Baten en lasten op concernniveau

In de tabel hieronder worden meerjarig de baten en lasten gepresenteerd naar verantwoordingscategorieën.

Overzicht van baten en lasten concernRealisatie
2020
Begroting
2021
Begroting
2022
Raming
2023
Raming
2024
Raming
2025
Baten exclusief reserves5.238.5474.051.1193.840.0783.673.3363.661.0733.658.348

Bijdragen rijk en medeoverheden 2.810.524 2.905.452 2.686.781 2.563.562 2.566.448 2.568.732
Belastingen 348.318 354.420 367.891 372.703 377.320 380.154
Dividenden 116.896 95.397 85.699 99.237 98.801 96.867
Financieringsbaten 1.301.154 6.261 3.045 2.594 2.181 1.827
Overige opbrengsten derden 633.010 695.955 701.455 636.629 598.318 637.660
Overige baten 28.645 -6.365 -4.793 -1.390 18.004 -26.892
Lasten exclusief reserves3.945.9544.213.3294.029.2303.666.2683.595.8733.601.615

Apparaatslasten 1.090.941 1.255.878 1.164.016 1.114.486 1.100.053 1.097.151
Inhuur 141.961 200.356 96.670 70.546 64.785 63.322
Overige apparaatslasten 26.132 31.672 30.199 31.415 31.398 31.424
Personeel 922.848 1.023.850 1.037.147 1.012.525 1.003.870 1.002.405
Intern resultaat -55.252 -84.554 -78.555 -78.405 -81.728 -81.728
Intern resultaat -55.252 -84.554 -78.555 -78.405 -81.728 -81.728
Programmalasten 2.910.265 3.042.005 2.943.769 2.630.186 2.577.548 2.586.192
Financieringslasten 23.413 17.119 20.105 28.207 32.817 35.298
Inkopen en uitbestede werkzaamheden 775.948 981.511 919.115 712.427 651.965 647.729
Kapitaallasten 156.851 151.430 175.789 170.858 181.659 182.982
Overige programmalasten 151.285 73.950 68.610 69.124 70.582 72.690
Salariskosten WSW en WIW 51.746 45.436 55.167 53.551 50.879 48.052
Sociale uitkeringen 1.030.134 984.464 961.563 894.319 896.646 910.577
Subsidies en inkomensoverdrachten 720.888 788.095 743.421 701.700 693.000 688.863
Saldo voor vpb en reserveringen 1.292.593 -162.209 -189.151 7.068 65.200 56.733
Vennootschapsbelasting1.704800800800800800

Saldo voor reserveringen 1.290.889 -163.009 -189.951 6.268 64.400 55.933
Reserves-1.204.716163.009189.951-6.268-64.400-55.933

Onttrekking reserves 231.339 276.696 308.932 93.000 66.285 64.142
Toevoeging reserves 1.516.464 124.937 120.490 99.268 131.374 120.076
Vrijval reserves 80.409 11.250 1.509 0 689 0
Saldo 86.173 0 0 0 0 0

Incidentele baten en lasten

In dit overzicht worden de incidentele baten en lasten weergegeven waaruit het structurele begrotingssaldo wordt afgeleid. Dit saldo geeft inzicht in de mate waarin de structurele lasten gedekt zijn door structurele baten. Volgens de Gemeentewet ziet de gemeenteraad erop toe dat de begroting structureel en reëel in evenwicht is. Hiervan kan worden afgeweken indien aannemelijk is dat het structureel en reëel evenwicht in de begroting in de eerstvolgende jaren tot stand zal worden gebracht. Met het begrip 'structureel evenwicht' wordt bedoeld dat structurele lasten gedekt worden door structurele baten. De term 'reëel' heeft betrekking op de mate van realiteit van de (meerjaren)ramingen.

Onlangs (september 2021) is door de provincies, die financieel toezicht houden op de gemeenten, een nieuwe handreiking beschikbaar gesteld voor het maken van een onderscheid tussen structurele en incidentele baten en lasten. Het gaat hier niet om nieuwe regelgeving maar om een verduidelijking van de bestaande regelgeving. Op basis van deze handreiking en het nog stringenter toepassen van het voorzichtigheidsbeginsel is ten opzichte van eerdere jaren een groter deel van de lasten als structureel aangemerkt. Ook zijn alle reservemutaties als incidenteel beschouwd (waar eerder een deel van de onttrekkingen en toevoegingen als structureel werden bestempeld).

Het structurele exploitatiesaldo is in 2022 negatief (- € 120 mln / 3%) en in de jaren daarna is dit weer positief. Het negatieve saldo in 2022 wordt met name veroorzaakt door de toenemende kosten voor jeugd, zorg en welzijn. Deze lasten zijn voor de jaren 2021 en 2022 reëel begroot. Dit zijn structurele lasten die voor 2022 incidenteel (via de algemene reserve) zijn gedekt.

Het negatieve structurele exploitatiesaldo in 2022 heeft geen gevolgen voor het toezichtregime als aannemelijk is dat het evenwicht tenminste in het laatste jaar van de meerjarenraming (2025) is hersteld. Dit is vanaf 2023 al het geval.

Met betrekking tot de structurele baten in 2023 t/m 2025 wordt opgemerkt dat een deel (25%) van de verwachte rijksbijdrage voor de Duurzaamheidsopgave en het nationale Klimaatakkoord is opgenomen. Alhoewel de definitieve toekenning nog niet vast staat wordt deze bijdrage wel als reëel (en daarmee als structureel) beschouwd. Voor de verwachte rijksbijdrage voor Rotterdam is uitgegaan van het advies van de Raad van Openbaar Bestuur. In de meerjarenraming is een rijksbijdrage van € 6,76 mln in 2023 en € 7,5 mln vanaf 2024 structureel als baat opgenomen waarmee de structurele lasten evenredig zijn opgehoogd (voor meer informatie zie taakveld Milieubeheer - Duurzaam, bodem, geluid en handhaving).

Incidentele baten en lastenBegroting 2022Raming 2023Raming 2024Raming 2025
Totaal baten 3.840.078 3.673.336 3.661.073 3.658.346
Incidentele baten214.47688.22338.52081.937

Algemene middelen0000
Geen incidentele baten voor dit programma 0 0 0 0
Beheer van de stad0000
Geen incidentele baten voor dit programma 0 0 0 0
Cultuur, sport en recreatie0000
Geen incidentele baten voor dit programma 0 0 0 0
Economische zaken0000
Geen incidentele baten voor dit programma 0 0 0 0
Maatschappelijke ondersteuning2.000000
Regio deal Rotterdam Zuid Pijler Werk (Rijksbijdrage) 2.000 0 0 0
Openbare orde en veiligheid5.884000
Riec Versterkingsgelden 5.884 0 0 0
Onderwijs9.7121.01900
Regio deal Rotterdam Zuid Pijler School (Rijksbijdrage) 9.712 1.019
Overhead0000
Geen incidentele baten voor dit programma 0 0 0 0
Stedelijke inrichting en ontwikkeling150.37786.58837.75581.321
Veilingopbrengsten Brandstofverkooppunten 8.470 9.136 2.604 2.741
Verkoopopbrengsten vastgoedobjecten 63.082 31.460 11.478 2.040
Baten grondexploitaties 67.225 45.992 23.673 76.540
Resultaatnemingen grondexploitaties 11.600 0 0 0
Verkeer en Vervoer1.236000
Hoekse Lijn 1.236 0 0 0
 Volksgezondheid en Zorg42.725000
Bijdragen van het Rijk in verband met uitgaven coronaorganisatie 42.725 0 0 0
Werk en Inkomen2.542616765616
Tijdelijke Overbruggingsregeling Zelfstandige Ondernemers (Tozo) 2.542 616 765 616
Structureel 3.742.226 3.567.952 3.515.519 3.522.320
Totaal lasten 4.029.870 3.667.068 3.596.673 3.602.415
Incidentele lasten287.64499.11681.15480.095

Algemene middelen1.000000
Koers van de stad 1.000 0 0 0
Beheer van de stad0000
Geen incidentele lasten voor dit programma
Bestuur en dienstverlening0000
Geen incidentele lasten voor dit programma
Cultuur, sport en recreatie0000
Geen incidentele lasten voor dit programma
Economische Zaken0000
Geen incidentele lasten voor dit programma 0 0 0
Maatschappelijke Ondersteuning8.386000
Regio deal Rotterdam Zuid Pijler werk 2.000 0 0 0
Rotterdamse bijdrage Project aanpak wachttijden GR Jeugdhulp  Rijnmond 6.386 0 0 0
Onderwijs9.7121.01900
Regio deal Rotterdam Zuid Pijler school 9.712 1.019
Openbare orde en veiligheid5.884000
Riec Versterkingsgelden 5.884 0 0 0
Overhead0000
Geen incidentele lasten voor dit programma
Stedelijke inrichting en ontwikkeling163.18787.35570.29569.353
Boekwaarde verkoop vastgoedobjecten 32.365 6.907 6.789 1.000
Verkoopkosten vastgoedobjecten 2.704 2.704 2.704 2.033
Lasten grondexploitaties 54.501 46.908 43.581 51.560
Out of pocket uitgaven voor investeringen 73.617 30.835 17.221 14.760
Verkeer en Vervoer44.587000
Hoekse Lijn 44.587 0 0 0
Volksgezondheid & Zorg19.827000
Incidentele kosten (lab onderzoeken, vaccinatielocatie) Coronaorganisatie 19.827 0 0 0
Werk en inkomen1.897477593477
Tijdelijke Overbruggingsregeling Zelfstandige Ondernemers (Tozo) 1.897 477 593 477
Diverse programma's 33.16310.26510.26510.265
Incidentele personeelslasten / inhuur Coronaorganisatie 22.898 0 0 0
Toevoegingen voorzieningen 10.265 10.265 10.265 10.265
Onttrekking en vrijval reserves310.28193.00066.97464.142

Structureel    
Incidenteel310.28193.00066.97464.142
Toevoeging aan reserves120.49099.268131.374120.076

Structureel    
Incidenteel120.49099.268131.374120.076
Saldo na reserveringen 0 0 0 0
Totale incidentele baten 524.757 181.222 105.494 146.079
Totale incidentele lasten 408.133 198.385 212.528 200.171
Structurele begrotingssaldo -116.624 17.162 107.034 54.089
Structurele begrotingssaldo in % van baten excl. onttrekkingen reserves -3% 0% 3% 1%

Toelichting staat incidentele baten en lasten

Bij verschillende programma’s worden incidentele middelen (baten) ontvangen waar tegenover (vrijwel) voor hetzelfde bedrag incidentele lasten tegenover staan. Het gaat om de Regiodeal NPRZ, rijksbijdragen in verband met de coronaorganisatie en de versterkingsgelden Riec voor het oppakken van diverse veiligheidsissues in de regio. In het programma ‘Stedelijke inrichting en ontwikkeling’ zijn er verschillende incidentele baten en lasten als gevolg van de verkoop van brandstofverkooppunten, vastgoedobjecten en grondexploitaties. Voor meer informatie over de ontwikkelingen hiervan worden verwezen naar de betreffende taakvelden.

 

Hieronder worden de lasten verder toegelicht:

  • Out of pocket uitgaven voor investeringen/projecten in de stedelijke inrichting en ontwikkeling: Het gaat hier om out of pocket uitgaven voor een groot aantal verschillende projecten en investeringen in de stedelijke inrichting en ontwikkeling. Enkele voorbeelden zijn de materiële lasten in het kader van Hart van Zuid, NPRZ, bodemsanering en diverse buitenruimteprojecten gekoppeld aan de gebiedsontwikkeling als projecten gekoppeld aan vergroening.
  • Koers van de Stad (Algemene Middelen): dit betreft de uitwerking van een aangenomen motie waarbij éénmalig (2022) € 1 mln beschikbaar is gesteld voor voorstellen vanuit de raad.
  • Incidentele bijdrage GRJR (Maatschappelijke Ontwikkeling): dit is het deel van de bijdrage als gevolg van incidentele verrekeningen en de tekortbegroting van de GRJR.
  • Voorzieningen (Algemeen): dit zijn toevoegingen aan de voorziening dubieuze debiteuren.
  • Onttrekkingen en toevoegingen reserves: alle reservemutaties worden, conform richtlijnen, in principe als incidenteel beschouwd. Op de pagina 'Reserves' is (per programma) voor iedere reserve het meerjarig verloop weergegeven.

Baten en lasten per programma en taakveld

In de tabel hieronder worden de baten, lasten en reservemutaties per programma/taakveld gepresenteerd.

Programma / TaakveldBatenLastenToevoeging
reserves
Onttrekking
reserves
Vrijval reservesSaldo
Algemene middelen 2.305.037- 12.383 84.949 146.6530 2.379.124

Algemene uitkeringen en overige uitkeringen gemeentefonds 1.914.478 7 0 0 0 1.914.471
Belastingen overig 19.908 - 3.839 0 0 0 23.747
Economische promotie - Opbrengsten Logiesbelasting 10.731 348 0 0 0 10.383
Overige baten en lasten - Beheer algemene middelen 0 - 514 51.030 146.653 0 96.137
OZB niet-woningen 207.866 10.397 0 0 0 197.470
OZB woningen 63.584 5.597 0 0 0 57.987
Treasury 88.470 - 25.179 33.919 0 0 79.729
Vennootschapsbelasting (VpB) 0 800 0 0 0 - 800
Beheer van de stad 254.774 402.393 1.444 8.282 1.444- 139.337

Afval - Grondstoffen 108.949 93.348 0 2.253 0 17.853
Begraafplaatsen en crematoria 6.631 5.466 0 0 0 1.165
Cultureel erfgoed - Archeologie 213 1.440 0 0 0 - 1.227
Milieubeheer - Nazorg bodemsanering en Beheer 509 1.907 0 0 0 - 1.398
Openbaar groen en (openlucht) recreatie - Beheer 203 47.890 600 619 600 - 47.069
Openbare orde en veiligheid - Ontplofbare oorlogsresten 876 665 0 0 0 211
Overige baten en lasten - Vervoer & Materieel 38.775 28.631 0 1.481 0 11.625
Riolering 86.455 68.426 0 380 0 18.409
Ruimtelijke Ordening - Beheer 190 6.595 0 0 0 - 6.405
Verkeer en vervoer - Beheer 11.972 148.025 844 3.550 844 - 132.502
Bestuur en dienstverlening 10.033 85.113 1.571 3630- 76.288

Bestuur - College 47 4.937 0 20 0 - 4.870
Bestuur - Gebieden, inspraak en participatie 0 27.894 0 118 0 - 27.776
Bestuur - Raad, Griffie, Rekenkamer en Ombudsman 572 13.592 130 225 0 - 12.925
Burgerzaken 9.096 33.019 1.441 0 0 - 25.364
Musea - Stadsarchief 318 5.671 0 0 0 - 5.354
Cultuur, sport en recreatie 4.740 239.1320 1.0640- 233.328

Cultuurpresentatie, cultuurproductie en cultuurparticipatie 176 91.152 0 0 0 - 90.976
Media 0 21.835 0 0 0 - 21.835
Musea - Cultuur 0 33.224 0 0 0 - 33.224
Openbaar groen en (openlucht) recreatie - NME 2.282 18.306 0 0 0 - 16.023
Sportaccommodaties 459 56.833 0 299 0 - 56.076
Sportbeleid en activering 1.823 17.782 0 765 0 - 15.194
Economische zaken 2.059 37.8730 1.8560- 33.959

Bedrijvenloket en bedrijfsregelingen- Economie 0 3.339 0 350 0 - 2.989
Bedrijvenloket en bedrijfsregelingen- Markten 2.059 3.219 0 0 0 - 1.159
Economische ontwikkeling 0 15.365 0 1.246 0 - 14.120
Economische promotie 0 15.950 0 260 0 - 15.691
Maatschappelijke ondersteuning 19.717 224.663000- 204.946

Arbeidsparticipatie - Maatschappelijk 3.543 24.209 0 0 0 - 20.667
Inkomensregelingen - Participatie en armoedebestrijding 7.312 65.475 0 0 0 - 58.162
Maatwerkdienstverlening 18+ - Schulddienstverlening 700 17.151 0 0 0 - 16.451
Onderwijsbeleid en leerlingzaken - Taal volwassenen 7.216 13.235 0 0 0 - 6.019
Samenkracht en burgerparticipatie 945 104.593 0 0 0 - 103.647
Onderwijs 68.161 207.5890 435 65- 138.928

Onderwijsbeleid en leerlingzaken 67.853 136.644 0 435 65 - 68.292
Onderwijshuisvesting 308 70.945 0 0 0 - 70.637
Openbare orde en veiligheid 13.943 164.501000- 150.557

Crisisbeheersing en Brandweer - Regionale veiligheidsactiviteiten 9.879 77.757 0 0 0 - 67.878
Openbare orde en veiligheid - Handhaving en toezicht 1.380 44.711 0 0 0 - 43.331
Openbare orde en veiligheid - Veiligheid 2.685 42.033 0 0 0 - 39.348
Verkeer en vervoer - Bereikbaarheid 0 0 0 0 0 0
Overhead 7.249 495.746 220 80- 488.709

Overhead - Activering Overhead 0 - 25.101 0 0 0 25.101
Overhead - Audit & Control 308 19.308 0 0 0 - 18.999
Overhead - Clusterondersteuning 0 96.331 0 0 0 - 96.331
Overhead - Concernondersteuning 2.824 394.591 220 0 0 - 391.987
Overige baten en lasten - Van Werk Naar Werk / VOIL 0 4.737 0 8 0 - 4.729
Overige baten en lasten - Verzekering 4.117 5.880 0 0 0 - 1.764
Stedelijke inrichting en ontwikkeling 297.494 400.635 5.287 81.9110- 26.516

Beheer overige gebouwen en gronden 177.454 128.363 200 2.887 0 51.777
Cultureel erfgoed - Monumenten 0 1.329 0 713 0 - 616
Grondexploitatie (niet-bedrijventerreinen) 65.377 55.267 0 1.930 0 12.039
Milieubeheer - Duurzaam, bodem, geluid en handhaving 3.712 69.092 0 28.250 0 - 37.130
Openbaar groen en (openlucht) recreatie - Landschap 933 13.987 587 6.316 0 - 7.325
Ruimtelijke Ordening - Ontwikkeling 0 1.144 0 20 0 - 1.125
Wonen en bouwen 50.019 131.452 4.500 41.796 0 - 44.137
Verkeer en vervoer 161.356 161.327 338 52.2720 51.962

Openbaar vervoer 1.329 55.685 338 43.497 0 - 11.198
Parkeerbelasting 142.245 36.492 0 0 0 105.753
Parkeren 15.428 35.289 0 0 0 - 19.860
Verkeer en vervoer - Bereikbaarheid 29 6.093 0 0 0 - 6.063
Verkeer en vervoer - Ontwikkeling 2.324 27.768 0 8.775 0 - 16.669
Volksgezondheid en zorg 103.556 830.286 25.900 6.6640- 745.966

Geëscaleerde zorg 18- 23.823 161.772 0 1.000 0 - 136.949
Geëscaleerde zorg 18+ 8.498 147.699 0 0 0 - 139.202
Maatwerkdienstverlening 18- 3.777 73.811 25.900 0 0 - 95.934
Maatwerkdienstverlening 18+ - Wmo 8.996 229.386 0 4.265 0 - 216.125
Maatwerkvoorziening (Wmo) 0 12.348 0 0 0 - 12.348
Volksgezondheid 56.210 89.662 0 399 0 - 33.054
Wijkteams en Wmo-loketten 2.252 115.607 0 1.000 0 - 112.355
Werk en inkomen 591.961 793.155 780 9.4230- 192.550

Arbeidsparticipatie - Werk 6.429 63.669 780 2.683 0 - 55.337
Begeleide participatie 16.172 94.274 0 0 0 - 78.102
Inkomensregelingen - Inkomen 569.360 635.211 0 6.740 0 - 59.111
Totaal 3.840.078 4.030.030 120.490 308.932 1.509 0