Financiën
Overzicht baten en lasten
| Overzicht van baten en lasten Energietransitie | Realisatie 2022 | Begroting 2023 | Begroting 2024 | Raming 2025 | Raming 2026 | Raming 2027 | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Baten exclusief reserves | 4.894 | 29.274 | 43.575 | 37.607 | 36.637 | 34.601 |
|
| Bijdragen rijk en medeoverheden | 4.090 | 28.539 | 43.543 | 37.575 | 36.605 | 34.569 | |
| Financieringsbaten | 8 | 32 | 32 | 32 | 32 | 32 | |
| Overige opbrengsten derden | 1.481 | 703 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
| Overige baten | -685 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
| Lasten exclusief reserves | 32.986 | 80.063 | 61.236 | 38.375 | 36.070 | 21.275 |
|
| Apparaatslasten | 6.431 | 11.917 | 11.453 | 11.454 | 11.412 | 11.412 | |
| Inhuur | 16 | 1.208 | -40 | -57 | -75 | -75 | |
| Overige apparaatslasten | 103 | 141 | 154 | 154 | 154 | 154 | |
| Personeel | 6.312 | 10.567 | 11.338 | 11.356 | 11.332 | 11.332 | |
| Intern resultaat | 9.462 | 8.477 | 3.452 | 3.452 | 3.452 | 3.452 | |
| Intern resultaat | 9.462 | 8.477 | 3.452 | 3.452 | 3.452 | 3.452 | |
| Programmalasten | 17.093 | 59.669 | 46.331 | 23.469 | 21.207 | 6.411 | |
| Inkopen en uitbestede werkzaamheden | 12.522 | 38.027 | 36.321 | 19.013 | 19.019 | 5.170 | |
| Kapitaallasten | 607 | 894 | 1.105 | 1.164 | 1.188 | 1.241 | |
| Overige programmalasten | 46 | -13 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
| Subsidies en inkomensoverdrachten | 3.918 | 20.761 | 8.905 | 3.292 | 1.000 | 0 | |
| Saldo voor vpb en reserveringen | -28.092 | -50.788 | -17.660 | -768 | 567 | 13.327 | |
| Saldo voor reserveringen | -28.092 | -50.788 | -17.660 | -768 | 567 | 13.327 | |
| Reserves | -10.489 | 8.303 | 11.014 | -5.590 | -6.890 | -19.650 |
|
| Onttrekking reserves | 9.511 | 38.213 | 31.014 | 14.410 | 13.110 | 350 | |
| Toevoeging reserves | 20.000 | 34.361 | 20.000 | 20.000 | 20.000 | 20.000 | |
| Vrijval reserves | 0 | 4.451 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
| Saldo | -38.581 | -42.485 | -6.647 | -6.358 | -6.323 | -6.323 |
Programma en Rotterdamse taakvelden
| Saldo programma/Rotterdams taakveld | Begroting 2023 | Begroting 2024 | Raming 2025 | Raming 2026 | Raming 2027 |
|
|---|---|---|---|---|---|---|
| Energietransitie | -42.485 | -6.647 | -6.358 | -6.323 | -6.323 | |
| Milieubeheer - Duurzaam, bodem, geluid en handhaving | -38.944 | -6.365 | -6.358 | -6.323 | -6.323 | |
| Verkeer en vervoer - Ontwikkeling | -3.541 | -281 | 0 | 0 | 0 | |
| Milieubeheer - Duurzaam, bodem, geluid en handhaving | -38.944 | -6.365 | -6.358 | -6.323 | -6.323 | |
| Verkeer en vervoer - Ontwikkeling | -3.541 | -281 | 0 | 0 | 0 |
Toelichting overzicht baten en lasten
Baten
De baten hebben betrekking op rijksbijdragen voor inzet op aardgasvrije wijken, het tegengaan van energiearmoede en de inzet op energiebesparing en/of reductie.
Lasten
De lasten vloeien voort uit de uitvoering van diverse activiteiten en projecten gericht op de CO2-reductie (waaronder aardgasvrije wijken), uitvoering van het klimaatakkoord en inzet op energiearmoede.
Reserves
De onttrekkingen op de reserves betreffen de reserve Energietransitie (waaronder Walstroom, Smart Energy Systems, Zero Emissie Zones) en diverse reserves voor gebiedsaanpakken aardgasvrije wijken. Daarnaast vindt een toevoeging aan de reserve Duurzaamheidstransitiebudget plaats voor inzet op klimaat-brede activiteiten.
Meerjarig verloop
Het meerjarig verloop na reserves daalt met ingang van 2024 door het aflopen van diverse incidentele middelen. De benodigde meerjarige middelen voor uitvoering van activiteiten en projecten gericht op de CO2-reductie en het klimaatakkoord zijn volledig gedekt door rijksbijdragen.
Financiële bijstellingen
Een negatief bedrag (met een – ervoor) is een financiële tegenvaller: de gemeente geeft meer geld uit of er komen minder opbrengsten binnen. Een positief bedrag is een financiële meevaller: de gemeente geeft minder geld uit of er komen meer opbrengsten binnen.
| Bijstellingen Energietransitie | Begroting 2023 | Begroting 2024 | Raming 2025 | Raming 2026 | Raming 2027 |
||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Eerste Herziening / Voorjaarsnota 2023 | -43.988 | -4.965 | -4.968 | -4.945 | -4.945 | ||
| Bijstellingen Tweede Herziening 2023 / Begroting 2024 | 1.503 | -1.682 | -1.390 | -1.378 | -1.379 | ||
| Actualisatie begroting Duurzaam | Ramingsbijstellingen onvermijdelijk | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
| Actualisatie kapitaallasten | Ramingsbijstellingen onvermijdelijk | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
| Voorziening dubieuze debiteuren | Ramingsbijstellingen onvermijdelijk | 13 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
| Bestemmingsreserve Duurzaamheidstransitiebudget | Reserves | -4.451 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
| Bestemmingsreserve Energietransitie | Reserves | 3.618 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
| Bestemmingsreserve Rotterdamse Investeringsmotor | Reserves | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
| Bestemmingsreserve Taakmutaties Gemeentefonds | Reserves | -410 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
| Technische wijzigingen | Technische wijzigingen | 2.734 | -1.682 | -1.390 | -1.378 | -1.379 | |
| Begroting na wijzigingen | -42.485 | -6.647 | -6.358 | -6.323 | -6.323 | ||
Toelichting financiële bijstellingen
Actualisatie begroting Duurzaam
De Gemeente Rotterdam diverse rijksgelden ontvangen om projecten te financieren, waaronder aanpak Energiearmoede, Walstroom en de gebiedsaanpak Bospolder Tussendijken.
De lasten voor de gebiedsaanpakken Reyeroord en Buiten de gebieden worden gedekt uit een rijksbijdrage voor Nationaal Programma Rotterdam Zuid (NPRZ). De lasten voor gebiedsaanpak Pendrecht worden deels gedekt uit een rijksbijdrage voor NPRZ en deels uit een rijksbijdrage voor Proeftuinen Aardgasvrije wijken (PAW).
Actualisatie kapitaallasten
De afschrijvingen en rente op investeringen vormen de kapitaallasten. De kapitaallasten zijn aangepast vanwege nieuwe en bijgestelde investeringskredieten en de geactualiseerde ramingen per jaarschijf. In de paragraaf investeringen staat een gedetailleerd overzicht van deze aanpassingen.
Voorziening dubieuze debiteuren
Er heeft op concernniveau een herijking plaatsgevonden van de generieke percentages binnen de voorziening dubieuze debiteuren. Dit resulteert in een vrijval binnen dit programma van € 13.000..
Bestemmingsreserve Duurzaamheidstransitiebudget
Het Duurzaamheidstransitiebudget is de opvolger van het Energietransitiebudget en is in januari 2023 beschikbaar gekomen.
Bij de update van het Klimaat Actieplan Rotterdam (KAR) worden de tussentijdse resultaten en voortgang uit de projecten in het Duurzaamheidstransitiebudget meegnomen.
De verdeling van het geld van het Duurzaamheidstransitiebudget is geactualiseerd in de Begroting 2023 en de Begroting 2024. In 2023 is geld voor het waterstofbudget en voor verduurzaming mobiele werktuigen toegekend. Voor 2024 is er geld toegekend aan onder andere gebiedsgerichte aanpakken isoleren koopwoningen, Smart Energy Systems, versnelling van walstroom, emissieloze taxivoertuigen, verduurzaming mobiele werktuigen en het waterstofbudget. De lasten en onttrekking aan de bestemmingsreserve duurzaamheidstransitiebudget worden met € 600.000 opgehoogd in 2023, met € 12,2 mln. in 2024 en met € 650.000 in 2025.
Uit de bestemmingsreserve energietransitie valt € 4,5 mln vrij; dit bedrag zal worden toegevoegd aan de bestemmingsreserve duurzaamheidstransitiebudget.
Gebleken is dat uit de rijksbijdrage Zero Emissie Stadslogistiek (ZES) activiteiten bekostigd kunnen worden, waardoor dekking door het Duurzaamheidstransitiebudget niet nodig is. Zodat deze middelen (€ 2,8 mln) ingezet kunnen blijven worden voor diverse projecten.
Bij de verwerking van de financiële uitkomsten van de voorjaarsretraite is er een vergissing gemaakt bij de toevoeging aan de reserve duurzaamheidstransitiebudget. In het coalitieakkoord is besloten tot instelling van een duurzaamheidstransitiebudget van € 100 mln, waarvan € 20 mln afkomstig uit erfpachtbaten en € 80 mln uit rijksbaten. In de Begroting 2022 heeft de toevoeging van € 20 mln uit erfpachtbaten al plaatsgevonden. De rijksmiddelen vallen echter zo dat toevoeging aan het duurzaamheidstransitiebudget niet mogelijk is. In de voorjaarsnota 2023 is daarom voorgesteld voortaan per jaar te kijken naar een geschikte alternatieve dekkingsbron. Tegelijk is met de vaststelling van de voorjaarsnota 2023 besloten om voor 2024 hiervoor de erfpachtbaten te benutten. Bij de verwerking van dit besluit is echter vergeten de toevoeging ten laste van de rijksgelden terug te draaien. Hierdoor komt de eindstand van de reserve hoger uit dan de € 100 mln. Dit is nu gecorrigeerd. Omdat het gaat om de correctie van een reserve zijn er geen gevolgen voor het saldo van de gemeente.
Bestemmingsreserve Energietransitie
Uit de bestemmingsreserve Energietransitie valt € 4,5 mln vrij. Dit bedrag wordt toegevoegd aan de bestemmingsreserve Duurzaamheidstransitiebudget. Voor deze vrijval zijn verschillende redenen:
- Voor sommige projecten zijn er (subsidie)regelingen die toch minder zijn benut dan was verwacht. Het gaat bijvoorbeeld om Stappen Zero Emissie Stadslogistiek en Energievouchers voor ondernemers.
- Ook was het bij een aantal pilotprojecten van tevoren moeilijk in te schatten hoe goed deze zouden lopen. Voorbeelden van projecten die achteraf minder geld hebben gekost zijn Verkeersexperimenten schone lucht en Verduurzamingspakketten.
- Daarnaast bleek voor een aantal projecten gaandeweg een andere financieringsvorm beter gepast. Voorbeelden zijn de walstroomvoorziening Landtong Rozenburg en de energiearmoede bestrijding door coaching.
Het uitvoeringsplan Energietransitie is geactualiseerd in de begroting 2023. Een aantal wijzigingen heeft te maken met verlagijng van Gebiedsaanpakken aardgasvrij met € 1,4 mln en het doorschuiven van € 400.000 van 2023 naar 2024 voor de programmatische aanpak Smart Energy Systems en ophoging van het budget voor energievouchers en energiearmoede bestrijding. De lasten en de onttrekking aan de bestemmingsreserve Energietransitie worden met € 1,8 mln verlaagd in 2023 en met € 400.000 verhoogd in 2024.
Voor het stimuleren van slimme bouwlogistiek is in totaal € 1 mln beschikbaar. Daarvan wordt € 833.000 niet in 2023, maar in 2024 en 2025 benut. Daarnaast worden in 2023 de lasten en dekking uit de bestemmingsreserve Energietransitie binne het programma Stedelijke ontwikkeling herbestemd voor het project Rochussenstraat voor € 100.000.
Bestemmingsreserve Rotterdamse Investeringsmotor (RIM)
De subsidie van Walstroom Wilhelminakade wordt gedekt uit de bestemmingsreserve Rotterdamse Investeringsmotor (RIM). De lasten en onttrekking aan de reserve worden opgehoogd met € 7,9 mln in 2023 en € 875.000 in 2024.
In de voorjaarsnota is volgens het coalitieakkoord € 52,9 mln van erfpachtbaten toegekend voor afronding van de lopende gebiedsaanpakken aardgasvrij met de woningcorporaties en warmtebedrijven in de stad. Dit bedrag is inclusief de apparaatslasten tot en met 2026. De lasten en de onttrekking aan de reserve RIM worden met € 7,7 mln opgevoerd in 2023 en met € 12,8 mln in 2024 tot en met 2026.
De lasten van de pilots aardgasvrij Pendrecht Zuid en Noord.worden gedekt uit de bestemmingsreserve RIM. Hiervoor worden zowel de lasten als de onttrekking aan de reserve met € 4,4 mln opgevoerd in 2023 en met € 400.000 in 2024 tot en met 2027.
Taakmutaties Gemeentefonds
Bij de voorjaarsnota is besloten reserves onder de € 1 mln vij te laten vrijvallen. Gebleken is echter dat dit voor de reserve Klimaatmiddelen wijkaanpak niet mogelijk is, omdat er een verplichting was aangegaan. Er is geld nodig voor de uitvoering van de gebiedsaanpak Pendrecht, waarbij voor bewoners een aanbod voor het aardgasvrij maken is gedaan.
Technische wijzigingen
In dit programma zijn er diverse technische wijzigingen:
- Formatie-uitbreiding (meer personeel): dit komt hoofdzakelijk voort uit de toegekende exploitatiekosten voor de uitvoering van de energietransitie. Het geld komt uit de voorjaarsnota en uit de ontvangen rijksmiddelen. Voor de nodige overhead gaat er in 2023 € 1 mln naar het programma Stedelijke ontwikkeling.
- Wat betreft de indexering 2024 (-€ 1,4 mln in 2024 aflopend tot -€ 1,1 mln in 2027) zijn de budgetten vanaf het jaar 2024 geactualiseerd naar het prijspeil van 2024. Nadere informatie staat bij het hoofdstuk Grondslagen.
- Er is een Data & Analyse Competence Center (DACC) opgericht om het gebruik van data en datagedreven werken in de gemeentelijke organisatie verder te ontwikkelen. Ook is besloten de formatie uit te breiden om het proces rondom bestuurlijke documenten te verbeteren. De kosten hiervan worden verdeeld over de programma's Bestaande stad Economische ontwikkeling, Energietransitie en Stedelijke ontwikkeling. Vanuit dit programma is -€ 69.000 in 2023 tot -€ 129.000 in 2027) beschikbaar gesteld.
- De afdeling Mobiliteit heeft het werkpakket geactualiseerd. Dit resulteert in lagere lasten en hogere baten voor de duurzaamheidsprojecten die onder het programma Energietransitie vallen. De budgetten voor dit programma zijn voor duurzaamheidsprojecten met € 1,3 mln verlaagd en worden overgeheveld naar het programma Stedelijke ontwikkeling voor inzet op diverse mobiliteitsprojecten.
- Actualisatie rente (-€ 164.000 in 2024 tot -€ 150.000 in 2027). De omslagrente die geldt voor het berekenen van de rentelasten stijgt in 2024 van 1,5% naar 2%. Als gevolg daarvan zijn de rentelasten meerjarig bijgesteld. Nadere informatie staat bij Grondslagen.
- Er zijn diverse organisatie-opgaven verdeeld over de programma's Bestaande stad, Economische ontwikkeling, Energietransitie en Stedelijke ontwikkeling. De bijdrage aan de organisatiebrede taakstellingen van het programma Energietransitie is € 168.000 in 2023.
- De bezuiniging op de gemeentelijke organisatie volgens het coalitie akkoord die in 2022 is ingeboekt, is in deze begroting verdeeld over de programma's Bestaande stad, Economische ontwikkeling, Energietransitie en Stedelijke ontwikkeling (-€ 57.000 in 2023 tot € 1.000 in 2027).
- Budgetoverheveling naar het programma Armoede, schuldhulpverlening, inburgering en samenleving voor de bijdrage voor Grip op Geldzaken bedraagt € 400.000 in 2023.
- Diverse kleine technische wijzigingen (-€ 8.000 in 2023 tot -€ 3.000 in 2027).