Baten en lasten op concernniveau

In de tabel hieronder worden meerjarig de baten en lasten gepresenteerd naar verantwoordingscategorieën.

Incidentele baten en lasten

In dit overzicht worden de incidentele baten en lasten weergegeven waaruit het structurele begrotingssaldo wordt afgeleid. Dit saldo geeft inzicht in de mate waarin de structurele lasten gedekt zijn door structurele baten. Volgens de Gemeentewet ziet de gemeenteraad erop toe dat de begroting structureel en reëel in evenwicht is. Hiervan kan worden afgeweken indien aannemelijk is dat het structureel en reëel evenwicht in de begroting in de eerstvolgende jaren tot stand zal worden gebracht. Met het begrip 'structureel evenwicht' wordt bedoeld dat structurele lasten gedekt worden door structurele baten. De term 'reëel' heeft betrekking op de mate van realiteit van de (meerjaren)ramingen.

Onlangs (september 2021) is door de provincies, die financieel toezicht houden op de gemeenten, een nieuwe handreiking beschikbaar gesteld voor het maken van een onderscheid tussen structurele en incidentele baten en lasten. Het gaat hier niet om nieuwe regelgeving maar om een verduidelijking van de bestaande regelgeving. Op basis van deze handreiking en het nog stringenter toepassen van het voorzichtigheidsbeginsel is ten opzichte van eerdere jaren een groter deel van de lasten als structureel aangemerkt. Ook zijn alle reservemutaties als incidenteel beschouwd (waar eerder een deel van de onttrekkingen en toevoegingen als structureel werden bestempeld).

Het structurele exploitatiesaldo is in 2022 negatief (- € 120 mln / 3%) en in de jaren daarna is dit weer positief. Het negatieve saldo in 2022 wordt met name veroorzaakt door de toenemende kosten voor jeugd, zorg en welzijn. Deze lasten zijn voor de jaren 2021 en 2022 reëel begroot. Dit zijn structurele lasten die voor 2022 incidenteel (via de algemene reserve) zijn gedekt.

Het negatieve structurele exploitatiesaldo in 2022 heeft geen gevolgen voor het toezichtregime als aannemelijk is dat het evenwicht tenminste in het laatste jaar van de meerjarenraming (2025) is hersteld. Dit is vanaf 2023 al het geval.

Met betrekking tot de structurele baten in 2023 t/m 2025 wordt opgemerkt dat een deel (25%) van de verwachte rijksbijdrage voor de Duurzaamheidsopgave en het nationale Klimaatakkoord is opgenomen. Alhoewel de definitieve toekenning nog niet vast staat wordt deze bijdrage wel als reëel (en daarmee als structureel) beschouwd. Voor de verwachte rijksbijdrage voor Rotterdam is uitgegaan van het advies van de Raad van Openbaar Bestuur. In de meerjarenraming is een rijksbijdrage van € 6,76 mln in 2023 en € 7,5 mln vanaf 2024 structureel als baat opgenomen waarmee de structurele lasten evenredig zijn opgehoogd (voor meer informatie zie taakveld Milieubeheer - Duurzaam, bodem, geluid en handhaving).

Toelichting staat incidentele baten en lasten

Bij verschillende programma’s worden incidentele middelen (baten) ontvangen waar tegenover (vrijwel) voor hetzelfde bedrag incidentele lasten tegenover staan. Het gaat om de Regiodeal NPRZ, rijksbijdragen in verband met de coronaorganisatie en de versterkingsgelden Riec voor het oppakken van diverse veiligheidsissues in de regio. In het programma ‘Stedelijke inrichting en ontwikkeling’ zijn er verschillende incidentele baten en lasten als gevolg van de verkoop van brandstofverkooppunten, vastgoedobjecten en grondexploitaties. Voor meer informatie over de ontwikkelingen hiervan worden verwezen naar de betreffende taakvelden.

 

Hieronder worden de lasten verder toegelicht:

• Out of pocket uitgaven voor investeringen/projecten in de stedelijke inrichting en ontwikkeling: Het gaat hier om out of pocket uitgaven voor een groot aantal verschillende projecten en investeringen in de stedelijke inrichting en ontwikkeling. Enkele voorbeelden zijn de materiële lasten in het kader van Hart van Zuid, NPRZ, bodemsanering en diverse buitenruimteprojecten gekoppeld aan de gebiedsontwikkeling als projecten gekoppeld aan vergroening.
• Koers van de Stad (Algemene Middelen): dit betreft de uitwerking van een aangenomen motie waarbij éénmalig (2022) € 1 mln beschikbaar is gesteld voor voorstellen vanuit de raad.
• Incidentele bijdrage GRJR (Maatschappelijke Ontwikkeling): dit is het deel van de bijdrage als gevolg van incidentele verrekeningen en de tekortbegroting van de GRJR.
• Voorzieningen (Algemeen): dit zijn toevoegingen aan de voorziening dubieuze debiteuren.
• Onttrekkingen en toevoegingen reserves: alle reservemutaties worden, conform richtlijnen, in principe als incidenteel beschouwd. Op de pagina 'Reserves' is (per programma) voor iedere reserve het meerjarig verloop weergegeven.

Baten en lasten per programma en taakveld

In de tabel hieronder worden de baten, lasten en reservemutaties per programma/taakveld gepresenteerd.