Het cultureel klimaat versterken

• Optimale voorzieningen bieden voor de presentatie van een breed, artistiek hoogwaardig aanbod voor een divers publiek met in het bijzonder ruimte voor nieuw, divers talent.
• Cultuurmakers stimuleren en in staat stellen hun talent te ontwikkelen en zich te professionaliseren, opdat zij mede zorgdragen voor een breed, artistiek hoogwaardig aanbod voor een divers publiek.
• Zorgen voor een breed cultuuraanbod dat aansluit bij de diversiteit van de bevolking en de dynamiek van de stad zodat elke Rotterdammer iets van zijn gading kan vinden.
• De aantrekkelijkheid van Rotterdam voor bewoners, bedrijven en bezoekers verder ontwikkelen zodat de stad ook op langere termijn nationaal en internationaal interessant is als vestigingsplaats en toeristische trekpleister.

De cultuurdeelname door Rotterdammers verhogen

Een van de speerpunten in het cultuurbeleid is het vergroten en verbreden van het publieksbereik; alle Rotterdammers moeten in de cultuursector iets van hun gading kunnen vinden.

Ook cultuureducatie past daarin: leerlingen van alle leeftijden maken als publiek en actief deelnemer kennis met diverse facetten van kunst en cultuur. De cultuursector draagt daarmee bovendien bij aan de brede ontwikkeling van kinderen en jongeren opdat zij beschikken over de benodigde 21ste-eeuwse vaardigheden om volwaardig te kunnen participeren in de Rotterdamse samenleving.
 

Het cultureel klimaat versterken

Om de doelen op het terrein van kunst en cultuur te bereiken, ontwikkelt de gemeente op een groot aantal facetten van het culturele leven beleid. Voor de uitvoering van dit beleid krijgt een aantal culturele organisaties meerjarige subsidies. Behalve subsidie in het kader van het Cultuurplan gaat het dan onder andere om de tweejarige Impulsregeling Cultuur. Daarnaast verleent de gemeente subsidies voor projecten, ondersteunt zij crowdfundingcampagnes en verleent zij via de landelijke organisatie Cultuur+Ondernemen laagrentende leningen. Een bijzondere vorm van subsidiëring is Pitcher Perfect010. Meer informatie hierover is te vinden op de gemeentelijke website en gerelateerde pagina’s.

Cultuureducatie, mede gericht op de ontwikkeling van creatieve en 21ste-eeuwse vaardigheden, verdient een stevige positie in het geheel van het onderwijs. Daarom heeft het college voor cultuureducatie een indicator opgenomen in het collegeprogramma. Ook in 2022 blijft de gemeente werken aan de duurzame borging van cultuur in het onderwijs: in 2022 moet 30% van de basisscholen een of meer niveaus gestegen zijn in het Rotterdamse Cultuureducatie Model. Hoewel een aantal forse stappen gezet is, heeft corona scholen en culturele organisaties helaas op achterstand gezet.

Hoewel de coronacrisis ook op andere plannen van de cultuursector en de uitvoering van een aantal beleidsvoornemens een zware wissel heeft getrokken, voert de gemeente het in diverse nota’s vastgestelde cultuurbeleid zoveel als mogelijk uit. Dat geldt bijvoorbeeld voor de Beleidsvisie Creatieve Industrie, de Beleidsvisie Pop en de nota Rotterdam Architectuurstad. Daarnaast zijn  de transitie van de cultuursector en de implementatie van de drie i’s belangrijke aandachtsgebieden, maar ook het onderzoek naar de herinvoering van de Percentageregeling voor kunstopdrachten bij publieke bouwwerken en de inbreng van cultuur in gebiedsontwikkeling.

De coronacrisis heeft laten zien hoe belangrijk een sterk cultureel klimaat voor de stad is. Het heeft ook laten zien dat de sector staat te trappelen om een aantal ontwikkelingen uit het afgelopen jaar vast te houden en verder te ontwikkelen. Samenwerking binnen de cultuursector en met partijen daarbuiten en (digitale) innovatie zijn toegenomen en als uitvloeisel daarvan zijn ook nieuwe initiatieven ontstaan voor inclusiviteit, zoals manieren om nieuwe publieksgroepen te bereiken en acties voor een inclusiever personeelsbeleid. Het zijn centrale thema’s in de transitieaanbevelingen van de Denktank New Deal Cultuur, die bovendien voorstelt daarvoor andere vormen van financiële ondersteuning te onderzoeken om te komen tot een herziening van de relatie tussen cultuursector en overheid. De gemeente heeft die handschoen inmiddels opgepakt.

In het cultuurbeleid voor de komende jaren staan de i’s van inclusiviteit, innovatie en interconnectiviteit centraal:

• Cultuur is voor alle Rotterdammers bereikbaar en toegankelijk; alle Rotterdammers kunnen iets van hun gading vinden en meedoen.
• We geven ruimte aan nieuwe makers, creatieven en talenten en stimuleren een sterkere verbinding tussen deze nieuwe makers, creatieven en talenten enerzijds en de bestaande culturele organisaties anderzijds.
• We streven naar een compleet en evenwichtig cultureel ecosysteem in de stad dat de brede culturele sector intern verbindt en dat een stevige meerwaarde heeft voor vele andere sectoren.

Publieksbereik blijft ook in 2022 een van de belangrijkste onderdelen van het cultuurbeleid 2021-2024. De beperkingen door corona hebben een zware wissel getrokken op de activiteiten en bezoekcapaciteit van de cultuursector. Het publieksbereik is in 2020 en 2021 minimaal geweest en het zal naar verwachting nog lang duren voordat er sprake is van volledig herstel. Tegelijk dienen zich door de toenemende ontwikkelingen rond bijvoorbeeld digitalisering mogelijkheden aan om cultuur ook op nieuwe manieren aan het publiek aan te bieden en om nieuwe publieksgroepen te interesseren voor cultuur.

De gemeente heeft in de uitgangspunten voor het cultuurbeleid 2021-2024 uitgesproken dat de cultuursector de landelijke Governance Code Cultuur, de Code Inclusie en Diversiteit en de Fair Practice Code dient toe te passen. Voor de uitvoering van het beginsel van fair pay heeft de gemeente het cultuurplanbudget met ingang van 2021 verhoogd. Voor de versterking van diversiteit en inclusiviteit wordt een dashboard ontwikkeld, waarmee instellingen zelf hun voortgang zichtbaar kunnen maken. De wijze waarop de sector gevolg geeft aan de drie codes wordt de komende jaren gemonitord en waar nodig ondersteund.

Met ingang van 2021 kent de gemeente naast het vierjarige Cultuurplan de tweejarige Impulsregeling Cultuur voor jonge culturele organisaties uit Rotterdam die zich willen ontwikkelen en professionaliseren. De subsidie geldt voor zowel de ontwikkel- als de artistieke activiteiten en de aanvraag moet expliciteren welk ontwikkeldoel de organisatie heeft en hoe zij dat wil realiseren.

Daarnaast zijn acht culturele instellingen met een zekere draagkracht, ervaring en capaciteit ondergebracht in de zogeheten Rotterdamse Culturele Basis. Van hen wordt verwacht dat verantwoordelijkheid voor de sector als geheel nemen. Met behulp van deze instellingen wil de gemeente de cultuursector in staat stellen haar strategische rol in de stad verder te versterken. De instellingen in de Rotterdamse Culturele Basis kunnen gezien worden als strategische denktank bij het aanpakken van de stedelijke opgaven van Rotterdam. In de komende jaren zullen zij hun werkprogramma voor de periode 2021-2024 uitvoeren dat ze in samenspraak met de gemeente hebben ontwikkeld.

De intermediaire instellingen Kenniscentrum Cultuureducatie Rotterdam, Cultuur Concreet (kunst en cultuur in de gebieden) en SKAR (werkruimtes voor de creatieve sector) hebben met ingang van 2021 een plaats buiten het Cultuurplan, vergelijkbaar met Rotterdam Festivals.

De cultuurdeelname door Rotterdammers verhogen

Bij vergroten en verbreden van het publieksbereik gaat het zowel om het bezoek aan stedelijke culturele voorzieningen als musea en theaters, als om actieve deelname aan culturele activiteiten in de wijk, zoals zelf muziek maken en wijkfestivals. De gemeente stimuleert de organisatie van activiteiten, programma’s en evenementen die aansluiten bij de vraag van de Rotterdammers. Het in 2018 begonnen onderzoek naar publieksbereik, waaraan alle meerjarig gesubsidieerde Rotterdamse culturele organisaties deelnemen, gaat door in de periode 2021-2024. Op basis van de ervaringen tot nog toe en aanbevelingen van de Rekenkamer Rotterdam zijn verbeteringen in het proces en de definiëring van de publieksgroepen aangebracht. Focusgroepen in de cultuurdeelname zijn de komende jaren de Wijkgerichte Vrijetijdgenieters en de Stedelijke Toekomstbouwers (Rotterdam Festivals, De Rotterdamse culturele doelgroepen).

Om alle kinderen de kans te geven met cultuur in aanraking te komen, blijft de gemeente inzetten op cultuuronderwijs met (professionele) docenten op alle Rotterdamse scholen. Het streven is dat alle basisschoolleerlingen in Rotterdam in 2022 kwalitatief goede cultuureducatie krijgen en dat cultuureducatie in toenemende mate duurzaam geborgd is in het Rotterdamse basisonderwijs.

In het lopende coalitieakkoord is voor cultuureducatie als indicator opgenomen dat in 2022 30% van de basisscholen een of meer niveaus gestegen is in het Rotterdamse Cultuureducatie Model. In 2020 is het streefcijfer van 22% gehaald: 23% van de scholen is ondanks de coronabeperkingen inmiddels een of meer niveaus gestegen. Of dat percentage ook in 2021 gehaald wordt, is in het derde kwartaal van 2022 bekend. Door de sluiting van de scholen in de eerste maanden van 2021 is veel cultuureducatie onder druk komen te staan.