Algemeen

De Begroting 2024 is een nadere uitwerking en actualisatie van de Voorjaarsnota 2023. Bij de Voorjaarsnota 2023 heeft de integrale afweging van beleidskeuzes en het bijbehorend financieel kader plaats gevonden. Ten opzichte van de voorjaarsnota 2023 is, in de nu voorliggende Begroting 2024, de algemene reserve en ook het weerstandsvermogen op het peil gehouden. 

Belangrijkste bijstellingen

Hieronder is een overzicht opgenomen van de bijstellingen met een saldo effect groter dan € 5 mln die in deze begroting worden voorgesteld. Een uitgebreide toelichting op de wijzigingen staat in het blokje Financiën van het programma waarop de bijstelling van toepassing is.

Een overzicht van alle bijstellingen is te vinden op de pagina Samenvatting bijstellingen .

De wens om een totaalbeeld te hebben van het verloop van begrotingsbijstellingen per programma over de verschillende P&C producten heen heeft vorm gekregen in een extra Vergelijk begrotingssaldi. Deze tabel is ook beschikbaar per Programma in de tegel Financiën onder de knop "Vergelijk saldo".

Belangrijkste bijstellingen x € 1.000

2023

2024

2025

2026

2027

Programma

Actualisatie gemeentefonds   9.150 3.130     Algemene middelen
Actualisatie rente 2.639 -924 -5.080 -5.898 -7.047 Algemene middelen
Afdracht Rotterdamse Investeringsmotor   4.290 4.620 4.400 3.430 Algemene middelen
Bijstelling raming lokale belastingen 11.466 2.120 2.300 2.300 2.300 Belastingen
Ophoging  fractiekosten   -1.853 -1.853 -1.853 -1.853 Bestuur
Bijstelling resultaat grondexploitaties -25.000         Stedelijke ontwikkeling
Ontwikkeling Parkeren 4.893 2.130 1.154 177 177 Stedelijke ontwikkeling

Een negatief bedrag (met een – ervoor) is een financiële tegenvaller: de gemeente geeft meer geld uit of er komen minder opbrengsten binnen. Een positief bedrag is een financiële meevaller: de gemeente geeft minder geld uit of er komen meer opbrengsten binnen.

Voor een uitgebreide toelichting zie het blokje Financiën onder het programma waarop de bijstelling betrekking heeft.

Totaal bijstellingen x € 1 mln

2023

2024

2025

2026

2027

Totaal aan bijstellingen -6,2* 2,0 9,4 0,5 -9,2

Het totaal aan bijstellingen wordt per jaarschijf in het geval van een positief resultaat, gedoteerd aan de algemene reserve.

In het geval van een negatief resultaat wordt dit saldo onttrokken aan de algemene reserve.

*Bij de Voorjaarsnota 2023 is besloten om reserves kleiner dan € 1 mln te laten vrijvallen. Dit besluit geldt ook voor nieuwe reserves die zijn ontstaan na vaststelling van de jaarrekening 2022. Deze technische verwerking heeft bij de begroting plaatsgevonden. Het gaat om een totaalbedrag van € 4,7 mln. In het verloop van de algemene reserve was bij de voorjaasnota al rekening gehouden met de vrijval van € 4,7 mln.

Financiële kengetallen

Voor de sturing op en de verantwoording over de financiële positie van de gemeente wordt gebruik gemaakt van verschillende financiële kengetallen. Hieronder worden de twee belangrijkste financiële kengetallen kort toegelicht. Wilt u meer weten over de financiële kengetallen, ga dan naar de paragraaf Financiële kengetallen.

image

Het weerstandsvermogen geeft een indicatie van de mate waarin de gemeente in staat is om niet begrote financiële tegenvallers op te vangen, zonder de noodzaak om direct te bezuinigen. Het college streeft naar een weerstandsvermogen van tenminste 1,0 in alle jaren.

Het college heeft als uitgangspunt om de rekening van de stijgende kosten zo min mogelijk bij de Rotterdammers neer te leggen. Besparingen moeten zo min mogelijk ten koste gaan van de uitvoering en onze dienstverlening aan de Rotterdammers. Besparingen zullen pas in latere jaren geëffectueerd kunnen worden. Dit betekent dat een tijdelijke dip in het weerstandsvermogen wordt geaccepteerd. Het weerstandsvermogen is vanaf 2025 tenminste 1,0.

Het structureel exploitatiesaldo is al vanaf 2024 weer op orde. Dit betekent dat de gemeente Rotterdam de structurele lasten kan dekken door structurele baten en dus voldoet aan de daarvoor gestelde eisen.

Structureel exploitatiesaldo x € 1 mln20232024202520262027
Begroting 2023  2 116 136 43  
Voorjaarsnota 2023 - 121  32 72 65 80
Begroting 2024 - 181 12 67 70 69

Opbouw baten en lasten

image

Opbouw baten (inclusief reserves)

Het onderstaande overzicht geeft een selectie van de grootste posten.

Opbouw baten (grootste posten) x € 1 mln20232024202520262027
Bijdragen rijk en medeoverheden          
Gemeentefonds 2.160 2.270 2.267 2.175 2.166
Werk en inkomen 568 578 540 543 534
Onderwijs 75 67 59 59 59
Armoede, schuldhulpverlening, inburgering en samenleving 53 9 9 9 9
Energietransitie 29 44 38 36 35
Belastingen, tarieven en heffingen          
Onroerend zaakbelasting 330 339 342 345 348
Logiesbelasting 16 17 17 17 17
Afvalstoffenheffing 103 119 119 119 119
Rioolheffing 96 107 108 108 109
Leges omgevingsvergunning 29 25 25 25 25
Reclame- en precario 14 15 14 14 14
Algemene parkeerbelasting 137 163 169 175 175
Dividenden  97 98 98 101 105

Opbouw lasten (inclusief reserves)

Opbouw lasten

Opbouw lasten (incl. reserves)
Bedragen in miljoenen
20232024202520262027
Algemene middelen 180 91 153 130 133
Armoede, schuldhulpverlening, inburgering en samenleving 213 139 129 127 126
Beheer van de stad 482 497 500 506 514
Belastingen 36 16 24 15 18
Bestaande stad 187 171 159 135 141
Bestuur 21 24 24 25 24
Cultuur 167 168 168 168 167
Dienstverlening 93 100 94 99 98
Economische ontwikkeling 40 39 35 35 34
Energietransitie 114 81 58 56 41
Onderwijs 228 230 220 216 216
Overhead 464 461 454 451 449
Sport en recreatie 108 103 99 98 96
Stedelijke ontwikkeling 431 340 307 294 285
Veilig 205 209 209 209 209
Volksgezondheid 103 60 60 53 53
Werk en inkomen 885 845 802 790 786
Zorg, welzijn en wijkteams 1.048 988 983 973 954
Totaal 5.006 4.562 4.479 4.379 4.344

Reserves

Omvang en ontwikkeling reserves

In lijn met de voorjaarsnota is ook in de begroting 2024 te zien dat de algemene reserve ten opzichte van de Begroting 2023 is gedaald. Vanaf 2025 is deze in combinatie met de overige risicoreserves wel voldoende groot voor het weerstandsvermogen. De totale reservepositie van de gemeente Rotterdam lijkt zich de komende periode gunstig te ontwikkelen.

image

Top Reserves

Bestemmingsreserves (Top 10)20232024202520262027
Bestemmingsreserve Rotterdamse Investeringsmotor 1.982 1.994 2.025 2.063 2.110
Bestemmingsreserve Nationaal Programma Rotterdam Zuid 160 168 180 191 189
Algemene Reserve 97 91 116 123 148
Bestemmingsreserve Doorbouwfonds 53 53 53 53 53
Bestemmingsreserve Duurzaamheidstransitiebudget 33 36 55 75 95
Bestemmingsreserve Bodem 29 22 16 13 11
Bestemmingsreserve Gebiedsontwikkeling 26 23 21 20 20
Bestemmingsreserve BUIG (uitkeringen Participatiewet e.d.) 25 25 25 25 25
Bestemmingsreserve tweedelijns WMO en Jeugdhulp 22 32 42 52 52
Kredietrisicoreserve 20 20 20 20 20
Overig139113928381
Totaal2.5842.5762.6452.7182.803

Lokale lasten

Het totaal aan woonlasten is de som van de afvalstoffenheffing, de rioolheffing en het gemiddelde aanslagbedrag voor onroerendezaakbelasting. Op basis van de tariefvoorstellen 2024 stijgen de gemiddelde woonlasten in 2024 met ongeveer 10,5%, afhankelijk van de grootte van het huishouden. Deze stijging is inclusief de Consumentenprijsindex (CPI) trend van 8,5%.

De voorgestelde stijging van de tarieven ten opzichte van 2023 is als volgt samengesteld:

  • Het gemiddelde aanslagbedrag onroerendezaakbelasting (OZB) voor eigenaren van koopwoningen stijgt met 6,1%. 
  • Het basistarief rioolheffing (RIO) stijgt € 6,00 plus 8,5% trendpercentage. Dit is op grond van het vastgestelde Gemeentelijk Rioleringsplan 2021-2025. 
  • Het tarief van de afvalstoffenheffing (ASH) stijgt met 13,9%. Zoals afgesproken in de Voorjaarsnota 2023 wordt de bevriezing van het tarief volgend jaar deels ingelopen.

De gemeentelijke woonlasten voor een meerpersoonshuishouden zullen op grond van de voorgestelde tarieven 2024 stijgt met 8% t.o.v. de landelijk gemiddelde woonlasten in 2023. Op dit moment is nog niet bekend wat de vastgestelde ontwikkeling in gemeentelijke woonlasten voor 2024 bij de overige G4-gemeenten is. Een vergelijking is daarom nog niet te maken. In de jaarrekening 2023 komt het college hierop terug.

image

Investeringen

In de paragraaf Investeringen worden alle nieuwe en lopende investeringen gepresenteerd.