Huiselijk geweld

Het Verandertraject Huiselijk Geweld is afgerond. Samen met de ketenpartners werkt de gemeente aan voortzetting van onderdelen ervan. Hierbij is aandacht voor de aanbevelingen uit het Evaluatieonderzoek. Het nieuwe beleidskader uit 2023 neemt onderdelen mee uit de opbrengst van het Verandertraject, waaronder werken met ervaringsdeskundigen, de leerwerkplaats Huiselijk Geweld en het plegersperspectief. 

Jeugdzorg

Na vaststelling van de landelijke Hervormingsagenda Jeugd (HAJ) is de verwachting dat het najaar 2023 een bijbehorend invoeringsplan tot stand komt. Dit plan geeft richting aan de lokale vertaalslag van de HAJ. In het lokale plan komt een verbinding met de ontwikkelopgaven uit de lokale en regionale contracten voor jeugdhulp en met alle andere landelijke programma’s voor jeugd, zoals het Toekomstscenario Kind en gezinsbescherming.

Daarnaast zijn er thema’s die landelijke en regionaal spelen in de jeugdzorg: 

Toekomstscenario Kind- en gezinsbescherming

Het Toekomstscenario beoogt een eenvoudiger en betere keten van veiligheid en bescherming voor de doelgroep 0-100 jaar. De ondersteuning en hulp aan jeugd en gezinnen waar onveiligheid en huiselijk geweld speelt, wordt hiermee geïntegreerd. Begin juli 2023 is het landelijke programmaplan goedgekeurd door de partners: Rijk, VNG/gemeenten, gecertificeerde instellingen, VeiligThuisorganisaties, Raad voor de Kinderbescherming en cliëntvertegenwoordigers. Op regionaal en lokaal niveau is in 2023 het toekomstscenario voorbereid. Eind 2023/begin 2024 moet dit leiden tot een meerjarige ontwikkel- en implementatieproces. 

Wachttijden specialistische Jeugdzorg

In april 2023 is de gemeenteraad geïnformeerd over de wachtlijstcijfers van 2022, op basis van het vierde kwartaal 2022. In september 2023 volgt een voortgangsbrief met de wachtlijstcijfers van het 1e en 2e kwartaal 2023. Later dat jaar volgen de cijfers van het 3e kwartaal 2023.

Gecertificeerde Instellingen (GI’s)

De druk op de gecertificeerde instellingen blijft hoog door de krappe arbeidsmarkt, een hoog ziekteverzuim, verloop onder medewerkers en maatschappelijke druk door negatieve bejegening. Daardoor staat de kwaliteit van de hulpverlening aan ouders en gezinnen onder druk. Er zijn maatregelen getroffen (ten aanzien van o.a intensieve(re) werving waaronder zij-instromers, verzuimbeleid en behoud van personeel) om de kwaliteit van hulp door de gecertificeerde instellingen op goed niveau te krijgen. Nu al treden daarin verbeteringen op. De arbeidsmarkt situatie is echter nog steeds complex. Daardoor is de kwaliteit nog niet op het vereiste niveau.
 
De regionale knelpunten bij de GI’s zijn deels in lijn met wat landelijk speelt. De regio volgt deze ontwikkelingen op de voet en ondersteund de lobby via VNG om de werkdruk van de GI’s naar een acceptabel en werkbaar niveau te krijgen. Ver wacht wordt dat voor eind van dit jaar landelijke besluiten genomen worden op inhoud van de werkzaamheden van de GI’s, de tarieven en bekostiging.

Naar behoefte passende (langdurige) ondersteuning Wmo-arrangementen

Aan het begin van 2023 maakten ruim 33.000 mensen gebruik van een Wmo-arrangement. De prognose is dat het aantal cliënten in 2023 nog groeit, doordat het aantal zelfstandig wonende ouderen stijgt. Vanwege ICT-problemen is de actuele ontwikkeling van de aantallen in de eerste helft van 2023 niet goed vast te stellen.

Rotterdam blijft last houden van de aanzuigende werking door het vaste abonnementstarief Wmo. Ook in Rotterdam maken steeds meer mensen met een hoger inkomen gebruik van schaarse maatschappelijke ondersteuning waardoor deze in combinatie met onze hoge financiële opgave verder onder druk wordt gezet. 

In G4- en VNG-verband overlegt Rotterdam over de lobby over het wetsvoorstel Eigen bijdrage Wmo. Duidelijk is dat deze wet op zijn vroegst in 2026 in werking treedt. De Tweede Kamer neemt het wetsvoorstel Resultaatgericht beschikken Wmo niet in behandeling omdat er naar verwachting te weinig politiek draagvlak voor zal bestaan. De verwachting is dat de VNG hierover in het najaar van 2023 met een advies zal komen.

In het tweede kwartaal 2023 is gewerkt aan een andere invulling van de raadsmonitor Wmo en jeugdhulp. Deze wordt in Q4 verwacht. 

Er is stevig ingezet op uitwerking van de landelijke zorgakkoorden Integraal Zorgakkoord (IZA) en het programma Wonen, Ondersteuning en Zorg voor Ouderen (WOZO). De voorbereiding op het regiobeeld IZA verliep volgens planning. Dit IZA-regiobeeld vormt het vertrekpunt van het regioplan dat in de tweede helft van 2023 binnen de zorgkantoorregio met Capelle a/d IJssel, Krimpen a/d IJssel, de regionale zorgaanbieders en de zorgverzekeraar Zilveren Kruis wordt opgesteld.

Wat betreft de gemeentelijke middelen vanuit het IZA heeft de op 18 juli 2023 gepubliceerde IZA-SPUK – regeling duidelijkheid gegeven. Vanwege het programma WOZO vond overleg plaats met de VNG over de Stimuleringsregeling Zorggeschikte woningen die het Rijk voorbereidt. Daarnaast wordt met partners in het Langer Thuis Akkoord gewerkt om de landelijke opgave op wonen en zorg om te zetten in de opgave in Rotterdam.

Inkoop Wmo

In de eerste helft van dit jaar is de voorbereiding voor de nieuwe Wmo inkoop gestart, die gericht is op de ingangsdatum van 1 januari 2025. In deze nieuwe inkoop moeten de ambities uit het beleidsplan Heel de Stad en de doelstellingen uit de Bestuursopdracht Zorg worden verwerkt. Het doel is om zorg beschikbaar te houden voor Rotterdammers die dat het hardst nodig hebben.

Bestuurlijke Opdracht Zorg (BOZ)

De vraag naar zorg blijft groeien. Door de stijgende hulpvraag groeit de druk op zorgmedewerkers en stijgen de zorguitgaven voor de gemeente. Houdbaarheid, uitvoerbaarheid en betaalbaarheid van de zorg staan daardoor onder een toenemende druk. De bestuursopdracht zorg is bedoeld om oplossingen te bedenken om de groeiende vraag en daarbij oplopende zorguitgaven te remmen.  
 
In januari en in juli zijn aanpassingen doorgevoerd. Deze zijn gericht op de interne sturing en het doorbreken van automatismen bij de Wmo en Jeugdhulp. Binnen de gemeentelijke organisatie is er een verandering gaande in de manier waarop naar zorg en ondersteuning wordt gekeken. Niet elke hulpvraag is een zorgvraag. Er is sprake van het begin van een cultuuromslag: met elkaar wordt kritisch gekeken naar de omvang van de uitgaven. 
                                                                                                         
Wij doen dit niet alleen, maar samen met zorg- en welzijnsaanbieders. Zij onderschrijven de problematiek. In bijna alle gesprekken met hen kwam naar voren dat de grote uitdagingen, op alle aspecten van de zorg, een probleem zijn van de hele samenleving. Er is een andere blik op zorg van de samenleving nodig; een mentaliteitsverandering waar iedereen aan kan bijdragen. De aanbieders is gevraagd om voorstellen voor de toekomstbestendigheid van het zorgstelstel te formuleren. Daarnaast zijn gesprekken gevoerd met huisartsen, sociaal ondernemers en cliëntorganisaties. Dit leverde een lange lijst op met ideeën. De ideeën krijgen een nadere concretisering en er wordt onderzocht of de ideeën daadwerkelijk te realiseren zijn en bijdragen aan terugdringing van de zorgvraag.

Kwetsbare Rotterdammers doen mee

Het plan van aanpak ‘Op weg naar herstel en een thuis‘ is in augustus 2023 besproken in de commissie Zorg, Welzijn, Cultuur & Sport (ZWCS). Dit plan richt zich op de brede groep Rotterdammers die (dreigend) dakloos zijn en/of met psychische/psychosociale problematiek kampen. Het gaat om dakloze personen (jongvolwassenen 18-23 jaar, volwassenen 23+ en gezinnen), bankslapers en Rotterdammers met een extramurale of intramurale ggz-indicatie vanuit de Wmo 2015. Met het nieuwe plan willen wij deze mensen perspectief bieden op herstel en een thuis. Dit plan kent vier speerpunten:

1.    Huisvesting: met aandacht voor een passend woon-zorglandschap en voldoende (innovatieve) woonoplossingen voor de doelgroep.
2.    Opvang: verbetering van de kwaliteit van de opvang en bevorderen uitstroom uit de opvang.
3.    Preventie en hulp: specifiek aandacht voor bankslapers en andere groepen zoals jongeren, ex-gedetineerden en dakloze EU-migranten om te voorkomen dat zwaardere zorg ingezet moet worden.
4.    Meedoen: met als doel om een goede daginvulling te bevorderen, zowel vanuit het gefinancierde zorgaanbod als het aanbod gericht op werk.