Jonge Rotterdammers groeien veilig, gezond en kansrijk op

Jonge Rotterdammers moeten zich optimaal kunnen ontwikkelen tot zelfredzame volwassenen die bijdragen aan een sterkere stad. Stevige en effectieve preventie, gericht op de belangrijkste factoren die van invloed zijn op de ontwikkeling van kinderen, maakt het mogelijk om al vroeg het perspectief te versterken en problematiek te voorkomen en beperken. Dat is beter dan problemen verhelpen of dempen. Hiermee kan de beweging naar voren worden gemaakt, zoals bedoeld met de transformatie van de jeugdhulp: van zware en dure zorg naar lichte en gerichte hulp en zelfs het voorkomen van hulp.

 

Voor gezinnen en jeugdigen die dat nodig hebben is er professionele ondersteuning en hulp indien nodig. Deze hulp is effectief en efficiënt, met aandacht voor wachttijden binnen de gestelde normen. De hulp wordt zoveel mogelijk rond de jeugdige en/of het gezin georganiseerd.

 

Jeugdigen en gezinnen met complexe hulpvragen hebben effectieve en efficiënte hulp nodig. Hierdoor worden zij beschermd tegen veiligheidsrisico’s en kan zwaardere zorg soms worden voorkomen. Hierbij wordt getracht om uithuisplaatsing, dwangmaatregel of een langdurig zorgtraject voor Rotterdamse jeugdigen en gezinnen zo veel mogelijk te voorkomen. Deze uitdaging vraagt versterking van de voorkant, zodat hulp eerder gebonden wordt. Ook de keten van Jeugdbescherming en jeugdstrafrecht en de inzet van het Jeugdbeschermingsplein dragen bij aan deze doelen (nog geen cijfers bekend). De gemiddelde wachttijd specialistische jeugdhulp is opgelopen van 4,9 weken in de eerste helft van 2019 naar 7,3 weken in eerste helft van 2020. We zien een stabilisatie van dit cijfer in het derde kwartaal van 2020. Deze cijfers zijn waarschijnlijk het gevolg van de corona-pandemie. Het is logisch dat zeker aan het begin van de pandemie processen een langere doorlooptijd hadden dan normaal en dat minder urgente zorg in sommige gevallen iets uitgesteld is. Het aantal gestarte jeugdigen met hulp blijft ongeveer stabiel ten opzichte van 2019.

Jeugdigen dienen zoveel als mogelijk thuis, of in een thuissetting, op te groeien en passende hulp te ontvangen. Rotterdamse jeugdigen en gezinnen dienen via passende jeugdhulp thuis steeds meer in hun eigen kracht te komen. Het beroep op dure specialistische zorg in verblijf is niet gedaald in absolute zin sinds de overgang van jeugdhulp naar de gemeenten. Wel is ons aanbod in ambulante hulp dichtbij gezinnen in wijken en scholen toegenomen.

 

Jonge Rotterdammers groeien veilig, gezond en kansrijk op.

We werken gezamenlijk met de aanbieders aan de transformatie van de jeugdhulp langs 3 lijnen. Passende hulp dichtbij: Voorkomen van crisissituatie en uithuisplaatsing. Opgroeien in veilige opvoedsituaties: bescherming tegen veiligheidsrisico’s. Jeugdhulp door capabele, efficiënte en effectieve hulpverleners.

• De in 2019 vastgestelde samenwerkingsafspraken tussen Veilig Thuis Rotterdam Rijnmond (VTRR) en wijkteams zijn in 2020 geëvalueerd en bijgesteld. Een goede samenwerking tussen alle partijen heeft continue de aandacht en bij onduidelijkheden wordt direct onderling geschakeld.

In de jeugdbeschermingsketen is een begin gemaakt met de overgang van de voormalige drangtaken van de Gecertificeerde Instellingen (GI’s)/jeugdbeschermingsinstellingen naar het lokale veld. Rotterdam vindt dat de wijkteams de casusregierol in vrijwillig kader stapsgewijs meer kan gaan invullen en ziet de verschuiving van inzet in vrijwillig kader (drang) naar het lokale veld als het wenselijke toekomstperspectief.

In 2020 zijn de wijkteams gestart met Zorg voor veilig opgroeien (ZvVO). Dit is een intensieve werkwijze van regie en hulp, waarbij de regierol voorheen als “drang” werd uitgevoerd door de GI’s. Wijkteammedewerkers kunnen tijdens de uitvoering van ZvVO gebruik maken van het aanbod van ‘consult en advies’ door de medewerkers van Jeugdbescherming Rotterdam Rijnmond (JBRR). Hiervoor is een aantal jeugdbeschermers een aantal uren per week fysiek (ivm covid-maatregelen digitaal) aanwezig op een werklocatie van de wijkteams. In 2020 is ook besloten om geleidelijk ook ZvVO in combinatie met een onderzoek door de Raad voor de Kinderbescherming in het lokale veld te gaan uitvoeren. Dit past in de visie van jeugdhulp dichterbij, maar vraagt wel een zorgvuldig proces.

Nauwe samenwerking met de GI’s op basis van goede afspraken blijft belangrijk bij het verschuiven van de taken.

De Gecertificeerde instellingen zijn in 2020 beter in staat gebleken om de afgesproken KPI’s voor de tijdige start en inzet van Dwangtaken te realiseren.

In de jeugdbeschermingsketen is regionaal en landelijk in 2020 een aantal ontwikkelingen in gang gezet. Regionaal hebben JBRR, VTRR en RvdK ingezet op het intensiveren van de samenwerking in crisissituaties. Deze inzet was gericht op het vereenvoudigen, versnellen en verduidelijken van de werkprocessen bij crisissituaties. De partners voeren dit werkproces nu gezamenlijk en integraal uit. Deze regionale ontwikkeling is input geweest voor een landelijk traject dat tot doel heeft om de jeugdbeschermingsketen te vereenvoudigen. In december 2020 is een ontwikkelscenario opgeleverd. In 2021 zal deze ontwikkeling naar verwachting verder gestalte gaan krijgen.

• Uitgangspunt bij de daling van het aantal jeugdigen met een crisisinterventie is dat er minder kinderen uit huis geplaatst zouden moeten worden bij crisissituaties en residentiele crisis- capaciteit omgebouwd zou moeten worden naar ambulant: hulp IN het gezin en daar de crisis stabiliseren en kijken wat er nodig is.

Het aantal crisisinterventies bij jeugdigen waren er in 2020 518 (dit aantal betreft het aantal trajecten, een aantal jeugdigen komen meer dan één keer voor). Van deze 518 trajecten ging het om 257 crisis- ambulante trajecten; 101 crisis- pleegzorg- trajecten; 3 bedden in de crisis-opvang JGGZ en om 157 plaatsingen in de crisisgroep open. In 2020 is een verschuiving zichtbaar van plaatsingen op crisisbedden ten gunste van ambulante crisistrajecten. Er komen minder jeugdigen op de crisisbedden terecht, maar wel is zichtbaar dat de hulpvraag zwaarder wordt: meer en meer kindfactoren en een overbelast netwerk waardoor overbruggen in het gezin steeds minder vaak een optie is.

Naast het ambulantiseren van crisisinterventies, is de ambitie uitgesproken om de doorlooptijd van crisishulp te verminderen: residentiele plaatsingen terugbrengen naar de vastgestelde norm van gemiddeld 4 weken.

De ambitie is om de doorlooptijd van crisishulp te verminderen: residentiele plaatsingen terugbrengen naar de vastgestelde norm van gemiddeld 4 weken. De gemiddelde plaatsingsduur bij de residentiele crisishulp open is in 2020 43,5 dagen. In 2019 was dit 38,5 dagen. De lengte van het verblijf is gestegen met vijf dagen, dit komt vooral doordat doorplaatsing naar vervolghulp (verblijf met behandeling en langdurig verblijf) zeer moeizaam verliep.

Wel zien we in 2020 een daling van ambulante crisishulp. Mogelijk is door corona langer dan anders gewacht met een crisismelding.

 

Om meer jeugdigen thuis te helpen en passend te helpen wordt een andere werkwijze in de Jeugdhulpketen gevraagd (transformatie). Hiervoor worden innovatieve vormen van jeugdhulp ingezet, zoals onderwijszorgarrangementen op scholen, lichte GGZ hulp bij de huisartsen en ambulante teams rondom de wijken, SPAN (specialistische ambulante netwerk), opname voorkomende hulp en het versterken van pleegzorg. Samen met de wijkteams werken de SPAN medewerkers aan voorkomen van crisis en uithuisplaatsing. In 2020 is naast het reeds draaiende SPAN team op zuid, ook op de noordoever een SPAN team gestart. Daarnaast is ook in 2020 door de inverbindingteams en IHT/IBT hulp van GGZ aanbieders opnames voorkomen. Dankzij extra ondersteuning op maat in een pleeggezin (pleegzorg+) groeien jeugdigen op in een huissetting en wordt opname voorkomen.