Dit taakveld betreft de activiteiten van de gemeente voor de treasuryfunctie en het beheer van deelnemingen en van verbonden partijen. Op dit taakveld verantwoordt het college de rentelasten voor aangetrokken gelden, de ontvangsten uit doorbelaste omslagrente, de ontvangsten op verstrekte leningen en garanties, de ontvangen dividenden uit deelnemingen en de kosten voor juridisch advisering.

Het beheer van deelnemingen wordt verder geprofessionaliseerd. De aanbevelingen van de Rekenkamer over het Warmtebedrijf zijn opgepakt in het warmtedossier en verwerkt in het Beleidskader verbonden partijen en governance samenwerkingsrelaties. Nu vindt ook de vertaling naar de werkpraktijk plaats. Daarbij gaat het om het opstellen van publiek kader, evaluatie van het aandeelhouderschap, risico- en accountmanagement en bijzonder beheer van deelnemingen. Binnen de ambtelijke organisatie worden duidelijke afspraken gemaakt tussen beleids-, beheer- en control-afdelingen over rollen, taken en verantwoordelijkheden bij alle deelnemingen. Tevens versterken we de juridische controlfunctie op het gebied van deelnemingen. Op het vlak van de informatieverschaffing aan de raad verbeteren we ook een aantal zaken. Meest opvallend is de nieuwe opzet van het Beheerverslag deelnemingen. Daarin verschuift het accent van het rapporteren over het functioneren van individuele deelnemingen naar het verslag doen van de wijze waarop de gemeente haar deelnemingen heeft beheerd en hoe zij haar aandeelhoudersbevoegdheden daartoe heeft ingezet.
 

Warmtebedrijf Rotterdam
In november 2020 heeft de raad het college mandaat gegeven het scenario WLQ+ verder uit te werken als toekomstscenario voor WBR. Daarbij heeft de raad expliciet een bandbreedte aangegeven waarbinnen de bijdrage van de gemeente mag liggen. In mei 2021 heeft de raad met betrekking tot de toekomst van het Warmtebedrijf Rotterdam (WbR) gekozen voor het scenario WLQ+ (vertakking vanaf de WarmtelinQ naar Leiden), met een aantal nog uit te werken opschortende voorwaarden. De opschortende voorwaarden worden momenteel uitgewerkt. De besluitvorming in de raad over de invulling van de opschortende voorwaarden vindt naar verwachting in oktober 2021 plaats. Na deze besluitvorming kunnen pas de gevolgen verwerkt worden in de begroting. Wel zijn enige aanpassingen in het weerstandsvermogen doorgevoerd op basis van de besluitvorming in mei 2021. Deze worden in de paragraaf weerstandsvermogen en risicobeheersing toegelicht.
 

Stedin
Vanwege alle investeringen in het energienet en de energietransitie heeft Stedin Groep kenbaar gemaakt de komende jaren extra eigen vermogen nodig te hebben. Met dit eigen vermogen wil Stedin voldoende kredietwaardig en financieel robuust blijven waardoor ze kan blijven investeren in het verslimmen (digitaliseren)en versterken van haar energienetten. Tot aan 2030 verwacht Stedin ca. € 7 miljard te investeren. In de zomer van 2021 hebben aandeelhouders van Stedin al voor een totaalbedrag van € 200 miljoen reeds het vermogen van Stedin versterkt. De gemeente Rotterdam heeft als grootste aandeelhouder voor ca. € 64 mln bijgedragen. Dit is echter een oplossing tot aan 2022, onder meer in verband met de start van een nieuwe reguleringsperiode. Voornoemde kapitaalstorting is een eerste stap om te voorzien in een kapitaalbehoefte die uiteindelijk veel groter is.  Voor de lange termijn heeft Stedin namelijk aangegeven nog altijd tussen de € 750 miljoen en € 1 miljard aan eigen vermogen nodig te hebben, onder meer om voldoende kredietwaardig te blijven in deze fase van de energietransitie. Het is met deze omvang aannemelijk dat dit de financiële capaciteiten van gemeentelijke aandeelhouders te boven zal gaan. Eventuele toekomstige stappen zullen we daarom niet alleen kunnen zetten. Stedin gaat daarom in gesprek met haar aandeelhouders, maar ook met andere partijen zoals het Rijk. De verwachting is dat in het najaar van 2021 meer informatie beschikbaar is over de voortgang.


Nieuw Stadion Feijenoord
In 2017 heeft de gemeenteraad in de Position Paper Feyenoord City voorwaarden gesteld voor de bijdrage van de gemeente, die onder andere bestaat uit € 40 mln. aandelenkapitaal voor het nieuwe stadion. Aan het grootste deel van de voorwaarden heeft Stadion Feijenoord en Stichting Gebiedsontwikkeling aan de Maas inmiddels voldaan. Daarom heeft de gemeenteraad op 8 juli 2021 besloten door te gaan. De gemeenteraad heeft daarbij nog wel enkele opschortende voorwaarden gesteld die voor het eind van het jaar ingevuld moeten zijn. Zo moet Stadion Feijenoord de financiering volledig rond hebben en moet er een contract zijn met de aannemer dat past binnen het budget. Als eind 2021 is voldaan aan de opschortende voorwaarden, dan zal de gemeente vanaf begin 2022 kapitaal ter beschikking stellen voor het nieuwe stadion.

 

Dividendopbrengsten
Uit recentelijke informatie van de vennootschappen waarin de Gemeente deelneemt blijkt dat de geraamde meerjaren dividendopbrengsten bijgesteld dienen te worden. Dit is deels als gevolg van de corona-effecten.

 

Renteontwikkelingen
Het renteomslagstelsel is geregeld in de gemeentelijke regelgeving. Dit stelsel houdt in dat de financieringskosten via het taakveld treasury aan de overige gemeentelijke taakvelden worden doorberekend op basis van de boekwaarde van de onderliggende investeringen. De rente die hiervoor wordt gehanteerd is de omslagrente investeringen. Deze rente wordt jaarlijks vastgesteld op basis van richtlijnen van de commissie BBV. De lagere rentelasten leiden ertoe dat de omslagrente investeringen met ingang van 2022 wordt bijgesteld van 1,75% naar 1,50%. Ook de bespaarde rente die wordt berekend over de reserves en voorzieningen, wordt met ingang van 2022 verlaagd van 1,75% naar 1,50%. Het interne omslagpercentage dat wordt toegerekend aan de bouwgronden in exploitatie blijft ongewijzigd op 0,8%. Verder bestaan er specifieke regels voor het toerekenen van rente aan de Voorziening pensioenen bestuurders. Het hiervoor geldende rentepercentage wordt met ingang van 2021 verlaagd naar 0,082%.

Ontwikkelingen 2022-2025

Voor een toelichting op de ontwikkelingen voor de periode 2022-2025 op het gebied van beheer van deelnemingen wordt verwezen naar de paragraaf Verbonden Partijen; voor die op het gebied van treasury naar de paragraaf Financiering; en voor de ontwikkelingen van de hiermee samenhangende financiële kerngetallen naar de Financiële kengetallen.

Wat kost het

Tweede HerzieningBegroting 2022
Overzicht van baten en lasten TreasuryRealisatie
2020
Begroting
2021
Begroting
2022
Raming
2023
Raming
2024
Raming
2025
Baten exclusief reserves1.415.42998.33288.470101.552100.69798.408

Dividenden 115.918 92.425 85.699 99.237 98.801 96.867
Financieringsbaten 1.299.291 5.936 2.805 2.354 1.942 1.587
Overige opbrengsten derden 23 18 12 7 2 0
Overige baten 197 -47 -47 -47 -47 -47
Lasten exclusief reserves-20.770-31.417-25.179-21.640-19.670-18.489

Programmalasten -20.770 -31.417 -25.179 -21.640 -19.670 -18.489
Financieringslasten 22.824 17.119 20.105 28.207 32.817 35.298
Inkopen en uitbestede werkzaamheden -318 1.428 2.576 2.652 2.628 2.608
Kapitaallasten -52.355 -50.259 -48.155 -52.794 -55.410 -56.690
Overige programmalasten 9.078 295 295 295 295 295
Saldo voor vpb en reserveringen 1.436.199 129.749 113.649 123.191 120.367 116.897
Saldo voor reserveringen 1.436.199 129.749 113.649 123.191 120.367 116.897
Reserves-42.412-42.884-33.919-31.071-31.164-32.129

Toevoeging reserves 42.412 42.884 33.919 31.071 31.164 32.129
Saldo 1.393.788 86.865 79.729 92.120 89.203 84.768

Financiële bijstellingen

Tweede
Herziening
Begroting 2022
Bijstellingen TreasuryBegroting
2021
Begroting
2022
Raming
2023
Raming
2024
Raming
2025
Eerste Herziening / Voorjaarsnota 2021 82.202 86.170 92.347 96.846 97.300
Bijstellingen Tweede Herziening 2021 / Begroting 2022 4.663 -6.440 -227 -7.643 -12.532
Actualisatie allocatie bestemmingsreserve Rotterdamse Investeringsmotor Ramingsbijstellingen onvermijdelijk -521 -951 -951 -951 -951
Actualisatie dividenduitkeringen deelnemingen Ramingsbijstellingen onvermijdelijk 5.068 -1.576 4.422 -1.957 -6.790
Actualisatie kapitaallasten Ramingsbijstellingen onvermijdelijk 0 0 0 0 0
Actualisatie lasten Ramingsbijstellingen onvermijdelijk 450 0 0 0 0
Actualisatie rente Ramingsbijstellingen onvermijdelijk -359 985 1.656 866 806
Bestemmingsreserve Kredietrisicoreserve Reserves 0 0 0 0 0
Bestemmingsreserve Rotterdamse Investeringsmotor Reserves 0 123 145 138 237
Technische wijzigingen Technische wijzigingen 25 -5.021 -5.499 -5.740 -5.835
Begroting na wijzigingen 86.865 79.729 92.120 89.203 84.768

Toelichting financiële bijstellingen

Actualisatie allocatie bestemmingsreserve Rotterdamse investeringsmotor
De kapitaalverstrekking aan deelneming Stedin waartoe de raad bij behandeling van de Voorjaarsnota 2021 besloten heeft, leidt tot hogere kapitaallasten. Deze lasten (€ 521 in 2021 en € 951 in 2022 en verdere jaren) worden, conform de hiervoor geldende beleidsregels, gedekt uit de bestemmingsreserve Rotterdamse Investeringsmotor.
 

Actualisatie dividenduitkeringen deelnemingen
Op basis van de definitieve stukken en de algemene vergadering van aandeelhouders (AvA) van verschillende gemeentelijke deelnemingen blijkt dat de gemeente Rotterdam in totaal € 5 mln meer aan dividenden over 2020 in 2021 ontvangt dan geraamd. Deze extra opbrengsten zijn vooral toe te schrijven aan hogere dividendopbrengsten Stedin € 4 mln, BNG € 82, Evides € 814, Beurs € 161 en Sportbedrijf € 2. Daar tegenover is de dividendopbrengsten naar beneden bijgesteld voor de deelneming Havenbedrijf Rotterdam met € 2.
De actuele meerjaren prognoses van de verschillende deelnemingen laten het volgende beeld zien voor de jaren 2022 - 2025:
- Stedin -€ 1,4 mln in 2022, € 5,1 mln in 2023, € 1,5 mln in 2024 en -€ 5 mln in 2025;
- Evides -€ 96 in 2022, -€ 608 in 2023, -€ 3,3 mln in 2024 en -€ 1,7mln in 2025
- Schiphol -€ 50 in 2022 en -€ 70 in 2023 - 2025


Actualisatie kapitaallasten
De kapitaallasten zijn aangepast als gevolg van nieuwe en bijgestelde investeringen alsmede geactualiseerde ramingen per jaarschijf. In de paragraaf Investeringen is een gedetailleerd overzicht opgenomen van deze aanpassingen.


Actualisatie lasten
In de lopende meerjarenbegroting was voor 2021 een kapitaalstorting voor het nieuwe Feyenoord stadion voorzien.
Aangezien in 2021 geen kapitaalstorting plaatsvindt kunnen de kapitaallasten voor het boekjaar 2021 ad € 950 vrijvallen. Daarnaast is vanwege de actuele ontwikkelingen inzake een aantal dossiers in het deelnemingen portefeuille extra budget benodigd (-€ 500) in 2021 voor juridische advies en uitbestede werkzaamheden.
 

Actualisatie rente
Het renteomslagstelsel is geregeld in de gemeentelijke regelgeving. Dit stelsel houdt in dat de financieringskosten via het taakveld treasury aan de overige gemeentelijke taakvelden worden doorberekend op basis van de boekwaarde van de onderliggende investeringen. De rente die hiervoor wordt gehanteerd is de omslagrente investeringen. Deze rente wordt jaarlijks vastgesteld op basis van richtlijnen van de commissie BBV. De lagere rentelasten leiden ertoe dat de omslagrente investeringen met ingang van 2022 wordt bijgesteld van 1,75% naar 1,50%. Ook de bespaarde rente die wordt berekend over de reserves en voorzieningen, wordt met ingang van 2022 verlaagd van 1,75% naar 1,50%. Het interne omslagpercentage dat wordt toegerekend aan de bouwgronden in exploitatie blijft ongewijzigd op 0,8%. Verder bestaan er specifieke regels voor het toerekenen van rente aan de Voorziening pensioenen bestuurders. Het hiervoor geldende rentepercentage wordt met ingang van 2021 verlaagd naar 0,082%. De rente-effecten zijn reeds bij de Voorjaarsnota verwerkt. Via de technische wijziging wordt de verlaging van de omslagrente doorgerekend aan de overige taakvelden in de voorliggende begroting. De actualisatie van de bestaande en nieuwe investeringen leidt tot aanpassing van de lasten in 2021 – 2025 (de totale mutatie 2021 - 2025 leidt tot een voordeel van € 3,9 mln).
 

Bestemmingsreserve Kredietrisicoreserve
Het betreft vrijval van de geraamde renteopslagen over de verstrekte leningen en garantiepremies (€ 368). Vooruitlopend op de realisatie dit jaar vallen deze vrij en worden volledig toegevoegd aan de kredietrisicoreserve conform gedragslijn.
 

Bestemmingsreserve Rotterdamse Investeringsmotor
Dit betreft de verlaging van de onttrekkingen aan de Rotterdamse Investeringsmotor (RIM) vanwege verlaging van de omslagrente van 1,75% naar 1,50%.


Technische wijzigingen
De technische wijzigingen betreffen voornamelijk verwerking van de verlaging van de omslagrente van 1,75% naar 1,50% naar overige taakvelden. Deze wijzigingen (circa € 5 mln tot € 6 mln) zijn concernbreed budgettair neutraal. Vanuit taakveld Treasury wordt met ingang van 2022 jaarlijks programmabudget (€ 109) overgeheveld naar taakveld Overhead - Concernondersteuning ter versterking van juridische control-werkzaamheden ten behoeve van deelnemingen portefeuille. Deze zal, naar verwachting, leiden tot minder inhuur van extern juridisch advies. Daarnaast wordt vanuit taakveld Treasury en eenmalig programmabudget overgeheveld naar taakveld Audits & Control om de verwachte kosten met betrekking tot projectleider dossiers deelnemingen in 2021 (€ 50) en 2022 (€ 100) te dekken. Tot slot heeft een technische correctie plaats gevonden met taakveld Sportaccommodaties structureel voor een bedrag van € 25.

Omschrijving taakveld

Dit taakveld betreft de activiteiten van de gemeente voor de treasuryfunctie, het beheer van deelnemingen en van verbonden partijen. Op dit taakveld verantwoordt het college de rentelasten voor aangetrokken gelden, de ontvangsten uit doorbelaste omslagrente, de ontvangsten op verstrekte leningen en garanties, de ontvangen dividenden uit deelnemingen en de kosten voor juridisch advisering.