Onderwijshuisvesting
Beleidskaders, -monitors en wetgevingDe beste basisschool is altijd in de buurt.
Evenwichtige spreiding van een kwalitatief goed en gevarieerd onderwijs.
Voortgang 2021
Ga naar vorig P&C-documentDe gemeente is verantwoordelijk voor het goed huisvesten van scholen in het primair, voortgezet en speciaal onderwijs en investeert daarom fors in onderwijshuisvesting. Onder andere om de kwaliteit van de huisvesting van scholen te verbeteren, maar ook om een evenwichtiger onderwijsaanbod in de stad te realiseren.
Integraal Huisvestingsplan Onderwijs 2020-2023 (IHP)
In samenwerking met het Rotterdamse onderwijs is het Integraal Huisvestingsplan 2020-2023 (IHP) opgesteld. Hierin staat hoe de huisvesting van Rotterdamse scholen in de komende jaren gerenoveerd of vernieuwd wordt. Het IHP kent twee centrale ambities die vooruitkijken naar 2035: een evenwichtiger onderwijsaanbod en een betere kwaliteit van de huisvesting. Onderdeel van het IHP 2020-2023 is ook de vervanging van gymzalen voor het bewegingsonderwijs. De raad stelde in maart 2021 het IHP voor de gymzalen vast. Hiermee investeert de gemeente ruim 93 miljoen euro in de bouw van 55 nieuwe gymzalen voor basisscholen en middelbare scholen. Deze gymzalen zijn nodig als uitbreiding en ter vervanging van gymzalen die niet meer voldoen aan de eisen. Over de voortgang van het IHP zijn prestatieafspraken gemaakt, deze zijn opgenomen onder het onderdeel ‘prestatie-indicatoren’.
Huisvestingsprogramma 2021
Jaarlijks kunnen schoolbesturen een aanvraag indienen voor huisvestingsvoorzieningen via het gemeentelijk huisvestingsprogramma. Bijvoorbeeld voor de uitbreiding van een schoolgebouw, tijdelijke huisvesting, medegebruik en ingebruikname. Nieuw is de mogelijkheid om ruimte voor voorschoolse educatie aan te vragen. Uit de hoeveelheid aanvragen en toekenningen blijkt dat hier veel belangstelling voor is. Hierdoor is de huisvesting van voorschoolse educatie binnen de basisschool op veel plaatsen gegarandeerd.
Ventilatie in scholen
De Specifieke uitkering ventilatie in scholen (SUVIS) is een uitkering voor gemeenten om het binnenklimaat van bestaande schoolgebouwen te verbeteren. Landelijk is hiervoor honderd miljoen euro beschikbaar gekomen. Het gaat hierbij vooral om de financiering van bouw- en installatiekosten. Gemeenten konden in overleg met schoolbesturen een aanvraag indienen van 4 januari t/m 30 juni 2021. Er zijn 26 aanvragen ingediend, waarvan er tot nu toe 20 zijn toegekend.
Aanbevelingen Algemene Rekenkamer
Een groot deel van de aanbevelingen van de Algemene Rekenkamer met betrekking tot onderwijshuisvesting wordt inmiddels toegepast door aanpassingen in de uitvoering van projecten. Ook verwerken we de aanbevelingen in de vernieuwde Leidraad bouwprojecten onderwijs. Bijvoorbeeld door het risicomanagement meer specifiek te omschrijven.
Herontwerp voortgezet onderwijs op Zuid
Doelen van het convenant ‘Voortgezet onderwijs Rotterdam Zuid’ zijn betere huisvesting, meer plek voor leerlingen, spreiding van scholen en een betere doorstroming naar verschillende onderwijsniveaus. De nieuwbouwprojecten uit het convenant zijn in voorbereiding. Het Zuider Gymnasium ligt op schema om eind 2021 te worden opgeleverd. De verwachte oplevering voor scholen in het Stadionpark is in 2024. Onlangs is besloten dat de gemeente, stichting BOOR en Hogeschool Rotterdam samenwerken aan een nieuw schoolcomplex in het ontwikkelgebied Parkstad. Een unieke samenwerking tussen het voortgezet en hoger onderwijs en een verrijking van het onderwijsaanbod op Zuid. De nieuwbouw moet in 2025 klaar zijn. Dat er nu meer ruimte komt voor hoger onderwijs past ook bij de ambitie van de gemeente Rotterdam en de onderwijspartners voor meer hoger onderwijs op Zuid.
Campus Internationaal onderwijs en sport
Door de toenemende behoefte aan internationaal onderwijs, is onderzocht of een campus voor publiek bekostigd internationaal onderwijs en sport haalbaar is. De uitkomsten van dit haalbaarheidsonderzoek worden in het najaar verwacht.
Ontwikkelingen 2022-2025
Duidelijk is dat de coronacrisis heeft geleid tot meer aandacht voor investeringen in ventilatie. Een optimaal binnenklimaat is belangrijk voor het welzijn van leerlingen en onderwijspersoneel in de school. De noodzaak om schoolgebouwen op de nieuwe situatie aan te passen, wordt groter naarmate de corona gevolgen aanhouden.
Wat willen we bereiken
Effect indicatorenEvenwichtiger onderwijsaanbod
Betere geografische spreiding over de stad en de wijken van sterk, gevarieerd en kwalitatief goed onderwijs. Vraag en aanbod sluiten beter op elkaar aan. Voor elk kind is aantrekkelijk onderwijs binnen redelijke afstand bereikbaar. Zo bevorderen we kansengelijkheid en streven we naar vermindering van segregatie.
Betere kwaliteit huisvesting
Bij nieuwbouw duurzamer en flexibeler bouwen zodat groei, krimp en medegebruik makkelijker op te vangen en in te passen zijn. Schoolgebouwen worden geschikt voor passend onderwijs en voor kinderopvang met VVE. Het betreft ook de reguliere vervangingsopgave van verouderde schoolgebouwen.
Integraal Huisvestingsplan 2020-2023
Het uitvoeren van het Integraal Huisvestingsplan Onderwijs (IHP) 2020-2023. In het IHP landen de huisvestingsplannen die gemaakt zijn met de onderwijsinstellingen. Hierbij is extra aandacht voor duurzaamheid bij renovatie en nieuwbouw van schoolgebouwen conform wettelijke BENG eisen (Bijna Energie Neutraal) en extra aandacht voor cultuurhistorische waarde van gebouwen.
Wat gaan we daar voor doen
Prestatie indicatoren- Uitvoeren van onze wettelijke taken: de gemeente heeft een wettelijke zorgplicht voor de huisvesting van het primair, voortgezet en het (voortgezet) speciaal onderwijs (inclusief gymzalen voor bewegingsonderwijs).
- Opleveren van het Huisvestingsprogramma 2022. Hierin staat welke huisvestingsvoorzieningen de gemeente bekostigt. Schoolbesturen dienen hiervoor een aanvraag in.
- Uitvoeren en opleveren van twaalf gebouwen waarvan zeven uit het Integraal Huisvestingsplan (IHP) 2015-2019 en vijf overige projecten.
- Voorbereiden van ten minste acht projecten uit het Integraal Huisvestingsplan (IHP) 2020 - 2023.
- We werken aan een uniforme aanpak voor de 45 gymzalen uit het Integraal Huisvestingsplan (IHP) gym en de tien gymzalen uit de eerder opgestarte investeringen voor binnensportaccommodaties.
- Uitvoeren van de afspraken uit het convenant Voortgezet Onderwijs Rotterdam Zuid. In 2022 wordt het Zuidergymnasium opgeleverd en in gebruik genomen. Voor het Stadionpark is de definitiefase klaar en voor Plot Z de voorontwerpfase.
- De uitkomsten uitvoeren van het haalbaarheidsonderzoek naar de Campus internationaal onderwijs en sport.
- Opleveren van een geactualiseerd Voortschrijdend Indicatief Meerjaren Investeringsplan. Hierin zetten we de planning van projecten en het benodigd budget af tegen het nog beschikbare investeringsbudget.
- We werken aan het concentreren van maatschappelijke voorzieningen. Bijvoorbeeld door voorschoolse educatie zo veel mogelijk binnen of nabij het schoolgebouw te huisvesten.
Prestatie-indicatoren | 2018 | 2019 | 2020 | 2021 | 2022 | 2023 | |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Aantal gerealiseerde projecten opgenomen in IHP 2015-2019 | Streefwaarde | 1 | 4 | 8 | 13 | 18 | |
Realisatie | 3 | 2 | 1 | 3 | |||
NPRZ Onderwijshuisvesting: start nieuwbouw aantal vo-scholen * | Streefwaarde | 3 | |||||
Realisatie | - | - | - | 3 | |||
* De indicator betreft de vo-scholen omdat deze zijn gekoppeld aan de Regio Deal Rotterdam Zuid. |
Toelichting indicatoren
In 2021 is een Voortschrijdend Indicatief Meerjaren Investering Plan (VIMIP) opgeleverd. Hierin wordt de planning van projecten en het benodigde budget afgezet tegen het nog beschikbare investeringsbudget. Het VIMIP geeft een realistisch overzicht van de verwachte oplevering van projecten voor vijf jaar en de uitputting van het investeringskrediet als gevolg daarvan.
Er worden inmiddels meer projecten uitgevoerd dan opgenomen in het oorspronkelijke IHP 2015-2019. In de loop van de tijd zijn er projecten toegevoegd, waaronder investeringsprojecten uit het huisvestingsprogramma. Ook is er gestart met de uitvoering van de renovatie en vernieuwing van schoolgebouwen uit het IHP 2020-2023. De oorspronkelijke streefwaarde wordt nog niet gehaald. Wel wordt voor meer projecten de business case vastgesteld die daardoor in de uitvoeringsfase belanden. Gemiddeld is de looptijd van een project van voorbereiding tot uitvoering vijf tot zeven jaar. Voor de komende jaren verwachten we een toenemend aantal gerealiseerde projecten.
De stand van zaken van de uitvoering is als volgt:
Integraal Huisvestingsplan (IHP) 2015-2019
Inmiddels zijn zeven projecten in de uitvoeringsfase. De verwachting is dat drie hiervan in 2021 worden opgeleverd.
Integraal Huisvestingsplan (IHP) 2020-2023
Inmiddels zijn zes projecten en één gymzaal in voorbereiding. De verwachting is dat er in de loop van 2021 nog enkele projecten bijkomen.
Daarnaast zijn er op dit moment nieuwbouwprojecten uit het convenant ‘Voortgezet onderwijs Rotterdam Zuid’ in voorbereiding.
Wat kost het
Tweede Herziening | Begroting 2022 | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Overzicht van baten en lasten Onderwijshuisvesting | Realisatie 2020 | Begroting 2021 | Begroting 2022 | Raming 2023 | Raming 2024 | Raming 2025 | |
Baten exclusief reserves | 333 | 489 | 308 | 308 | 308 | 308 |
|
Bijdragen rijk en medeoverheden | 22 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
Overige opbrengsten derden | 311 | 489 | 308 | 308 | 308 | 308 | |
Lasten exclusief reserves | 60.810 | 66.816 | 70.945 | 75.779 | 74.618 | 74.328 |
|
Apparaatslasten | 1.862 | 2.042 | 2.118 | 2.118 | 2.118 | 2.118 | |
Inhuur | 33 | 39 | 60 | 60 | 60 | 60 | |
Overige apparaatslasten | 28 | 34 | 36 | 36 | 36 | 36 | |
Personeel | 1.801 | 1.969 | 2.022 | 2.022 | 2.022 | 2.022 | |
Intern resultaat | 52.649 | 48.913 | 49.110 | 52.078 | 56.739 | 62.478 | |
Intern resultaat | 52.649 | 48.913 | 49.110 | 52.078 | 56.739 | 62.478 | |
Programmalasten | 6.299 | 15.861 | 19.717 | 21.583 | 15.762 | 9.732 | |
Inkopen en uitbestede werkzaamheden | 1.525 | 3.253 | 6.499 | 8.348 | 2.628 | -3.002 | |
Overige programmalasten | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
Sociale uitkeringen | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
Subsidies en inkomensoverdrachten | 4.773 | 12.608 | 13.218 | 13.235 | 13.134 | 12.734 | |
Saldo voor vpb en reserveringen | -60.477 | -66.327 | -70.637 | -75.471 | -74.310 | -74.020 | |
Saldo voor reserveringen | -60.477 | -66.327 | -70.637 | -75.471 | -74.310 | -74.020 | |
Saldo | -60.477 | -66.327 | -70.637 | -75.471 | -74.310 | -74.020 |
Financiële bijstellingen
Tweede Herziening | Begroting 2022 | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Bijstellingen Onderwijshuisvesting | Begroting 2021 | Begroting 2022 | Raming 2023 | Raming 2024 | Raming 2025 |
|||
Eerste Herziening / Voorjaarsnota 2021 | -66.812 | -71.116 | -75.758 | -75.061 | -75.061 | |||
Bijstellingen Tweede Herziening 2021 / Begroting 2022 | 485 | 480 | 287 | 751 | 1.041 | |||
Concernbrede opgave Integriteit | Ramingsbijstellingen vermijdbaar | 0 | 10 | 4 | 4 | 4 | ||
Concernbrede opgave Wob | Ramingsbijstellingen vermijdbaar | 3 | 8 | 9 | 9 | 9 | ||
Vervanging financieel administratie systeem (project GREAT) | Ramingsbijstellingen vermijdbaar | 0 | 17 | 0 | 0 | 0 | ||
Wijk aan Zet | Ramingsbijstellingen vermijdbaar | 9 | 24 | 27 | 27 | 27 | ||
Technische wijzigingen | Technische wijzigingen | 473 | 420 | 247 | 710 | 1.001 | ||
Begroting na wijzigingen | -66.327 | -70.637 | -75.471 | -74.310 | -74.020 |
Toelichting financiële bijstellingen
Concernbrede opgave Integriteit
Het Actieplan Integriteit omvat een samenhangend pakket van ruim 30 maatregelen waarmee we de aanbevelingen uit verschillende (externe) rapporten en onderzoeken opvolgen. Daarmee intensiveren en verstevigen we ons integriteitsbeleid. Financiële dekking komt vanuit bijdragen uit het hele concern.
Concernbrede opgave Wob
Om verzoeken uit hoofde van de Wet openbaarheid van bestuur (WOB) nu én in de toekomst professioneler en binnen de wettelijke termijn te kunnen afhandelen, wordt een centrale eenheid (“Wob-unit”) opgericht. Deze unit heeft het afhandelen van Wob verzoeken als kerntaak en heeft daarvoor ook de benodigde expertise in huis. Financiële dekking komt vanuit bijdragen uit het hele concern.
Vervanging financieel administratie systeem (project GREAT)
Vanaf 2022 wordt het huidige financiële administratiesysteem vervangen. Omdat wordt overgestapt naar een cloudapplicatie, kunnen deze kosten beperkt worden geactiveerd. Dit zorgt voor een (incidentele) dekkingsopgave van € 8,7 mln.
De opgave wordt enerzijds ingevuld door een aantal meevallers/onderbestedingen in 2021. Het restant van ca € 2 mln wordt (voor)gefinancierd door bijdragen vanuit het hele concern.
Wijk aan Zet
Deze budgetverschuiving naar programma Bestuur en Dienstverlening is ter dekking van kosten voor de implementatie van Wijk aan zet/Werken in stad en wijk.
Technische wijzigingen
Op het taakveld Onderwijshuisvesting zijn er diverse technische wijzigingen geweest. Direct achter de technische wijziging is het effect op het saldo weergegeven.
- Verlaging van de omslagrente (€ 1,1 mln in 2022 tot € 1,4 mln in 2025)
- Indexering (-€ 1,1 mln in 2022 tot -€ 815 in 2025)
- Overheveling naar programma Cultuur, sport en recreatie voor overdracht twee gymzalen naar het Sportbedrijf (€ 485 structureel).
-
Diverse kleine wijzigingen (-€ 12 in 2021 tot -€ 112 in 2025).
Beleidskaders, beleidsmonitoren en wet- en regelgeving
- Integraal Huisvestingsplan Onderwijs 2015-2019
- Integraal Huisvestingsplan Onderwijs 2020-2023
- Verordening voorzieningen huisvesting onderwijs Rotterdam 2019
- Wet op het primair onderwijs (WPO)
- Wet op het voortgezet onderwijs (WVO)
- Wet op de expertisecentra (WEC)
- Wet op hoger onderwijs en wetenschappelijk onderzoek (WHW)
Omschrijving taakveld
De gemeente investeert in toekomstbestendige schoolgebouwen, die bijdragen aan de ontwikkeling van de leerlingen. Het accent ligt bij onderwijshuisvesting op het efficiënt en doelmatig gebruik van onderwijsgebouwen en het beschikbaar stellen van voldoende gymcapaciteit. Belangrijk daarbij zijn:
- een goede spreiding in de stad, zodat kinderen altijd een school in de nabijheid kunnen vinden
- leegstandsreductie, scholen hebben meer m² tot hun beschikking dan op basis van de genormeerde ruimtebehoefte noodzakelijk is, elke m² extra kost ook extra geld
- het terugbrengen van het aantal kleine scholen in het primair onderwijs, want het kost veel extra aandacht en geld om de kwaliteit van het onderwijs op kleine scholen te kunnen realiseren
- verbeteren van het binnenklimaat (fris!) op de scholen. Een goed binnenklimaat zorgt voor betere leerprestaties
- bij de investeringen wordt extra aandacht aan duurzaamheid besteed. Vanaf 2020 worden alleen (bijna) energieneutrale scholen opgeleverd, conform BENG-norm (energieneutraal houdt in dat energieverbruik van het gebouw kleiner of gelijk is aan wat het gebouw zelf opwekt, door bijvoorbeeld zonnepanelen)
- de gemeente investeert in toekomstbestendige schoolgebouwen, die bijdragen aan de ontwikkeling van de leerlingen