Elke jonge Rotterdammer moet gezond, veilig en kansrijk kunnen opgroeien. We stimuleren elke jongere in Rotterdam actief mee te doen in de stad, bieden lichte ondersteuning als dat zelfstandig of als gezin niet voldoende lukt en wanneer de omgeving dat zelf niet kan bieden. In die gevallen bieden we samenhangende hulp aan kwetsbare jongeren en/of hun gezin.

Hier richten we ons met name op het bevorderen van een gezonde sociaal-emotionele ontwikkeling van kinderen door o.a. het verbeteren van de opvoedvaardigheden van ouders met psychische problematiek en ouders met een licht verstandelijke beperking. Daarbij zitten we in op (vroeg)signalering, screening en aanpak van deze ouder-risicofactoren.

Het signaleren van mogelijk risico’s bij jonge en grotere kinderen is een belangrijk onderdeel van het preventiebeleid. Dit vindt grotendeels plaats in de wijken, op de kinderdagverblijven en op de scholen. Door de gemeente bekostigd schoolmaatschappelijk werk, maar ook de centra voor jeugd en gezin en uiteraard het jongerenwerk. We zorgen voor een palet van passende vormen van ondersteuning van de allerjongsten tot de oudere jongeren.

Tegelijkertijd investeren we ook in jongeren waarmee het wel goed gaat. We versterken beschermende factoren als sociaal-emotionele vaardigheden en scheppen goede voorwaarden op basis waarvan zij zich nog beter kunnen ontwikkelen.

Jeugdhulp

• We werken gezamenlijk met de aanbieders aan de transformatie van de jeugdhulp langs 3 lijnen. Passende hulp dichtbij: voorkomen van crisis en uithuisplaatsing. Opgroeien in veilige opvoedsituaties: bescherming tegen veiligheidsrisico’s. Jeugdhulp door capabele, efficiënte en effectieve hulpverleners. Aanbieders zetten innovatieve zorgvormen in gericht op het voorkomen of verkorten van opname, zoals InVerbinding, IHT, IBT, School2care. Opgroeien in de thuissituatie wordt bevorderd door waar nodig van pleegzorggezinnen te verstevigen met extra ondersteuning. Met aanbieders van gesloten Jeugdhulp is een plan opgezet om voor 2030 de grote locatie voor gesloten Jeugdhulp af te bouwen en kinderen in kleinschalige zorgvormen op te vangen.

Door nieuwe vormen van samenwerking kunnen jeugdigen en gezinnen eerder of beter passende hulp krijgen. Via de pilot omgangsbegeleiding bij complexe scheidingsproblematiek kan een mix van expertises ingezet worden. Vanuit het SPAN-team werken specialistische jeugdhulpaanbieders samen met wijkteammedewerkers ter voorkoming van crisis en uithuisplaatsing. Aan de forensische zorgtafel en de ambulante spoedtafel werken aanbieders samen om snel passende hulp te realiseren voor de meest kwetsbare jeugdigen. 

• Praktijkondersteuners Jeugd & Gezin (POH Jeugd & Gezin) gaan in de praktijk van de huisarts aan de slag met kinderen en gezinnen waar zorgen over zijn. Voor betrokkenen is dit laagdrempelig en binnen de eigen wijk. Met name kwetsbare gezinnen waar bijvoorbeeld sprake is van lvb-, psychiatrische en/of verslavingsproblematiek worden hierdoor makkelijk bereikt en geholpen. De POH Jeugd & Gezin werkt onder regie van de huisarts en kan de jeugdige/gezin kortdurend begeleiden. Waar mogelijk volgt doorverwijzing naar; het wijkteam, het CJG, basis ggz, andere wijknetwerkpartijen en lokale voorzieningen waardoor tijdige en passende hulp geleverd kan worden. Waar nodig volgt doorverwijzing naar de gespecialiseerde jeugdhulp (J-GGZ). In 2016 is deze aanpak in een pilot gestart en vanaf 2019 geïntensiveerd in het NPRZ-gebied. In 2020 is dit uitgerold in andere wijken van Rotterdam en zijn op 34 locaties POH-ers Jeugd & Gezin beschikbaar. Hiermee is de streefwaarde ruimschoots behaald. Daarmee worden meer dan 40.000 ingeschreven kinderen en jongeren onder de 18 jaar bereikt via hun huisarts. Dat is ongeveer 32% van de jeugd in Rotterdam. Voor 2021 streven we naar een verdere toename in het aantal deelnemende huisartsen. Huisartsen hebben covid-19 maatregelen getroffen in hun praktijken en deze gelden ook voor de inzet van de POH J&G. 
• Onderwijs-zorgarrangementen (OZA) worden ingezet om de integratie van onderwijs en jeugdhulp op school te verbeteren. Zo wordt het voor meer kinderen mogelijk om onderwijs te blijven volgen en zijn er minder leerlingen die thuis komen te zitten.

In het schooljaar 2019-2020 zijn zo’n 350 individuele trajecten en nog eens enkele honderden leerlingen geholpen met een vorm van collectieve ondersteuning. De bekendheid van OZA is toegenomen, wat blijkt uit een groter aantal Rotterdamse scholen dat een beroep doet op OZA. Naast de inzet op scholen in de stad, zijn samen met de samenwerkingsverbanden en de zorgonderwijsspecialisten in 2020 ook de mogelijkheden verkend voor collectieve ondersteuning op scholen buiten Rotterdam waar relatief veel Rotterdamse kinderen zitten.

• In NPRZ-gebied experimenteren we met diverse vormen van ondersteuning aan scholen. Als onderdeel van de dagprogrammering moeten scholen zoveel mogelijk ontzorgd worden, daarom richten we een passende schoolondersteuningsstructuur in. Deze opdracht is een gezamenlijke opdracht van gemeente, NPRZ en de schoolbesturen en betreft de basisscholen in de 7 focuswijken van het NPRZ. Het doel van deze opdracht is om op schoolniveau de samenwerking in de zorgstructuur te verbeteren en waar nodig vastgelopen of uitzonderlijk complexe casuïstiek te faciliteren met advies, ondersteuning en eventueel doorzettingskracht.

• Signalering en ondersteuning in de onderwijsomgeving is een belangrijk speerpunt bij de inzet van preventie, immers vrijwel alle kinderen en jongeren gaan naar school. Daarom hebben we samen met het onderwijs een zorgstructuur ingericht waarbij meer dan 15 aanbieders van schoolmaatschappelijk werk en het CJG een signalerende en toeleidende rol vervullen. Ondanks de sluiting van de scholen, hebben wij vernomen dat het de ondersteuners is gelukt om in deze corona-periode digitaal contact te leggen en houden met jongeren en hun hulpvragen adequaat op te pakken.   

Ook het CJG heeft deze taak, maar niet alleen in het onderwijs. Met name voor de jongste doelgroep heeft zij als doelstelling om alle kinderen in beeld te hebben en dat is afgelopen jaar met fikse aanpassingen in de contactmomenten, gelukt. Het CJG heeft zoveel mogelijk ouders op een digitale manier gecontacteerd, naast de vaccinatiespreekuren die op een aangepaste manier wel gewoon doorgang vonden. Naast de reguliere dienstverlening van het CJG, is het CJG gestart met ondersteuning voor jongeren tussen 12-25 jaar die met vragen lopen of niet goed in hun vel zitten door middel van @ease. Jongeren kunnen laagdrempelig bij @ease terecht voor een gesprek via de chat of (afhankelijk van de op dat moment geldende coronamaatregelen) in de nieuwe centrum locatie in de Centrale Bibliotheek.

Voor de jongste kinderen zet het college, naast het CJG en het programma Stevige Start, in op een goede ondersteuningsstructuur in de kinderopvang. Voorschools maatschappelijk werkers vervullen een belangrijke signalerende rol bij kinderen die mogelijk problemen ervaren in hun ontwikkeling. Het team Vroeghulp kan helpen bij het duiden van deze problemen en het kiezen van passende ondersteuning. Voor ruim 650 kinderen werd een kinderopvang vergoeding verstrekt door het college, zodat zij vanwege medische of sociale problematiek in het gezin, gebruik konden maken van een gezond 2de leefmilieu, namelijk de kinderopvang. Ook was voor enkele honderden kinderen met een geindiceerde ontwikkelingsachterstand een plaats beschikbaar op de door de gemeente bekostigde kinderopvangplus of BSO-plusplekken. Deze gespecialiseerde vormen van kinderopvang begeleiden en stimuleren kinderen op een dusdanige manier dat zij hun ontwikkelingsachterstand waar mogelijk kunnen inlopen en een veel grotere kans maken om door te stromen naar het regulier onderwijs.

• Tot slot zet het college sinds 2015 meer van het preventiebudget in op interventies die bewezen effecten hebben op 4 thema’s: opvoedondersteuning, middelengebruik, sociaal emotionele ontwikkeling en psychische problematiek en de ondersteuning van kinderen van ouders met psychische problematiek, verslaving of een licht verstandelijke beperking. In totaal is aan meer dan 50 professionele partijen, die de strenge toets op effectiviteit, kwaliteit en samenwerking hebben doorstaan, subsidie verstrekt voor het bieden van ondersteuning/interventies op één of meerdere van deze thema’s. Ook is er ruimte voor het ontwikkelen van nieuwe interventies, door middel van een speciale innovatie aanvraag.          
• Vanuit het preventie- en handhavingsprogramma Alcohol en drugs 2019-2022 zijn er gezondheidscoaches op Praktijkonderwijsscholen, Voortgezet speciaal onderwijsscholen en op alle mbo-niveau 1 en 2 locaties ingezet. Ook afgelopen jaar waren zij in staat om signalen rondom risicovol middelengebruik onder deze jongeren snel op te pakken. Tijdens de gesprekken die gezondheidscoaches met jongeren over zorgelijk middelengebruik hebben, wordt ook mogelijk onderliggende problematiek besproken en doorgeleid waar nodig. Zie voor verdere cijfers van het bereik van onder andere de pillentestservice, begeleiding en voorlichting bij problematisch middelengebruik de voortgangsrapportages van het programma alcohol en drugs.

• Vanuit de Griffie heeft Stichting Lokaal een opdracht gekregen ad. €100.000 ten behoeve van de organisatie van de Jongerentop010;
• De beleidsadviezen van de Jongerentop010 zullen 18 februari 2021 worden gepresenteerd aan de gemeenteraad;
• Vooruitlopend op de officiële adviezen hebben we de top 10 punten al zoveel als mogelijk geprobeerd tot uitvoering te brengen binnen het Herstelplan ‘Help jongeren de crisis door’. Dit door middel van de Rijksmiddelen ‘Jongeren in coronatijd’ onder andere ten behoeve van de uitbreiding van de jongerenbijbanen van Thuis op Straat en de aanvullende programmering van activiteiten vanuit de welzijnsaanbieders in de komende maanden. Tevens zijn we momenteel de mogelijkheid aan het onderzoeken om jongerenhubs in de stad in te richten en hebben we vooruitlopend hierop vanuit de Couleur Locale regeling een Talent house concept mogelijk gemaakt; zijnde Cult North op de grens van de wijken Bergpolder en Liskwartier.