Overzicht baten en lasten

Toelichting overzicht baten en lasten

Baten
De baten bestaan vooral uit de opbrengsten van leges voor publiekszaken en leges voor dienstverlening door het stadsarchief.

Lasten
De lasten bestaan voor het grootste deel uit personeelskosten, de vergoedingen aan de leden van de wijkraden en hun (vice-) voorzitters, de overige kosten voor invoering van het nieuwe bestuursmodel Wijk aan Zet. Verder komen de lasten voort uit het budget voor bewonersinitiatieven, de organisatie van de verkiezingen en uit het programma Menselijke Maat.

Reserves
Jaarlijks bepaalt het college of het een bedrag toevoegt of onttrekt aan de diverse bestemmingsreserves. De huidige bestemmingsreserves zijn: Citylab en Menselijke Maat.

Meerjarig verloop
Het meerjarig verloop van de baten laat een stijgend beeld zien: van € 10 mln in 2023 tot € 16 mln in 2027. De stijging komt grotendeels door de verwachte piek in de vraag naar verlenging van reisdocumenten vanaf 2024. Deze piek is het gevolg van de beslissing in 2014 om de geldigheidsduur van paspoorten te verlengen naar 10 jaar. 
De lasten blijven stabiel: van € 83 mln in 2023 tot 82 mln in 2027. Met uitzondering van 2024 is ook het beeld van de reserves stabiel. De daling in 2024 komt door het collegebesluit in 2021 om te stoppen met Citylab. Hierdoor valt de reserve in 2024 eenmalig met € 0,7 mln vrij. In het huidig coalitieakkoord 2022 is besloten om Citylab in gewijzigde vorm voort te zetten.

Financiële bijstellingen

Toelichting financiële bijstellingen

Implementatie visieontwikkeling publiekslocaties / 1-loketgedachte
Het college stelt een aantal ambities bij om financiële ruimte te creëren. Het gevolg voor het programmabudget voor de ‘1-loketgedachte’ is een neerwaartse bijstelling met € 100.000 vanaf 2025.

Menselijke Maat
Het college stelt een aantal ambities bij om financiële ruimte te creëren. In 2024 wordt het budget voor het programma ‘Menselijke Maat’ eenmalig met € 200.000 neerwaarts bijgesteld. Hieronder wordt toegelicht welke middelen het college aan Menselijke Maat uit wilt geven vanaf 2023.

Minder educatie en promotie erfgoed stad Rotterdam door Stadsarchief Rotterdam 
Het college stelt een aantal ambities bij om financiële ruimte te creëren. Het Stadsarchief Rotterdam verzorgt minder educatie over en promotie van het erfgoed van Rotterdam. Het gaat onder meer om lesbrieven, rondleidingen in het archief, digitale geschiedenislokalen voor basis- en voortgezet onderwijs, onderzoeks- en stageplaatsen, lezingen en colleges voor hbo- en wo-studenten en volwassenen, het mede organiseren van herdenkingen van bijvoorbeeld het bombardement van 14 mei, Keti Koti, Srebrenica en Erasmus, en evenementen in de stad, zoals 150 jaar Nieuwe Waterweg, Koningsdag, Stadstekenaars, wisseltentoonstellingen in de Maastunnel, de Maand van de geschiedenis. 

Stadswinkel projecten (programma)
Het college stelt een aantal ambities bij om financiële ruimte te creëren. Het gevolg voor het programmabudget voor ‘stadswinkelprojecten’ is een neerwaartse bijstelling van het budget met € 200.000 in 2023 en € 400.000 voor de jaren erna. 

Subsidie burgerpanel
Het college stelt een aantal ambities bij om financiële ruimte te creëren. Het streven is om per 2026 de subsidie voor Het Burgerpanel Rotterdam stop te zetten. Er zijn andere instrumenten ontwikkeld en in ontwikkeling om de gemeente (ongevraagd) advies te geven en Rotterdammers te laten meedenken en meedoen bij gemeentelijk beleid en de uitvoering daarvan. Dit leidt tot een bijstelling van het budget met € 56.000 vanaf 2026.

Fase 2 doorontwikkeling Stadsarchief
De afgelopen jaren heeft het Stadsarchief gewerkt aan een nieuwe visie, missie en nieuwe kernwaarden. Deze zijn beschreven in de Toekomstvisie 2025 – Investeren in maatschappelijke meerwaarde Stadsarchief Rotterdam. Voor een toekomstbestendige inrichting van de organisatie is uitbreiding van diverse functies nodig. De uitbreiding op de wettelijke taak bereidt de organisatie voor op toekomstige wijzigingen, zoals de nieuwe archiefwet, de Wet open overheid en het Interbestuurlijk toezicht. Andere belangrijke pijlers zijn de digitale innovatie, vergroting van het publieksbereik, educatie en een actieve acquisitie. In totaal bedraagt de bijstelling voor 2023 € 400.000, tot structureel € 600.000 vanaf 2026.

Kleine kernen aanpak
De Kleine Kernen aanpak is een integrale aanpak om de kleine kernen in Rotterdam vitaler en aantrekkelijker te maken. Het gaat om Hoek van Holland, Rozenburg, Pernis en Heijplaat. Uit enquêteresultaten, onderzoek en de wijkakkoorden blijkt dat de kleine kernen behoefte hebben aan meer evenementen en er zijn extra communicatiemiddelen nodig om meer zichtbaar te zijn als overheid. Meerjarig t/m 2026 heeft dit geleid tot een bijstelling van € 300.000.

Menselijke Maat
Voor versterking van de menselijke maat binnen de gemeente heeft het college in het coalitieakkoord in totaal ca. € 8,5 mln vrijgemaakt voor de periode 2022 tot en met 2026. Dit geld is bedoeld voor projecten uit de hele organisatie die bijdragen aan versterking van de menselijke maat in de gemeentelijke dienstverlening. In december 2022 heeft het college een besluit genomen over de verdeling van de beschikbare middelen over de ingediende projecten. Bij dit besluit was rekening gehouden met de beschikbaarheid van niet besteed budget in 2022. Om alle projecten volledig te kunnen uitvoeren volgens het collegebesluit, is het overschot van 2022 toegevoegd aan het beschikbaar budget voor de komende jaren. In 2023 bedraagt dit € 650.000, in 2024 € 650.000 en 2025 en verder € 200.000.

Spaanse Polder
Met het uittreden van de stadsmarinier in het gebied Spaanse Polder zijn voor bepaalde onderwerpen geen middelen meer beschikbaar. Het gaat hierbij om een versnellingsbudget. Dit budget is bedoeld om snel noodzakelijke kleine ingrepen uit te voeren die niet passen in reguliere onderhoudsprocessen, en voor efficiëntere schoonmaak in de weekenden. Hiernaast is structureel budget nodig voor gemeentelijke participatie van en communicatie met bedrijven, ontwikkelaars, de bedrijvenraad en investeerders. In 2023 bedraagt dit € 300.000, in 2024 en verder € 250.000. 

Uitvoering Burgerzaken
Door wijzigingen in wet- en regelgeving en de noodzakelijke versterking van de menselijke maat binnen de dienstverlening is er een grotere druk op de uitvoering van de burgerzakenproducten. Ondanks meerdere efficiëntieslagen, bijvoorbeeld invoering van Robotic process automation (RPA), is het niet mogelijk om dit binnen de bestaande capaciteit op te vangen. Daarnaast zijn in vergelijking met de G4-gemeenten de leges in Rotterdam beduidend lager. Om dezelfde kwaliteit te kunnen blijven leveren en wachttijden te verbeteren, is het voorstel het knelpunt bij de uitvoering deels op te lossen door een verhoging van de leges. De leges zijn meerjarig bijgesteld met € 850.000 voor 2024 en verder. Voor de uitvoering is de begroting bijgesteld met € 500.000 in 2023 tot en met 2025. Dit resulteert binnen dit programma in een bijstelling van -€ 500.000 in 2023 tot € 240.000 in 2027.

10%-regeling bewonersinitiatieven
Het participatiebudget van de wijkraden van € 5,7 mln is in 2022 niet volledig besteed. Volgens het raadsbesluit uit 2015 is het mogelijk om tot 10% van het oorspronkelijke budget van de gezamenlijke bestuurscommissies mee te nemen naar het eerstvolgende jaar, als en voor zover er sprake is van onderbesteding. Voor 2023 wordt het budget daarom met € 571.000 verhoogd.

Actualisatie kapitaallasten
De afschrijvingen en rente op investeringen vormen de kapitaallasten. De kapitaallasten zijn aangepast als gevolg van nieuwe en bijgestelde investeringskredieten en de geactualiseerde ramingen per jaarschijf. In de paragraaf investeringen is een gedetailleerd overzicht opgenomen van deze aanpassingen.

Effecten nieuwe cao
Sinds april 2023 is er een nieuw cao-akkoord 2023. De gevolgen hiervan voor 2023 zijn verdeeld over de programma's en bedragen in totaal € 35 mln. Voor het jaar 2024 en verder vindt de verwerking plaats bij de Begroting 2024.  

Verkiezingen
Verkiezingen moest in 2021 en 2022 extra kosten maken door coronamaatregelen. Daar is de gemeente niet volledig voor gecompenseerd. De komende jaren, met uitzondering van 2028, organiseert de gemeente jaarlijks één of meer verkiezingen. De huidige bestemmingsreserve is niet toereikend om dit de komende jaren op de gewenste manier te doen. Daarom is extra geld nodig. In 2023 gaat het om € 600.000, in 2024 en 2025 om € 1,9 mln, in 2026 om € 2,1 mln en in 2027 om € 1,2 mln.

Collegetarget dienstverlening
De gemeente krijgt in de periode 2024-2028 te maken met een stijging van de vraag naar reisproducten: paspoorten en identiteitskaarten. De komende jaren zal vrijwel elke Rotterdammer zijn of haar reisdocument moeten verlengen. Het verwachte aantal afspraken in de stadswinkels tussen 2024 en 2028 loopt op tot 176% ten opzichte van 2022. Uitbreiding van personele capaciteit is noodzakelijk om het tijdig aanbieden en handhaving van de kwaliteit van de dienstverlening op orde te houden. Het tijdig aanbieden van dienstverlening is een belangrijke indicator voor de tevredenheid van Rotterdammers over de dienstverlening. De collegetarget voor de tevredenheid over de gemeentelijke dienstverlening wordt momenteel nog niet gerealiseerd. Door de genoemde ontwikkelingen komt deze target zonder aanvullende investeringen in personele capaciteit verder onder druk. De wachttijden voor het maken van afspraken voor diverse producten lopen dan dermate op dat dit serieuze gevolgen kan hebben voor individuele Rotterdamse bewoners en ondernemers. Geen geldig reisdocument betekent immers geen mogelijkheid zich te identificeren. En dat leidt tot het niet kunnen aanvragen van vitale zorg of het verkrijgen van een hypotheek. Het betekent dat een Rotterdammer moet wachten op een BSN waarmee hij of zij bijvoorbeeld een bankrekening kan openen. De benodigde uitbreiding van de capaciteit voor de dienstverlening wordt deels gefinancierd met de extra ontvangen leges publiekszaken. Aanvullend is € 2,2 mln in 2023 tot € 2,9 mln in 2027 nodig.

Ro!Entree 
De voorbereiding loopt voor de inbesteding van de eerstelijns telefonische dienstverlening binnen een nieuwe gemeentelijke afdeling Klantcontactcentrum. Het doel is dat deze afdeling op 1 januari 2024 operationeel is. De baten en lasten van de huidige afdeling Ro!Entree zijn hiervan onderdeel. Bij de 2e begrotingsherziening 2023 vindt verwerking plaats van het nieuwe klantcontactcentrum in de begroting 2024 en de meerjarenraming.

Verkiezingen
Het aanhouden van het huidig aantal stembureaus (299) en het verhogen van de inzet van ambtenaren tot circa 70% ten opzichte van betaalde vrijwilligers (in plaats van huidige 30%) op deze stembureaus resulteert in € 200.000 extra kosten per jaar. 

Bestemmingsreserve Citylab
Om de uitvoeringskosten te dekken van ondersteuningsprogramma Citylab010 en de inzet van de projectleider is in 2023 € 191.000 en 2024 en verder € 253.000 onttrokken aan de bestemmingsreserve Citylab. Dit betreft een saldoneutrale bijstelling.

Bestemmingsreserve Menselijke Maat
Voor de versterking van de menselijke maat binnen de gemeentelijke dienstverlening heeft het kabinet incidenteel extra middelen ter beschikking gesteld. Deze middelen worden ingezet voor de aanpak van meervoudige problematiek in het sociaal domein, ontwikkeling van methoden voor integraal werken en voor het delen van geleerde lessen. Hiervoor wordt een aantal projecten uitgevoerd. Voor dekking van de kosten van deze projecten is er voor 2023 € 1.857.000 begroot om te onttrekken aan de bestemmingsreserve Menselijke Maat. Dit betreft een saldoneutrale bijstelling.

Bestemmingsreserve Rotterdamse Investeringsmotor
Voor de dekking van de kosten van het programma Pupillenbuurt is in 2023 € 45.000 onttrokken aan de bestemmingsreserve Rotterdamse Investeringsmotor. Dit is een saldoneutrale bijstelling.

Bestemmingsreserve Verkiezingen
Voor de dekking van de kosten van de verkiezingen is in 2023 € 1,4 mln onttrokken aan de bestemmingsreserve Verkiezingen. Dit is een saldoneutrale bijstelling.

Vrijval reserves kleiner dan 1 miljoen
De gemeentelijke begroting bevat een fors aantal bestemmingsreserves. Een groot deel hiervan is relatief klein (minder dan € 1 mln). In deze voorjaarsnota vallen deze reserves allemaal vrij. De totale vrijval wordt toegevoegd aan de Algemene Reserve. Hierdoor ontstaat een meer gestroomlijnde begroting en verbetert het weerstandsvermogen. Er zijn een aantal uitzonderingen gemaakt, bijvoorbeeld wanneer de gemeente beheerder is van middelen die toebehoren aan de regiogemeenten. Op de pagina Reserves is weergegeven welke reserves vrijvallen en daarmee verdwijnen. Vanaf het volgende P&C-product zullen deze reserve.

Technische wijzigingen:
In het programma Dienstverlening zijn diverse technische wijzigingen opgenomen. De grootste wijzigingen die tot een saldo effect hebben geleid, zijn:

• Voor de borging van het Programma Goed Geregeld Rotterdam is vanuit diverse programma's budget overgeheveld van in totaal voor 2023 € 1,6 mln, tot € 2 mln in 2027. Het aandeel arbeidskosten is voor 2023 € 1,2 mln tot € 1,4 mln in 2027. De kosten hangen vooral samen met regievoering, data-analyse, redactiewerk, functioneel beheer en contractkosten. Het aandeel naar programmagelden is voor 2023 € 320.000 tot € 25.000 in 2027. 
• Overheveling budget vanuit het Programma Veilig voor een Veerkrachtig Bospolder-Tussendijken. In 2023 -€ 810.000.
• Overheveling budget naar het programma Bestuur ter versterking van de Ombudsman van 2023 tot en met 2026 € 536.000.
• Een budgetoverdracht naar het programma Overhead vanwege de meebeweegsystematiek. In 2023 € 99.000, tot € 740.000 in 2027.
• Overige technische bijstellingen in 2023 € 230.000 tot € 86.000 in 2027.

Verder zijn de volgende budget neutrale bijstellingen op de arbeidskosten verwerkt:

• Verschuiving programmabudget naar apparaatslasten voor de dekking van de loonkosten van het programmateam Menselijke Maat. In 2023 € 434.000, 2024 € 252.000 en in 2025 € 143.000.
• Verschuiving van programmagelden naar organisatiekosten om de loonkosten te dekken van de wijkorganisatie: 2023 tot en met 2025 € 389.000.
• Verschuiving van programmagelden naar organisatiekosten voor de functie integriteitscoördinator. Meerjarig € 117.000 en voor de opwaardering van diverse functies in 2023 € 12.000 oplopend tot € 80.000 in 2027.
• Verschuiving van organisatiekosten naar Personeel voor de dekking van de trainee lasten; 2023 € 24.000 oplopend tot € 40.000 in 2027.
• Verschuiving van programmagelden naar organisatiekosten voor de dekking van de loonkosten van de projectleider Citylab010. In 2023 € 112.000, 2024 en verder € 143.000.
• Verschuiving van organisatiekosten naar programmagelden voor de dekking van het Digitaal Participatieplatform Mijn Rotterdam. 2026 tot en met 2027 -€ 180.000.
• Verschuiving van programmagelden Digitaliseringsagenda naar organisatiekosten voor dekking van de personeelslasten. Meerjarig € 291.000.
• Verschuiving van personeel naar inhuur voor de inhuur van 2 contentmedewerkers van € 164.000.
• Verschuiving van het programmabudget naar organisatiekosten voor de meerjarige organisatie- en clusteropgaven; 2023 -€ 25.000 oplopend tot € 388.000 in 2027.
• Verschuiving van programmabudget naar inhuurbudget van € 156.000 in 2023 voor de financiering van het project Briefadres Basisregistratie Personen.