Lening- en garantieverstrekking

Beleidskaders, -monitors en wetgeving

Op dit product worden de baten en lasten verantwoord die samenhangen met het uitzetten van geldleningen en het verlenen van garanties. De gemeente mag uitsluitend geldleningen uitzetten en garanties verlenen voor de behartiging van de publieke taak. Een publieke taak is een taak die de gemeente noodzakelijk acht om een maatschappelijk belang te realiseren. De gemeenteraad bepaalt wat tot de publieke taak behoort.

Doelstellingen product

De gemeente is zeer terughoudend bij het verstrekken van geldleningen en het verlenen van garanties, waarbij het 'Nee, tenzij...' principe wordt gehanteerd. De gemeente fungeert als achtervanger bij twee verschillende waarborgfondsen, De Stichting Waarborgfonds Eigen Woningen (WEW) en de Stichting Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW). Als achtervanger is de gemeente verplicht om renteloze leningen te verstrekken aan de waarborgfondsen als die in liquiditeitsproblemen komen door een te laag fondsvermogen.

De tegenpartijen bij leningverstrekking en garantieverlening zijn particulieren in de volkshuisvesting en rechtspersonen, zoals woningcorporaties, deelnemingen, zorg- en culturele instellingen en sportverenigingen. De bestaande portefeuille leningen en garanties heeft een aflopend karakter. Het beheer van verstrekte leningen en verleende garanties richt zich vooral op risicobeheersing en -beperking.

Wat hebben we bereikt en wat hebben we daarvoor gedaan?

De paragraaf Financiering bevat een uitgebreidere toelichting op de portefeuille leningen en garanties.

Toelichtingen ontwikkelingen

In 2016 is een leningfaciliteit verstrekt aan Cambridge Innovation Center (CIC) om het innovatie- en ondernemersklimaat in Rotterdam te versterken. In 2018 is er door CIC een tranche van € 1,5 mln getrokken. De gemeente heeft in 2018 aan de stichting Cycling Team RWC Ahoy een lening verstrekt van € 47 om uitbreiding van de trainingsfaciliteiten mogelijk te maken.

Vanaf de verzelfstandiging van de RET in 2007 heeft de gemeente de financiering van de RET Infrastructuur BV en van RET Railgebonden voertuigen BV voor haar rekening genomen. In 2016 heeft de Metropoolregio Rotterdam Den Haag (MRDH) aangegeven deze rol van de gemeente te willen overnemen. De gemeente en de MRDH hebben afgesproken om de overdracht in twee tranches te doen. In 2017 heeft de MRDH al voor een bedrag van € 382 mln aan leningen overgenomen. Begin 2018 vond de overdracht van de tweede tranche plaats. De restschuld van deze leningen bedroeg in het totaal € 143 mln.

De gemeente staat borg voor het Warmtebedrijf tot een bedrag van € 104 mln. In het kader van het herstelplan is besloten om de garantiepremie over 2018 niet in rekening te brengen.

Eind 2018 heeft Woningbouwvereniging Hoek van Holland een aantal leningen met een totale restschuld van € 87 afgekocht.

Wat heeft het gekost?

Overzicht baten en lasten Lening- en garantieverstrekkingRekening
2017
Oorspr.
Begroting 2018
Bijgestelde
Begroting
2018
Realisatie
2018
Afwijking
Baten exclusief reserves30.9019.7389.2467.510-1.736

Totaal baten 30.901 9.738 9.246 7.510 -1.736
Financieringsbaten 29.224 9.705 7.463 7.477 14
Opbrengsten derden 1.677 33 1.783 33 -1.750
Lasten exclusief reserves27.3479.7387.1487.135-12

Programmalasten 27.347 9.738 7.148 7.135 -12
Inkopen en uitbestede werkzaamheden 127 141 30 4 -26
Kapitaallasten 27.220 9.597 7.118 7.131 14
Overige programmalasten 0 0 0 0 0
Saldo voor vpb en reserveringen 3.554 0 2.099 375 -1.724
Vennootschapsbelasting00000
Saldo voor reserveringen 3.554 0 2.099 375 -1.724
Mutaties reserves-2.8320-2.029-2.0290
Toevoeging aan reserves 2.832 0 2.029 2.029 0
Saldo voor overhead 722 0 70 -1.654 -1.724

Rekening
2017
Oorspr.
begroting
2018
Bijgestelde
Begroting
2018
Realisatie
2018
Afwijking
Overhead concernondersteuning en concernhuisvesting
Overhead clustermanagement en ondersteuning
Saldo na overhead 722 0 70 -1.654 -1.724

Overzicht van afwijkingen

Overzicht afwijkingenAfwijking batenAfwijking lastenAfwijking saldo
Afwijking baten en lasten -1.736 -12 -1.724
1. Garantiepremie Warmtebedrijf -1.750 0 -1.750
2. Diverse afwijkingen 14 -12 26
Saldo voor overhead -1.736 -12 -1.724

Toelichting op overzicht van afwijkingen

1. Garantiepremie Warmtebedrijf

In de begroting is opgenomen dat een garantiepremie van € 1,75 mln over 2018 in rekening zou worden gebracht bij het Warmtebedrijf. Als onderdeel van het herstelplan is besloten om deze garantiepremie niet in rekening te brengen.

 

2. Diverse afwijkingen

Eind 2018 is boeterente ontvangen in verband met de vervroegde aflossing van enkele leningen. Daarnaast waren de overige materiële kosten iets lager dan geraamd.

Bijstellingen

Overzicht bijstellingen Lening- en garantieverstrekking8-maands 201810-maands 2018Totaal
Coalitieakkoord: Basispad000
Gederfde rentebaten aflossing leningen Havenbedrijf 0 0 0
Ramingsbijstellingen onvermijdelijk000
Actualisatie rente 0 0 0
Aflossing leningen 0 0 0
Garantiepremie 2018 Warmtebedrijf Rotterdam 0 0 0
Gederfde rentebaten aflossingen leningen 0 0 0
Totaal 0 0 0

Toelichting op overzicht van bijstellingen

Het resultaat van het product Lening- en garantieverstrekking wordt verrekend met de kredietrisicoreserve. Alle bijstellingen in bovenstaand overzicht zijn daarom budgettair neutraal.

 

Gederfde rentebaten aflossing leningen Havenbedrijf
Het Havenbedrijf heeft in 2017 alle leningen vervroegd afgelost. Daardoor wordt er in 2018 geen rente meer ontvangen. Vanuit het product Financiering worden ook geen financieringslasten meer doorgerekend. Daarom is het effect voor dit product resultaatneutraal.

 

Actualisatie rente
De actualisatie van de rente hangt samen met de leningen die in 2018 zijn verstrekt. Over deze leningen wordt rente ontvangen. De financieringslasten worden door het product Financiering toegerekend. Het saldo van rentebaten en financieringslasten wordt toegevoegd aan de kredietrisicoreserve.

 

Aflossing leningen
Deze bijstelling betreft de vervroegde aflossing van de lening door American International School of Rotterdam (AISR). Zowel de rentebaten als de financieringslasten zijn aangepast.

 

Garantiepremie 2018 Warmtebedrijf Rotterdam
De garantie ten behoeve van het Warmtebedrijf is verlengd tot 2019. Op grond van het gemeentelijke garantiebeleid en de voorwaarden van de oorspronkelijke garantie zou daarvoor een garantiepremie van € 1,75 mln in rekening worden gebracht bij het Warmtebedrijf. In lijn met het kredietrisicomanagement zou deze premie worden toegevoegd aan de kredietrisicoreserve. Dit is bij deze bijstelling verwerkt in de begroting. Als onderdeel van het herstelplan is besloten om deze garantiepremie niet in rekening te brengen.

 

Gederfde rentebaten aflossing leningen
Deze bijstelling betreft een verdere verfijning van de bijstelling in het coalitieakkoord met betrekking tot de vervroegde aflossing van de leningen door het Havenbedrijf. In het coalitieakkoord waren afgeronde bedragen opgenomen.