Heel de stad: Welzijn

Begin 2021 is door de Raad het beleidsplan Heel de Stad vastgesteld. Aan de hand van dit kader is in februari van 2022 overgegaan tot de definitieve gunning van het welzijnswerk in de 14 gebieden van Rotterdam, De nieuwe opdracht, met een looptijd van 5 jaar en 7 maanden met de mogelijkheid deze 2 keer met 2 jaar te verlengen, is gestart op 1 juni 2022. De periode vanaf de gunning tot 1 juni is gebruikt voor de implementatie van de welzijnsopdracht.

De welzijnsopdracht die in het kader van het Nieuw Rotterdams Welzijn in 2018 is gestart, is op 31 mei 2022 beëindigd.

De eindverantwoordingen zijn door de welzijnspartijen vóór 1 september 2022 ingediend. Deze zijn beoordeeld en op basis daarvan zijn de opdrachten afgerond.

Eind 2021 is begonnen met een evaluatie van de huisbezoeken 75+. De uitkomsten van de evaluatie (tweede kwartaal van 2022) zijn betrokken bij de verdere doorontwikkeling van de huisbezoeken. Zo maken de gesprekken aan de voordeur, die ontwikkeld zijn tijdens de coronacrises, onderdeel uit van de dienstverlening in het kader van de aanpak van eenzaamheid die in 2023 gecontinueerd wordt. Ook is op basis van de evaluatie de vragenlijst omgebouwd tot een topiclijst. Dit ook mede op basis van een motie die hierover door de Raad is aangenomen.

De welzijnspartijen zijn in 2023 gestart aan het 2de jaar van de opdracht die loopt tot en met 2027. Was in de eerste maanden nog sprake van opstart zijn de welzijnspartijen nu vol aan de slag met het uitvoeren van de opdracht.

De in het kader van de evaluatie huisbezoeken 75+ ontwikkelde verbeteringen, zoals de gesprekken aan de voordeur en het gebruiken van de topiclijst zijn verankerd in de nieuwe welzijnsopdracht.

Jongerenhubs gericht op talentontwikkeling

Met het beleidsplan Heel de Stad maken we ons hard voor het laten opgroeien van een generatie zonder achterstanden. Het welzijnswerk heeft daarin de taak om door het inzetten van jeugdwerk (kinder-, tiener- en jongerenwerk) kinderen en jongeren te stimuleren in hun sociaalemotionele ontwikkeling, hen te ondersteunen in hun schoolsucces en bij te dragen aan een positief pedagogisch opgroeiklimaat in wijken. Om het jeugdwerk stevig en zichtbaar neer te zetten zijn formatie- en kwaliteitsafspraken gemaakt en hebben we ingezet op het creëren van fysieke locaties: jongerenhubs. Deze hubs zijn een plek waarin jongeren elkaar kunnen ontmoeten, hun talenten en weerbaarheid respectievelijk ontwikkelen en versterken, en waarin zij laagdrempelig de weg kunnen vinden naar hulp, ondersteuning op het gebied van school, werk of mentale gezondheid. 

 In de welzijnsopdracht is de realisatie van 22 jongerenhubs in 9 van de 14 gebieden opgenomen. Deze realisatie gebeurt in de Huizen van de Wijk. Middels een verkenning weten we dat 11 van deze 22 hubs niet binnen deze voorziening kunnen worden gerealiseerd vanwege ruimtegebrek, sloop-nieuwbouw, verhuisplannen, of de nadrukkelijke wens uit het gebied voor een andere locatie. Hiervoor wordt naar een satellietconstructie (een kleinere locatie in de wijk) gezocht.

De pilot om de plannen en behoeftes van jongeren mee te nemen in de wijkakkoorden is uitgevoerd. Uit deze exercitie is naar voren gekomen dat er behoefte is aan 6 extra jongerenhubs, waarvan 5 jongerenhubs in de gebieden waar in de welzijnsopdracht de realisatie van deze hubs niet opgenomen is. Hiermee is het totaal te realiseren jongerenhubs 33 hubs.

 De voorbereiding van de realisatie van de jongerenhubs is in volle gang. In de voorjaarsnota doet het college een voorstel voor het extra beschikbaar stellen van middelen om in alle gebieden deze voorziening voor jongeren mogelijk te maken. Hiermee kunnen ook 6 acties uit de wijkakkoorden worden uitgevoerd.

 Inzet 2023:

1. In de 5 gebieden zonder opdracht voor realisatie van een jongerenhub, voegen we deze opdracht toe aan de welzijnsopdracht (kosten voor huur + beheer). 
2. Om jongerenhubs te realiseren vanuit de opdracht, stellen we budget beschikbaar voor een satellietconstructie (een kleine locatie in de wijk).
3. Om uitvoering te kunnen geven aan de 6 extra jongerenhubs uit de wijkakkoorden stellen we budget beschikbaar voor de realisatie van 6 jongerenhubs.

Uitbreiding jongerenwerk

Vanaf 1 september 2023 breiden we de inzet van het jongerenwerk uit. In lijn met de collegetarget Schil om de School en gevoed door aanbieders en partners kiest het college ervoor met deze middelen een extra impuls te geven aan het jongerenwerk op scholen. We kiezen ervoor de bestaande opdrachten (welzijn en grenzen stellend jongerenwerk) uit te breiden en deze specifieke focus toe te voegen aan de beide opdrachten. We geven hiermee invulling aan een afspraak uit het coalitieakkoord. Een half jaar na de start van de uitvoering ontvangt u een voortgangsbericht.

Jeugdpreventie

Collegetarget Jeugdpreventie: Vanaf 2023 ronden jaarlijks gemiddeld 5.000 kinderen en jongeren (en/of hun ouders/verzorgers) een goed onderbouwde of bewezen effectieve preventieve jeugdinterventie af.

Mijlpaal 2023: 5.000

Realisatie t/m april 2023: Nog niet te meten

De realisatie voor het jaar 2023 is nog onbekend. De aantallen volgen in de tweede herziening van de begroting 2023.

In 2023 zijn tot nu toe voor plusminus 6.300 deelnemers goed onderbouwde en bewezen effectieve preventieve jeugdinterventies gesubsidieerd. Of het collegetarget in 2023 gehaald wordt, hangt onder meer af van de werving van deelnemers en van de tussentijdse uitval uit de trainingen. Bij de halfjaarrapportages van de grote jeugdpreventie-aanbieders (met meer dan € 100.000,- subsidie) deze zomer ontstaat een eerste beeld of de beoogde realisatie wordt behaald.

Met de subsidies die via het Subsidiekader Jeugdpreventie: ‘Versterken en Voorkomen’ beschikbaar worden gesteld, zetten we in op kwalitatief hoogwaardige preventieve jeugdinterventies. Dit zijn individuele trajecten en groepstrainingen (interventies) voor Rotterdamse kinderen, jongeren en/of hun ouders, die hen helpen om gezond, veilig en kansrijk te kunnen opgroeien.

De indicatoren en doelen gericht op jeugd onder het programma Drugs & Alcohol zijn onderdeel van de indicator Jeugdpreventie.

Programma Drugs & Alcohol - Preventie- en Handhavingsplan 2023-2027

Het college stuurde het Preventie en Handhavingsplan Alcohol & Drugs 2023-2027 in juni naar de gemeenteraad. In het nieuwe plan is er opnieuw veel aandacht voor jeugd. Er is daarnaast aandacht voor preventie van alcohol- en drugsgebruik onder volwassenen.

De lopende inzet in de eerste drie maanden van 2023 op jeugd heeft geleid tot een aantal resultaten:

• Binnen het onderwijs werken gezondheidscoaches aan vroegtijdige signalering van problemen rond alcohol, drugs en gamen. Zij hebben op het mbo 56 jongeren gesproken en ondersteund, op het voortgezet speciaal onderwijs (vso) 22 en op het praktijkonderwijs (pro) 7 jongeren.
• Testservice: 372 bezoekers hebben hun drugs laten testen. Dit zijn er 61 meer dan in de vergelijkbare periode van 2022, het drukste jaar. In 65% van de aangeleverde drugs ging het om XTC.
• Ouderbijeenkomsten: 5 ouderbijeenkomsten met aandacht voor alcohol, lachgas, tabak, waterpijp, cannabis, gamen en social-mediagebruik binnen de opvoeding. In totaal zijn 63 ouders bereikt.
• Open & Alert: 6 trainingen met in totaal 60 deelnemers.  Open & Alert is een training voor professionals in de jeugdhulp, wijkteams of jeugdorganisaties. Het kunnen ook jeugd- en jongerenwerkers zijn, politie en medewerkers van de rechtbank. In de training leren zij zo vroegtijdig mogelijk problematisch gebruik te signaleren.

Informele Zorg en Ondersteuning

De stedelijke ondersteuningsstructuur voor informele zorg en ondersteuning (IZO) draait. Er is ervaring opgedaan met de nieuwe instrumenten Mantelfoon, Zorgzaam010, Advies op Maat en cursussen en workshops. In 2023 vindt een evaluatie plaats. Aan de hand daarvan is het mogelijk keuzes te maken voor 2024 en verder voor mogelijke verleningen of nieuwe inkoop van instrumenten.

De inzet op waardering van informele 'zorgers’ wordt voortgezet. Voorbeelden zijn het stedelijke vrijwilligersontbijt en de lokale waardering in de wijken. Mantelzorgers kunnen kiezen voor een cadeaubon als extra vorm van waardering.

Afsluitend is er aandacht voor de balans tussen formele en informele zorg. Kansen hiervoor liggen in een SPUK-regeling (specifieke uitkering) gericht op terugdringing van gezondheidsachterstanden. De wens van de gemeente is een uitgebreider respijtaanbod te realiseren voor mantelzorgers en een sterkere verbinding tussen het lokale en stedelijke informele aanbod en de formele zorg.

Schoolzorgteams

Op 45 scholen is een Schoolzorgteam actief. De opgave is dat er in 2023 op alle scholen met een hoge tot zeer hoge weging (125 in totaal) een werkend Schoolzorgteam actief is. Er zijn goede ervaringen opgedaan met de Schoolzorgteams. Scholen melden kortere wachttijden voor het wijkteam en meer direct contact met de zorg door de extra aanwezigheid van de schoolmaatschappelijk werker en de wijkteammedewerker. Dit directe contact maakt de drempel voor ouders en kinderen lager en brengt rust en structuur op school rond het regelen van zorg voor kwetsbare kinderen en gezinnen. Op zijn beurt maakt dat mogelijk om steeds meer preventief te werken. Hiermee neemt op termijn de druk op het zorgstelsel af.

Via een aantal pilottrajecten loopt in 2023 het Centrum voor jeugd en gezin (CJG) mee als onderdeel van de Schoolzorgteams. Hierbij wordt bepaald welke dienstverlening en inzet van het CJG nodig is. Voor 2024 en daarna komt deze dienstverlening waar mogelijk beschikbaar voor schoolzorgteams in Rotterdam.

Ketensamenwerking

Ook in 2023 is het doel om passende, tijdige en integrale hulp van het lokale wijknetwerk te verlenen en zo het beroep op dure gespecialiseerde jeugdhulp te verminderen. Daarom organiseert het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) in alle gebieden wijkgerichte bijeenkomsten. Die gaan over het verstevigen van de ketensamenwerking tussen partners die een rol spelen bij het opgroeien en opvoeden van kinderen en jongeren. Ook neemt het CJG deel aan de invoering van PACT Jonge Kind. In de wijken en gebieden wordt maatwerk geleverd op basis van de signalen van CJG-professionals en ketenpartners. Ook is (ortho)pedagogische expertise vanuit het CJG beschikbaar. Hiermee koerst Rotterdam nog steeds op een neerwaartse beweging in de keten. 

Kinderopvang Plus

Voor het jaar 2023 zijn in totaal 93 plekken Kinderopvang Plus voor 0-4 jarigen en 69 plekken BSO-plus voor kinderen van 4 tot 13 jaar gerealiseerd. Doel van Kinderopvang Plus is om gespecialiseerde begeleiding te bieden aan kinderen met gedragsproblematiek of een ontwikkelingsachterstand – of een combinatie van deze. De begeleiding is erop gericht hen te laten uitstromen naar reguliere kinderopvang en onderwijs. In 2022 draaide de pilot Pact Jonge Kind. Het doel hiervan is een sterkere doorgaande lijn te organiseren tussen de reguliere opvang, de Kinderopvang Plus en de jeugdhulp voor jonge kinderen.

De pilot is afgerond, maar in 2023 vindt verdere ontwikkeling plaats van de Intakecommissie en van het aanbod aan jeugdhulp in de Kinderopvang Plus. Het doel daarvan is deze vernieuwingen zo goed mogelijk te laten landen in het nieuwe beleidskader Kinderopvang Plus van 0 tot 4 jaar. Het nieuwe beleidskader is in ontwikkeling en zal naar verwachting per januari 2025 ingaan.

Herijking Schoolmaatschappelijk Werk (SMW)

Begin 2023 zijn de schoolbesturen van het Primair Onderwijs (PO) akkoord gegaan met de herijking van het sociaalmaatschappelijk werk in het PO (SMW-PO). In samenspraak met de schoolbesturen, aanbieders en de gemeente is hiervoor een nieuw sturings- en kwaliteitskader en een verdeelmodel ontwikkeld. Het nieuwe subsidiekader wordt naar verwachting in 2024 van kracht. Uitgangspunt van het verdeelmodel is dat de meeste uren schoolmaatschappelijk werk beschikbaar zijn voor scholen met leerlingen die relatief gezien de zwaarste ondersteuningsbehoefte hebben. Hiermee wordt voorkomen dat ondersteuningsvragen onnodig uitgroeien tot multi-problematiek waarvoor inzet van het wijkteam of van specialistische jeugdhulp – of van beide - nodig is.