Wat hebben we bereikt en wat hebben we ervoor gedaan?

Verbetering technische kwaliteit wegen
Het beheer en onderhoud van verhardingen gebeurt op basis van inspecties volgens de landelijke CROW-systematiek voor wegbeheer. De Rotterdamse kwaliteitsnorm is minimaal 85% "voldoende en matig" (CROW).  Eind 2018 is gemeten dat deze op de wijkgebonden wegen 88,4% is en op de hoofd- en verzamelwegen 92,6% is.  Kanttekening bij deze mooie score van eind 2018 is dat er komende jaren (5 jaar) een groot deel van het wegenareaal toe is aan groot onderhoud en vervanging. Dit heeft te maken met de rioolopgave, de energietransitie (veel ingravingen) en bijkomend groot onderhoud in de woonbuurten en ontsluitingswegen (ophogen en versleten materialen).

 

Hoofdinfrastructuur
Op de hoofdinfrastructuur zijn enkele grote onderhoudsprojecten afgerond en opgestart, namelijk: Prins Alexanderlaan (Zuid), Capelseweg, busstation Capelsebrug en een gedeelte van de Groene Kruisweg (Charlois). Diverse wegvakken zijn voorzien van een geluid reducerende deklaag. Deze laag draagt bij aan de doelstellingen uit het actieplan Geluid 2013-2018. Nieuw stil asfalt is aangebracht op de Prins Alexanderlaan, Laan van Avant-Garde (Noordelijk deel) en er is onderhoud uitgevoerd op de Zevenkampse Ring en Groene Hilledijk.

 

Wijkgebonden wegen
De gemeente voert onderhoud aan wegen zoveel mogelijk uit in combinatie met onderhoud aan het riool. Ook werkt de gemeente meer en vaker samen met Stedin en Evides. In oktober 2018 heeft Wethouder Wijbenga - van Nieuwenhuizen namens het college van B&W van de gemeente Rotterdam het convenant 'Samenwerken in de buitenruimte’ ondertekend. Met dit convenant wordt de in 2015 ingezette samenwerking tussen de gemeente Rotterdam, Evides en Stedin verlengd, verbreed en verdiept.
Inmiddels zijn er meer dan 70 convenant-projecten benoemd. Aan een convenant-project hangt een vijfjarige graafrust na oplevering. Daarnaast wordt bij een convenant-project de omgevingscommunicatie gezamenlijk opgepakt. De volgende convenantprojecten zijn gestart en afgerond: De Platen - Rozenburg, Meeuwenplaat - Hoogvliet, Westpunt - Hoogvliet, Zalmplaat – Hoogvliet, Bomenbuurt – Rozenburg, Schiebroek Noord, Linker Rottekade, Warande, Schepenstraat, Rivierenbuurt, ’s Gravenwetering, Waalhaven Zuid en Tussenwater.
Sinds 2014 wordt steeds meer waterpasserende verharding aangelegd. Het doel hiervan is minder schoon water te transporteren via het riool. Het uitgangspunt voor alle gebieden is dat bij herbestrating waterpasserende verharding wordt aangelegd. Dit geldt voor zowel de rijbanen als parkeervakken. Er is circa 12.000 m2 waterpasserende verharding toegevoegd.

 

Fietspaden
Op basis van de fietscomfortmeter is het hele fietspadenareaal in kaart gebracht om hiermee een betere prioritering van onderhoudsprojecten te maken. Er is onderhoud gepleegd bij de Bosdreef (asfaltonderhoud), Slaak/Gerdesiaweg (tegels naar asfalt), Jan Olieslagerweg (asfaltonderhoud) en de Evenaar (nieuwe halve tegels in verband met boomwortelproblematiek).

 

Openbare Verlichting
De gemeente zet fors in op energiereductie van de openbare verlichting met behoud van de verlichtingskwaliteit. Allereerst door toepassing van energiezuinige traditionele verlichtingsbronnen. Sinds 2015 past de gemeente bij vervanging alleen nog led-licht toe en wordt er in de nachtelijke uren gedimd. De energiereductie in de periode van 2013–2018, rekening houdend met de toename (3,5%) van het aantal lichtbronnen bedraagt 10%, gerekend over het gehele areaal. Borging van de wijkveiligheid door goed functionerende openbare verlichting meet de gemeente door het schouwen van het aantal brandende lampen. In 2018 brandde gemiddeld over de stad 98,87%. van de lampen (excl. kabelstoringen). Er is een start gemaakt met de herziening van het Lichtplan Rotterdam. Hierbij wordt extra aandacht besteed aan de Flora en Fauna.

 

Aanlichten gebouwen en objecten
In 2018 is 16 keer gebruikgemaakt van de mogelijkheid om de Erasmusbrug bij speciale gelegenheden en evenementen in kleur aan te lichten. De nieuwe aanlichting van de Willemsbrug is in 2018 opgeleverd. Er is gestart met het ontwerp en de voorbereiding voor het aanlichten van het Schielandhuis. In samenwerking met de eigenaar is ook de voorbereiding voor de nieuwe aanlichting van Hotel New York opgestart.

 

Civiele Kunstwerken
In 2018 is het groot onderhoud aan de Willemsbrug afgerond. De brug is voorzien van een nieuwe, meer duurzaam verfsysteem waardoor de brug weer jaren vooruit kan. Daarnaast is de brug voorzien van nieuwe sierverlichting, waardoor de brug ook ’s nachts weer een symbool van de stad is.
Om invulling te geven aan de klimaatadaptatiestrategie van de gemeente Rotterdam, is de Binnenhavenbrug voorzien van temperatuursensoren. Met deze sensoren wordt in de warme zomermaanden de brug gemonitord. Hiermee kan worden voorspeld wanneer de brug vast komt te zitten als gevolg van uitzetting door warmte. Doel is om uiteindelijk te voorkomen dat de brug vast komt te zitten. In 2019 wordt de pilot Binnenhavenbrug verder uitgewerkt en wordt een oplossingsrichting gekozen.

 

Maastunnel
De gemeente is in de zomer van 2017 begonnen met een grootscheepse renovatie en restauratie van de twee autobuizen van de Maastunnel. Het Rijksmonument wordt zo veel mogelijk in de oorspronkelijke staat teruggebracht. Zo is zandkleurig asfalt gestort dat verwijst naar de klinkervloer die er lag bij de opening in 1942.
Tijdens het werk blijft steeds een tunnelbuis geopend in noordelijke richting. Op die manier blijft het Erasmus MC snel bereikbaar vanuit Rotterdam-Zuid. Van 16 juli tot en met 23 juli is de autotunnel een week dicht geweest in beide richtingen voor het opleveren van de westelijke tunnelbuis en de ‘buiswissel’. Dit is gevierd met een fietstunneltijdrit, waarbij fietsers en wandelaars de nieuwe autotunnel konden bezichtigen. Op 21 juli 2018 is gestart met renovatie van de oostelijke tunnelbuis en ging het verkeer van zuid naar noord via de gerenoveerde Westbuis.
Wanneer de autotunnel in augustus 2019 volledig  klaar is en voldoet aan de Europese veiligheidseisen, worden vanaf september 2019 ook de fietstunnel en voetgangerstunnel ingrijpend aangepakt, waarbij de beide tunnels tijdelijk afgesloten worden. Voortgang is te volgen op www.maastunnel.nl 

 

Beeldende kunst en monumenten
De gemeente onderhoudt standbeelden en monumenten op basis-veiligheidsniveau. Naast het verrichten van periodiek en storingsonderhoud zoals reinigen en schilderwerk van diverse objecten (o.a. uur- en luidklokken “Carillon”, inspectie, onderhoud en certificering brandmeldcentrale van bliksembeveiliging), zijn de onderstaande werkzaamheden aan monumenten uitgevoerd:

• Julianavaas van (Simon Miedema), Sokkel Fanny Blankers Koen (Han Rehm), Beukendaal kunstwerk, Bronzen hekwerk GJ de Jonghmonument, molen De Vier Winden, toegangsdeuren van de oude poort Begraafplaats Crooswijk en het Carillon van de Pelgrimskerk
• herstel- en schilderwerk van Vaart Vrij van (Ben Zegers), De Blokken van (Lon Pennock), Delftsepoort van (Cor Kraat), het beeld de "Guard" en Beukendaal kunstwerk en diverse aangetaste hout onderdelen hersteld

 

Basisinformatie
De gemeente is verantwoordelijk voor alle Basisregistraties met een ruimtelijke component: Basisregistratie Grootschalige Topografie (BGT), Basisregistratie Adressen en Gebouwen (BAG) en gedelegeerd bronhouder Basisregistratie Kadaster (BRK). Daarnaast is de gemeente verantwoordelijk voor registratie op basis van de wet Kenbaarheid Publiekrechtelijke Beperkingen (WKPB). De gemeente verzorgt verder een scala aan kernregistraties zoals de kernregistratie Geografie en de kernregistratie Gebouwen, Adressen, Percelen en Wijkindeling (GAPW).
Er is een start gemaakt met een landelijk traject om een aantal van deze registraties samen te voegen in “één objectenregistratie”. Rotterdam levert daar een belangrijke bijdrage aan door onze kennis en visie op 3D informatie in te brengen. Landelijk wordt de aanpak van Rotterdam als voorbeeld genomen voor dit traject. Ondertussen zijn de wettelijke verplichtingen en landelijke normen rondom de Basisregistraties allemaal behaald.
De ontwikkeling van de digitale driedimensionale stadsmaquette van Rotterdam (Rotterdam 3D) is doorgezet. Tot 2018 werd het model eens per vier jaar gemaakt, door alle data van de stad bij elkaar te brengen en te modeleren in 3D. Afgelopen jaar stond in het teken van het veranderen van deze aanpak. We werken nu aan een model dat altijd actueel is en blijft. Dat doen we thema voor thema en vanaf nu zijn de kabels en leidingen, bomen en lichtmasten in het model altijd actueel. Dat is een enorme stap vooruit in werken met stadsmodellen. Het model vormt een belangrijke bron van moderne geografische gegevens bij ontwikkelingen zoals de Omgevingswet, Smart City oplossingen en programma’s als de Digitale Stad en Digitaal Bouwen en Beheren (DBB).

 

Toiletvoorzieningen
In 2016 heeft de gemeenteraad de ‘zeiknota’ vastgesteld. In najaar 2017 zijn de eerste nieuwe openbare toiletunits geplaats in het Vroesenpark, Roel Langerakpark en het Kralingse Bos. In dit kader zijn er nog 5 nieuwe openbare toiletunits geplaatst op de Binnenrotte, Park oude Westen Zuiderpark en Nesselande 1 en 2. Tot en met 2020 worden op verschillende plekken in de stad extra openbare toiletvoorzieningen geplaatst. Ook is de gemeente gestart met een proef “Proper Plee”; Restaurants en winkels worden gestimuleerd om, tegen een kleine vergoeding, hun toiletvoorzieningen beschikbaar te stellen. Bewoners en bezoekers kunnen via de app “Hoge Nood” traceren waar de dichtbij zijnde voorziening is. Bij deze proef doen 35 bedrijven mee.

Toelichtingen ontwikkelingen

In het beheer van de buitenruimte voert risicogestuurd beheer, ofwel assetmanagement, de boventoon. Het strategisch assetmanagementplan en assetmanagementplannen zijn afgerond. 

Door de vernieuwde tunnelwet waar de Maastunnel in 2019 aan moet voldoen, vond er in 2017 - 2018 grootschalige renovatie en restauratie plaats.

De afgelopen jaren heeft Rotterdam met succes het voortouw genomen in de aanpassing van de landelijke norm voor de belastbaarheid van gemeentelijke bruggen. Gemeentelijke bruggen hoeven niet langer even sterk te zijn als de zwaarst belaste brug in ons land: de Moerdijkbrug. Door de introductie van een aangepaste toetsingsnorm voor lokale bruggen, kunnen gemeenten de komende jaren kosten besparen voor onnodige versterkingen of vervanging. Deze ontwikkeling wordt meegenomen in de meerjarenplannen van Civiele Kunstwerken.

 

 

Wat heeft het gekost?

Toelichting op overzicht van afwijkingen

1. Correctie investeringen maatschappelijk nut

Integrale rioolprojecten waarbij tevens sprake is van een wegen aandeel moeten vanaf 2018 ten gevolge van de aangescherpte BBV regelgeving beschouwd worden als investering en dienen daardoor geactiveerd te worden. Dit houdt in dat de investering (onder activa) op de balans verantwoord moeten worden.  Om hieraan te voldoen heeft er in 2018 een correctie in de begroting plaatsgevonden waarbij lastenbudget is verschoven van exploitatie naar balans. De werkelijke kosten op de investeringsprojecten blijken € 2,5 mln minder te zijn dan waarmee in de begrotingswijziging rekening is gehouden. Hierdoor is er op de investeringsprojecten per saldo € 2,5 mln minder gerealiseerd en op de exploitatie projecten € 2,5 mln meer. Vanwege de gewijzigde regelgeving is er tevens sprake van een lagere onttrekking aan de bestemmingsreserves van € 1,4 mln. Dit geeft een gesaldeerd effect van € 3,9 mln (zie toelichting bestemmingsreserve IFR en ISV3). 

 

2. Hogere kosten wegen

De overschrijding op wegen komt voornamelijk door extra werkzaamheden als gevolg van bouwactiviteiten op de Kop van Zuid, een toename van ca. 15% in het aantal storingen en een hogere mate van integraal werken met rioleringsprojecten.

 

3. Citylab010

Het beschikbare budget voor de Citylab010 initiatieven is in 2018 volledig beschikt. Doordat de bevoorschotting deels over de jaargrens heen loopt zal een deel van de betalingen in 2019 en 2020 plaatsvinden. Om ook in 2019 en 2020 aan de verplichtingen te kunnen voldoen wordt voorgesteld om € 233 aan de bestemmingsreserve Citylab010 toe te voegen.

 

4. Diverse afwijkingen

Betreft diverse kleine afwijkingen binnen de baten en lasten.

 

5. Bestemmingsreserves IFR en ISV3

Door het activeren van de projectkosten hebben de begrote onttrekkingen aan de bestemmingsreserves voor de projecten Tussenwater (IFR) en Bajonetstraat (ISV3) niet plaatsgevonden. Hierdoor zijn de onttrekkingen aan de bestemmingsreserves totaal € 1,4 mln lager.

 

6. Bestemmingsreserve overige

Doordat de uitvoering van projecten deels doorschuift naar 2019 is er in 2018 op onder andere de bestemmingsreserve Citylab010 en entree Beverwaard minder onttrokken.

Toelichting op overzicht van bijstellingen

Areaaluitbreiding Zuiderziekenhuis

Naar aanleiding van het besluit over het behoudscenario Zuiderziekenhuis is € 124 extra budget toegekend voor het beheer en onderhoud. De beheer-en onderhoudswerkzaamheden zijn in 2018 in het regulier onderhoud meegenomen.

 

Incidentele hogere kosten Concernhuisvesting

Bij de tweede herziening 2018 is er binnen programma Overhead melding gemaakt van incidenteel hogere huisvestingskosten van € 3,1 mln. Dit betrof niet activeerbare projectkosten ad. € 1,7 mln en € 1,4 mln hogere huisvestingslasten als gevolg van een langere overgangsperiode voor de verhuizing van het archief en de dienstverlening van de kredietbank naar de nieuwe Stadhuis XL+ winkel. Deze incidenteel hogere huisvestingslasten van € 3,1 mln zijn verdeeld over diverse producten. Vanuit dit product is een budgetbedrag van € 203 overgeheveld. Voor de uiteindelijke realisatie van deze bijstelling wordt verwezen naar het product concernhuisvesting.

 

Wettelijke verplichting BAG/WOZ

Gemeenten zijn verantwoordelijk voor het optimaliseren van de aansluiting tussen de Basisregistraties adressen en gebouwen (BAG) en WOZ-uitvoering. In eerdere fases is een deel van deze aansluiting al tot stand gebracht. Met de realisatie van de laatste fase van het project BAGWOZ (fase 3) voldoet de Gemeente Rotterdam aan de wettelijke verplichting van het gebruik van de BAG. De projectgroep heeft in 2018 de verschillen tussen BAG en WOZ grotendeels opgelost. De werkzaamheden worden in 2019 voortgezet.

 

Activeren investeringen maatschappelijk nut

Gedurende 2018 heeft de gemeente geconstateerd dat bij rioolprojecten, waarbij de vervanging van het riool centraal stond en voorheen onderhoud aan wegen en groen als bijvangst ook werden aangepakt, er steeds meer  sprake is van een integrale aanpak. Bij deze integrale rioolprojecten is (vanwege de gevel tot gevel-aanpak) feitelijk sprake van een nieuwe weg en/of vervanging van groen. In de vraag en antwoord van de commissie BBV (Besluit begroting en verantwoording) is onder 18.1.10 (gepubliceerd in augustus 2018) concreet aangegeven dat dergelijk uitgaven dienen te worden beschouwd als investering. Deze gewijzigde manier van werken en concrete antwoord van de commissie heeft de gemeente genoodzaakt om vanaf 2018 van de integrale rioolprojecten het wegen en groen deel te gaan activeren. De bijstelling voor het wegen deel bedraagt € 18,8 mln. De omvang van de in 2018 geactiveerde wegen projecten bedraagt ruim € 16,3 mln.

 

Kosten en dekking Digitaliseringsagenda en HR Uitvoeringsagenda

In 2018 is een start gemaakt met de uitvoering van de Digitaliseringsagenda en HR Uitvoeringsagenda. De hiermee samenhangende kosten en dekking zijn gerealiseerd binnen verschillende producten. Dit is met deze begrotingswijziging verwerkt in de begroting 2018. Voor dit product betekende dit (per saldo) een bijstelling van € 543. Voor de uiteindelijke realisatie van deze bijstelling wordt verwezen naar het product concernondersteuning.