Arbeidsparticipatie - Werk

Beleidskaders, -monitors en wetgeving

Zoveel mogelijk Rotterdammers werken (geheel of gedeeltelijk) en verdienen zo hun eigen inkomen.

Arbeidsontwikkeling: gericht op het versterken van de arbeidsmarktpositie werkzoekenden.

Het via (regionale) samenwerking en werkgeversdienstverlening versterken van de arbeidsmarkt.

De coronacrisis raakt de grote steden verhoudingsgewijs hard. In de grote steden wonen relatief meer mensen met een flexibel contract. Hiermee zijn ze kwetsbaarder en komen de gevolgen van economische neergang harder aan. In Rotterdam zijn er ten opzichte van de G4 bovendien relatief veel laagopgeleide mensen, wat de kwetsbaarheid nog eens vergroot. Wel is het zo dat na een stijging van het aantal mensen in de bijstand begin dit jaar, het aantal weer aan het dalen is. Sinds eind april is het bijstandsvolume gedaald van 36.609 naar 35.693 uitkeringen. Het aantal vacatures stijgt. Werkgevers durven het weer aan, in bijvoorbeeld sectoren als de bouw, de zorg en de horeca. Met het aantrekken van de arbeidsmarkt en doorvoeren van versoepelingen krabbelen sommige sectoren weer op of kampen met personeelstekorten. De culturele en de facilitaire sector zitten nog in zwaar weer.

 

Hoewel de doelstelling van 30.000 voor deze collegeperiode niet meer haalbaar is, willen we aan het eind van deze collegeperiode nog steeds substantieel minder mensen in de bijstand hebben dan toen we begonnen (37.667). De mismatch tussen de vacatures en het aantal werkzoekenden blijft een grote opgave. De inzet van onder meer het Regionaal Mobiliteitsteam en om-, her- en bijscholing is nu harder nodig dan ooit.

 

Mensen die door de coronacrisis hun baan zijn verloren of dreigen te verliezen kunnen per mei 2021 terecht bij het regionaal mobiliteitsteam van Rijnmond voor van-werk(loosheid)-naar-werk-begeleiding.

 

De coronacrisis toont het belang aan van om-, her- en bijscholing en investeringen in leven lang ontwikkelen. Scholing houdt mensen duurzaam inzetbaar. Tot 1 september 2021 hebben 1.259 Rotterdammers uit de diverse doelgroepen zich gemeld bij het Scholingsfonds. Op basis daarvan zijn 282 positieve adviezen voor een Scholingsvoucher afgegeven. 207 vouchers zijn inmiddels ook toekend, waardoor deze Rotterdammers kunnen starten of zijn gestart met hun studie. Inmiddels is het Rotterdamse Scholingsfonds integraal onderdeel van de dienstverlening in het kader van de Participatiewet. Vanaf augustus 2021 wordt de regeling verruimd en kunnen ook werkenden (inclusief zzp’ers), aanspraak maken op een scholingsvoucher om zo zijn/haar positie op de arbeidsmarkt te verstevigen

Ontwikkelingen 2022-2025

Op basis van ramingen van het Centraal Planbureau (Juniraming) houden we rekening met een toename van het aantal uitkeringen naar 37.100 eind 2021, en een stijging van het bijstandsvolume naar 37.700 eind 2022. Het verwachte aantal bijstandsuitkeringen eind 2021 is aanzienlijk lager dan in de Voorjaarsnota werd verwacht (toen: 38.400). De verwachting is inmiddels dat de piek in het bijstandsvolume pas na 2022 optreedt. Om die reden passen we een begrotingswijziging toe. De inzet van de extra middelen van het Rijk schuiven we deels door naar 2022 en 2023, zodat de middelen corresponderen met de inzet en verloop van het bijstandsvolume. Zie hiervoor ook de Financiële bijstellingen. Onze ambitie blijft het om het beter te doen dan het landelijk gemiddelde. Zowel qua daling van het bijstandsvolume als de kwaliteit van de dienstverlening.

 

Wat willen we bereiken

Effect indicatoren

Wat gaan we daar voor doen

Prestatie indicatoren
Effectindicatoren 201820192020202120222023
Collegetarget: Minder Rotterdammers in de bijstand: in deze collegeperiode daalt het aantal bijstandsuitkeringen in Rotterdam naar 30.000 Streefwaarde 36.000 33.700 32.000 30.000    
Realisatie 35.292  33.666 36.203 35.693    
1.2 NPRZ (aandeel) in de bijstand (%) Streefwaarde 38,9% 38,4% 37,9% 37,4%    
Realisatie 40,3%  40,1% 40,2% 40,2%    
2.2 Jongeren in de bijstand Streefwaarde 2.250 2.200 2.200 2.080    
Realisatie 2.235  2.037 2.919 2.792    

De genoemde realisatie cijfers over 2021 zijn cijfers t/m tweede tertaal 2021, tenzij anders aangegeven.

Prestatie-indicatoren 201820192020202120222023
1.1 Instroom in de bijstand (aantal) Streefwaarde 7.800 7.600 7.050 6.550    
Realisatie 7.186 6.929 10.319 5.426    
1.2 Uitstroom naar werk (aantal) Streefwaarde 4.500 4.500 4.500 4.500    
Realisatie 4.506 4.433 3.364 2.896    
1.3 Parttime werk (€ mln) Streefwaarde 13,5 14,5 16,5 16,5    
Realisatie 12,2 13,6 13,1 10,2    
1.4 Uitstroom Jongeren (aantal) Streefwaarde 1.150 1.150 1.150 1.150    
Realisatie 1.553 1.350 1.672 1.286    
1.5 Uitstroom naar werk in Rotterdam Zuid (NPRZ) Streefwaarde 2.100 2.200 2.200 2.200    
Realisatie 1.909 1.854 1.423 1.212  

 

De genoemde realisatie cijfers over 2021 zijn cijfers t/m tweede tertaal 2021, tenzij anders aangegeven.

Wat kost het

Tweede HerzieningBegroting 2022
Overzicht van baten en lasten Arbeidsparticipatie - WerkRealisatie
2020
Begroting
2021
Begroting
2022
Raming
2023
Raming
2024
Raming
2025
Baten exclusief reserves15.6388.2516.4292.692362362

Bijdragen rijk en medeoverheden 15.572 8.101 6.067 2.330 0 0
Financieringsbaten 1 0 0 0 0 0
Overige opbrengsten derden 64 150 362 362 362 362
Lasten exclusief reserves50.71455.44663.66953.84946.19946.199

Apparaatslasten 41.355 47.057 46.602 39.693 38.591 38.591
Inhuur 9.722 2.603 1.696 1.330 1.356 1.356
Overige apparaatslasten 994 1.383 1.154 1.424 1.406 1.406
Personeel 30.638 43.071 43.752 36.938 35.829 35.829
Intern resultaat 1.706 1.224 899 899 899 899
Intern resultaat 1.706 1.224 899 899 899 899
Programmalasten 7.653 7.165 16.169 13.258 6.710 6.710
Inkopen en uitbestede werkzaamheden 7.147 10.358 13.962 11.352 6.091 6.091
Overige programmalasten -2 0 0 0 0 0
Salariskosten WSW en WIW 0 -3.686 1.588 1.287 0 0
Sociale uitkeringen 342 463 619 619 619 619
Subsidies en inkomensoverdrachten 166 30 0 0 0 0
Saldo voor vpb en reserveringen -35.076 -47.195 -57.240 -51.157 -45.837 -45.837
Saldo voor reserveringen -35.076 -47.195 -57.240 -51.157 -45.837 -45.837
Reserves05381.903000

Onttrekking reserves 0 5.072 2.683 0 0 0
Toevoeging reserves 0 4.533 780 0 0 0
Saldo -35.076 -46.657 -55.337 -51.157 -45.837 -45.837

Financiële bijstellingen

Tweede
Herziening
Begroting 2022
Bijstellingen Arbeidsparticipatie - WerkBegroting
2021
Begroting
2022
Raming
2023
Raming
2024
Raming
2025
Eerste Herziening / Voorjaarsnota 2021 -54.558 -50.955 -47.006 -44.886 -44.886
Bijstellingen Tweede Herziening 2021 / Begroting 2022 7.901 -4.382 -4.151 -951 -951
Kasschuif dekking arbeidskosten Kasschuiven 7.371 -3.623 -2.937 0 0
Concernbrede opgave Integriteit Ramingsbijstellingen vermijdbaar 0 61 20 20 20
Concernbrede opgave Wob Ramingsbijstellingen vermijdbaar 8 25 25 25 25
Vervanging financieel administratie systeem (project GREAT) Ramingsbijstellingen vermijdbaar 0 82 0 0 0
Wijk aan Zet Ramingsbijstellingen vermijdbaar 50 136 126 126 126
Bestemmingsreserve Begeleiding statushouders naar werk Reserves 0 220 0 0 0
Bestemmingsreserve Rotterdamse Investeringsmotor Reserves 0 0 0 0 0
Bestemmingsreserve Spaarsaldo Participatiebudget Social Return Reserves 0 0 0 0 0
Crisisdienstverlening (COVID-19) uit decembercirculaire Reserves 0 0 0 0 0
Technische wijzigingen Technische wijzigingen 471 -1.283 -1.385 -1.122 -1.122
Begroting na wijzigingen -46.657 -55.337 -51.157 -45.837 -45.837

Toelichting financiële bijstellingen

Kasschuif dekking arbeidskosten

In de Voorjaarsnota zijn extra Rijksmiddelen vanuit het coronasteun- en herstelpakket in de begroting verwerkt. Met deze middelen zijn eerder dit jaar veel medewerkers aangetrokken om de dienstverlening voor de re-integratie van bijstandsgerechtigden op peil te houden en te intensiveren. Voor de kwaliteit en effectiviteit van de geïntensiveerde begeleiding van werkzoekenden is het zeer gewenst om de inzet ook in 2022 en 2023 te continueren. Door contactbeperkende maatregelen kunnen nog altijd minder re-integratietrajecten worden ingezet waardoor een onderbesteding van € 3,5 mln wordt verwacht. Daarnaast heeft de EU voor de bestrijding van de werkloosheid, die het gevolg is van corona, een REACT-EU subsidie beschikbaar gesteld. Met deze subsidie die tot medio 2022 loopt, wordt dit jaar voor € 3,9 mln aan kosten gedekt die anders vanuit gemeentelijke middelen werden betaald. In totaal kan daarom voor € 7,4 mln (inclusief Overhead) aan re-integratiebudget worden doorgeschoven, met als gevolg meer continuïteit en een hogere effectiviteit van de re-integratiedienstverlening. Een extra reden voor deze kasschuif is dat eerder aangekondigde middelen voor 2022 vanuit het coronasteun- en herstelpakket fors zijn verlaagd. Waar eerder € 140 mln (landelijk) was toegezegd voor 2022, heeft het Kabinet eind augustus besloten om dit te verlagen naar € 60 mln vanwege meevallende werkloosheidscijfers. Deze inkomsten zullen in de Voorjaarsnota 2022 worden verwerkt.

 

Concernbrede opgave Integriteit

Het Actieplan Integriteit omvat een samenhangend pakket van ruim 30 maatregelen waarmee we de aanbevelingen uit verschillende (externe) rapporten en onderzoeken opvolgen. Daarmee intensiveren en verstevigen we ons integriteitsbeleid. Financiële dekking komt vanuit bijdragen uit het hele concern.

 

Concernbrede opgave Wob

Om verzoeken uit hoofde van de Wet openbaarheid van bestuur (WOB) nu én in de toekomst professioneler en binnen de wettelijke termijn te kunnen afhandelen, wordt een centrale eenheid (“Wob-unit”) opgericht. Deze unit heeft het afhandelen van Wob verzoeken als kerntaak en heeft daarvoor ook de benodigde expertise in huis. Financiële dekking komt vanuit bijdragen uit het hele concern.

 

Vervanging financieel administratie systeem (project GREAT)

Vanaf 2022 wordt het huidige financiële administratiesysteem vervangen. Omdat wordt overgestapt naar een cloudapplicatie, kunnen deze kosten beperkt worden geactiveerd. Dit zorgt voor een (incidentele) dekkingsopgave van € 8,7 mln. De opgave wordt enerzijds ingevuld door een aantal meevallers/onderbestedingen in 2021. Het restant van ca € 2 mln wordt (voor)gefinancierd door bijdragen vanuit het hele concern.

 

Wijk aan zet

Deze budgetverschuiving naar programma Bestuur en Dienstverlening is ter dekking van kosten voor de implementatie van Wijk aan zet/Werken in stad en wijk.

 

Bestemmingsreserve Begeleiding statushouders naar werk

Bij de 1e herziening van de begroting heeft de verwerking plaatsgevonden van deze mutatie. Het betreft de dekking in 2022 voor de begeleiding van werk naar statushouders. De onttrekking uit de bestemmingsreserve wordt verplaatst naar het taakveld Arbeidsparticipatie Werk van het taakveld Overhead. Op deze manier loopt de volledige onttrekking via dit taakveld.

 

Bestemmingsreserve Rotterdamse Investeringsmotor

Voor het Rotterdams Scholingsfonds (RSF) is een raming gemaakt van de te verwachten uitgaven in 2021 en 2022.  De benodigde gelden worden onder andere onttrokken aan de bestemmingsreserve Rotterdamse Investeringsmotor (€ 842).

 

Bestemmingsreserve Spaarsaldo Participatiebudget Social Return

Op basis van het bestedingsplan 2021 wordt een bedrag van € 260 aan hogere lasten voorzien voor projecten Social Return. Dit bedrag wordt onttrokken aan de bestemmingsreserve Spaarsaldo Participatiebudget Social Return.

 

Bestemmingsreserve Crisisdienstverlening (COVID 19) uit decembercirculaire

De gemeente Rotterdam heeft namens de arbeidsmarktregio voor 2020 en 2021 aanvullende middelen ontvangen om de werkloosheid te bestrijden. Deze middelen zijn opgenomen in de decembercirculaire 2020 en maken deel uit van het steun- en herstelpakket. In totaal gaat het om circa € 6 mln en is bedoeld voor een viertal taken, namelijk; (a) regionale coördinatie van crisisdienstverlening van werk(loosheid) naar werk, (b) ter ondersteuning van zelfstandigen, (c) coördinatie aanpak jeugdwerkloosheid, en (d) nazorg voor mbo-schoolverlaters (diplomering 2020).

Gebleken is dat afspraken over de besteding van deze middelen tussen alle regiogemeenten en andere samenwerkingspartners veel tijd vragen, waardoor de besteding met vertraging op gang komt. De verwachting is dat in 2021 een bedrag van € 500 nodig is. Het restant van € 5,5 mln wordt in de bestemmingsreserve Crisisdienstverlening gestort om beschikbaar te blijven voor 2022 en latere jaren.

 

Technische wijzigingen

In het taakveld Arbeidsparticipatie - Werk zijn er diverse technische wijzigingen geweest. Direct achter de technische wijziging is het effect op het saldo weergegeven. De grootste wijzigingen zijn de budgetoverheveling voor trajecten werkzoekenden € 750 in 2021, indexering 2022 e.v. (van - € 319 in 2022 tot - € 903 in 2025), budgetoverheveling voor beveiligingskosten naar het programma Overhead ( - € 318 in 2021) en diverse bijstellingen (€ 32 in 2021 tot - € 219 in 2025).

Omschrijving taakveld

Ondanks de resultaten van de afgelopen periode is Rotterdam nog steeds de stad met de hoogste bijstandsdichtheid van Nederland. De afgelopen jaren heeft ‘de kortste weg naar werk’ centraal gestaan. Hierdoor bestaat het bestand nu uit vaak relatief oudere en laagopgeleide werkzoekenden die al langere tijd een uitkering ontvangen. Om ook deze groep te activeren en aan het werk te krijgen is een andere aanpak nodig, waarbij meer wordt ingezet op het ontwikkelen van arbeidspotentie. Het uiteindelijke doel is dat zoveel mogelijk Rotterdammers mee kunnen doen in en bijdragen aan de stad.
 
Tot het taakveld Arbeidsparticipatie behoren de volgende op arbeid gerichte participatie- en re-integratievoorzieningen:

  • re-integratie-instrumenten, waaronder WerkLoont, proefplaatsing, participatieplaatsen, vrijwilligerswerk/ sociale activering, detacheringsbanen, scholing, duale trajecten
  • stimuleringsmaatregelen, waaronder Inkomensvrijlating, stimuleringspremies, vrijlating onkostenvergoeding vrijwilligerswerk, onkostenvergoedingen
  • voorzieningen, waaronder Jobcoach, begeleiding werkvoorzieningen zoals: werkplekaanpassingen, vervoersvoorzieningen, doventolk, brailleregels, aangepaste rolstoel etc.
  • loonwaardebepaling en loonkostensubsidie
  • onderhouden van contacten met werkgevers en brancheorganisaties.