Cultuurpresentatie, cultuurproductie en cultuurparticipatie

Beleidskaders, -monitors en wetgeving

Het cultureel klimaat versterken.

De cultuurdeelname door Rotterdammers verhogen.

Ook in de tweede helft van 2021 zijn er nog beperkende maatregelen voor cultuur en evenementen. Evenementen en festivals zijn nauwelijks toegestaan. Als ze al mogelijk zijn, is dat onder zware beperkingen. Voor theater, concerten en musea zijn de mogelijkheden iets ruimer, maar ook daar zijn veel activiteiten nog onmogelijk. Bovendien blijkt een deel van het publiek de weg naar cultuur nog niet hervonden te hebben   Culturele en evenementenorganisaties en zelfstandigen in de sector (kunstenaars, muzikanten, dansers, maar ook de mensen achter de schermen als technici, decorbouwers, cateraars) zitten daardoor nog steeds grotendeels of geheel zonder inkomsten.

Om die reden heeft de gemeente in september 2021 opnieuw besloten tot noodsteun voor de culturele en creatieve sector. De regeling loopt van mei tot en met december 2021. Naast de gesubsidieerde instellingen kunnen ook amateurverenigingen en een aantal privaat gefinancierde culturele ondernemers daarop een beroep doen. Met de regeling hoopt de gemeente te voorkomen dat belangrijke culturele organisaties door de coronacrisis verdwijnen. De hoop is dat deze ronde noodsteun voldoende is om de cruciaal geachte culturele infrastructuur in de stad tot het eind van de coronacrisis in stand te houden.

De noodsteunregeling 2021 is bekostigd uit geld dat het Rijk eind 2020 beschikbaar heeft gesteld voor de instandhouding van de cruciale lokale culturele infrastructuur. Van de € 12,3 miljoen die Rotterdam ontving, is ruim € 4,7 miljoen gebruikt voor noodsteun in de eerste maanden van het jaar. Met de overige € 7,6 miljoen wil het college van burgemeester en wethouders het advies uitvoeren dat de Denktank New Deal Cultuur Rotterdam begin mei heeft aangeboden. In het advies doet de Denktank aanbevelingen aan de gemeente voor noodsteun, herstart en transitie van de cultuursector, zodra de coronamaatregelen dat weer toelaten. Voor noodsteun tot eind 2021 heeft de gemeente inmiddels besloten € 4 miljoen beschikbaar te stellen. Plannen voor herstart en transitie zijn in ontwikkeling en worden in de laatste drie maanden in uitvoering genomen.

Het onderwijs is weer open.  De gemeentelijke cultuureducatieprogramma’s zijn weer herstart. Het is nog onduidelijk wat in 2020 en 2021 de invloed van de coronacrisis en de sluiting van de scholen is geweest op de college-indicator dat in 2022 30% van de basisscholen een of meer niveaus gestegen is in het Rotterdamse Cultuureducatie Model.

Ontwikkelingen 2022-2025

Rotterdamse Cultuurvisie
In de Rotterdamse Cultuurvisie; Cultuur ondersteunt de veranderingen in de stad geeft de gemeente de uitgangspunten aan voor het cultuurbeleid op langere termijn. Centraal in het beleid staan inclusiviteit, innovatie en interconnectiviteit. Rotterdam maakt zich sterk voor een culturele sector waarin voor iedere Rotterdammer zonder onderscheid een plek is, als bezoeker, als personeel of als maker. Nieuw aanbod en nieuwe genres krijgen de ruimte. Intensieve samenwerking en wederzijdse verbondenheid zijn kernbegrippen.

De centrale thema’s voor het cultuurbeleid voor de langere termijn zijn leidend in alle beleidsnota’s, -kaders en -regelingen op het gebied van cultuur in de komende jaren, zoals het beleidskader voor de Bibliotheek, het architectuurbeleid, de popvisie, het Cultuurplan en de regelingen voor projectsubsidies. 

Cultuurplan 2021-2024

In het Cultuurplan ligt vast welke culturele organisaties in de jaren 2021-2024 kunnen rekenen op een jaarlijkse subsidie van de gemeente. Naast de artistieke betekenis van de aanvragers is hun bijdrage aan de drie beleidsspeerpunten inclusiviteit, innovatie en interconnectiviteit een belangrijk criterium bij de beoordeling van hun plannen voor de periode 2021-2024.

Daarnaast kent de cultuursector met ingang van 2021

  • een Impulsregeling voor organisaties met een tweejarig subsidie,
  • een groep Intermediaire instellingen die ondersteunend zijn aan de cultuursector maar zelf geen artistiek-inhoudelijke taak hebben en
  • een Rotterdamse Culturele Basis van acht grote culturele instellingen waarvan een grotere verantwoordelijkheid verwacht wordt voor de cultuursector zelf, voor de stedelijke vraagstukken en voor de drie beleidsthema’s inclusiviteit, innovatie en interconnectiviteit. Ook deze organisaties ontvangen een meerjarig subsidie.

Herstel en transitie na de coronacrisis

De coronacrisis heeft laten zien dat de Rotterdamse cultuursector ondanks de harde klappen die zij kreeg, een enorme energie en veerkracht heeft om de Rotterdammers ondanks alle beperkingen toch te blijven voorzien van cultureel aanbod. Sinds het begin van de coronacrisis is volop geëxperimenteerd met digitaal en ander aanbod.  De culturele instellingen hebben onder moeilijke omstandigheden aanbod verzorgd waar Rotterdammers troost in vonden, bij konden verpozen en verbinding in konden vinden. Zij zijn ondanks alle beperkingen Rotterdam blijven voorzien van cultureel aanbod; en daarbij is volop geëxperimenteerd met digitaal en ander aanbod. 

Dat heeft ook de Denktank New Deal Cultuur Rotterdam geconstateerd. Begin mei 2021 bracht de Denktank aanbevelingen aan het gemeentebestuur en de cultuursector uit. Voorop stond voor de Denktank dat de sector noodsteun dient te krijgen, zolang dat nodig is. Daarnaast zou de gemeente de sector moeten helpen om na het einde van de coronapandemie zo snel mogelijk te herstarten en een transitie mogelijk te maken naar meer weerbaarheid, wendbaarheid en veerkracht dan voor corona.

De Denktank is een initiatief uit de cultuursector zelf. De gemeente heeft dit initiatief omarmd en ondersteund. Mariëtte Hamer, onder andere voorzitter van de SER, was bereid het voorzitterschap op zich te nemen. Voor de uitvoering van de aanbevelingen heeft de gemeente € 7,6 miljoen gereserveerd op de Cultuurbegroting.

Kunst en Cultuur in de gebieden
Om laagdrempelige gebiedsgerichte culturele activiteiten en evenementen te stimuleren is per 2021 de subsidieregeling Lokale Culturele Programmering gestart. LCP-coördinatoren verzorgen op basis van deze subsidieregeling de culturele programmering in elk van de veertien gebieden. Ook de activiteiten in de gebieden hebben zwaar geleden onder de coronamaatregelen. In het kader van de aanbevelingen van de Denktank New Deal Cultuur is een plan ontwikkeld om ook in de gebieden tot een snelle herstart van activiteiten te komen, zodra de maatregelen dat toelaten. Het plan bestaat uit ondersteuning van lokale initiatieven in hun herstart en activiteiten die het publiek (her)activeren.

Wat willen we bereiken

Wat gaan we daar voor doen

Prestatie indicatoren
Prestatie-indicatoren 201820192020202120222023
In 2022 is dertig procent van de basisscholen een of meer niveaus gestegen in het Rotterdamse Cultuureducatie Model*. Streefwaarde N.v.t. 15% 22% 28% 30%  
Realisatie N.v.t. 18% 23%      
* Bij deze streefgetallen dient aangemerkt te worden dat ze mede afhankelijk zijn van landelijke subsidieregelingen en bijvoorbeeld hoe de dagprogrammering op Zuid wordt ingericht en aangestuurd vanuit de Onderwijssector.
In het Coalitieakkoord 2018-2022 is opgenomen dat de gemeente wil dat alle kinderen cultuureducatie krijgen. Omdat cultuureducatie opgenomen is in de kerndoelen en eindtermen van het onderwijs, heeft de gemeente deze indicator geformuleerd. Deze stijging toont aan dat de kwaliteit van cultuureducatie is gestegen en dat cultuureducatie in toenemende mate duurzaam geborgd is in het Rotterdamse basisonderwijs, een noodzakelijkheid voor goede cultuureducatie voor alle Rotterdamse kinderen.

Wat kost het

Tweede HerzieningBegroting 2022
Overzicht van baten en lasten Cultuurpresentatie, cultuurproductie en cultuurparticipatieRealisatie
2020
Begroting
2021
Begroting
2022
Raming
2023
Raming
2024
Raming
2025
Baten exclusief reserves1.4371.622176276176176

Bijdragen rijk en medeoverheden 1.046 1.360 0 100 0 0
Overige opbrengsten derden 391 172 176 176 176 176
Overige baten 0 90 0 0 0 0
Lasten exclusief reserves92.079118.74991.15291.30189.34085.346

Apparaatslasten 2.314 2.441 2.462 2.435 2.435 2.435
Inhuur 88 135 113 113 113 113
Overige apparaatslasten 38 69 70 50 50 50
Personeel 2.189 2.238 2.278 2.272 2.272 2.272
Intern resultaat -407 327 371 473 473 473
Intern resultaat -407 327 371 473 473 473
Programmalasten 90.171 115.981 88.320 88.393 86.433 82.438
Inkopen en uitbestede werkzaamheden 5.768 12.385 636 254 -948 -914
Overige programmalasten 90 94 97 97 97 97
Subsidies en inkomensoverdrachten 84.313 103.502 87.588 88.042 87.284 83.255
Saldo voor vpb en reserveringen -90.642 -117.127 -90.976 -91.025 -89.165 -85.170
Saldo voor reserveringen -90.642 -117.127 -90.976 -91.025 -89.165 -85.170
Reserves-5.97918.19501.00000

Onttrekking reserves 7.771 13.295 0 1.000 0 0
Toevoeging reserves 13.750 0 0 0 0 0
Vrijval reserves 0 4.900 0 0 0 0
Saldo -96.622 -98.932 -90.976 -90.025 -89.165 -85.170

Financiële bijstellingen

Tweede
Herziening
Begroting 2022
Bijstellingen Cultuurpresentatie, cultuurproductie en cultuurparticipatieBegroting
2021
Begroting
2022
Raming
2023
Raming
2024
Raming
2025
Eerste Herziening / Voorjaarsnota 2021 -102.279 -89.568 -88.907 -87.492 -83.586
Bijstellingen Tweede Herziening 2021 / Begroting 2022 3.347 -1.409 -1.118 -1.672 -1.585
Frictiekosten Cultuurplan Ramingsbijstellingen onvermijdelijk 100 0 0 0 0
Voorziening Lantaren Venster Ramingsbijstellingen onvermijdelijk 90 0 0 0 0
Concernbrede opgave Integriteit Ramingsbijstellingen vermijdbaar 0 15 5 6 6
Concernbrede opgave Wob Ramingsbijstellingen vermijdbaar 4 11 11 12 12
Vervanging financieel administratie systeem (project GREAT) Ramingsbijstellingen vermijdbaar 0 24 0 0 0
Wijk aan Zet Ramingsbijstellingen vermijdbaar 14 34 32 36 36
Bestemmingsreserve Evenementenfonds Reserves 3.000 0 0 0 0
Bestemmingsreserve Jaaroverstijgende Cultuursubsidies Reserves 0 0 0 0 0
Technische wijzigingen Technische wijzigingen 139 -1.491 -1.165 -1.726 -1.638
Begroting na wijzigingen -98.932 -90.976 -90.025 -89.165 -85.170

Toelichting financiële bijstellingen

Frictiekosten Cultuurplan

Voor vergoeding van frictiekosten volgend uit het Cultuurplan 2021-2024, is een bedrag van € 3 mln vrijgemaakt. De aanvragen hiervoor zijn afgehandeld en vallen € 100 lager uit. Dit bedrag valt vrij.

Voorziening Lantaren Venster

Op de lening aan Lantaren Venster is overeenkomstig daarover gemaakte afspraken afgelost.  Daardoor kan de voor de lening getroffen voorziening worden verlaagd voor het afgeloste bedrag.

Concernbrede opgave Integriteit

Het Actieplan Integriteit omvat een samenhangend pakket van ruim 30 maatregelen waarmee we de aanbevelingen uit verschillende (externe) rapporten en onderzoeken opvolgen. Daarmee intensiveren en verstevigen we ons integriteitsbeleid. Financiële dekking komt vanuit bijdragen uit het hele concern.

Concernbrede opgave Wob

Om verzoeken uit hoofde van de Wet openbaarheid van bestuur (WOB) nu én in de toekomst professioneler en binnen de wettelijke termijn te kunnen afhandelen, wordt een centrale eenheid (“Wob-unit”) opgericht. Deze unit heeft het afhandelen van Wob verzoeken als kerntaak en heeft daarvoor ook de benodigde expertise in huis. Financiële dekking komt vanuit bijdragen uit het hele concern.

Vervanging financieel administratie systeem (project GREAT)

Vanaf 2022 wordt het huidige financiële administratiesysteem vervangen. Omdat wordt overgestapt naar een cloudapplicatie, kunnen deze kosten beperkt worden geactiveerd. Dit zorgt voor een (incidentele) dekkingsopgave van € 8,7 mln.
De opgave wordt enerzijds ingevuld door een aantal meevallers/onderbestedingen in 2021. Het restant van ca € 2 mln wordt (voor)gefinancierd door bijdragen vanuit het hele concern.

Wijk aan Zet

Deze budgetverschuiving naar programma Bestuur en Dienstverlening is ter dekking van kosten voor de implementatie van Wijk aan zet/Werken in stad en wijk.

Bestemmingsreserve Evenementenfonds

Door de coronamaatregelen konden niet alle festiviteiten rondom het Eurovisie Songfestival doorgaan. Vooruitlopend op de uiteindelijke totale kosten, is nu rekening gehouden met een vrijval van € 3 mln op het gereserveerde budget.

Bestemmingsreserve Jaaroverstijgende cultuursubsidies

Bij de resultaatbestemming 2020 is een bedrag gereserveerd voor een subsidietoekenning waarvan de kosten op het jaar 2021 betrekking hebben. Dit bedrag (€ 175) wordt aan de bestemmingsreserve onttrokken, waarmee dekking van de kosten in 2021 is verkregen.

Technische wijzigingen

De technische wijzigingen betreffen:

  • de indexering van budgetten vanaf het jaar 2022 (- € 1,9 mln). Nadere informatie hierover is opgenomen bij Grondslagen

  • de overdracht van budget vanuit dit taakveld naar het taakveld Sportbeleid en activering, voor het Meerjarenprogramma Grand Départ Tour de France (€ 265 in 2021, € 500 in 2022 en € 600 in 2023)

  • de overdracht van budget vanuit dit taakveld naar het taakveld Sportbeleid en activering, als bijdrage aan het evenement Summer of Esports (€ 25 in 2021)

  • de overdracht van budget vanuit het taakveld Economische ontwikkeling naar dit taakveld voor Culturele programmering Binnenstad (- € 150 in 2021)

  • een herverdeling tussen apparaats- en programmabudgetten vanaf het jaar 2023, dit in verband met het aflopen van het coalitieakkoord 2019 (€ 322)

  • de overige technische wijzigingen van geen- of geringe financiële omvang.

Omschrijving taakveld

Het gemeentebestuur werkt aan een stad met een sterk cultureel klimaat. Cultuur is van groot belang voor de economische positie van Rotterdam in binnen- en buitenland, maakt de stad aantrekkelijk voor bewoners, bezoekers en bedrijven en draagt bij aan de brede ontwikkeling van kinderen en jongeren.

 

Het gemeentebestuur wil, omwille van een sterk cultureel klimaat, optimale omstandigheden creëren voor de productie van kunst en cultuur, voor de toegankelijkheid ervan en voor het delen van informatie, kennis en middelen. Onder kunst en cultuur verstaan we meer dan alleen beeldende kunst, theater, dans, muziek, musea en film. Ook de bibliotheek, culturele evenementen en de creatieve industrie behoren tot het culturele domein.

 

Om de doelen op het terrein van kunst en cultuur te bereiken, maakt de gemeente beleid, zoals het bibliotheekbeleid, (gemeentelijk) collectiebeleid, architectuurbeleid, film- en mediabeleid en het vierjaarlijkse Cultuurplan.