Bestuurlijke hoofdlijnen

Samen doorpakken voor en met álle Rotterdammers

Op 5 juli 2018 droeg het college van Leefbaar Rotterdam, CDA en D66 hun taak over aan een nieuw stadsbestuur van VVD, D66, GroenLinks, PvdA, CDA en CU/SGP. Deze jaarrekening gaat dan ook voor een deel over ontwikkelingen en resultaten voor Rotterdam van het vorige college. Wij verantwoorden het eerste half jaar van onze collegeperiode en laten zien welke eerste stappen wij hebben genomen voor het realiseren van de ambities in het akkoord Nieuwe energie voor Rotterdam.

 

Rotterdam in vogelvlucht

Het gaat goed met de stad. Rotterdam leeft, vernieuwt en onderneemt. Mede daarom groeit onze stad; in 2018 kregen we er 5.500 meer inwoners bij. Ook komen er meer bezoekers en bedrijven bij. De komende jaren zet deze groei door. De economie trekt aan en daar profiteert Rotterdam ook van. De Rotterdamse regio is afgelopen jaar een aantrekkelijke vestigingsplaats voor ondernemers gebleken. Of het nu gaat om multinationals of innovatieve startups, ze vinden in Rotterdam een plek. De nieuwe inrichting van de Coolsingel tot groene stadsboulevard is gestart en de monumentale Maastunnel wordt grondig gerenoveerd. Er zijn belangrijke stappen gezet in de ontwikkeling van Feijenoord City. De gemeenteraad heeft ingestemd met de renovatie Museum Boijmans van Beuningen. En er wordt volop gebouwd; van woontorens tot gezinswoningen met tuin. Ook wordt oud vastgoed weer bewoonbaar gemaakt. Met het Rijk en hebben we de zogenaamde regiodeal afgesproken; hiermee wordt komende jaren 260 miljoen geïnvesteerd in Rotterdam Zuid. De economie groeit en mede daardoor konden veel meer Rotterdammers met een bijstandsuitkering afgelopen jaar aan het werk.

 

Ook Rotterdam  

Nog niet alle Rotterdammers kunnen de kansen pakken die de groei en bloei van de stad bieden. Te veel mensen maken zich zorgen over hun eigen huishoudboekje, de toekomst van hun baan, een volgend huis, over veiligheid in hun wijk. Sommige mensen voelen ongemak en onzekerheid over hoe ze samenleven in straat en wijk of over de toekomst van hun kinderen. Om te zorgen dat meer Rotterdammers profiteren van de positieve ontwikkelingen, is er werk aan de winkel. Daarom investeren we in onderwijs, zodat jongeren met een waardevol diploma de arbeidsmarkt op gaan. We helpen Rotterdammers die niet opgewassen zijn tegen hun schuldenlast. We investeren – samen met bedrijven en het onderwijs - in scholing, om mensen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt weer aan een baan te helpen. We zetten in op de bouw van méér huizen voor middeninkomens, zodat stijgers op de sociale ladder in hun eigen wijk kunnen blijven wonen. We hebben aandacht voor de betaalbaarheid van de energietransitie, op korte- en op lange termijn en voor alle Rotterdammers. Politie, OM en gemeente werken samen met de bewoners aan veilige wijken.

Samen doorpakken voor en met de stad en voor elke Rotterdammer, dat is waar wij voor gaan. Want Rotterdam moet iedereen kansen en een thuis bieden. Iedereen moet zich hier vrij, veilig en prettig voelen We gaan respectvol met elkaar om en zorgen dat diversiteit van en in onze stad een kracht kan zijn. Relax dit is Rotterdam is daarbij het motto.

Deze jaarrekening biedt u een overzicht van de eerste stappen die wij, samen met onze partners, in het eerste half jaar van onze bestuursperiode hebben genomen voor Rotterdam en álle Rotterdammers.

 

Kansen voor Rotterdammers

Het gaat goed met de economie en werkgelegenheid. Het aantal bijstandsuitkeringen in Rotterdam is in 2018 met 6,3 % gedaald (van 37.667 naar 35.292). De daling in Rotterdam is daarmee het grootst van de G4-steden. Ter vergelijking: 2017 was de daling 3%, in de periode 2009 – 2016 was er steeds sprake was van een stijging. De komende jaren willen we deze daling voortzetten door meer Rotterdammers te laten profiteren van de economische groei. Daarin zijn we ambitieus. Het LeerWerkAkkoord met het onderwijs en bedrijfsleven meer maatwerk en passende bejegening vergroten de kansen van werkzoekende Rotterdammers op de arbeidsmarkt. De energietransitie biedt ons kansen op meer banen.  

De Staat van de Jeugd 2018 laat zien dat het steeds beter gaat met onze jeugd. Het aantal jongeren dat zonder diploma van school gaat of in de criminaliteit belandt, daalt verder. Baby’s zijn gezonder, de schoolprestaties stijgen, het alcohol- en drugsgebruik neemt af en er is sprake van minder overgewicht. Tegelijkertijd groeien in Rotterdam nog te veel kinderen op in armoede en krijgt niet elk kind dezelfde kansen. Dat moet echt anders. In 2018 is een belangrijke stap gezet naar het anders organiseren en vormgeven van de jeugdhulp. Meer maatwerk bij hulp aan kinderen en jongeren met problemen is daarbij de inzet. Tegelijkertijd is er nog steeds veel vraag naar specialistische jeugdhulp. Dit zet het budget en wachttijden onder druk.

 

Werken aan gezondheid en zorg
We motiveren Rotterdammers om gezonder te leven met leefstijladvies over gezond gewicht, meer bewegen en stoppen met roken. Daar trekken we samen met onze partners in op; afgelopen zomer hebben veel kinderboerderijen, educatieve tuinen en schooltuinen zichzelf rookvrij verklaard. In 2018 sloot de gemeente een nieuw collectief contract met verzekeraar VGZ. Alle Rotterdammers kunnen gebruik maken van het Rotterdampakket. De aanvullende verzekering heeft een preventiebudget, voor vergoeding van trainingen en programma’s voor een gezondere leefstijl.

In 2018 kregen 56.000 volwassen Rotterdammers zorg of ondersteuning vanuit het wijkteam of zorg op maat. Op 1 januari 2018 gingen nieuwe contracten met zorgaanbieders van de wijkteams, welzijn, jeugdhulp en tweedelijnszorg van start. Het verbeteren van het werk van de wijkteams was afgelopen jaar een speerpunt. Zo zijn er “supervisors schulden” en GGZ-expertise aan de wijkteams toegevoegd en moet een nieuw registratiesysteem zorgen voor minder administratie en meer tijd voor zorg. Eind 2018 hebben onze partners en gemeente “Rotterdam Ouder en Wijzer” opgesteld; een strategische agenda voor ouderen waarmee we samen toewerken naar een het Masterplan Ouderen.

Volop mee kunnen doen en kansen pakken, begint met het beheersen van de Nederlandse taal. In 2018 hebben 4.500 Rotterdammers formele en informele taaltrajecten gevolgd. Ook zijn 600 professionals getraind in het herkennen van en omgaan met laaggeletterdheid.

 

Onderwijs voor talentontwikkeling

Jonge Rotterdammers helpen we op weg naar een goede, gezonde toekomst. Een generatie zonder achterstanden, daar gaan we voor. Goed onderwijs is cruciaal voor de talentontwikkeling en daarmee een belangrijk fundament voor de Rotterdamse samenleving. Met het programma Leren Loont! (2015 – 2018) werken schoolbesturen, leraren en ouders aan het verbeteren van de onderwijskwaliteit en met succes: in 2018 lopen de landelijke scores op de Cito-eindtoets slechts 1,2 punten achter op het landelijk gemiddelde (in 2010 meer dan 4).

Om te kunnen leren, is een goed schoolgebouw nodig. In 2018 heeft de gemeente meer dan 40 projecten op het gebied van onderwijshuisvesting, van nieuwbouw tot renovatie, uitgevoerd. De nieuwe schoolgebouwen van Het Avicienna en Melanchthon Kralingen zijn afgelopen jaar opgeleverd. Samen met schoolbesturen is in 2018 gewerkt aan een nieuw Huisvestingsplan dat in kaart brengt waar nieuwe scholen komen. Komende jaren volgen nog veel meer nieuwe schoolgebouwen die Bijna Energie Neutraal (BENG) zullen zijn.

 

Weg met armoede en schulden

Armoede en schulden staan de ontwikkeling van talenten van kinderen in de weg. In Rotterdam groeien nog te veel kinderen in armoede op en dat moet echt anders. In 2017 en 2018 is op basis van het Zomerakkoord extra geïnvesteerd in het Jeugdtegoed, AOW-tegoed, de individuele inkomenstoeslag en meer hulp bij schulden. Rotterdam heeft van het Rijk structureel extra geld ontvangen voor de bestrijding van armoede bij kinderen en daar zetten we volop op in. Door schulden te voorkomen en snel aan te pakken, wordt voorkomen dat problemen uit de hand lopen en allerlei maatschappelijke schade en kosten ontstaan. Samen met partners als nutsbedrijven, woningcorporaties, kraamzorg en verloskundigen doen we aan vroeg-signalering: als er betalingsachterstanden zijn of signalen van schulden, wordt actief hulp aangeboden.

 

Fijn wonen in een wereldstad

Veel meer mensen - van binnen en buiten de stad - zoeken een huis in Rotterdam. Dat is voor veel woningzoekenden een uitdaging op dit moment. We weten ook dat de Rotterdamse bevolking de komende jaren fors zal groeien en de vraag naar huizen zal toenemen. Bouwen en ontwikkelen, zeker voor de middeninkomens, heeft dan ook onze prioriteit. Met de start van de bouw van 4.550 nieuwbouwwoningen in 2018 is de bouwproductie de hoogste van de afgelopen 18 jaar. Samen met de regio is de ambitie afgesproken om het woningaanbod tot 2030 uit te breiden met 54.000 extra woningen, waarbij sociale woningen beter verspreid zijn over de regio. Op basis van verschillende toekomststudies werken we aan een goede balans tussen woningbouw, school- zorg-, en sportvoorzieningen, winkels, groen en (speel)ruimte in een groeiende stad.

 

Schone bereikbaarheid

Rotterdam gaat voor schone mobiliteit en investeert in fietsen, openbaar- en elektrisch vervoer. Zo kwamen er meer en betere fietspaden en meer fietsparkeerplaatsen. Inmiddels zijn er 1.860 openbare laadpunten voor elektrische voertuigen en is het eerste laadplein “De Veerkracht” aan de Veerhaven geopend. Initiatieven op het gebied van elektrische voertuigen, pakketbezorging en deelmobiliteit maken we graag mogelijk. Een voorbeeld daarvan zijn de elektrische groene deelscooters van Felyx. Ook het wagenpark van de gemeente is 35% schoner met meer elektrisch/hybride voertuigen.

 

Voor onze economische positie is een goede bereikbaarheid een randvoorwaarde. In 2018 is het tracébesluit voor de aanleg van de A16 is in 2018 onherroepelijk geworden. Op 17 september 2018 vond de formele starthandeling plaats voor de Blankenburgverbinding. Ook is in 2018 hard gewerkt aan het realiseren van de Hoekse Lijn. Inmiddels verkeert het project, na verschillende tegenvallers, in een eindfase. Het geduld van de reizigers is hiervoor lang op de proef gesteld.

 

Klimaatbestendig, groen en sportief
Met het Rotterdams Weerwoord (Deltaplan Water) bereiden we ons voor op het veranderende klimaat. In dit plan benoemen gemeente, woningcorporaties en waterschappen wat er in de stad, de wijk en de straat nodig is om droge voeten te houden. De eerste maatregelen zien we al; de waterpleinen bij het Spartastadion en het Berkelplein (Kralingen) zorgen lokaal voor extra opvang van (regen)water.

De oevers van de Maas, Rotte en Schie worden mooier en beter toegankelijk voor wandelen, fietsen en recreëren. De aanlegsteiger bij het Grote Kerkplein, de herinrichting van de Linker Rottekade en de afronding van de eerste fases van getijdenpark Nassauhaven en Maashaven zijn daar eerste stappen in.

Rotterdam nodigt uit tot bewegen en wil nog meer Rotterdammers in beweging krijgen. Samen met verenigingen zorgen we voor meer en betere accommodaties en velden. In 2018 zijn zes voetbalvelden omgezet naar kunstgras en kwamen er  voor voetbal en rugby nieuwe (kunstgras)velden bij. Ook is gewerkt aan het vernieuwen van sportzalen, clubgebouwen, extra kleedkamers en zijn per 2018 alle sporthallen toegankelijk voor mindervaliden. Met een Actieprogramma werken we in 2019 samen met verenigingen aan toekomstbestendige clubs om nog meer Rotterdammers aan het sporten te krijgen. 

 

Kunst en cultuur voor alle Rotterdammers

Cultuur máákt de stad. In 2018 hebben ongeveer 90 culturele organisaties, van groot tot klein, een meerjarige subsidie ontvangen. Kunst en cultuur zijn voor alle Rotterdammers, dat blijft ook de komende jaren het speerpunt. Het programma Stadscultuur, in combinatie met toerismebeleid, zet in op een levendige stad met een goede balans. In december 2018 besloot de gemeenteraad tot een grote en grondige renovatie van Museum Boijmans Van Beuningen. In 2025 moet het geheel vernieuwde museum haar deuren weer openen als kunsttempel voor Rotterdammers en bezoekers uit binnen- en buitenland.

 

Nieuwe energie en nieuwe economie

Vier nieuwe windparken zijn in voorbereiding en op de Tweede Maasvlakte komt een windturbine met het grootste vermogen ter wereld. Ook investeert Rotterdam in zonneparken. Voor de gemeentelijke panden is de plaatsing van 4.250 zonnepanelen tot en met 2020 voorbereid. In de Spaanse Polder kregen verschillende bedrijfsdaken zonnepanelen en Ahoy realiseert, met 3.000 zonnepanelen, het grootste zonnedak van Rotterdam.

Afgelopen jaar hebben de gemeente en de provincie een principeakkoord bereikt over de verdere ontwikkeling van een open warmtetransportnet. Hiermee kan in de toekomst een deel van Zuid Holland worden verwarmd met restwarmte uit de industrie. Dit is een belangrijke ontwikkeling in de energietransitie.

Nieuwe woningbouwprojecten in Rotterdam worden aardgasvrij en met woningcorporaties maken we afspraken over energiebesparende maatregelen. Rotterdammers leveren zelf een belangrijke bijdrage aan het besparen van energie: zo’n 500 huishoudens hebben in 2018 hun woning aangepakt met het aanbrengen van onder andere vloer-, gevel-, en dakisolatie, dubbel glas en zonnepanelen.

Het Havenbedrijf Rotterdam heeft, met verder groeiende overslag, omzet en investeringen in 2018 een goed jaar gedraaid. De belangrijkste uitdaging blijft het verder ontwikkelen naar een toekomstbestendige haven en inspelen op veranderende (energie)markten. Vertegenwoordigers van de industrie, de wetenschap, maatschappelijke organisaties, het Havenbedrijf en overheden in regio Rotterdam-Moerdijk, hebben in 2018 samen een plan gemaakt voor minder CO2- uitstoot van de (haven)industrie. Als dit plan wordt uitgevoerd, kan dit voor een emissiereductie van bijna 10 megaton CO2 per jaar zorgen tot 2030.

 

Minder restafval

In 2018 is 14% minder restafval opgehaald. Meer papiercontainers - met grotere opening voor dozen van internetbestellingen- en extra
glascontainers hielpen hierbij. In Hoek van Holland, Pernis, Pendrecht, Zuidwijk en Lombardijen, Hillegersberg-Schiebroek en Het Lage Land wordt het GFT-afval nu apart ingezameld. Alle containers voor restafval, textiel- en glas zijn in 2018 voorzien van sensoren die aangeven wanneer een container vol is. De ophaalwagen rijdt door een digitale routeplanning alleen naar volle containers. Dat scheelt geld, luchtvervuiling en ergernis. In 2019 krijgen alle containers een sensor.

 

Werken aan een nieuwe economie

Om ook in de toekomst te bloeien, werken we aan een duurzame, digitale en circulaire economie. In 2018 is gestart met de uitvoering van Rotterdam Next Economy. Afgelopen jaar is gestart met de aanleg van glasvezel in Kralingen, met als doel om in 5 jaar heel Rotterdam van glasvezel te voorzien. De voorbereidingen van een snel 5G netwerk zijn ook van start gegaan. Samen met de regio stimuleren en faciliteren we de komst en groei van innovatieve bedrijven. Deze ondernemingen hebben voor miljoenen investeringen en een flink aantal arbeidsplaatsen gezorgd.

Het midden en kleinbedrijf (MKB) is de banenmotor van Rotterdam. Accountmanagers van de gemeente helpen ondernemers met advies, zakelijke netwerken en regelgeving. In 2018 is het aantal bedrijveninvensteringszones -een winkelstraat of bedrijventerrein waar ondernemers samen in investeren- verdubbeld naar 24. Rotterdam Centrum is per 1 januari 2019 het grootste BIZ-winkelgebied van Nederland.

Rotterdam bereidt zich goed voor op een mogelijke Brexit. Naast economische relaties hebben we met Hoek van Holland immers “fysiek raakvlak” met het Verenigd Koninkrijk. Met voorlichting aan bedrijven en bewoners, de inrichting van een tijdelijke bufferparkeerplaats voor gestrande vrachtwagens en door te investeren in onze handels- en investeringsrelaties, anticiperen we op een Brexit én werken we samen met de Britten.

 

Samen doorpakken

 

Nationaal Programma Rotterdam Zuid (NPRZ)

In 2018 hebben de gemeente en het Rijk een Regio Deal gesloten. Beide partijen investeren komende jaren € 130 miljoen om het Nationaal Programma Rotterdam Zuid uit te voeren. Het aanpakken van onderwijsachterstanden, het vergroten van de ontwikkelkansen en zorgen dat jongeren met een waardevol diploma de arbeidsmarkt betreden, hebben topprioriteit. In de focuswijken kregen kinderen extra lestijd en loopbaanoriëntatie en –begeleiding. Voor gezinnen was er extra ondersteuning door de wijkteams. De Cito-score van leerlingen uit de deze wijken is in de afgelopen jaren flink gestegen. De plannen voor het Nationaal Cultureel-Wetenschappelijk Instituut op Zuid zijn gestart. Een groot deel van het geld van de Regio Deal gaat naar het opknappen en beheren van bestaande woningen.

 

Organisatie en dienstverlening

De medewerkers van de gemeente werken aan de doorbraken voor vandaag en morgen. Om dat goed te kunnen doen, hebben zij voldoende én kundige collega’s nodig, die flexibel inzetbaar zijn. Door de groei van de economie en nieuwe taken voor de gemeente, groeit de organisatie. De loonkosten zijn gestegen, ondanks dat de bezetting eind 2018 nagenoeg gelijk is t.o.v. 2017. Dit komt voor een deel door een nieuwe cao en een stijging van de werkgeverslasten. Om beter op de arbeidskosten te kunnen sturen, hebben we grondige analyses verricht. Het ziekteverzuim is op plekken nog te hoog en we werken aan het verder terugdringen daarvan. In 2018 is gestart met de uitvoering van de Digitaliseringsagenda; deze vertaalt de ontwikkelingen van de stad naar passende ICT faciliteiten bij de gemeente.  

Afgelopen jaar is met locatie Centrum de 12de nieuwe publiekslocatie geopend. Rotterdammers kunnen hier terecht voor alle gemeentelijke dienstverlening. In 2019 volgen de 2 laatste locaties. Onze dienstverlening verbeteren we verder; passende dienstverlening meer maatwerk is ons doel. Zo zijn, samen met de lezers, “beeldbrieven” ontwikkeld die gemeentelijke informatie helder en begrijpelijk overbrengen. Ook werken we voortdurend aan betere digitale dienstverlening via rotterdam.nl.

 

Rotterdammers maken de stad

Bewoners moeten mooie plannen voor hun stad, wijk of straat kunnen waarmaken. CityLab010 heeft zich verder doorontwikkeld tot hét platform voor co-creatie voor alle Rotterdammers. In 2018 hebben 67 initiatieven hieruit financiële ondersteuning gekregen. Tien Right 2 Challenges - waarbij bewoners voorzieningen in eigen hand nemen - zijn inmiddels toegekend. En in 2018 hebben bewoners meegedacht over verschillende grote transities en projecten, waaronder de Omgevingswet, de Energietransitie en het project Feyenoord City/Ontwikkeling Stadionpark. Gelijktijdig met de begroting 2019 zijn ook 48 wijkagenda’s vastgesteld op basis waarvan de wijken de komende jaren verder ontwikkelen.

Ambities en doorbraken voor de stad realiseren wij samen met onze partners. Elke dag werken we samen met inwoners, onderwijzers, zorgverleners, ondernemers - groot en klein - éen andere overheden aan de doorbraken die onze stad voor alle Rotterdammers verder brengt. Onze ambities zijn groot, de middelen helaas beperkt. Dat vraagt keuzes maken, zorgvuldig met ons huishoudboekje omgaan en zoeken naar creatieve manieren van financiering en samenwerking. Ondanks een positief rekeningresultaat en een solide financiële positie eind 2018, mogen we ons niet rijk rekenen. Die middelen zijn grotendeels nodig voor verplichtingen die we aan zijn gegaan. Het realiseren van de ambities kan alleen door samen door te pakken voor en met álle Rotterdammers.

 

Raadsbehandeling

Hieronder is de planning voor de raadsbehandeling opgenomen.
 

Besluitvorming gemeenteraad

Raadsbesluit

Het besluit van de gemeenteraad over de Jaarstukken is hier te vinden.

Aangenomen moties

Bij de behandeling van de Jaarstukken is de motie "Het duurzame doel halen" aangenomen.

Aangenomen amendementen

Bij de behandeling van de Jaarstukken is het amendement "Rectificatie gemeentelijke jaarrekening 2018" aangenomen