Onderhoud kapitaalgoederen

De paragraaf Onderhoud kapitaalgoederen geeft een dwarsdoorsnede van het beleid en het beheer en onderhoud van de verschillende kapitaalgoederen (wegen, groen en bomen, oppervlaktewater, civiele kunstwerken, openbare verlichting, spelen en beeldende kunst en monumenten). Kapitaalgoederen dienen zo lang mogelijk een bijdrage te leveren aan het doel waarvoor zij zijn aangeschaft of vervaardigd. Het beleid wordt om de vier jaar vastgelegd in de Nota Kapitaalgoederen. De paragraaf onderhoud kapitaalgoederen biedt een overzicht van de daaruit voortvloeiende financiële consequenties.


 

Beleid

De gemeente heeft een groot aantal onderhoudsgevoelige kapitaalgoederen: wegen, groen en bomen, oppervlaktewater, civiele kunstwerken, openbare verlichting, spelen en beeldende kunst en monumenten. Het beleid is opgenomen in de Nota Onderhoud Kapitaalgoederen 2015-2018. De nota is voor de zomer 2015 vastgesteld in de gemeenteraad en gaat over de genoemde kapitaalgoederen. Financieel vallen deze onder de begrotingsproducten ‘Wegen en Openbare verlichting’ en ‘Groen en water’. De nota geeft een beeld van de technische staat van de kapitaalgoederen in de buitenruimte van Rotterdam. Hierbij is de conclusie tweeledig. Enerzijds zijn de Rotterdamse kapitaalgoederen in de openbare ruimte veilig voor de gebruikers. Anderzijds zijn er achterstanden die niet zijn in te lopen met de middelen die op basis van 2016 beschikbaar zijn. De nota laat zien dat veel wordt gerealiseerd, maar dat niet alles kan. Ieder jaar bestaat bij de begrotingsbehandeling de mogelijkheid tot bijstellingen.

Riolering heeft een eigen financiering en beleidskader. Dit wordt weergegeven in het op 17 december 2015 door de raad vastgestelde Gemeentelijk Rioleringsplan 2016-2020. In het MeerJarenperspectief Rotterdams Vastgoed (MPRV) staat beschreven welk onderhoudsniveau wordt gehanteerd bij het beheer van het gemeentelijke vastgoed.

Financiële consequenties

Exploitatie

Hieronder is een tabel opgenomen met de financiële omvang van de begrote en gerealiseerde lasten voor wat betreft onderhoud van kapitaalgoederen in de exploitatie.

Onderdeel (product) (bedragen x € 1 mln) Begroting 2018Beleidsmatige aanpassingenAangepaste begroting 2018Realisatie 2018Verschil
Wegen (Wegen en Openbare verlichting) 56,7 -18,8 37,9 39,7 -1,8
Groen en bomen (Water en Groen) 36,7 -2,6 34,1 35,1 -1,0
Oppervlaktewater (Water en Groen) 5,4   5,4 5,6 -0,2
Civiele kunstwerken (Wegen en Openbare verlichting) 16,5   16,5 15,3 1,2
Openbare verlichting (Wegen en Openbare verlichting) 7,8   7,8 7,3 0,5
Spelen (Water en Groen) 4,5   4,5 4,5 0,0
Beeldende kunst / monumenten (Wegen en Openbare verlichting 0,5   0,5 1,4 -0,9
Totaal 128,1 -21,4 106,7

109,0

-2,3
Aanpassingen op originele begroting:  
Investeringen in de openbare ruimte met maatschappelijk nut  
     Wegen 18,8
     Groen   2,6
Totaal 21,4

Toelichting aanpassing begroting

Integrale rioolprojecten waarbij tevens sprake is van een wegen en groen aandeel moeten vanaf 2018 ten gevolge van de gewijzigde BBV regelgeving beschouwd worden als investering en dienen daardoor geactiveerd te worden. Dit houdt in dat de investering (onder activa) op de balans verantwoord moeten worden.  Om hieraan te voldoen heeft er in 2018 een correctie in de begroting plaatsgevonden waarbij lastenbudget is verschoven van exploitatie naar balans.

Wegen (onderdeel van product Wegen en Openbare verlichting)

Beleidsmatige uitgangspunten staan in de nota kapitaalgoederen 2015-2018. Hierin wordt uitgegaan dat assets veilig en beschikbaar zijn. Het beheer en onderhoud van verhardingen gebeurt op basis van de landelijke CROW-systematiek voor wegbeheer. In 2015 is er structureel € 4,7 mln extra beschikbaar gesteld waarmee de voor Rotterdam vastgestelde norm van 85% moet worden gerealiseerd. Eind 2018 is gemeten dat de kwaliteit op wijkgebonden wegen 88,4% voldoende en matig is en 92,6% op hoofd- en verzamelwegen. Kanttekening bij deze mooie score eind 2018 is dat er komende jaren (5 jaar) een groot deel van het wegenareaal toe is aan groot onderhoud en vervanging. Dit heeft te maken met de rioolopgave, de energietransitie (veel ingravingen) en bijkomende groot onderhoud in de woonbuurten en ontsluitingswegen (ophogen en versleten materialen). Conclusie, op basis van de beleidsmatige uitgangspunten is er geen achterstallig onderhoud wegen.

Areaal wegenAreaal m2
Hoofdinfra 2.803.269
Stil asfalt 232.724
Fietspaden 1.635.653
Overig asfalt 2.799.540
Elementverhardingen 17.391.737

Groen en bomen (onderdeel van product Water en Groen)

Beleidsmatige uitgangspunten staan in de nota kapitaalgoederen 2015-2018. Hierin wordt uitgegaan dat assets veilig en beschikbaar zijn. Verdere uitwerking vanuit beheerplannen; Beheeraanpak openbaar groen, Bomenstructuurvisie Rotterdam en de Leidraad gedragscode bestendig groenbeheer. Regulier onderhoud is volledig uitgevoerd in 2018. Extra middelen zijn gebruikt om de inboet van bomen (ouderdom/ziekte) te kunnen realiseren. Conclusie, op basis van de beleidsmatige uitgangspunten is er geen achterstallig onderhoud groen en bomen. In 2018 zijn extra kosten gemaakt vanwege extreem weer (stormschade in januari en droogte in de zomer). Schade is indien mogelijk hersteld. Er zal komende jaren bij groenbeheer meer rekening worden gehouden met extreme klimaateffecten.

Areaal PlatsoenelementAreaal (m2)
Gazon 8.450.000
Bloemrijk gras 7.350.000
Bosplantsoen 5.410.000
Beplanting 1.170.000
Sierbeplanting 310.000
Overig(parkverharding, water, mobiel groen, zelfbeheer) 840.000
Tijdelijk niet in beheer/onderhoud 680.000
Totaal

24.210.000

   
Bomen 161.367

Oppervlaktewater (onderdeel van product Water en Groen)

Beleidsmatige uitgangspunten staan in Waterplan 2. Inzet betrof het baggeren (iom. waterschappen), reinigen van duikers en het maaien, krozen en vuilvissen. Er is een start gemaakt met het vervangen van duikers, sommige duikers worden vervangen door bruggen. Het vervangen van duikers gaat in nauwe samenwerking met de waterschappen, waarbij naast de technische aspecten is gekeken naar het functioneren van de duiker en de eisen naar de toekomst toe. Conclusie, op basis van de beleidsmatige uitgangspunten is er geen achterstallig onderhoud.

Areaal WaterAantal
Hoofdwaterwegen 200 ha
Overige waterwegen 400 ha
Beschoeiing 425 km
Duikers 1.600

Civiele kunstwerken (onderdeel van product Wegen en Openbare verlichting)

Beleidsmatige uitgangspunten staan in de nota kapitaalgoederen 2015-2018. Hierin wordt uitgegaan dat assets veilig en beschikbaar zijn. Met de uitvoering van het meerjarenprogramma voor civiele kunstwerken wordt door tijdig en planmatig inspecteren en onderhouden voorkomen dat deze niet veilig en beschikbaar zijn. Naast beschikbaarheid zijn imago, veiligheid, milieu en gezondheid, wet- en regelgeving en weerbaarheid belangrijke kernwaarden voor het areaal. Conclusie, op basis van de beleidsmatige uitgangspunten is er geen achterstallig onderhoud. Ook in 2018 is er extra inzet geweest vanuit de beheerorganisatie vanwege de renovatie van de Maastunnel.
 

Areaal Civiele kunstwerkenAantal
Beweegbare bruggen & sluizen 61
Vaste bruggen en viaducten 939
Onderdoorgangen en Maastunnel-trace 48
Keermuren 262
Vlonders 114
Havenmeubilair 76
Kademuren 30 km
Glooiingen 19 km

Openbare verlichting (onderdeel van product Wegen en Openbare verlichting)

Beleidsmatige uitgangspunten staan in de nota kapitaalgoederen 2015-2018. Hierin wordt uitgegaan dat assets veilig en beschikbaar zijn. Het borgen van de wijkveiligheid door goed functionerende openbare verlichting wordt gemeten aan de hand van het aantal brandende lampen. De target hiervoor is minimaal 98% brandende lampen. In 2017 was dit 99,4%. Conclusie, op basis van de beleidsmatige uitgangspunten is er geen achterstallig onderhoud verlichting.

Areaal Openbare verlichtingAantal
Lichtmasten 92.500
Armaturen 106.900

Spelen (onderdeel van product Water en Groen)

Beleidsmatige uitgangspunten staan in de nota kapitaalgoederen 2015-2018. Hierin wordt uitgegaan dat assets veilig en beschikbaar zijn. Verdere uitwerking is gedaan in de Rotterdamse norm buitenspeelruimte uit 2008 en de eind 2016 vastgestelde integrale speelvisie 'kom op naar buiten!'. De Rotterdamse norm buitenspeelruimte regelt voldoende ruimte, inrichting van speelplekken en schrijft kwalitatieve voorwaarden voor een goed functionerende buitenspeelruimte voor, zoals: veiligheid, bescherming, maatvoering en variatie. Conclusie, op basis van de beleidsmatige uitgangspunten is er geen achterstallig onderhoud spelen. Komende jaren zal de concrete uitwerking van de integrale speelvisie bestaan uit het toepassen van de ambities verblijf, variatie en vrije ruimte in de verschillende typen ruimtes.

Areaal SpelenAantal
Speelplekken 1.318

Beeldende kunst en monumenten (onderdeel van product Wegen en Openbare verlichting)

Beleidsmatige uitgangspunten staan in de nota kapitaalgoederen 2015-2018. Hierin wordt uitgegaan dat assets veilig en beschikbaar zijn. Conclusie, op basis van de beleidsmatige uitgangspunten is er geen achterstallig onderhoud.

Investeringen

Hieronder is een tabel opgenomen met de financiële omvang van de begrote en gerealiseerde lasten voor wat betreft onderhoud van kapitaalgoederen als investeringen.

Onderdeel (product) (bedragen x € 1 mln) Begroting 2018Beleidsmatige aanpassingenAangepaste begroting 2018Realisatie 2018Verschil
Riolen en gemalen 51,8   51,8 46,3 5,5
Openbare verlichting 2,7   2,7 1,8 0,9
Civiele kunstwerken 7,5   7,5 7,1 0,4
Wegen - investeringen met maatschappelijk nut   18,8 18,8 16,3 2,5
Groen - investeringen met maatschappelijk nut   2,6 2,6 1,8 0,7

Toelichting aanpassing begroting

Integrale rioolprojecten waarbij tevens sprake is van een wegen en groen aandeel moeten vanaf 2018 ten gevolge van de gewijzigde BBV regelgeving beschouwd worden als investering en dienen daardoor geactiveerd te worden. Dit houdt in dat de investering (onder activa) op de balans verantwoord moeten worden.  Om hieraan te voldoen heeft er in 2018 een correctie in de begroting plaatsgevonden waarbij lastenbudget is verschoven van exploitatie naar balans.

Riolen en Gemalen

Beleidsmatige uitgangspunten staan in het Gemeentelijk rioleringsplan 2016-2020. Uitgangspunten is een gezonde en aantrekkelijke stad met een robuust stedelijk watersysteem. In 2018 is 41,4 km vrijvalriolering vervangen. Naast nieuwe riolering zijn voorzieningen aangebracht om het hemelwater te bergen, te infiltreren in de ondergrond of rechtstreeks af te voeren richting het oppervlaktewater. Hiermee werkt de gemeente aan de doelstellingen en langetermijnvisie om de stad duurzaam en klimaatbestendig in te richten, waterstromen te scheiden en de sponswerking van de buitenruimte te benutten. Conclusie, op basis van de beleidsmatige uitgangspunten zijn er geen achterstanden.

Areaal Riolen en gemalenAantal
Vrijverval riolering 2.341
Gemalen 957
Kolken 170.000
Waterpleinen 3

Openbare verlichting

Beleidsmatige uitgangspunten staan in de nota kapitaalgoederen 2015-2018. Hierin wordt uitgegaan dat assets veilig en beschikbaar zijn. Vanuit het meerjarenprogramma wordt hier uitvoering aan gegeven. Rotterdam hanteert voor lichtmasten een technische levensduur van 30 jaar. Na 30 jaar wordt de lichtinstallatie van een straat bezien en worden masten eventueel vervangen. De kredietaanvraag heeft betrekking op de vervangingsopgave van lichtmasten en armaturen in de periode 2017-2020. Conclusie, op basis van de beleidsmatige uitgangspunten zijn er geen achterstanden.

Areaal Openbare verlichtingAantal
Lichtmasten 92.500
Armaturen 106.900

Civiele kunstwerken

Beleidsmatige uitgangspunten staan in de nota kapitaalgoederen 2015-2018. Met de uitvoering van het meerjarenprogramma voor civiele kunstwerken wordt door tijdig en planmatig inspecteren en onderhouden voorkomen dat deze niet beschikbaar zijn. Naast beschikbaarheid zijn imago, veiligheid, milieu en gezondheid, wet- en regelgeving en weerbaarheid belangrijke kernwaarden voor het areaal. Conclusie, op basis van de beleidsmatige uitgangspunten zijn er geen achterstanden.

Areaal Civiele kunstwerkenAantal
Beweegbare bruggen en sluizen 61
Vaste bruggen en viaducten 939
Ondoorgangen en Maastunnel- trace 48
Keermuren 262
Kademuren 30 km
Glooiingen 19 km