In Rotterdam hoeft niemand op straat te slapen

De gemeente wil voorkomen dat mensen dakloos worden, o.a. door samenwerking in de keten en het voorkomen van o.a. huisuitzettingen, schuldenproblematiek. Voor mensen die dakloos zijn geworden en niet op eigen kracht of met behulp van hun sociale netwerk uit deze situatie kunnen komen, zorgt de gemeente voor maatschappelijke opvang en/of, samen met zorgaanbieders en woningcorporaties, voor huisvesting met ondersteuning in een (beschermde) woonomgeving. Het doel is dat mensen zo veel mogelijk zelfredzaam worden waarbij we toewerken naar een situatie die uitgaat van ‘thuis, tenzij’ waarbij zorg en ondersteuning zoveel mogelijk op verantwoorde en veilige wijze in de wijk plaatsvindt. 

Zowel vanuit landelijk als gemeentelijk beleid wordt ingezet om ervoor te zorgen dat mensen zo zelfstandig mogelijk in de wijk wonen, eventueel met ambulante ondersteuning gericht op versterking of behoud van de zelfredzaamheid en participatie. Deze ondersteuning varieert afhankelijk van de behoefte van beperkt tot zeer intensief. 

Daar waar Rotterdammers te maken krijgen met huiselijk geweld, kindermishandeling en seksueel geweld is hun welzijn in het gedrang. We zetten er daarom op in om dit te voorkomen. Maar als het wel plaatsvindt, is het belangrijk dat dit zo snel mogelijk in beeld komt en er samen met alle betrokkenen gewerkt wordt aan een duurzaam veilige situatie.

In het plan van aanpak kwetsbare Rotterdammers zijn diverse (innovatieve) maatregelen opgenomen die als doel hebben om ervoor te zorgen dat niemand op straat hoeft te slapen. Sinds corona is het aantal nachtopvangplekken tijdelijke uitgebreid tot een totaalcapaciteit van 341 plekken voor volwassenen. Specifiek voor de winterkouderegeling en de opvang van niet-rechthebbenden als gevolg van de coronamaatregelen is een extra tijdelijke locatie ingezet met capaciteit aan 130 bedden. Voor de doelgroep niet-rechthebbende daklozen (veelal EU-migranten) wordt ingezet op terugkeer naar het land van herkomst. Verder is ter bevordering van een gezond en veilig leefklimaat in de nachtopvang sinds september 2020 een specifieke vrouwenlocatie aangewezen met plek voor 30 vrouwen.

Door de inzet van Housing First en het stedelijk daklozen team is het aantal rechthebbenden buitenslapers ten opzichte van 2019 gehalveerd. In totaal zijn eerste 25 cliënten via Housing First aan een woning geholpen en zijn we gestart met nog eens 25 cliënten. Specifiek voor de dakloze jongeren tussen 18 en 23 jongeren is een start gemaakt met ‘Project 010’. Via dit project zijn in totaal 10 dakloze jongeren aan een woning geholpen en zijn we in november 2020 gestart met weer 10 jongeren die zullen instromen. De gemeente Rotterdam participeert ook binnen het landelijk actieprogramma Dak- en Thuisloze Jongeren. Een van de doelstelling van dit programma is dat dakloze jongeren niet langer dan 3 maanden binnen de opvang verblijven. De gemeente Rotterdam haalt die doelstelling.

Vanaf 2016 is het aantal daklozen dat vanuit de opvang uitstroomt via directe bemiddeling naar een zelfstandige woning (met een huurzorgcontract) toegenomen. De looptijd van urgentie naar plaatsing bedraagt bij een huurzorgcontract 2,3 maanden. Verder is eind 2020 is een start gemaakt met een grootschalige operatie waarbij in één keer 100 daklozen aan een eigen woning geholpen worden. In totaal zullen 75 daklozen versneld aan een zelfstandige woning geholpen worden. Daarnaast is een doorstroomvoorziening gerealiseerd voor daklozen die nog onvoldoende woonvaardigheden hebben, maar waarbij de inschatting is dat ze dit op een korte termijn kunnen opdoen.

Om deze effecten te bereiken werken vele professionals dagelijks in casuïstiek huiselijk geweld en kindermishandeling. Vanuit de gemeente wordt erop ingezet dat professionals signalen van huiselijk geweld en kindermishandeling in een zo’n vroeg mogelijk stadium herkennen. Hiervoor bieden we trainingen aan, maar spreken we organisaties er ook op aan dat ze hier beleid op voeren. We dragen er zorg voor dat de processen in de uitvoering zo goed mogelijk werken, bijvoorbeeld door hierover goede afspraken te maken met partners. Dit heeft er in 2020 onder andere toe geleid dat bij de organisatie Veilig Thuis de doorlooptijden enorm zijn verbeterd. Daar waar we knelpunten signaleren in de uitvoering, zoeken en werken we naar oplossingen waarbij altijd de problematiek van de cliënt centraal staat. Met alle ontwikkelingen die we in gang zetten geven we uitvoering aan de ambities van het college om aan het bestrijden van huiselijk geweld, seksueel geweld en kindermishandeling prioriteit te blijven geven en voortrekker te blijven in de aanpak van schadelijke traditionele praktijken. 

Belangrijke resultaten die in 2020 zijn behaald:

• De realisatie van de benodigde uitbreiding van het aantal crisisopvang plekken. Hiervoor is een mooi nieuw pand geopend dat heel geschikt is voor vrouwen en kinderen.
• Vanuit de beweging ‘Stop geweld tegen vrouwen' is in maart het Manifest Stop geweld tegen vrouwen gepresenteerd. In dit manifest geven verschillende organisaties, waaronder de gemeente, aan welke inzet er wordt gedaan om het maatschappelijk debat over het stoppen van geweld tegen vrouwen te stimuleren. 
• Begin 2020 is het regionale actieplan HG/KM vastgesteld, waarin de regionale samenwerking op de aanpak van huiselijk geweld en kindermishandeling wordt vormgegeven.
• Begin 2020 is in het kader van de realisatie van het centrum huiselijk geweld en kindermishandeling het kernteam structureel geweld gestart, bestaande uit professionals van verschillende organisaties, die aan de slag zijn gegaan met complexe casussen op basis van de multifocus methodiek.
• In 2020 is een verbetertraject binnen de gemeentelijke uitvoering uitgevoerd waarbij is ingezet op meer deskundigheid, meer capaciteit en betere samenwerking in de keten. Dit loopt nog door in de eerste helft van 2021.
• In juni 2020 is het onderzoek ‘Complexe problemen vragen onorthodoxe oplossingen’, over de keten huiselijk geweld en kindermishandeling in Rotterdam, gepresenteerd. Naar aanleiding van dit rapport is in 2020 een verbeterscenario voor de aanpak van huiselijk geweld ontwikkeld.
• Er hebben ondanks de lockdown verschillende (digitale) bijeenkomsten plaatsgevonden in het kader van deskundigheid over de specifieke aanpakken ouderenmishandeling, kindermishandeling, seksueel geweld en schadelijke traditionele praktijken.
• Er is een verkenning uitgevoerd naar de mogelijkheden om een comité van ervaringsdeskundigen op te richten. Deze verkenning heeft geleid tot een positief besluit om een dergelijk comité te gaan starten. In 2021 wordt dit comité/netwerk gerealiseerd.
• Op initiatief van en in samenwerking met verschillende partners, waaronder Veilig Thuis, Zorg- en Veiligheidshuizen, politie, Openbaar Ministerie, is eind 2019 een verbetertraject stalking gestart. In 2020 zijn hier zeer concrete resultaten op geboekt, zoals de verbeterde werkwijze inzetten Aware en het direct kunnen inzetten van ambulante hulp bij hoog risico zaken stalking.