Wat hebben we bereikt en wat hebben we daarvoor gedaan?

Cluster Maritiem

In 2018 heeft de gemeente gevolg gegeven aan de versterking van het maritieme cluster en onder andere de volgende resultaten behaald:

• de ontwikkeling van een online database en virtueel kenniscentrum Rotterdam Maritime Capital
• een gezamenlijke uitvoeringsagenda voor profilering, acquisitie en vestigingsbeleid door decentrale overheden en partners
• de koppeling van de Rotterdam Maritime Capital strategie met de nationale maritieme strategie (afsluiten green deal voor vergroening scheepsvaart)
• strategisch partnerschap met PortXL, Singapore, CHIO port club, Sea20 en herijking samenwerking Smartport, Erasmus UPT en Leiden-Delft
• strategisch partnerschap met NL ambassade in Londen en NBSO Manchester inzake Brexit
• maritieme Quick Scan op Brexit en gevolgen voor haven en maritieme sector
• internationale school: voorbereiding business case campus Rotterdam International School

 

Cluster Cleantech

In 2018 heeft de uitvoering van de clusteraanpak door het cluster Cleantech een aantal belangrijke resultaten opgeleverd. Netwerken vormen hier de sleutel voor succes. Via het gezamenlijk organiseren van bijeenkomsten vinden we de juiste partners, zoals de Scale-Up Meet the Buyer events. Innovatie moet blijvend gestimuleerd worden voor een concurrerende positie. Hier is uitvoering aan gegeven door als consortiumvormer op te treden, businesscases aan te scherpen en fysiek ruimte te bieden. Daar waar bedrijven kansen zien stimuleert het cluster investeringen. Het cluster draagt bij aan de beschikbaarheid van kapitaal door fondsvorming, subsidies en financieringsprojecten.  Een aantal resultaten zijn:

• Rotterdam The Hague Innovation Airport (RHIA): Dit voorbeeld van economische clustervorming heeft belangrijke stappen gemaakt.  Een intentieovereenkomst is aangegaan om een onafhankelijke stichting in het leven te roepen voor uitvoering en doorontwikkeling van het RHIA-programma.  De projecten Hospitality Campus en Solar Park zijn van start gegaan
• Rotterdam Offshore Wind Coalition blijft werken aan versterking van innovaties, waaronder ondersteuning van de ontwikkeling van een composieten toren voor offshore windmolens door Jules Dock
• verdere versterking van clustervorming rondom chemische recycling: Ondersteuning van innovaties, die op doorbreken staan, zoals PET-recycling (Ioniqa) en Waste to Chemicals
• start nieuwe initiatieven rondom stedelijke verduurzaming, waaronder Redo; dit bedrijf richt zich op verduurzaming commercieel vastgoed

 

Cluster Life Sciences & Health

In 2018 zijn verschillende resultaten geboekt die bijdragen aan een vitale stad, waar de kwaliteit van leven en een gezonde levensstijl voorop staat. Onder meer door de Netwerkontbijten Zorginnovatie in de Life Sciences & Health Hub in de Rotterdam Science Tower, waarbij het contact tussen alle betrokken partijen en de uitwisseling van innovatieve ideeën in de stad centraal staan. In verband met een verandering van eigenaar is er een vertraging in de uitvoering ontstaan bij de verbouwingsplannen. Wel is in 2018 opdracht verstrekt en het ontwerp afgerond voor herinrichting van de begane grond en de buitenruimte. Planning start uitvoering van de buitenruimte is april 2019 en de uitvoering van de interieurs medio juni.

De Holland Health Data Coöperatie (HHDC) is van start gegaan en is in onderhandeling met Erasmus Medisch Centrum en een verzekeraar over een experiment waarbij HHDC als onafhankelijke tussenpartij content voor research vastlegt en data verbindt.

De Rotterdam E- Health agenda is samen met Cluster Maatschappelijke Ontwikkeling (MO) in het leven geroepen met als doel het versnellen van de introductie van E-Health toepassingen zodat die sneller worden geaccepteerd door burgers en professionals. Dit leidt ook tot kansen voor E-Health ondernemers bij het vergroten van hun afzetmarkt.

 

Cluster Food

Ook in 2018 waren de speerpunten van het cluster Food het verkrijgen van een betere aansluiting van bedrijven en onderwijsinstellingen op de arbeidsmarkt alsook het creëren van nieuwe werkgelegenheid door middel van het aantrekken van nieuwe bedrijven en investeerders. Daarbij is internationale marketing van onze innovatieve regio een sterke troef om internationale bedrijven aan te trekken. Een aantal resultaten die dit jaar behaald zijn:

• afronding van de 1e fase Smart Logistics onderzoek en presentatie aan bedrijfsleven, waarbij voordeel is aangetoond bij het optimaliseren en combineren van goederenstromen over de weg
• internationale marketing van het Rotterdam Foodcluster bij o.a. Ifama Buenos Aires, Fruit Logistica Berlijn, Marktmatch Rotterdam

• Vertical Farming (nieuwe productievormen van voedsel): schetsontwerp opgeleverd en in fase van marktconsultatie

• IFAMA conferentie 2020 binnengehaald. Een wetenschappelijke conferentie, waarbij we een nadrukkelijke koppeling creëren tussen bedrijfsleven en onderwijs (MBO/HBO/Universitair)

 

Werklocaties

De gemeente Rotterdam richt zich op gebiedsgerichte aanpak van winkels, kantoren en bedrijventerreinen. Met stakeholders werkt de gemeente aan versterking van gebieden met toekomstperspectief als werklocatie en aan transformatie van gebieden met een ander functioneel toekomstperspectief.

Per 31 december 2018 zijn er 24 actieve Bedrijveninvesteringszone (BIZ)-gebieden; 22 in winkelgebieden en 2 op bedrijventerreinen. Het centrum, nu ook een BIZ-gebied, is het grootste BIZ-gebied in Nederland voor wat betreft omzet.

De gemeente heeft in 2018 ca. 45.000 m² kantoorruimte getransformeerd naar andere ruimten. Gestart is met 4 pilots voor transformatiegebieden, nl. Katwol, Crooswijkseweg, aanloopstraten Noorderboulevard en Boulevard Zuid. Er is een opgaande lijn in de transformeren panden.

Daarnaast is de gebiedsaanpak in Brainpark en plintenaanpak in Rotterdam Centraal District gestart.

Ook zijn we in 2018 gestart met een pilot van 3 jaar voor transformatie van winkels naar woningen en voorzieningen in de volgende: Katwol, Crooswijkseweg, aanloopstraten Noorderboulevard en Zuiderboulevard, de Noorderboulevard en Plein 1953.

 

Innovatie

De  activiteiten van InnovationQuarter (IQ)  hebben in 2018 mede geleid tot een additioneel geïnvesteerd privaat vermogen van circa € 298 mln. en de creatie van 1.492 hoogwaardige arbeidsplaatsen in de regio. Samen met bedrijven, kennisinstellingen, cluster- en deltaorganisaties, incubators, financiers en investeerders, topsectoren en overheden werkt de gemeente samen met IQ aan een sterk innovatie ecosysteem. Een ecosysteem waarin partijen elkaar snel weten te vinden, waar kruisbestuiving plaatsvindt tussen de sterke regionale clusters, waarin innovatieve bedrijven kunnen groeien en dat aantrekkelijk is voor buitenlandse bedrijven om zich te vestigen.

In 2018 zijn de volgende resultaten behaald:

• Business Development realiseerde 33 businesscases en innovatieprojecten met een investeringsvolume van € 20,8 mln
• Foreign Investments heeft 53 bedrijven geassisteerd bij vestiging, danwel verhuizing of uitbreiding in de regio. Deze bedrijven verwachten binnen drie jaar 1.133 arbeidsplaatsen te hebben gerealiseerd in de regio (waarvan 260 betrekking hebben op behoud van werkgelegenheid) en € 214 mln. additioneel te hebben geïnvesteerd
• Capital heeft 23 investeringen gerealiseerd. Het additioneel aangetrokken kapitaal over 2018 voor de regio komt met deze investeringen op € 63.2 mln. Met deze investeringen worden binnen drie jaar 379 additionele arbeidsplaatsen verwacht

Het Cambridge Innovation Center (CIC) groeit volgens verwachting. Begin 2018 is de tweede fase van het CIC geopend waardoor deze plek van innovatie middenin het Rotterdam Centraal district is doorgroeit naar ongeveer 8000m2. Officieel is het CIC geopend op 1 september 2016. Op dit moment zijn er meer dan 200 bedrijven gevestigd en werken er ruim 700 mensen vanuit het CIC. De bedrijven in het CIC hebben volgens het impact report van het CIC in 2018 voor € 260 mln aan investeringen opgehaald. Op dit moment wordt gewerkt aan fase 3 van het CIC. Deze is in twee delen opgedeeld. De eerste 2000 m² komen binnenkort beschikbaar. Fase 3b zal naar verwachting einid 2019 van start gaan.

 

Smart City en digitale economie

Het Smart City Rotterdam programma kent verschillende thema’s waaraan gewerkt wordt.
Het programma is het aanspreekpunt voor Smart City onderwerpen. Het zorgt voor de juiste verbindingen zowel intern als extern. Er zijn vele bijeenkomsten geweest waarin Rotterdam zich heeft gepresenteerd als Smart City. Ook is in 2018 de G5 samenwerking op het gebied van Smart Cities echt van start gegaan waarbij Rotterdam voorop loopt op het gebied van Smart Sustainability.

In 2018 is L2Fiber begonnen met de uitrol van glasvezel in Kralingen, met als doel om in 5 jaar heel Rotterdam te gaan verglazen. Het programma doet hierin de overkoepelende coördinatie namens de gemeente. Er zijn diverse gesprekken gevoerd met andere mogelijke partijen over de aanleg van glasvezel. Ook is in 2018 begonnen met de inventarisatie van 5G: wat moeten wij doen om de uitrol zo goed mogelijk te kunnen faciliteren.

In het kader van de regionale economische aanpak Roadmap Next Economy is een goede stap gemaakt in het positioneren van de Metropoolregio Rotterdam Den Haag (MRDH) als landingsplaats voor datacenters. Dit zal in 2019 geconcretiseerd gaan worden. De regionale samenwerking op het gebied van 5G is ingebracht bij de Roadmap.

Op vele vlakken is meegedacht over de toegevoegde waarde van digitale inzet voor de stad, zijn nieuwe ideeën gelanceerd en is het team betrokken geweest bij vele onderwerpen op het vlak van standaardisatie, regulering, digitale innovatie, en realisatie van concrete producten en oplossingen. Daarbij wordt veel geschakeld tussen afdelingen, maar ook met regionale, landelijke en Europese partijen, steden en instellingen.

 

Accountmanagement MKB en dienstverlening ondernemers

In 2018 bezochten 858 bedrijven en instellingen 15 relatie-events. Veel van deze events werden georganiseerd in samenwerking met partners als Rotterdam Topsport, Flevum, MKB Rotterdam en het bedrijfsleven. Ook waren er 4 ondernemersontbijten, waaraan circa 1.200 gasten hebben deelgenomen.

 

Bedrijfscontactfunctionarissen

Als eerste aanspreekpunt voor de ondernemerscollectieven en interne afdelingen van de gemeente, hebben de bedrijfscontactfunctionarissen in 2018 ondernemers begeleid bij gebiedsgerichte projecten en het beantwoorden van vragen op het gebied van ondernemen in zowel de winkelgebieden als op de bedrijventerreinen. In 2018 zijn, mede door de intensieve begeleiding van de bedrijfscontactfunctionarissen, nieuwe collectieven en 12 nieuwe BIZ-gebieden gevormd. De bedrijfscontactfunctionarissen hebben onder de subsidieregeling Winkelgebieden en Bedrijventerreinen/ondernemersinitiatieven voor ruim € 350 aan subsidie verleend ter verlevendiging en verbetering van de winkelgebieden en bedrijventerreinen. Voorbeelden zijn feestelijke activiteiten; verbeteringen in de buitenruimte; sfeerverlichting.
Ook hebben de bedrijfscontactfunctionarissen, als schakel naar de gemeentelijke organisatie en het gemeentebestuur, een bijdrage geleverd aan de uitvoering en vorming van diverse projecten onder Anders Geregeld (een programma in het kader van regeldrukvermindering ondernemers); gebiedskoersen detailhandel; horeca gebiedsplannen; winkelaanpak; transformatie en het verder vormgeven van het interne BIZ-proces.

 

Ondernemersbalie

De Ondernemersbalie is het gemeentelijke loket voor de Rotterdamse ondernemer. Zowel gevestigde als (pre)startende ondernemers kunnen bij deze balie terecht voor advies en informatie over ondernemerschap en alle vragen die hen daarbij bezig houden. De balie is bereikbaar via de telefoon, internet, email en facebook, maar vooral ook persoonlijk. De fysieke balie is gevestigd in het gebouw van de Kamer van Koophandel (KvK) op het Ondernemersplein. Dit ondernemersplein is een fysieke ruimte binnen het gebouw van de KvK, waar startende en gevestigde ondernemers terecht kunnen voor advies en informatie over ondernemerschap, digitale producten en diensten, contacten met publieke en private dienstverleners en ontmoetingen met andere ondernemers en professionals.

Het totaal aantal klantcontacten is in 2018 uitgekomen op circa 2.800. Het Ondernemersplein heeft dit jaar twee bijeenkomsten georganiseerd, nl. het Zorgevent met 121 deelnemers (klantwaardering 8.2) en het ZZP-event (klantwaardering 8.3).

 

Case management

Casemanagement wordt ingezet als er een structureel probleem in het (interne) proces van de gemeente wordt gesignaleerd en deze een belemmerende werking heeft voor ondernemers. In 2018 zijn 5 casussen opgelost, waaronder verbetering van het proces bij verhuur van gemeentelijke panden en inname van openbare grond. 

 

Regeldrukvermindering

De inspanningen voor regeldrukvermindering voor ondernemers is dit jaar onverminderd voortgezet door middel van experimenteren en ondernemer gericht werken. De pilot Anders Geregeld is tot 1 juli 2019 verlengd voor de gebieden Beverwaard, Lusthofstraat en Rozenburg. Experimenteren: met kleinschalige/gebiedsgerichte experimenten en pilots schouwen we kritisch onze lokale regelgeving. Hierbij is initiatief en verantwoordelijkheid van betrokken partijen een belangrijke voorwaarde. De gemeente heeft een faciliterende rol.

We werken ook gezamenlijk aan een open houding en meer flexibel gedrag bij de betrokken ambtenaren. Dit proces biedt de gemeente inzicht in de inzet die marktpartijen van de overheid verwachten om een ondernemer gerichte gemeente te zijn.

 

Roadmap Next Economy (RNE)

In 2018 heeft Rotterdam binnen de gemeente een coordinatienetwerk voor RNE opgezet. Hierin werken transitiepadtrekkers en de coordinator RNE samen aan de RNE strategie en aanpak. Dit gebeurt samen met vakafdelingen zoals de afdeling Economie. De betekenis van RNE voor Rotterdam en onze strategie en aanpak zullen in 2019 door het College worden vast gelegd in het koersdocument RNE//Rotterdam.

Regionaal is InnovationQuarter gevraagd uitvoering te geven aan RNE. Dit gebeurt met inhoudelijke doorontwikkeling van de transitiepaden en door inzet van business development op projecten die voor RNE van belang zijn. Rotterdam is samen met Den Haag, Provincie Zuid Holland (PZH), MRDH, Drechtsteden en Rijnland (laatste 2 sinds medio 2018) opdrachtgever van IQ hiervoor. Er is regelmatige samenwerking en afstemming met IQ.

Met de regionale partners en IQ is in 2018 het Zuid-Hollands investeringsplatform opgezet. Hier wordt expertise samengebracht voor om een select aantal hoog innovatieve projecten met substantiële economische potentie voor de regio te helpen uitwerken tot solide businesscases. In 2019 zal gewerkt worden aan uitbouwen een bijpassend financieel instrumentarium.

Toelichtingen ontwikkelingen

Externe Ontwikkelingen

Regionale samenwerking
De samenwerking met regionale partners waaronder Innovation Quarter, Metropoolregio Rotterdam-Den Haag (MRDH), Havenbedrijf Rotterdam, Medical Delta en private partijen bij het uitbouwen van de kansrijke clusters (Maritiem, Cleantech, Food en Life Sciences & Health) en de Roadmap Next Economy is doorgezet.

 

Agenda Stad
Via de Agenda Stad heeft het Rijk de steden opgeroepen tot nieuw elan in de samenwerking tussen de steden onderling en met het Rijk. In 2018 is er verder gewerkt van meerdere City deals (o.a. Elektrische deelmobiliteit in stedelijke gebiedsontwikkeling klimaatadaptatie) waar Rotterdam bij betrokken is.

 

Versterking vestigingsklimaat
Via de clusteraanpak, met de kansrijke clusters Cleantech, Life Sciences & Health, Maritieme dienstverlening en Food, levert de gemeente een bijdrage aan het vestigingsklimaat van de stad. Rotterdam Maritime Capital is een goed voorbeeld van hoe gemeentelijke inzet zorgt dat het bedrijfsleven, kennisinstellingen en regionale overheden elkaar vinden op netwerkvorming, lobby en (pilot) projecten.

 

Interne ontwikkelingen

Clusterontwikkeling
De clusters zijn een belangrijke bouwsteen in de vernieuwing van de Rotterdamse Economie, zij zijn in 2018 harder gegroeid dan de economie als geheel (EVR 2018). Met de start van Rotterdam Maritime Capital staat er nu ook op het thema Maritiem een stevig samenwerkingsverband tussen (regionale) overheden, kennisinstellingen en bedrijven waarvan de komende jaren groei kan worden verwacht.

Wat heeft het gekost?

Toelichting op overzicht van afwijkingen

1. Lagere baten

Het Rijk heeft in de decembercirculaire een doeluitkering uitgekeerd voor een subsidie aan Asbeter ad € 400. Deze baat was verwacht en begroot op het product Economie. De daadwerkelijke storting heeft plaatsgevonden op het product Beheer Algemene Middelen / Gemeentefonds. Dit levert voor product Economie een nadeel op en een voordeel bij product Beheer Algemene Middelen. Op concernniveau is dit budgetneutraal.

 

2. Lagere apparaatslasten a.g.v. openstaande vacatureruimte

De openstaande vacatureruimte zorgt voor een onderbesteding.

 

3. Aanvullende inzet projecten

Door de aantrekkende vraag vanuit de markt zijn binnen het product Economie meer activiteiten ondernomen, dan voorzien. Naast de begrote inzet op Clean Tech Food, Maritiem en Life Science & Health is er aanvullende inzet gepleegd op Haven en Energiestransitie, Asbeter en Rotterdam The Hague Innovation Airport. Dit heeft geresulteerd in hogere lasten dan begroot.

 

4. Lagere onttrekking reserves

De uitvoering/realisatie van een aantal projecten (onder andere Clean Tech Delta en Werklocaties) is over de jaargrens heen geschoven door externe factoren. Dit heeft geresulteerd in een lagere onttrekking dan voorzien in 2018.

Toelichting op overzicht van bijstellingen

N.v.t.