de basisveiligheid moet op orde zijn, daartoe zijn afspraken gemaakt met de politie, het Openbaar Ministerie en de RET

  • aanpak wijkveiligheid, het college zet o.a. met de mobiele toezichtspost in op meer toezicht en handhaving, betere zichtbaarheid en aanspreekbaarheid van de handhavers een schone en hele buitenruimte. Samenwerking met partners, bewoners en ondernemers, speciale aandacht voor senioren en vertrouwen in de eigen verantwoordelijkheden van de Rotterdammer zijn leidend in deze aanpak

  • tegengaan woonoverlast. Iedere Rotterdammer moet zich prettig en veilig voelen in zijn of haar woonomgeving

  • intensivering van de aanpak radicalisering en antiterreurmaatregelen

  • aanpak van asociaal en agressief verkeersgedrag

  • vermindering van het aantal overvallen, woninginbraken en straatroven (High Impact Crimes)

  • aanpak van de criminaliteit die de samenleving ondermijnt, zoals drugscriminaliteit, mensenhandel en witwassen. Ondermijning treedt op waar boven-en onderwereld verstrikt raken. De overheid maakt de veelal onzichtbare ondermijning zichtbaar en pakt deze aan

  • levendige stad, met oog voor veiligheid van evenementen en voorkomen van overlast bij de horeca

  • crisisbeheersing, rampenbestrijding

  • het controleren van naleving van regels voor drank en horeca, taxi’s en parkeren

  • het tegengaan van milieuovertredingen en milieuvervuiling door afval, asbest en overige dumpingen

  • gastheerschap jegens bewoners en bezoekers

 

Wijkveiligheid

Vanuit het Programma Oost is de reguliere sterkte van Toezicht en Handhaving opgehoogd vanuit de disciplines algemeen toezicht, jeugdhandhaving en gebiedsinterventie. Vanuit het Programma is de inzet van huismeesters financieel mogelijk gemaakt. De woningbouwcorporaties hadden in die beginfase een nadrukkelijk voorkeur voor wijkconciërges. De corporaties waren bereid te experimenteren met de nieuwe rol van de gemeentelijke huismeester naast die van hen. De uitkomsten van de evaluatie in 2018 toonden een rendementsverschil per locatie. Uiteindelijk leidde dit tot het aanstellen van 3 wijkconciërges en tot 3 huismeesters. In samenwerking met de politie is een werkwijze gehanteerd die ook in 2019 zal worden ingezet. Na iedere woninginbraak werden 20 omliggende panden bezocht door een preventieadviseur. Als de bewoner op grond van dit advies maatregelen effectueerde kreeg hij tot een vastgesteld maximumbedrag de helft van zijn onkosten vergoed. Op een aantal plaatsen in Prins Alexander leidde het inzetten van mobiel cameratoezicht tot het snel terugdringen van de overlast.

In 2018 is het warm-weer-protocol bij het strand Nesselande gecontinueerd en geïntensiveerd waardoor er zich geen noemenswaardige incidenten hebben plaatsgevonden.

 

Seksuele straatintimidatie

Per 1 januari 2018 is straatintimidatie opgenomen in de Algemene Plaatselijke Verordening (APV). Eind 2018 is bij de rechter naar aanleiding van een zaak straf opgelegd. Hiervoor is het Openbaar Ministerie in hoger beroep gegaan. Om de meldingsbereidheid te vergroten is er vanuit de gemeente een app ontwikkeld waarop slachtoffers snel melding kunnen doen van straatintimidatie. Deze app zorgt voor inzicht in locaties, tijden en situaties en biedt sinds kort tevens de mogelijkheid om een hulpvraag in te dienen.
Slachtofferhulp Nederland fungeert in deze als eerste opvang en kan tevens ondersteuning bieden bij het doen van aangifte. Bij de aanpak op straat zijn zowel de jongerenwerkers als de handhavers nauw betrokken.

 

Jeugdoverlast en jeugdcriminaliteit

In het Veiligheidsprogramma 2018 – 2023 is opgenomen dat de aanpak jeugdoverlast en jeugdcriminaliteit de komende jaren meer integraal onderdeel wordt van het Rotterdamse jeugdbeleid. De aanpak van jeugdoverlast en jeugdcriminaliteit blijft prioriteit.  Met ‘Beleidskader Jeugd 2015-2020 Rotterdam Groeit’ zet de gemeente in op het kansrijker, veiliger en gezonder opgroeien van kinderen en jongeren in de stad. Daarbij spelen naast risicofactoren ook beschermende factoren een grote rol. Sinds 2012 ziet de gemeente een dalende trend in de jeugdcriminaliteit. De teruggang in delicten zou ook deels verklaard kunnen worden door veranderde vrijetijdsbesteding (gaming en smartphonegebruik) of sterkere inzet van preventie. Ondanks deze daling is er ook een groep jongeren is die op steeds jongere leeftijd ernstige delicten plegen en al vroeg in aanraking komen met zwaardere criminaliteit.

 

High Impact Crimes

De aanpak High Impact Crimes is een intensieve en integrale aanpak van woninginbraken, straatroven en overvallen. Deze drie misdrijven worden ook wel de High Impact Crimes (HIC) genoemd vanwege de grote impact van de delicten op slachtoffers en de samenleving. Daarom is de gemeente in 2012 gestart met een integrale aanpak. Sinds 2012 werkt de gemeente samen met allerlei professionele partijen  – zowel (semi-)overheidsinstanties als het bedrijfsleven en brancheverenigingen -, ondernemers en bewoners om High Impact Crimes tegen te gaan. De aanpak HIC is ook in 2018 met succes voortgezet, hierover heeft de burgemeester op 18 februari 2019 een brief aan de raad verstuurd. 

Naast professionals is er veel aandacht voor kwetsbare bewoners en ondernemers. Specifiek voor senioren zijn in 2018 in circa 25 wijken voorlichtingen en trainingen gegeven over babbeltrucs, overval- en straatroofpreventie. Diverse ondernemers in specifieke gebieden zijn benaderd met een uitgebreid voorlichtingsaanbod over zowel overvallen als cybercrime. Ook de Slachtofferzorg is voortgezet.

 

Woonoverlast

De maatregelen uit het Actieplan Woonoverlast 2015-2019 moeten woonoverlast voorkomen en waar nodig beëindigen. Het actieplan wordt geëvalueerd. Op basis daarvan zal het college in juni 2019 met een nieuw voorstel komen. De gemeente doet daarbij ook een beroep op de eigen verantwoordelijkheid van bewoners en de inzet van partners. Alleen met de hulp van woningcorporaties, de politie, zorginstellingen én met de Rotterdammers kan woonoverlast snel beëindigd worden. Bij het Actieplan is nadrukkelijk gekozen voor een regierol voor de woonoverlastcoördinator. Bij de aanpak woonoverlast staan de slachtoffers van woonoverlast voorop. In de aanpak van woonoverlast vormen buurtbemiddeling en mediation belangrijke instrumenten. In het jaarverslag woonoverlast 2018 zal nader worden gerapporteerd.

 

Verkeersveiligheid

Onderdeel van het gemeentelijke Meerjarenplan Verkeersveiligheid 2015 – 2018 is het 10-puntenplan tegen asociaal verkeersgedrag. Acties uit dit plan, gericht op asociaal en agressief rijgedrag, zijn in 2018 samen met de politie en het Openbaar Ministerie voortgezet. Om asociaal rijgedrag aan te pakken, heeft de politie in 2018 10 grote verkeerscontroles gehouden op wisselende locaties.

Naast handhaving op onwenselijk verkeersgedrag zet de gemeente zich in om wenselijk verkeersgedrag via verkeerseducatie te bevorderen. Zo ging de gemeente in gesprek met jongeren over smartphonegebruik op de fiets en in de auto. Samen met partners werd daarnaast tijdens evenementen voorlichting gegeven over de BOB-campagne.

Ten slotte is op een aantal locaties ingezet op extra handhaving op bijvoorbeeld dubbel- en stoepparkeren. In 2018 zijn door Toezicht & Handhaving bijvoorbeeld 40 scholenacties gehouden, waarbij de focus lag op onveilige verkeerssituaties en parkeeroverlast door auto’s op de drukke haal- en brengtijden. De acties hebben verspreid over de stad plaatsgevonden, maar vooral in wijken met een hoge dichtheid van scholen en op basis van klachten en meldingen van scholen, ouders en omwonenden.

 

Sociale Veiligheid Openbaar Vervoer

Met het ‘rapportcijfer’ 7,7 wordt de RET door de reiziger hetzelfde gewaardeerd als vorig jaar, zo blijkt uit de resultaten van de Openbaar Vervoer (OV)-klantenbarometer, het jaarlijkse onderzoek naar de mening van reizigers in het OV in Nederland. De metro kreeg net als vorig jaar een 7,7 en ook de bus van de RET werd gewaardeerd met een 7,7. De tram werd dit jaar met een 7,8 gewaardeerd (afgerond een tiende lager dan het jaar ervoor).

 

Crisisbeheersing en (cyber) weerbaarheid van de stad

De dreiging van terrorisme, radicalisering, weerbaarheid van de stad na een (cyber) aanslag, polarisatie tussen groepen en maatschappelijke onrust vragen in toenemende mate inzet van politie en de gemeentelijke organisatie. De maatschappelijke en bestuurlijke impact van dergelijke incidenten kunnen groot zijn. Juist ook in de voor- en nafase van een crisis is veel bestuurlijke aandacht en ambtelijke inzet nodig. Daarmee wordt een groot beslag op de staande organisatie gelegd. Dat vraagt om andere werkwijzen en meer flexibiliteit binnen de staande (crisis)organisatie. Om slagvaardig op te treden in de toekomst worden (crisis)processen waarvoor de gemeente aan de lat staat, herijkt en versterkt.

Om de weerbaarheid van de stad verder te versterken tegen een incident of aanslag zijn in 2018 verschillende maatregelen getroffen. Zo zijn alle voorbereidingen getroffen om paaltjes en verzwaarde en verankerde elementen te plaatsen in de Witte de Withstraat, op de Meent en de Coolsingel. Voor de eerste twee straten geldt dat deze werkzaamheden in het tweede kwartaal van 2019 worden afgerond. In 2018 zijn ook de anti-terrorismepalen bij Rotterdam CS geplaatst. Verder zijn maatregelen getroffen bij (andere) risicovolle objecten. Zo is in 2018 een project afgerond om de veiligheid bij Rotterdamse moskeeën te vergroten.

Met de aanpak van radicalisering en polarisatie is in 2018 gewerkt aan het voorkomen van gewelddadig extremisme en het vergoten van de weerbaarheid van kwetsbare Rotterdammers tegen extreme ideologieën. Dit hebben we onder andere gedaan door samen met 180 sleutelpersonen maatschappelijke spanningen tegen te gaan, door 350 professionals te trainingen over (het signaleren van) radicalisering, door 29 theatervoorstellingen over radicalisering aan leerlingen te tonen en 33 dialoogbijeenkomsten te organiseren. Eind 2018 had het Meld- en adviespunt radicalisering (Mar) 89 meldingen over (mogelijk) geradicaliseerde personen in behandeling. Hiervan zijn 36 meldingen besproken in het casusoverleg van het Veiligheidshuis Rotterdam Rijnmond (VHRR). In december 2018 is de hernieuwde aanpak van radicalisering, extremisme en polarisatie van kracht gegaan, waarin de nadruk wordt gelegd op alle vormen van extremisme.

 

Ondermijning

De aanpak van ondermijnende criminaliteit in Rotterdam wordt vormgegeven samen met de RIEC-partners zoals de politie, de Belastingdienst en het Openbaar Ministerie. De gemeente en partners richten zich op thema’s als drugscriminaliteit en mensenhandel en gebieden zoals Rotterdam-Zuid, Spaanse Polder en Rotterdam-West. In 2018 is de bestuurlijke aanpak van ondermijnende criminaliteit geïntensiveerd en de integrale aanpak doorontwikkeld. Voor de aanpak is een extra stadsmarinier aangesteld en is er een impuls gegeven aan de aanpak op Rotterdam-West en in de Spaanse Polder. Er heeft een toename plaats gevonden van controles en er zijn meer bestuurlijke maatregelen zijn opgelegd. Ook zijn er gesprekken gevoerd met pandeigenaren in Rotterdam-West waardoor er bijvoorbeeld panden getransformeerd zijn tot woningen. Daarnaast is geïnvesteerd in het vergroten van de maatschappelijke weerbaarheid, door voorlichting te geven aan bewoners, ondernemers en brancheorganisaties. Door deze partijen bewust te maken van de thematiek kunnen zij zich beter wapenen tegen ondermijnende criminaliteit. Op deze wijze is ook de publieke-private samenwerking versterkt, zo zijn er bijvoorbeeld bijeenkomst georganiseerd waarbij ondernemers en brancheverenigingen in gesprek gaan met de gemeente.

 

Horeca-en evenementenvergunningen

Een levendige en gastvrije stad. Rotterdam is wederom populairder geworden als stad om horeca te exploiteren of evenementen te organiseren. De huidige ontwikkelingen juicht het college toe maar brengen ook uitdagingen met zich mee. De stad werkt aan verlevendiging en een grote woningbouwopgave. De soms tegengestelde stedelijke functies maken het vinden van een balans tussen veiligheid en een levendige gastvrije stad complex. Ondernemers zoeken ruimte om te flexibiliseren, experimenteren en te innoveren. Hierbij is maatwerk nodig. Ook de politiek vraagt om sturing en maatwerk. Hier wordt via de horecagebiedsplannen op ingezet. Er is onder andere ingezet op het bieden van ruimte aan ondernemers voor het experimenteren met terrassen in Rozenburg en openingstijden in het Centrum (Hoogstraat, Nieuwe Binnenweg). Daarnaast hebben ondernemers van de Zeekant-Zuid in Hoek van Holland de ruimte gekregen om hun exploitatie te verruimen. Eind 2018 is de gemeente gestart met het proces van herijking van de horecagebiedsplannen waarbij integraal en samen met bewoners of ondernemers lokaal invulling wordt gegeven aan de (on)mogelijkheden voor (nieuwe) horeca in de stad. Net als in 2017 is er meer aandacht en strenger beleid gericht tegen ondermijnende vormen van criminaliteit in de horeca. Dit versterkt het principe van high trust- high penalty. Voor de zomer 2019 zal het college het jaarverslag bestuurlijke handhaving 2018 aan de raad toezenden. Daarnaast zal het college ook voor het zomerreces 2019 het nieuwe evenementenvergunningenbeleid toezenden.

 

Brand-en Industriële Veiligheid

Op het gebied van Industriële Veiligheid werkt de gemeente nauw samen met partijen als de Veiligheidsregio Rotterdam-Rijnmond (VRR), de Dienst Centraal Milieudienst Rijnmond, de Provincie Zuid-Holland en het Havenbedrijf. Hierbij is de insteek om de transparantie van bedrijven over het naleven van wet- en regelgeving en de risicobeheersing te bevorderen.

 

Voortgang indicatoren

Samen met de partners, bewoners en ondernemers werkte het college 2014-2018 aan het minimaal handhaven van het veiligheidsniveau en het versterken daar waar dat nodig is. De ambities van het college zijn dat Rotterdam alleen nog maar veilige wijken kent en dat bewoners, ondernemers en bezoekers van de stad zich nog veiliger voelen. De collegetargets zijn gebaseerd op het wijkprofiel/veiligheidsindex dat één keer in de twee jaar verschijnt. In het jaarverslag 2017 zijn de laatste resultaten verschenen. Inmiddels heeft in 2018 de gemeenteraad de kaders van het nieuwe Veiligheidsprogramma 2018-2023 vastgesteld.

Wat heeft het gekost?

Overzicht baten en lasten Openbare orde en veiligheidRekening
2017
Oorspr.
Begroting 2018
Bijgestelde
Begroting
2018
Realisatie
2018
Afwijking
Baten exclusief reserves10.2307.5448.1489.5281.380

Totaal baten 10.230 7.544 8.148 9.528 1.380
Bijdragen rijk en mede-overheden 2.752 2.301 2.896 4.811 1.916
Opbrengsten derden 7.457 5.242 5.253 4.715 -537
Overige baten 21 0 0 1 1
Lasten exclusief reserves135.365133.095137.259138.4991.241

Apparaatslasten 62.491 56.839 56.885 58.836 1.951
Inhuur 6.878 1.888 3.421 4.343 923
Overige apparaatslasten 1.060 807 704 1.007 303
Personeel 54.553 54.143 52.760 53.485 725
Interne Lasten -6.046 -8.335 -430 724 1.154
Concernbrede bedrijfsvoeringskosten 0 0 0 0 0
Overige doorbelastingen -6.046 -8.335 -430 724 1.154
Programmalasten 78.920 84.591 80.804 78.940 -1.864
Financieringslasten -280 0 0 0 0
Inkopen en uitbestede werkzaamheden 17.912 19.501 17.001 15.103 -1.898
Kapitaallasten 560 961 555 538 -18
Overige programmalasten 98 138 138 65 -73
Salarislasten WSW en WIW 0 1.650 0 0 0
Sociale uitkeringen 2 0 0 0 0
Subsidies en inkomensoverdrachten 60.628 62.341 63.110 63.234 124
Saldo voor vpb en reserveringen -125.135 -125.551 -129.110 -128.971 139
Vennootschapsbelasting00000
Saldo voor reserveringen -125.135 -125.551 -129.110 -128.971 139
Mutaties reserves06731.1481.108-40
Onttrekking aan reserves 0 673 1.148 1.107 -41
Vrijval reserves 0 0 0 0 0
Saldo voor overhead -125.135 -124.878 -127.962 -127.864 99

Toerekening overhead aan Openbare orde en veiligheidRekening
2017
Oorspr.
begroting
2018
Bijgestelde
Begroting
2018
Realisatie
2018
Afwijking
Overhead concernondersteuning en concernhuisvesting 18.299 17.425 17.425 17.425 0
Overhead clustermanagement en ondersteuning 13.888 14.054 11.108 10.902 -206
Saldo na overhead -157.322 -156.357 -156.496 -156.191 304

Toelichting op overzicht baten en lasten

Bij Programma Openbare Orde en Veiligheid is  € 99 minder uitgegeven dan was begroot. Belangrijkste oorzaken zijn:

 

Meeropbrengsten

De meeropbrengsten bij Programma Openbare Orde en Veiligheid zijn onder andere te verklaren uit hogere opbrengsten bestuurlijke boetes voor huisvestingsvergunningem (€ 0,5 mln). Dit is het gevolg van gerichte handhavingsacties op specifieke overtreders en recidivisten, waarvoor een hogere boete van toepassing is. Tegelijk zijn er extra bijdragen vanuit het Rijk ontvangen voor de aanpak van diverse specifieke onderwerpen (€ 0,6 mln), zoals ondermijning. Tenslotte vielen ook de legesinkomsten voor evenementen- en horecavergunningen iets hoger uit dan begroot (€ 0,2 mln).

 

Personeel

Aan kosten voor personeel is  € 1,2 mln meer uitgegeven dan was begroot. Bij langdurig zieken is in 2018 sneller overgegaan tot het aannemen van extra personeel om de werklast te kunnen dragen. De taken op het gebied van Veiligheid blijven uitbreiden en het aantal af te handelen zaken is ook in 2018 toegenomen. Daarvoor is extra personeel ingezet. Om het vakmanschap te vergroten is ook extra geld besteed aan opleidingen.

 

Diverse afwijkingen en verschuivingen

Op activiteitenniveau is te zien dat er verschillen zijn ten opzichte van de begroting. Op themaniveau, zoals bijvoorbeeld ondermijning, High impact crimes, zijn de uitgaven nagenoeg conform begroting. Wel is er meer uitgegeven aan antiterreurmaatregelen bij evenementen en beveiliging van synagogen. Op totaalniveau is te zien dat er minder is uitgegeven dan begroot. De belangrijkste oorzaak daarvan is het kunstwerk in Bospolder Tussendijken, dat is uitgesteld tot 2019. Met betrekking tot dit kunstwerk zal een voorstel worden ingediend voor de vorming van een bestemmingsreserve van € 350 ten laste van het rekeningresultaat van 2018.

 

BBV-indicatoren

Beschrijving BBV-indicatorEenheid  Bron
1. Verwijzingen Halt Aantal per 10.000 jongeren Realisatie 177 2017 Bureau Halt
2. Jongeren met een delict voor de rechter Het percentage jongeren (12-21 jaar) dat met een delict voor de rechter is verschenen Realisatie

3,03 %

 2015

Verweij-Jonker

Instituut

3. Winkeldiefstallen Aantal per 10.000 inwoners Realisatie 4,7 2017 Politie.nl
4. Geweldsmisdrijven Aantal per 10.000 inwoners Realisatie 9,2 2017 Politie.nl
5. Diefstallen uit woning Aantal per 10.000 inwoners Realisatie 3,8 2017 Politie.nl
6. Vernielingen en beschadigingen (in de openbare ruimte) Aantal per 10.000 inwoners Realisatie 6,5 2017 Politie.nl

Toelichting op BBV-indicatoren

Alle gemeenten zijn in het kader van het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) verplicht een aantal door het Rijk voorgeschreven beleidsindicatoren in hun begroting op te nemen. Dit met het oog op een betere onderlinge vergelijkbaarheid tussen gemeenten. Alle gemeenten moeten gebruik maken van dezelfde bronnen en peildata. Via de website waarstaatjegemeente.nl is vergelijking met andere gemeenten mogelijk.

De cijfers afkomstig van Politie.nl komen in de plaats van de cijfers van het Centraal Bureau van Statistiek. Hierdoor kan het zijn dat de getoonde cijfers verschillen ten opzichte van voorheen.

Op het moment van het invoeren van gegevens waren geen meer recente gegevens voorradig op de bovengenoemde website.