Algemeen

Bij de voorjaarsnota vindt de integrale afweging van beleidskeuzes en het bijbehorend financieel kader plaats. De gemeentelijke financiën laten voor de eerstkomende jaren een tekort zien. Dit is vooral het gevolg van de toenemende kosten waaronder de nieuwe cao Gemeenten, stijgende financieringsrente en stijgende vraag naar schuldhulpverlening. De tekorten in deze jaren worden via de algemene reserve opgevangen.

Belangrijkste bijstellingen

Hieronder is een overzicht opgenomen van de belangrijkste bijstellingen die in deze voorjaarsnota worden voorgesteld. Een uitgebreide toelichting op de wijzigingen staat in het blokje Financiën van het programma waarop de bijstelling van toepassing is.

Een overzicht van alle bijstellingen is te vinden op de pagina Samenvatting bijstellingen .

Belangrijkste bijstellingen x 1 mln

2023

2024

2025

2026

2027

Programma

Effecten nieuwe cao - € 35 - € 53 - € 53 - € 53 - € 53

2023: Alle

2024 en verder: Algemene middelen

Nota kapitaalgoederen - € 11 - € 9 - € 10 - € 11 - €13 Beheer van de stad
Actualisatie rente - € 3 - € 11 - € 10 - € 10 - €11 Alle
Toegenomen vraag schuldhulpverlening - € 9 - € 8 - € 7 - € 7 - € 7

Armoede, schuldhulpverlening,

inburgering en samenleving en

Werk en inkomen

Actualisatie BUIG - € 28 - € 1       Werk en inkomen
Afdracht groeimiddelen aan Rotterdamse Investeringsmotor (RIM)   € 6 - € 7 - € 20 - € 1 Algemene middelen
Schoolzorgteams   - € 5 - € 5 - € 5 - € 5 Zorg, welzijn en wijkteams
Collegetarget dienstverlening - € 2 - € 5 - € 4 - € 4 - € 4 Dienstverlening
Ontwikkelagenda Veiligheidsregio Rotterdam-Rijnmond   - € 4 - € 5 - € 5 -  € 5 Veilig
Bijstelling dividendramingen € 7 - € 1 € 3 € 6 € 10 Algemene middelen
Raming parkeerbaten € 5 € 5 € 5 € 5 € 5 Stedelijke ontwikkeling
Bijstelling raming lokale belastingen €19 € 12 € 12 € 12 € 13 Belastingen
Mutatie algemene uitkering september- en decembercirculaire       € 48 € 48 Algemene middelen
Organisatieopgave   €19 € 24 € 53 € 48 Algemene middelen
Indexatie september-, december- en meicirculaire € 31 € 24 € 23 € 0 € 1 Algemene middelen

Een negatief bedrag (met een – ervoor) is een financiële tegenvaller: de gemeente geeft meer geld uit of er komen minder opbrengsten binnen. Een positief bedrag is een financiële meevaller: de gemeente geeft minder geld uit of er komen meer opbrengsten binnen.

Voor een uitgebreide toelichting zie het blokje Financiën onder het programma waarop de bijstelling betrekking heeft.

Financiële kengetallen

 

Voor de sturing op en de verantwoording over de financiële positie van de gemeente wordt gebruik gemaakt van verschillende financiële kengetallen. Hieronder worden de twee belangrijkste financiële kengetallen kort toegelicht. Wilt u meer weten over de financiële kengetallen, ga dan naar de paragraaf Financiële kengetallen.

image

Het weerstandsvermogen geeft een indicatie van de mate waarin de gemeente in staat is om niet begrote financiële tegenvallers op te vangen, zonder de noodzaak om direct te bezuinigen. Het college streeft naar een weerstandsvermogen van tenminste 1,0 in alle jaren.

Het college heeft als uitgangspunt om de rekening van de stijgende kosten zo min mogelijk bij de Rotterdammers neer te leggen. Besparingen moeten zo min mogelijk ten koste gaan van de uitvoering en onze dienstverlening aan de Rotterdammers. Besparingen zullen pas in latere jaren geëffectueerd kunnen worden. Dit betekent dat een tijdelijke dip in het weerstandsvermogen wordt geaccepteerd. Het weerstandsvermogen is vanaf 2025 1,0.

Het structureel exploitatiesaldo is al vanaf 2024 weer op orde. Dit betekent dat de gemeente Rotterdam de structurele lasten kan dekken door structurele baten en dus voldoet aan de daarvoor gestelde eisen.

Structureel exploitatiesaldo x 1 mln20232024202520262027
Begroting 2023 € 2 € 116 € 136 € 43  
Voorjaarsnota 2023 - € 121  € 32 € 72 € 65 € 80

Opbouw baten en lasten

image

Opbouw baten (inclusief reserves)

Het onderstaande overzicht geeft een selectie van de grootste posten.

Opbouw baten (grootste posten) x 1 mln20232024202520262027
Bijdragen rijk en medeoverheden          
Gemeentefonds € 2.147 € 2.264 € 2.254 € 2.178 € 2.175
Werk en inkomen € 556 € 575 € 538 € 541 € 541
Onderwijs € 74 € 58 € 56 € 56 € 56
Armoede, schuldhulpverlening, inburgering en samenleving € 46 € 9 € 9 € 9 € 9
Energietransitie € 36 € 36 €33 € 33 € 33
Belastingen, tarieven en heffingen          
Onroerend zaakbelasting € 319 € 309 € 311 € 314 € 317
Parkeren (belastingen en garages/P&R) € 136 € 150 € 156 € 161 €161
Afvalstoffenheffing € 103 € 104 € 107 € 107 € 107
Rioolheffing € 96 € 96 € 97 € 98 € 98
Omgevingsvergunning € 31 € 31 € 31 € 31 € 31
Reclame- en precario € 14 € 13 € 13 € 13 € 13
Logiesbelasting € 14 € 15 € 15 € 15 € 15
Dividenden en financiering € 100 € 100 € 99 € 102 € 106

Opbouw lasten (inclusief reserves)

Lasten per programma x 1 mln20232024202520262027
Algemene middelen € 174 € 248 € 292 € 273 € 291
Armoede, schuldhulpverlening, inburgering en samenleving €168 € 126 € 123 € 122 € 121
Beheer van de stad € 479 € 455 € 460 € 465 € 470
Belastingen € 24 € 18 € 18 € 18 € 17
Bestaande stad € 175 € 164 € 153 € 131 € 134
Bestuur € 22 € 21 € 21 € 21 € 21
Cultuur € 167 € 156 € 156 € 156 € 156
Dienstverlening € 91 € 87 € 87 € 88 € 87
Economische ontwikkeling € 43 € 35 € 32 € 32 € 32
Energietransitie € 103 € 45 € 38 € 38 € 38
Onderwijs € 225 € 211 € 207 € 204 € 204
Overhead € 458 € 424 € 418 € 415 € 413
Sport en recreatie € 99 € 96 € 94 € 93 € 93
Stedelijke ontwikkeling € 438 € 305 € 285 € 272 € 270
Veilig € 205 € 196 € 196 € 196 € 196
Volksgezondheid € 74 € 50 € 50 € 50 € 50
Werk en inkomen € 873 € 823 € 782 € 773 € 769
Zorg, welzijn en wijkteams € 939 € 919 € 919 € 914 € 898
Totaal € 4.758 € 4.381 € 4.333 € 4.261 € 4.261

Reserves

Omvang en ontwikkeling reserves

De reservepositie lijkt zich de komende jaren gunstig te ontwikkelen. Tegelijkertijd is de algemene reserve ten opzichte van de Begroting 2023 gedaald. Vanaf 2025 is deze in combinatie met de overige risicoreserves wel voldoende groot voor het weerstandsvermogen.

Zoals gebruikelijk wordt er rekening gehouden met het effect van de jaarrekening ondanks dat de gemeenteraad hier ten tijde van publicatie van de voorjaarsnota nog niet over heeft besloten.

image
Bestemmingsreserve (top 10) x 1 mln20232024202520262027
Bestemmingsreserve Rotterdamse Investeringsmotor € 1.988 € 2.006 € 2.046 € 2.093 € 2.128
Bestemmingsreserve Nationaal Programma Rotterdam Zuid € 166 € 178 € 193 € 207 € 218
Algemene Reserve * € 103 € 95 € 111 € 117 € 151
Bestemmingsreserve Doorbouwfonds € 56 € 56 € 56 € 56 € 56
Bestemmingsreserve Duurzaamheidstransitiebudget € 52 € 68 € 88 € 108 € 128
Bestemmingsreserve Energietoeslag € 33 € 33 € 33 € 33 € 33
Bestemmingsreserve Bodem € 26 € 25 € 25 € 24 € 24
Bestemmingsreserve Gebiedsontwikkeling € 26 € 23 € 21 € 21 € 20
Bestemmingsreserve BUIG (uitkeringen Participatiewet e.d.) * € 25 € 25 € 25 € 25 € 25
Bestemmingsreserve tweedelijns WMO en Jeugdhulp * € 22 € 32 € 42 € 52 € 52
* Onderdeel van het beschikbare weerstandsvermogen

Lokale lasten

Bij de Begroting 2024 worden de belastingverordeningen (inclusief tariefvoorstellen) voor komend heffingsjaar zoals gebruikelijk aangeboden. In de Voorjaarsnota worden altijd echter al alle baten en lasten geïndexeerd op basis van de CPB-cijfers. Voor de belastingen en retributies is dit de Consumenten Prijs Index (CPI). Voor de lokale lasten betekent dit het volgende:

  • OZB-woningen: De OZB-opbrengsten woningen wordt normaal gesproken verhoogd met de CPI en voor areaaluitbreiding. De tariefstijging is daar een afgeleide van. In deze Voorjaarsnota maakt het college geld vrij om de OZB-woningen minder te laten stijgen dan anders nodig was geweest, waardoor deze meer in lijn komt met het gemiddelde tarief van de G4. De exacte stijging van het tarief hangt af van cijfers die pas in juli beschikbaar komen. In het raadsvoorstel voor de belastingverordening zal de exacte stijging worden opgenomen.
  • Afvalstoffenheffing: De afvalstoffenheffing is voor 2023 niet geïndexeerd, als tegemoetkoming voor inwoners die te maken hebben met sterk stijgende kosten. Het college maakt in deze Voorjaarsnota geld vrij om deze indexatie niet in 1 jaar, maar in 2 jaar weer in te lopen, waardoor de kostendekkendheid weer op peil komt. De stijging van de afvalstoffenheffing voor 2024 komt daarmee uit op 13,9%.
  • Rioolheffing: Het basistarief rioolheffing wordt zoals eerder in de raad is vastgesteld elk jaar geïndexeerd met €6 + CPI (8,5%). Verder is besloten tot extra dekking van de exploitatiekosten Weerwoord t/m 2026. Dit betekent dat het basistarief uiteindelijk met € 1,50 stijgt, huidige inschatting is dat dit vanaf 2030 nodig zal zijn.
  • Overig: De tarieven van de overige lokale lasten worden in principe met maximaal 8,5% (CPI) verhoogd t.o.v. 2023.

Investeringsvoorstel 2023

Vanuit de reguliere investeringsruimte worden, op basis van het principe van ‘groei met groei’ (zie de Beleidsnota Investeringen Rotterdam 2020) nieuwe investeringen voorgesteld die optellen tot € 121,4 miljoen. 

 

image

Door de eenmalige bijzondere erfpachtbaten is extra investeringsruimte ontstaan voor nieuwe investeringen. Passend binnen de afgesproken spelregels wordt voor een bedrag van € 135,8 miljoen aan voorstellen gedaan voor het benutten van deze ruimte. Er resteert dan nog € 185 miljoen.

image

In de paragraaf Investeringen worden alle nieuwe en lopende investeringen gepresenteerd, inclusief het Investeringsvoorstel 2023.