Openbare orde en veiligheid - Handhaving en toezicht

Beleidskaders, -monitors en wetgeving

Het bevorderen van naleving van wet- en regelgeving, het vergroten van het veiligheidsgevoel op straat en het verhogen van de kwaliteit van de buitenruimte.

Coronacrisis

Sinds de uitbraak van de coronacrisis in maart 2020 ligt de focus op gastheerschap en handhaving van de noodverordeningen en (sinds december 2020) de Tijdelijke wet maatregelen covid-19. Vanzelfsprekend heeft dit ook invloed op de voortgang van de beleidsdoelen in 2021. Hoewel alle handhavers nog altijd belast zijn met het toezicht op de naleving van coronamaatregelen, wordt dit sinds de tweede helft van 2020 primair uitgevoerd door een vrijgemaakt coronateam. Dit team bestaat uit 16 handhavers die actief zijn in de gehele stad. Zij houden toezicht in de winkelgebieden, op pleinen, in parken, op de markten en bij horecagelegenheden. De dedicated inzet van dit team stelt andere handhavingsteams in staat hun reguliere taken weer op te pakken. Vanaf 1 juni 2021 zien handhavers van het team Wonen toe op de naleving van de quarantaineplicht die geldt voor reizigers die vanuit een zeer of uitzonderlijk hoog risicogebied Nederland in zijn gereisd.

 

Flying Squads

Op dit moment wordt onderzocht of de waarnemingen van de camera-operators gekoppeld kunnen worden aan de boetes. Hierdoor wordt direct duidelijk of een boete is toe te schrijven aan een waarneming van een operator en daarmee de Flying Squad. Op korte termijn wordt het registratiesysteem verder uitgebreid waardoor de inzet van de handhaver direct te relateren is aan de inzet tijdens een Flying Squad dienst. De huidige werkwijze van de Flying Squads wordt doorontwikkeld waarbij in overleg met de politie de inzet van de boa-operator in combinatie met een boa op straat wordt uitgewerkt. Het doel hiervan is om de slagkracht tijdens heterdaadsituaties op straat te vergroten. Op dit moment wordt door de afdeling Toezicht in samenwerking met de politie het werkproces opgesteld.

 

Toepassing van meer bevoegdheden door handhavers

De gemeente Rotterdam is betrokken bij een initiatief van het ministerie van Justitie en Veiligheid om pilots op te zetten voor de toepassing van meer bevoegdheden door handhavers. Buitengewoon opsporingsambtenaren (boa's) in Nederland zijn onderverdeeld in zes boa-domeinen met hun eigen bevoegdheden. Voor effectieve handhaving hebben boa's in bepaalde gevallen bevoegdheden uit een ander boa-domein nodig. De pilots moeten mogelijk maken dat boa's bevoegdheden uit een ander domein mogen toepassen.

Rotterdam wil dat de reguliere boa's een beperkt aantal bevoegdheden mogen toepassen op het gebied van milieuhandhaving en taxihandhaving. Hiervoor zijn bij het ministerie van Justitie en Veiligheid aanvragen ingediend voor het starten van pilots. De aanvraag voor taxihandhaving was goedgekeurd en op 1 september 2020 startte een pilot waarin een team handhavers tijdelijk de bevoegdheid heeft gekregen te handhaven op een beperkt aantal overtredingen van de Wet-, en het Besluit Personenvervoer. De pilot had aanvankelijk een looptijd van 18 maanden en zou eindigen op 1 maart 2022, waarna een evaluatie zou plaatsvinden. Vanwege de coronacrisis is het taxivervoer van de opstapmarkt in Rotterdam sterk verminderd. Daarom is in overleg met het ministerie en andere pilot-gemeenten besloten de (hernieuwde start van de) pilots uit te stellen tot het moment dat het taxivervoer weer hersteld zou zijn. De pilot loopt nu van 1 juli 2021 tot 1 oktober 2022. Over de doorgang van een eventuele pilot milieuhandhaving heeft vervolgoverleg plaatsgevonden met betrokken ketenpartners. Conclusie hiervan is dat eerst de reguliere milieuhandhaving tot de geplande capaciteit wordt opgebouwd en de resultaten van deze handhaving worden geëvalueerd. De pilot milieuhandhaving zal dus niet meer plaatsvinden.

Sinds 2010 rustte daarnaast een lokale beperking op de toepassing van bevoegdheden binnen het boa-domein door Rotterdamse handhavers. In de afgelopen jaren zijn steeds meer handhavers uitgezonderd van die beperkingen om een effectieve inzet in bepaalde gebieden en op specifieke beleidsdossiers te bevorderen. Vanaf 1 juni 2021 is die lokale beperking in zijn geheel opgeheven. Daardoor kunnen alle Rotterdamse handhavers breder en flexibeler worden ingezet in de wijkgerichte aanpak van overlast en ergernissen.  

 

Handhavers en politie versterken de samenwerking

Samenwerking tussen handhavers en de politie is een doorlopend punt van aandacht. Samenwerking is immers een continu proces. In 2021 zijn belangrijke stappen gezet in het borgen en bestendigen van deze samenwerking. Het traject “versterking samenwerking”, dat in de zomer van 2020 is opgestart, is in mei 2021 geëvalueerd. Daarbij is de beperking opgeheven die in het verleden gold op de toepassing van bestaande bevoegdheden door Rotterdamse handhavers. Bij de evaluatie zijn nieuwe ambities uitgesproken die op dit moment nader worden uitgewerkt. Het gaat om intensivering van de samenwerking op het gebied van werving & selectie, communicatie(middelen), opleidingen en informatie-uitwisseling. Ten behoeve van het structureren, borgen en faciliteren van informatie-uitwisseling is in juni 2021 door de gemeente en de politie Rotterdam een project opgestart. Een belangrijke doelstelling van het project is om een landelijke blauwdruk op te leveren voor informatie-uitwisseling tussen boa-organisaties en politie-eenheden. De eerste resultaten van dit project worden begin 2022 verwacht.

Om de veiligheid van de handhavers te bevorderen is eind 2020 een onderzoek gestart naar de mogelijkheden voor Stadsbeheer om volledig over te stappen op het C2000-netwerk. Noodoproepen zouden dan rechtstreeks bij de politiemeldkamer binnenkomen. Bij dit onderzoek zijn ook de verdere consequenties in kaart gebracht. Het onderzoek is in mei dit jaar afgerond. De conclusie is dat de voordelen van een overstap op het C2000-netwerk niet opwegen tegen de nadelen. De introductie van de telefonische hotline op 1 november 2020 heeft wel direct een verbetering in de noodoproepprocedure opgeleverd. Daarom is besloten niet over te stappen op C2000, maar de huidige telefonische hotline tussen de meldkamer Stadsbeheer en de meldkamer politie te behouden en waar mogelijk verder te verbeteren.

 

Handhaving op agressieve honden

Rotterdam heeft als een van de weinige gemeenten een meldpunt agressieve honden. Om de meldingen te kunnen opvolgen zijn 15 handhavers in 2020 speciaal getraind om veilig onderzoek te kunnen doen naar meldingen. Dit jaar wordt weer een tiental handhavers opgeleid om de binnengekomen meldingen goed te kunnen onderzoeken.Onlangs is een begin gemaakt met een landelijke registratie van bijtincidenten. Rotterdam heeft over de inrichting hiervan meegedacht. Bij de invoering van een nieuw handhavingssysteem komt een koppeling met het landelijke registratiesysteem. Naast het melden van een agressieve hond, een hond met een prikband of een hond met gecoupeerde oren of een gecoupeerde staart, wordt het in 2022 mogelijk een hond met een stroomhalsband te melden.

 

Ondermijning

In 2021 continueren en versterken wij de inzet van handhavers bij de aanpak van ondermijning. Een gespecialiseerd team speelt een actieve rol bij de aanpak van ondermijning in de Spaanse Polder, in Delfshaven en op de Beijerlandselaan. In 2022 wordt ook inzet gevraagd in de Waalhaven en Rotterdam Airport. Op stedelijk niveau dragen de handhavers bij aan de integrale aanpak van ondermijning. Dit wordt in 2022 gecontinueerd middels hun bijdrage aan controles en acties.

 

Ongeadresseerd reclamedrukwerk

Vanaf 1 november 2020 wordt gehandhaafd op een systeem waarin Rotterdammers zonder sticker op de brievenbus geen ongevraagde reclame meer mogen ontvangen. Mede door de handhaving heeft dit systeem geleid tot een enorme papierbesparing.   

 

Lachgas

Rotterdam kent net als andere gemeenten veel overlast door het gebruik van lachgas. Per 1 juli 2021 is het voor zowel de politie als de gemeentelijke handhavers mogelijk om hierop te handhaven. Zij doen dit actiematig en in gezamenlijkheid. De verwachting is dat per 1 november 2021 meer mogelijkheden komen om op te treden tegen het gebruik van lachgas.

Ontwikkelingen 2022-2025

  • Het fietsgebruik in Rotterdam is de afgelopen jaren flink gegroeid en zal naar verwachting de komende jaren verder toenemen. In de Fietskoers 2025 staat de ambitie dat iedere fietser zijn of haar fiets in de binnenstad van Rotterdam in een fietsparkeervoorziening kan stallen en kwalitatief naar wens kan parkeren. In de Fietsparkeerstrategie binnenstad staat beschreven op welke wijze de ambitie uit de Fietskoers 2025 behaald kan worden, waaronder door het realiseren van extra fietsparkeerplekken. Een toename van fietsers kan ook gepaard gaan met een toename van fietsparkeeroverlast. Om voor de komende jaren de hiervoor noodzakelijke handhavingscapaciteit in beeld te brengen wordt een meerjarenplan opgesteld, waarbij we toewerken naar passende handhavingscapaciteit op fietsparkeren in 2030, want dan zal ook de fietsparkeercapaciteit in de binnenstad op orde zijn. In de jaren daar naartoe zal de handhaving binnen de bestaande handhavingscapaciteit gefaseerd meebewegen met de fietsparkeerstrategie en kijken we steeds waar handhaving het meest noodzakelijk is.

Wat willen we bereiken

Wat gaan we daar voor doen

Rotterdam is de afgelopen jaren veiliger geworden, deze trend willen we doorzetten met de volgende punten:

Handhavers zijn goed getraind en uitgerust met voldoende bevoegdheden en de juiste middelen, zoals bodycams, zodat zij hun werk veilig en efficiënt kunnen doen

Algemeen

Wat kost het

Tweede HerzieningBegroting 2022
Overzicht van baten en lasten Openbare orde en veiligheid - Handhaving en toezichtRealisatie
2020
Begroting
2021
Begroting
2022
Raming
2023
Raming
2024
Raming
2025
Baten exclusief reserves2.6831.3181.3801.3701.3701.370

Bijdragen rijk en medeoverheden 198 0 28 21 21 21
Overige opbrengsten derden 2.483 1.318 1.351 1.349 1.349 1.349
Overige baten 2 0 0 0 0 0
Lasten exclusief reserves43.95844.05244.71144.38044.38944.416

Apparaatslasten 40.150 41.536 41.778 41.879 41.891 41.891
Inhuur 2.052 2.431 586 586 586 586
Overige apparaatslasten 1.419 1.582 1.734 1.709 1.719 1.719
Personeel 36.679 37.523 39.458 39.584 39.587 39.587
Intern resultaat -43 -618 -701 -701 -701 -701
Intern resultaat -43 -618 -701 -701 -701 -701
Programmalasten 3.851 3.134 3.634 3.203 3.199 3.225
Inkopen en uitbestede werkzaamheden 2.668 2.704 3.496 2.787 2.787 2.818
Kapitaallasten 397 292 0 278 274 270
Overige programmalasten 786 138 138 138 138 138
Subsidies en inkomensoverdrachten 0 0 0 0 0 0
Saldo voor vpb en reserveringen -41.275 -42.734 -43.331 -43.010 -43.019 -43.045
Saldo voor reserveringen -41.275 -42.734 -43.331 -43.010 -43.019 -43.045
Saldo -41.275 -42.734 -43.331 -43.010 -43.019 -43.045

Financiële bijstellingen

Tweede
Herziening
Begroting 2022
Bijstellingen Openbare orde en veiligheid - Handhaving en toezichtBegroting
2021
Begroting
2022
Raming
2023
Raming
2024
Raming
2025
Eerste Herziening / Voorjaarsnota 2021 -43.388 -43.054 -42.592 -42.590 -42.585
Bijstellingen Tweede Herziening 2021 / Begroting 2022 653 -277 -419 -429 -460
Actualisatie kapitaallasten Ramingsbijstellingen onvermijdelijk 0 0 0 0 0
Concernbrede opgave Integriteit Ramingsbijstellingen vermijdbaar 0 52 19 19 19
Concernbrede opgave Wob Ramingsbijstellingen vermijdbaar 16 49 54 54 54
Vervanging financieel administratie systeem (project GREAT) Ramingsbijstellingen vermijdbaar 0 60 0 0 0
Wijk aan Zet Ramingsbijstellingen vermijdbaar 33 90 93 93 93
Technische wijzigingen Technische wijzigingen 604 -527 -585 -595 -627
Begroting na wijzigingen -42.734 -43.331 -43.010 -43.019 -43.045

Toelichting financiële bijstellingen

Actualisatie kapitaallasten
De kapitaallasten zijn aangepast op basis van bijgestelde investeringskredieten alsmede geactualiseerde ramingen en de bouwrente van de jaarschijven 2021, 2022, 2023, 2024 en 2025. Een volledig beeld van de kredieten is opgenomen in de paragraaf Investeringen. Dit is een saldoneutrale bijstelling omdat het effect binnen het taakveld wordt opgevangen.

Concernbrede opgave Integriteit
Het Actieplan Integriteit omvat een samenhangend pakket van ruim 30 maatregelen waarmee we de aanbevelingen uit verschillende (externe) rapporten en onderzoeken opvolgen. Daarmee intensiveren en verstevigen we ons integriteitsbeleid. Financiële dekking komt vanuit bijdragen uit het hele concern.

Concernbrede opgave Wob
Om verzoeken uit hoofde van de Wet openbaarheid van bestuur (WOB) nu én in de toekomst professioneler en binnen de wettelijke termijn te kunnen afhandelen, wordt een centrale eenheid (“Wob-unit”) opgericht. Deze unit heeft het afhandelen van Wob verzoeken als kerntaak en heeft daarvoor ook de benodigde expertise in huis. Financiële dekking komt vanuit bijdragen uit het hele concern.

Vervanging financieel administratie systeem (project GREAT)
Vanaf 2022 wordt het huidige financiële administratiesysteem vervangen. Omdat wordt overgestapt naar een cloudapplicatie, kunnen deze kosten beperkt worden geactiveerd. Dit zorgt voor een (incidentele) dekkingsopgave van € 8,7 mln. De opgave wordt enerzijds ingevuld door een aantal meevallers/onderbestedingen in 2021. Het restant van ca € 2 mln wordt (voor)gefinancierd door bijdragen vanuit het hele concern.

Wijk aan Zet
Deze budgetverschuiving naar programma Bestuur en Dienstverlening is ter dekking van kosten voor de implementatie van Wijk aan zet/Werken in stad en wijk.

Technische wijzigingen
Er zijn diverse technische wijzigingen geweest waaronder indexatie (- € 909 in 2022 tot - € 887 in 2025),
herverdeling concernopgaven (- € 387 in 2021), actualisatie formatie (€ 567 in 2021 tot € 259 in 2025), bijdrage geïntegreerd duaal inburgeringstraject (€ 97 in 2021 en € 92 in 2022) en herverdeling budgetten voor de inzet van personeel, inhuur en uitbestede werkzaamheden om deze in lijn te brengen met de verwachte uitgaven (€ 327 in 2021 tot € 1 in 2025).

Omschrijving taakveld

Het taakveld Toezicht en Handhaving draagt bij aan de veiligheid en leefbaarheid in wijken. Vanwege de verdichting van de stad, groeit de druk op de buitenruimte en neemt het belang van het bevorderen van naleving van wet- en regelgeving toe.

 

Dit Rotterdamse taakveld is onderdeel van het programma Openbare orde en veiligheid en betreft de gemeentelijke taken op het gebied van:

  • Toezicht en handhaving openbare orde, boa's.
  • Veilige woon- en leefomgeving.

 

Het groeiende aantal mensen in de stad zorgt onder andere voor meer (woon)overlast, meer (bedrijfs)afval, vollere parken en meer verkeer en drukte in de stad. Hierdoor zal de druk op Handhaving en Toezicht toenemen.