Wonen en bouwen
Beleidskaders, -monitors en wetgevingGroei van de woningvoorraad en aantrekkelijke woonmilieus.
Woningvoorraad met toekomstwaarde.
Basis op orde.
Voortgang 2020
Ga naar vorig P&C-documentDe hoofddoelstellingen van het woonbeleid van de gemeente Rotterdam zijn aantrekkelijkere woonmilieus, een woningvoorraad met voldoende kwaliteit en duurzame toekomstwaarde, en borging dat de basis van de woningmarkt op orde blijft.
Visies en beleid
In 2020 zijn belangrijke richtinggevende documenten vastgesteld waaraan komende jaren verder invulling wordt gegeven, zoals Actieplan Goed huren en verhuren en de aanpassing van de verordening Toegang woningmarkt en de samenstelling van de woningvoorraad met betrekking tot de aangescherpte regels voor kamerverhuur. In 2020 is gewerkt aan de uitvoering van het in 2019 vastgestelde architectuurbeleid in een actie agenda.
Begin 2020 is verder vormgegeven aan de opgave in het kader van Langer Thuis door de ondertekening van het Langer Thuis Akkoord met corporaties, marktpartijen, zorg- en welzijnspartners, zorgverzekeraars, zorgkantoor en ouderenbonden. Met het Langer Thuis Akkoord hebben de partijen zich gecommitteerd aan het creëren van een woon(zorg)aanbod voor ouderen met uiteenlopende woonwensen, behoeften en budgetten om zo lang mogelijk zelfstandig te wonen in de eigen wijk. Dit akkoord is een concrete uitwerking van het Uitvoeringsprogramma “Rotterdam, Ouder en Wijzer”.
Ook is begin 2020 de opgave voor tijdelijke woningbouw verder geconcretiseerd. Besloten is om in ieder geval op De Kroonlocatie in Delfshaven en in Hoogvliet Noord West tijdelijke woningbouw te ontwikkelen. In de gebieden Hillegersberg, Hoek van Holland, Feijenoord en Vreewijk werden in 2020 nog eens vier concrete locaties nader verkend. Daarnaast is sprake van een particulier initiatief op een transformatie terrein dat in 2020 nader is verkend. De locaties zullen samen 700 tot 1.000 woonruimtes bieden waarvan het uitgangspunt is dat nog deze collegeperiode gestart zal worden met de bouw.
Als het gaat om de verduurzaming van de bestaande voorraad, zijn in 2019 Klimaatdeals afgesloten in het kader van het Rotterdams Klimaatakkoord. Om gebouw eigenaren en bewoners te ondersteunen bij de verduurzaming van hun gebouwen, is begin 2020 het Duurzaamheidsloket opgericht. Dit is in 2020 verder uitgebouwd en vanaf de tweede helft van het jaar ondersteund met een brede campagne. Verder is gestart met de voorbereiding van de Transitievisie Warmte die in 2021 zal worden vastgesteld. De Transitievisie schetst in welke wijken we voor en na 2030 aan de slag gaan met het aardgasvrij maken van de gebouwde omgeving.
Voor nieuwbouw is gewerkt aan een handreiking voor duurzame gebiedsontwikkeling. Het Duurzaamheidskompas is de basis hiervoor.
Woningbouwproductie
Voortgang
Rotterdam heeft een tekort woningen om aan de woningvraag te kunnen voldoen. De achterstand die is opgebouwd in de vorige economische crisis is nog altijd niet ingelopen. Samen met marktpartijen en corporaties hebben we gewerkt aan het op gang houden van de woningbouwproductie, waarbij we voldoende planvoorraad willen uitwerken om structureel gemiddeld 3.000 woningen per jaar in Rotterdam te kunnen starten. Ondanks de Coronacrisis is in 2020 gestart met de bouw van 3.103 woningen.
Met het ‘Doorbouw manifest’ hebben marktpartijen, corporaties en de gemeente benadrukt dat Rotterdam hoe dan ook blijft doorbouwen tijdens en in de nasleep van de coronacrisis. In 2020 is de website ‘Bouwen aan Rotterdam’ gelanceerd. Met deze website is de stad steeds voorzien van de laatste informatie over woningbouwontwikkelingen en worden initiatieven met een warm welkom ontvangen. Daarmee wordt een bredere basis gelegd om in de komende jaren een hoge bouwstroom te continueren. En is voor alle Rotterdammers en alle marktpartijen duidelijk waar Rotterdam de Bouwopgave gaat realiseren. De Bouwkaart wordt maandelijks bijgewerkt.
De woningbouwopgave behelst het versnellen op de korte termijn en het vormgeven van een goede basis voor de middellange en de lange termijn om een structureel hogere bouwproductie in Rotterdam te kunnen realiseren. Verhoogde aandacht wordt daarbij gegeven aan het snel komen tot startbouw en de realisatie van voldoende woningen voor het middensegment. Met het beleid voor Middenhuur in de hand zijn we voor projecten in staat om de midden huur langjarig te borgen.
Parallel aan dit alles zijn aanvragen gedaan in het kader van de landelijke Regeling Woningbouwimpuls. Met deze regeling stelt het Rijk over een periode van 4 jaar 1 miljard euro aan de gemeenten beschikbaar om de woningbouw een impuls te geven. In de eerste tranche in 2020 heeft Rotterdam middelen ontvangen voor Stadionpark en Noordrand Zuiderpark.
Risico’s
In 2020 is gestart met de 10.383ste woning in deze collegeperiode. Het collegetarget 18.000 woningen staat onder druk. Om de achterstand van de in de vorige crisis opgebouwde woningtekort en de groeiende vraag naar woningen in te lopen blijft structureel een hoge bouwproductie in de stad noodzakelijk. In de afgelopen periode is hard gewerkt aan het snel beschikbaar krijgen van veel nieuwe bouwlocaties. Beschikbaarheid van voldoende bouwlocaties is noodzakelijk om de versnellingsopgave langjarig te realiseren. Desondanks hebben we als gemeente niet alles zelf in de hand en is de daadwerkelijke bouwproductie in een bepaald jaar afhankelijk van veel externe factoren. In 2020 had de stijging van bouwkosten als gevolg van de stapeling van regelgeving, alsook de plotselinge start van de coronapandemie, een dempend effect op de bouwproductie.
Versterken bestaande woningvoorraad
Als het gaat om de verduurzaming van de woningvoorraad ligt woningvoorraad is er ingezet op het energetisch verbeteren van woningen en (voorbereiden op) aardgasvrij. Via gebiedsaanpakken biedt de gemeente Rotterdammers de mogelijkheid over te stappen op het goedkoopste alternatief voor aardgas. Door slimme koppelingen te maken met werkzaamheden in de ondergrond en renovaties van grote vastgoedeigenaren, maar ook de aanpak van de basiskwaliteit Steigers op Zuid, worden overlast en kosten verminderd.
Er valt nog een hoop te winnen in het verminderen van energieverbruik. Bewoners, met name de eigenaar-bewoners, zijn in de aanloop van de lancering van de Regeling Reductie Energieverbruik via de gemeentelijke communicatiekanalen bewust gemaakt van de voordelen van kleine maatregelen. Energiecoaches en experimenten met de vervanging van energieverspillers (verouderde apparatuur) helpen daarbij. Rotterdammers kunnen fysiek en digitaal bij de Woonwijzerwinkel (het regionaal energieloket), de Duurzaamheidswinkel en de nieuwe website duurzaam010.nl terecht voor algemene en specifieke informatie en advies over verduurzaming van hun woningen en over subsidies en leningen. Via de website hebben wij isolatiecoupons aan woningeigenaren aangeboden. Vanuit de Duurzaamheidswinkel zijn digitaal trainingen aan scholieren van JINC gegeven. Dat draagt bij aan betere communicatie tussen gemeente en de Rotterdammers.
Ook werkten wij aan het brengen van energieadvies aan huis. Na Prins-Alexander zijn ook in pilotgebied IJsselmonde huis-aan-huis quick-scans en de vervolg-energieadviezen aangeboden in het kader van het door Europa gesubsidieerde project TRIPLE-A, waarbij ook telefonisch advies woerd aangeboden. Ondanks corona omstandigheden hebben relatief veel bewoners gebruikt gemaakt van deze actie. In het kader van “bewoners aan zet” werkten wij met de procesondersteuning aan initiatieven van actieve bewoners zoals een Buurkrachtteam uit Prinsenland.
Ook zet Rotterdam in op de isolatie van woningen en het opwekken van duurzame energie. Het verduurzamen van de woningen loopt onder andere via de prestatieafspraken die we met de woningbouwcorporaties maken. In de Nota Kantoren, Bedrijfsruimte en Nota Detailhandel is uitgewerkt hoe de gemeente de bedrijventerreinen en kantoren gaan helpen verduurzamen. Daarnaast zijn we gericht aan de slag gegaan om VvE’s, bedrijven en eigenaar-bewoners te adviseren over de verduurzaming van hun vastgoed. Hierbij kunnen zij onder andere gebruik maken van subsidie van het Rijk. Ook werkten we aan de oprichting van een leenfonds, het Energietransitiefonds Rotterdam, om verduurzaming voor iedereen mogelijk te maken.
Steigers op Zuid 2.0, het uitvoeringsplan particuliere woningvoorraad 2019-2022, verloopt conform planning. De aanpak is onderdeel van de fysieke pijler Wonen van het NPRZ en betreft het spoor basiskwaliteit. Eigenaren en verenigingen van eigenaren krijgen procesbegeleiding met het doel op orde krijgen van het onderhoud van hun woningbezit en verbeteren van toekomstig beheer. We onderzoeken wat er nodig is om duurzaamheid onderdeel te maken van de basiskwaliteit en gaan hierover met het Rijk in gesprek.
In 2020 is het Asbestdaken loket geopend. Het loket is een centraal punt voor eigenaren met vragen met betrekking tot asbesthoudende dakbedekking in de stad. Vanuit het loket wordt een stimulerende en informerende aanpak gecoördineerd met het doel eigenaren te bewegen asbesthoudende dakbedekking te verwijderen.
Wat hebben we bereikt?
Groei van de woningvoorraad en aantrekkelijke woonmilieus.
- Versnelde groei van de Rotterdamse woningvoorraad door een hogere woningbouwproductie, meer concreet de start bouw van 3.103 woningen. Waarbij de groei ook voor een deel vorm krijgt via de transformatie van kantoorruimte.
- Een diverse woningbouw qua woningtypen (nieuw en bestaand) met een focus op toevoegingen in het middensegment en bijzondere aandacht voor toevoeging van huisvesting voor studenten en woningen geschikt voor ouderen en /of mensen met een beperking. Veranderingen in de woningvoorraad dragen bij aan wijken in balans zoals beschreven in de Gebiedsatlas.
- Een woningbouw die qua architectuur en stedenbouw recht doet aan de woonmilieus waarin de woningen toegevoegd worden en cultuurhistorische waarden zo goed mogelijk respecteert.
- Een woningbouw die waar mogelijk onderdeel uitmaakt van een integraal plan waarbij ook investeringen in groen, verblijfs- en speelruimte, parkeren en voorzieningen plaatsvinden.
- Een woningbouwproductie die het resultaat is van een goede ruimtelijke afweging tussen diverse ruimtelijke opgaven binnen de stadsgrenzen, die optimaal is aangehaakt op verschillende type stadsinfrastructuren, zoals onder meer OV- en fietsnetwerken en warmtenet.
Woningvoorraad met toekomstwaarde
- Woningen (nieuw en bestaand) hebben een goede bouwtechnische, ruimtelijke en woontechnische kwaliteit.
- Woningen (nieuw en bestaand) dragen bij aan de energietransitie door bijvoorbeeld aardgasvrij, gebruik van duurzame energie, opwekken en opslag van duurzame energie, een ontwerp dat leidt tot een verlaagd energieverbruik.
- (Ver)bouwprocessen van woningen en infrastructuren zijn ingericht volgens circulaire principes: materiaalstromen in en rondom woningen zijn ingericht op minimaliseren van afval, bevorderen van recycling en inzet van materialen met een minimale CO2 emissie.
- Woningen (nieuw en bestaand) dragen bij aan klimaatadaptie op het gebied van water en hittestress: bijvoorbeeld door groene daken, groene tuinen, zuinig watergebruik.
- Woningen (nieuw en bestaand) zijn ingericht op de eisen en mogelijkheden die de snel veranderende digitale omgeving stelt (bv aansluiting op glasvezel, goede dekking snelle mobiele netwerken).
- Door bovenstaande ambities te combineren en met de sociale en economische context te verbinden wordt er gebouwd aan de weerbaarheid en veerkracht (de resilience) van de mensen, de organisaties, en de systemen in de stad.
- Een woningvoorraad die duurzaam en toekomstbestendig is, door duurzaamheid vanaf het begin mee te nemen bij gebiedsontwikkelingen en concreet en behapbaar te maken.
Basis op orde
- Een voorrangspositie voor bepaalde doelgroepen op de woningmarkt omdat zij nu minder kans maken, maar wel van economisch of maatschappelijk belang zijn voor de stad, zoals middeninkomens en hulpverleners.
- Extra ondersteuning in het voorzien in de woonbehoefte voor de doelgroepen die verminderd zelfredzaam zijn, zoals ouderen en mensen met een psychologische/ sociale problematiek die uitstromen uit een opvangsituatie naar (semi)zelfstandig wonen.
- Afname van woonoverlast als gevolg van reguliere of niet-reguliere bewoning en aanpak en inzet hierop.
Wat hebben we daarvoor gedaan?
Groei van de woningvoorraad en aantrekkelijke woonmilieus.
- Groei van de woningvoorraad en aantrekkelijke woonmilieus Gemeentelijke inzet: initiëren, faciliteren en kaders stellen
- Inzet is de versnelde groei van de Rotterdamse woningvoorraad door te starten met de bouw van 3.103 nieuwbouwwoningen in de komende vier jaar. De rekenwijze van wat als nieuwbouw telt is als volgt, er zijn vier categorieën die meetellen:
- Nieuwbouw
- Nieuwbouwwoningen die worden gerealiseerd op een bestaand complex (optopping)
- Transformatie naar nieuwe woningen (functiewijziging van bijvoorbeeld kantoren in combinatie met fysieke transformatie werkzaamheden)
- Vernieuwbouw, Grootschalige renovatie in onbewoonde staat tot nieuwbouw kwaliteit
- Wat nadrukkelijk niet meetelt: splitsingen, legalisaties en renovaties in bewoonde staat.
- De gemeente spant zich hiervoor op verschillende manieren in, zonder zelf daadwerkelijk woningen te bouwen. De gemeente kan initiëren, faciliteren en kaderstellen.
- Als basis hiervoor organiseert de gemeente een goede monitoring van de ontwikkeling van de woningvoorraad als geheel, naar prijssegment en eigendomssituatie; dit gebeurt mede in regionaal verband. De prijsontwikkeling binnen de particuliere (huur)voorraad krijgt hierin bijzondere aandacht.
- De gemeente werkt integraal: de fysieke en economische opgave is in relatie tot de sociale en maatschappelijke opgave bezien. Daarnaast is er nauwe samenwerking met betrokken stakeholders. Bijvoorbeeld via de vereniging Rotterdam Central District (het platform waar de verschillende stakeholders samenwerken aan de gebiedsontwikkeling) en de aanpak in Middelland (waar door kracht van bewoners in te zetten de wijk verbetert).
Initiëren
- Waar de gemeente zelf grond bezit, is deze actief in de markt gezet om ontwikkelingen op gang te krijgen. Dit zal in de regel om permanente, maar kan ook om tijdelijke woningbouw gaan. De gemeente stuurt bij het tot ontwikkeling brengen van eigen grond specifiek op de gewenste verdeling aan segment zoals volgt uit het Addendum en de Gebiedsatlas Wonen.
- Met experimenten en pilots is de markt uitgedaagd tot nieuwe woonvormen. Dit gebeurt onder meer via het Actieplan Coöperatieve Woonvormen. In deze collegeperiode is € 2,4 mln. gereserveerd voor de verschillende maatregelen uit het actieplan coöperatieve woonvormen. Zo wordt er gekeken naar alternatieven voor het traditionele eigenaarschap of verhuur van woningen.
- Ter uitvoering van de Woondeal zuidelijke Randstad heeft de gemeente:
- Het planaanbod (middel)lange termijn (>2025) aanvullen; keuzes over nieuwe verstedelijkingslocaties om ook op termijn voor een stabiele bouwstroom te kunnen zorgen.
- Een pilot flexwonen starten waarvoor het rijk een bijdrage van maximaal € 0,3 mln. vrijmaakt. Er is een oplossing gecreëerd waar zowel studenten als statushouders in kunnen worden gehuisvest (mogelijk aangevuld met andere doelgroepen zoals (kwetsbare) jongeren). Momenteel loopt een verkenning naar mogelijke locaties.
- De gemeente heeft diverse doelgroepgerichte aanpakken uitgerold, gericht op toevoeging van woningen voor middeninkomens, studenten, ouderen/mensen met een beperking:
- Ter uitvoering van het Actieplan Middenhuur is meer gestuurd op het opnemen van een percentage middenhuur in nieuwbouwplannen. Binnen de gemeentelijke begroting is voor deze collegeperiode € 1 mln. in 2019 oplopend naar € 2 mln. in 2021 en 2022 gereserveerd voor dit actieplan. Dit budget is ingezet ter stimulering van kwaliteitsaspecten, bijvoorbeeld het afdekken van extra investeringen door specifieke voorwaarden aan woninggrootte (grotere woningen voor gezinnen >85 m2) of huurhoogte (betaalbare huur tot 850 euro).
- Samen met Universiteiten, Hogescholen en studentenhuisvesters is gewerkt aan het realiseren van 2.000 extra studentenkamers, al dan niet in tijdelijke of mobiele varianten.
- Met de betreffende stakeholders in de stad is invulling gegeven aan het in februari 202 gesloten Langer Thuis akkoord, mede om te zorgen dat er meer geschikte woningen voor ouderen en mensen met een beperking komen.
- Aanvullend heeft de gemeente gunstige randvoorwaarden voor ontwikkelingen van burgers en bedrijven door te investeren in buitenruimte, groen, speel- en verblijfsruimtes, voorzieningen en boven- en ondergrondse infrastructuren gecreëerd. Zie hiervoor de inspanningen in andere taakvelden binnen dit programma.
- Het actieplan Goed Huren & Verhuren is in 2020 gesloten.
Faciliteren
Bij initiatieven op grond van burgers en bedrijven heeft de gemeente de ontwikkelingen gefaciliteerd.
- We hebben onze kennis over de Rotterdamse woningmarkt en woonwensen van Rotterdammers met ontwikkelende partijen, mede op grond van de nieuwe grote Omgevingstest (onderzoek naar woonwensen van Rotterdammers, als vervolg op de Grote Woontest) gedeeld.
- We hebben geselecteerde ontwikkellocaties nadrukkelijk onder de aandacht van potentiële investeerders en/of makelen tussen partijen gebracht.
- We hebben er voor gezorgd dat er bij niet-standaard initiatieven in het kader van transformatie van kantoren of zorgcomplexen, of innovatieve woonconcepten voor dat gemeentelijke processen goed lopen.
- Bouwprocedures zijn versneld door:
- zo vroeg mogelijk in het proces goede informatie te verschaffen over de toetsingskaders, regelgeving en risico’s
- door middel van vooroverleg tijdig de knelpunten in beeld te hebben en daarvoor te faciliteren
- te zorgen voor een efficiënt en duidelijk proces voor het afhandelen van vergunningaanvragen
Kaderstellen
Tot slot heeft de gemeente kaders opgesteld en heeft de gemeente op grond daarvan bij gestuurd:
- De gemeente heeft op balans in het Rotterdamse woningbestand uitgaande van de Gebiedsatlas Wonen, waarbij de uiteindelijke verdeling over de komende vier jaar van de totale nieuwbouwopgave 20% sociaal; 30% middensegment, 30% hoger segment en 20% topsegment leidend is voor de nieuwbouw (deze percentages gelden dus niet voor elk project, het gaat over het totaal van de stad en het totaal van de komende vier jaar) gestuurd.
- Het woningkwaliteitsbeleid is vernieuwd in het licht van de nieuwe Omgevingswet zodat vooraf in planontwikkeling beter gestuurd kan worden op de gewenste (woontechnische) kwaliteit van de woningen. Het monumentenbeleid is doorgezet (zie taakveld Cultureel erfgoed – Monumenten).
- Er is een ruimtelijk afwegingskader voor de groei van de stad gecreëerd, dat geïntegreerd is in de Omgevingsvisie. (Zie hiervoor ook het taakveld Ruimtelijke Ordening).
- We hebben nieuwe woningbouwlocaties voor de korte, middellange en lange termijn verkend, waarbij onder meer noodzakelijke infrastructurele aanpassingen (grond, water, wegen, energie) verkend zijn, om daarmee de mogelijke woningbouwlocaties te vergroten.
- De Rotterdamse vuistregels zijn een overzicht van het ruimtelijk beleid van de gemeente. De vuistregels voor de verschillende gebieden in de stad geven de hoofdzaken weer van het gemeentelijk beleid voor het ontwikkelen en bouwen voor verschillende gebieden in de stad en brengen regels en uitgangspunten voor beleid voor het bouwen en ontwikkelen in de betreffende gebieden samen in een handig instrument. Ze vormen daarmee een belangrijk kader voor overzicht van de gemeentelijke houding ten aanzien van voorstellen voor concrete nieuwe ontwikkelingen in aanvulling op de reguliere bouwregels, zoals het bestemmingsplan en het Bouwbesluit. Aan de laatste twee moeten plannen voldoen.
- De regels voor Goed Verhuurderschap en het beleid voor de verhuurdervergunning bieden kaders voor het goed verhuren van woonruimte. Beide zijn in 2020 vastgesteld.
Woningvoorraad met toekomstwaarde
- De gemeente heeft bij de bouw van nieuwe woningen en de renovatie van bestaande woningen opdrachtgevende en ontwikkelende partijen gestimuleerd en gefaciliteerd om de volgende kwaliteitsvereisten te realiseren (een verder invulling hiervan is beschreven onder het taak\veld Milieubeheer):
- De nieuwe energie-eisen en nieuwe energie-infrastructuur (energiezuinig, aardgasvrij en eigen opwek en opslag, buurtbatterijen, warmtenet 3.0, smart grids).
- Klimaatadaptatie-eisen en duurzame waterinfrastructuur (watergebruik, wateropvang, groene daken, ontsteende omgeving, riool).
- mobiliteit (aanbieden van schone deelconcepten inclusief fietsvoorzieningen en ligging nabij OV verbindingen).
- circulariteit (gebouwd met duurzame en te recyclen materialen, architectuur ingericht op meervoudig gebruik).
- digitale infrastructuur (snel internet, hoogwaardige wifi).
- De gemeente heeft afspraken met verhuurders gemaakt, m.n. woningcorporaties om ervoor te zorgen dat 5.000 goedkope woningen met een grondige opknapbeurt worden verbeterd en toegevoegd aan het sociale euro segment.
- De gemeente heeft op diverse aanpakken samengevoegd en om te komen tot een gedifferentieerde woningvoorraad. Hiervoor is onder andere een subsidieregeling voor particulieren beschikbaar in de focuswijken NPRZ gesteld.
- De gemeente heeft de aanpak van de bestaande (particuliere) voorraad doorgezet. Centraal stond de stimulerende aanpak om gedrag te beïnvloeden en hebben we eigenaren aangesproken op de eigen verantwoordelijkheid. Onderdeel daarvan was de doorontwikkeling van de aanpak van de eigen huis coach met bijbehorende kunde en competenties én blijvende inzet op een goede voorlichting zodat duidelijk is welke toetsingskaders, regelgeving en risico’s aan de orde zijn.
- De gemeente heeft de funderingsaanpak doorgezet. We geëxperimenteerd met digitale monitoring in funderingsrisicogebieden, voeren wijkgerichte aanpakken ten behoeve van funderingsonderzoek uit en hebben funderingsherstel aangejaagd met procesbegeleiding en inzet van het landelijk fonds funderingsherstel. Daarnaast hebben we het funderingsloket bemenst.
- De gemeente heeft de aanpak van asbestdaken doorgezet met behulp van het Asbestdakenloket.
- De gemeente heeft met het toepassen van Resilience scans gewerkt op belangrijke projecten voortdurend aan de weerbaarheid en veerkracht van de mensen, de ecosystemen, de organisaties, de sociaaleconomische en fysieke systemen die samen de stad maken.
Basis op orde
In dit verband zijn nadrukkelijk ook acties binnen andere taakvelden van belang, in het bijzonder Volksgezondheid en zorg en Maatschappelijke ondersteuning. Denk aan het voorgenomen actieplan Openbare Geestelijke Gezondheidszorg (OGGZ) en het masterplan Rotterdam ouder en wijzer en Langer thuis akkoord. Op het gebied van wonen zijn de volgende doelstellingen expliciet verwoord:
Woongenot van alledag
- Herijking van de verordening Woonruimtebemiddeling, met daarin de urgentieregeling en voorrangsregelingen in geval van schaarste aan bepaalde woonruimte voor bepaalde doelgroepen Woonoverlast tegengaan door de Wet aanpak woonoverlast (initiatiefwet Tellegen) toe te passen, mede via het Actieplan Woonoverlast.
- Implementatie van de aanpak volgend uit het project (Ver)huren in Carnisse, gericht op het verbeteren van goed verhuurderschap en tegengaan van misstanden op de huurmarkt.
- Skaeve Huse, als tijdelijke woonvorm voor mensen die door hun gedrag ernstige overlast in de woonwijken veroorzaken, voortzetten en de huidige locatie uitbreiden.
- De gemeente blijft, in samenwerking met het Openbaar Ministerie, misstanden rond kraken, waarbij eigenaren en omwonenden gedupeerd worden, streng handhaven. Het doel is om zo snel mogelijk tot ontruiming over te gaan.
- Toepassing van het afwegingskader voor de artikelen 8, 9 en 10 van de Wet Bijzondere Maatregelen Grootstedelijke Problematiek (‘Rotterdamwet’) op straatniveau start begin 2020. Over de resultaten van de analyse op straatniveau en een (nieuwe) aanvraag gebiedsaanwijzing voor artikel 9 en 10 van de Rotterdamwet wordt in de 2e helft van 2020 besloten. Conform het coalitieakkoord vindt geen nieuwe aanvraag meer plaats voor artikel 8 van de Rotterdamwet.
Bijzondere doelgroepen en kwetsbare personen
- Implementatie van het geactualiseerde convenant HBD (huisvesting bijzondere doelgroepen) en zoneringskader
Ouderen
- Uitrol van het Langer Thuis-akkoord. Doel is te komen tot voldoende, geschikte en nieuwe woonvormen voor ouderen en mensen met een beperking, vooral in die wijken waar een tekort is. Belangrijk hierin zijn innovatieve woonzorgcombinaties die prettig langer thuis wonen mogelijk maken. Hierbij houden we nadrukkelijk rekening met roze ouderen en culturele achtergronden.
|
Effectindicatoren |
|
2018 |
2019 |
2020 |
2021 |
2022 |
2023 |
|
Collegetarget 12: Binnen 4 jaar start bouw van 18.000 woningen* |
Streef-waarde
|
4.500 |
9.000 |
13.500 |
18.000 |
|
|
|
Realisatie |
4.549 |
7.280 |
10.383 |
|
|
|
|
|
Transformatie van 180.000 m2 kantoren |
Streef-waarde |
45.000 |
90.000 |
135.000 |
180.000 |
|
|
|
Realisatie |
45.000 |
102.000 |
160.000 |
|
|
|
|
|
Ten minste 15.000 bestaande woningen zijn verduurzaamd, waarvan 10.000 aardgas vrij of daarop voorbereid** |
Streef-waarde |
|
1.750 |
5.500 |
9.750 |
15.000 |
|
|
Realisatie
|
|
5.748 |
n.n.b.**** |
|
|
|
|
|
* Streefwaarde binnen 4 jaar start bouw van 18.000 nieuwe woningen, gemiddeld 4.500 start bouw woningen per jaar realiseren. |
|||||||
|
** opgave verdeeld over 4 jaar |
|||||||
|
*** Start woningbouw per 1 januari 2021 |
|||||||
|
****Het totaalcijfer voor deze effectindicator is nog niet bekend. Dit betekent echter niet dat er nog geen woningen verduurzaamd zijn en/of aardgasvrij gemaakt. Er worden volop stappen gezet met de verduurzaming en het aardgasvrij maken van woningen, bijvoorbeeld via de verschillende gebiedsaanpakken. Aan deze target wordt gewerkt in samenwerking met verschillende partners en organisaties in de stad en er zal z.s.m. over gerapporteerd worden. De rapportage over deze cijfers zal eens per jaar plaatsvinden, in lijn met de rapportage over de Prestatieafspraken met de woningcorporaties. |
|||||||
|
Prestatie indicatoren
|
|
2018 |
2019 |
2020 |
2021 |
2022 |
2023 |
|
2.000 studentenkamers (al dan niet tijdelijk of mobiel)
|
Streef-waarde |
|
500 |
1.000 |
1.500 |
2.000 |
|
|
Realisatie |
583 |
1.113 |
1.344 |
|
|
|
|
|
NPRZ: Steigers op Zuid (SoZ); Basiskwaliteit woningen (aantal woningen) |
Streef-waarde |
|
750 |
1.500 |
2.250 |
3.000 |
|
|
Realisatie |
|
780 |
1.176
|
|
|
|
|
|
Vergunningverlening op grond van omgevingsrecht: aanvragen in behandeling genomen. |
Streef-waarde |
|
2.400 |
4.800 |
7.200 |
9.600 |
|
|
Realisatie
|
|
2.723 |
4.981 |
|
|
|
|
|
Wijkgerichte aanpak funderingsproblematiek (aantal woningen) |
Streef-waarde |
|
1.500 |
3.000 |
4.500 |
6.000 |
|
|
Realisatie |
|
2.750 |
7.750 |
|
|
|
Wat heeft het gekost?
| Overzicht van baten en lasten Wonen en bouwen | Oorspr. Begroting 2020 | Bijgestelde Begroting 2020 | Realisatie 2020 | Afwijking | |
|---|---|---|---|---|---|
| Baten exclusief reserves | 35.394 | 50.287 | 64.862 | 14.574 |
|
| Bijdragen rijk en medeoverheden | 2.997 | 11.282 | 12.951 | 1.669 | |
| Financieringsbaten | 0 | 0 | 172 | 172 | |
| Overige opbrengsten derden | 32.397 | 39.006 | 50.207 | 11.202 | |
| Overige baten | 0 | 0 | 1.531 | 1.531 | |
| Lasten exclusief reserves | 119.003 | 129.085 | 132.050 | 2.966 |
|
| Apparaatslasten | 91.114 | 97.786 | 99.343 | 1.557 | |
| Inhuur | 11.314 | 18.638 | 19.402 | 764 | |
| Overige apparaatslasten | 2.120 | 1.881 | 1.446 | -435 | |
| Personeel | 77.680 | 77.267 | 78.495 | 1.228 | |
| Intern resultaat | -26.299 | -30.874 | -26.997 | 3.877 | |
| Intern resultaat | -26.299 | -30.874 | -26.997 | 3.877 | |
| Programmalasten | 54.189 | 62.173 | 59.704 | -2.469 | |
| Financieringslasten | 0 | 0 | 0 | 0 | |
| Inkopen en uitbestede werkzaamheden | 46.259 | 52.332 | 48.026 | -4.306 | |
| Kapitaallasten | 3.437 | 2.945 | 2.901 | -44 | |
| Overige programmalasten | 0 | 350 | -216 | -566 | |
| Subsidies en inkomensoverdrachten | 4.493 | 6.546 | 8.993 | 2.448 | |
| Saldo voor vpb en reserveringen | -83.610 | -78.797 | -67.189 | 11.609 | |
| Saldo voor reserveringen | -83.610 | -78.797 | -67.189 | 11.609 | |
| Reserves | 34.845 | 47.987 | 40.447 | -7.540 |
|
| Onttrekking reserves | 59.845 | 53.887 | 46.347 | -7.540 | |
| Toevoeging reserves | 25.000 | 8.500 | 8.500 | 0 | |
| Vrijval reserves | 0 | 2.600 | 2.600 | 0 | |
| Saldo | -48.765 | -30.810 | -26.742 | 4.069 |
Overzicht afwijkingen
| Overzicht afwijkingen | Afwijking baten | Afwijking lasten | Afwijking reserves | Afwijking saldo |
|---|---|---|---|---|
| 1. WABO-leges | 8.798 | 0 | 0 | 8.798 |
| 2. Meer bijdragen buitenruimteprojecten | 4.103 | 4.103 | 0 | 0 |
| 3. Meer anterieure overeenkomsten | 1.337 | 1.337 | 0 | 0 |
| 4. Extra inzet op diverse beleidsvelden | 0 | 2.465 | 0 | -2.465 |
| 5. Mindere declarabele uren | 0 | 2.169 | 0 | -2.169 |
| 6. BBV-aanpassing overhead | 0 | 382 | 0 | -382 |
| 7. Actieplan Goed huren en Verhuren | 0 | -1.352 | 0 | 1.352 |
| 8. Funderingsherstel | 0 | -673 | 0 | 673 |
| 9. Bestemmingsreserve Gebiedsontwikkeling (GO) | 0 | -6.086 | -6.086 | 0 |
| 10. Bestemmingsreserve Nationaal Programma Rotterdam Zuid (NPRZ) | 0 | 847 | 847 | 0 |
| 11. Bestemmingsreserve Investeringsfonds Rotterdam (IFR) | 0 | -1.707 | -1.707 | 0 |
| 12. Diverse afwijkingen op overige reserves | 0 | -594 | -594 | 0 |
| 13. Diverse afwijkingen | 336 | 2.075 | 0 | -1.739 |
| Totaal afwijkingen | 14.574 | 2.966 | -7.540 | 4.069 |
Toelichting overzicht afwijkingen
1. WABO-leges
De gerealiseerde baten voor de leges Wet Algemene Bepalingen Omgevingsrecht zijn € 8,8 mln hoger dan begroot. De belangrijkste reden voor dit resultaat zijn de inkomsten voor aanvragen, die eind 2020 zijn ingediend. Het betreft grote tot zeer grote bouwplannen, met een hoge tot zeer hoge bouwsom (legesschijven 5 en 6). Een wijziging van het Bouwbesluit, die is ingegaan op 1 januari 2021 en waarin een verzwaring van de energieprestatienormen (BENG) is opgenomen, heeft mede bijgedragen aan het toenemende aantal aanvragen en de hogere legesopbrengsten. Deze toename zal voor de komende jaren leiden tot extra benodigde capaciteit en behandelkosten. Om dit te bekostigen wordt een bestemmingsvoorstel van € 6,9 mln ingediend.
2. Meer bijdragen buitenruimteprojecten
In 2020 heeft de MRDH een bijdrage toegekend voor de keerlus Posthumalaan van € 3,6 mln. Hier was in de begroting geen rekening mee gehouden. Een groot deel van de werkzaamheden heeft in 2020 plaatsgevonden, waardoor € 3,1 mln ten gunste van deze subsidie is verantwoord. Daarnaast heeft de stichting Droom en Daad € 1 mln bijgedragen aan de aanpak van het park bij de Euromast, wat niet in de begroting was opgenomen.
3. Meer anterieure overeenkomsten
In 2020 zijn meer anterieure overeenkomsten afgesloten dan begroot. Daardoor zijn de inkomsten € 1,3 mln hoger.
4. Extra inzet op diverse beleidsvelden
De overschrijding wordt veroorzaakt door meer inzet op diverse beleidsvelden. Zo is een toename ontstaan van het aantal WOB verzoeken. Vanwege de complexiteit en omvang van de projecten waarvoor de verzoeken zijn ingediend, kost de afhandeling veel tijd. Ook het dossier Warmtebedrijf heeft meer inzet gekend dan verwacht. Daarnaast hebben als gevolg van Corona de nodige extra werkzaamheden plaatsgevonden die niet waren voorzien. Verder is vanuit communicatie meer inzet gepleegd op de beleidsvelden Wonen en Mobiliteit.
5. Minder declarabele uren
Er was sprake van een verminderde beschikbaarheid van het vaste personeel als gevolg van de coronacrisis. Verder is er gedurende het jaar voor gekozen om algemene werkzaamheden te verrichten ten behoeve van geheel Stadsontwikkeling welke niet worden gedeclareerd.
6. BBV-aanpassing overhead
Voor € 382 wordt de afwijking veroorzaakt door een correctie op grond van verslaggevingsvoorschriften. Deze correctie betreft aan projecten toegerekende apparaatslasten. Bij het taakveld Activering overhead is meer te lezen over deze correctie.
7. Actieplan Goed huren en Verhuren
Voor het opstellen en uitvoeren van het actieplan Goed Huren en Verhuren zijn voor de jaren 2020 en 2021 middelen beschikbaar gesteld. In het actieplan zijn acties opgenomen om misstanden op de particuliere woningverhuurmarkt tegen te gaan en de leefbaarheid te verbeteren. Kern van het plan is dat de gemeente optreedt als marktmeester op de particuliere woningverhuurmarkt. Voor 2020 is er een onderbesteding van € 1,4 mln wat met name is veroorzaakt door krapte op de arbeidsmarkt en de tijdsspanne voor het opstellen en uitvoeren van het actieplan in 2020.
8. Funderingsherstel
Van het beschikbare budget voor het funderingsherstel resteert in 2020 € 673 over doordat er minder subsidies zijn aangevraagd. Het betreft meerjarige wijkgerichte participatietrajecten van gesubsidieerd funderingsonderzoek en procesbegeleiding per woonblok funderingsherstel met inzet van het landelijke Fonds Duurzaam Funderingsherstel. Voor 2021 zijn er verplichtingen en toezeggingen gedaan aan burgers waarvoor dit overschot moet worden aangewend. In dit kader is een bestemmingsvoorstel ingediend.
9. Bestemmingsreserve Gebiedsontwikkeling (GO)
In 2020 is € 6,1 mln minder onttrokken dan begroot. De belangrijkste afwijkingen ten opzichte van de begroting zijn:
- Bij de aanpak van de Particuliere Voorraad zijn er minder subsidies vastgesteld dan verwacht. Tevens hebben meerdere particulieren geen gebruik gemaakt van de begrote subsidies. Hierdoor is er € 516 minder onttrokken dan verwacht.
- Doordat het afgeven van de accountantsverklaring is vertraagd, was het niet meer mogelijk om het project Buitenruimte Staringbuurt in 2020 definitief af te sluiten en hierdoor is het begrote bedrag van € 600k niet onttrokken.
- Bij de herinrichting van Hofplein 19-20 is de planning van de uitvoering verschoven van september 2020 naar januari 2021. De lasten van € 2,0 mln en bijbehorende onttrekking verschuiven hierdoor naar 2021.
- Door een bijdrage van Stichting Droom en Daad voor Het Park is er € 465 minder onttrokken aan de reserve.
- In 2020 is voor de vergroening Eiland van Brienenoord € 594 minder onttrokken. De uitgaven 2020 hadden voornamelijk betrekking op de aanleg van een brug en werkzaamheden die uit de bijdrage van Rijkswaterstaat zijn betaald. De uitgaven voor vergroening en de onttrekking aan de reserve zijn verschoven naar 2021.
In de factsheets van de bestemmingsreserve Gebiedsontwikkeling zijn uitgebreide toelichtingen op alle afwijkingen terug te vinden.
10. Bestemmingsreserve Nationaal Programma Rotterdam Zuid (NPRZ)
In 2020 is € 0,8 mln meer onttrokken dan begroot. De belangrijkste afwijkingen ten opzichte van de begroting zijn:
- Vanuit de reserve NPRZ is een subsidie toegekend aan Woonstad voor Mijnkintbuurt blok 1+2 en voor Mijnkintbuurt blok 3. Dit was niet opgenomen in de begroting van 2020.
- Er is een subsidie toegekend voor Stichting Wijkverbetering vanuit de reserve NPRZ. Een deel van die subsidie heeft betrekking op werkzaamheden in 2020. Dat was niet opgenomen in de begroting.
- Tegenover deze extra subsidie uitgaven zijn voor Steigers op Zuid en voor het Samenvoegen van Woningen juist minder subsidies verleend dan verwacht.
- Bovendien zijn de kosten voor de Valkeniersbuurt in 2020 lager uitgevallen door een meevaller op de aanneemsom en doordat betaling van nadeelcompensatie is doorgeschoven naar 2021.
In de factsheets van de bestemmingsreserve NPRZ zijn uitgebreide toelichtingen op alle afwijkingen terug te vinden.
11. Bestemmingsreserve Investeringsfonds Rotterdam (IFR)
In 2020 is € 1,7 mln minder onttrokken dan begroot. De belangrijkste afwijkingen ten opzichte van de begroting zijn:
- Vanuit het programma Bestaande Voorraad zijn minder subsidies verstrekt dan verwacht (€ 770). In 2021 zal de reserve worden afgewikkeld.
- Bij Merwe-Vierhavens zijn de lasten en daarmee de onttrekking aan de reserve € 620 lager dan begroot. De werkzaamheden aan de Keileweg zijn later gestart door omdat de voorbereiding meer tijd kostte en door vertraging in de uitvoering. De vertraging bij het bestemmingsplan met betrekking tot de geluidsonderzoeken levert vertraging bij de projecten op. Ook de uitbraak van Covid-19 virus heeft voor enige vertraging gezorgd in de uitvoering.
- Bij de buitenruimte EMC zijn de lasten, en daarmee de onttrekking aan de reserve, € 466 lager dan begroot omdat met name de bewegwijzering in tegenstelling tot de verwachting nog niet volledig is uitgevoerd en verrekend.
- Voor Hart van Zuid zijn abusievelijk teveel kosten onttrokken (- € 784). Het teveel onttrokken bedrag dient weer toegevoegd te worden aan de reserve, zodat aan alle (toekomstige) contractuele verplichtingen kan worden voldaan. Een bestemmingsvoorstel is hiervoor ingediend.
-
Middels een anterieure overeenkomst is vastgelegd dat de gemeente de opbrengsten van de grondtransacties rondom de Boompjes 60-68 zal aanwenden voor het aanpassen en herinrichten van het openbaar gebied. In verband met deze afspraken dienen de middelen (€ 245) toegevoegd te worden aan de reserve Rotterdamse Investeringsmotor.
In de factsheets van de bestemmingsreserve Investeringsfonds Rotterdam zijn uitgebreide toelichtingen op alle afwijkingen terug te vinden.
12. Diverse afwijkingen op overige reserves
In 2020 is € 594 minder onttrokken dan begroot op overige reserves. De belangrijkste afwijkingen ten opzichte van de begroting zijn:
- Programma Pilot Flexibele Opvang: in totaal € 284 lagere lasten en lagere onttrekkingen.
- Als gevolg van Coronamaatregelen zijn een aantal werkzaamheden ten laste van de bestemmingsreserve Mooi Mooier Middelland doorgeschoven naar 2021. Uitgaven in 2020 waren daarom € 236 lager.
- De uitgaven voor de bestemmingsreserve Duurzaamheid gebieden waren € 46 lager, aangezien de bijdrage voor de vergroening van Waterfront en Arie den Arendplein is verschoven naar 2021.
- De uitgaven voor de bestemmingsreserve Investeringen Rozenburg vielen € 15 lager uit, aangezien herinrichting parkeerplek Pothof is gekoppeld aan werkzaamheden elders op De Pothof, waardoor de realisatie pas kan plaatsvinden in het eerste halfjaar van 2021.
- De uitgaven voor bestemmingsreserve taakmutaties vielen € 13 lager uit, omdat voor Cultureel erfgoed meer kosten vanuit een subsidiebijdrage betaald werden.
13. Diverse afwijkingen
Op diverse budgetten zijn kleinere afwijkingen op te merken op saldo-niveau, die leiden tot een nadeel van - € 1,7 mln.
Beleidskaders, beleidsmonitoren en wet- en regelgeving
- Actieplan Woonoverlast 2015-2019
- Actualisatie ontwikkelingsvisie Lijnbaan
- Rotterdam Architectuurstad
- Atelier en Broedplaatsenbeleid 2017-2021
- Atlas Stedelijke Havens - De havens in kaart
- Beleidskader verkoop huurwoningen
- Beleidsplan Naleving Omgevingsrecht
- Binnenstad als City Lounge - Binnenstadplan 2008-2020
- Bouwverordening 2010
- De Nieuwe Transformatie Aanpak kantoren Rotterdam 2016-2020
- De Nieuwe Transformatie Aanpak winkels Rotterdam 2016-2020
- Rivieroevers Rotterdam Resultaten 2014-2018 en vooruitblik
- Rivieroevers Rotterdam Uitvoeringsprogramma 2019-2022
- Toekomstperspectief binnenstedelijke Nieuwe Maas
- Toekomstperspectief binnenstedelijke Rotte
- Uitvoeringsplan Energietransitie 2019-2020
- Beleidskader detailhandel Rotterdam 2017
- Gebiedsvisie Hoboken 2030
- Gebiedsvisie Hoek van Holland 2011-2020
- Gebiedsvisie Nieuw Kralingen
- Gebiedsvisie Rotterdam Central District
- Gebiedsvisie Stadionpark
- Grondprijsbeleid 2013
- Handboek Rotterdamse Stijl
- Hoogbouwvisie 2011
- Horecanota Rotterdam 2017-2021
- Hotelkader
- Integraal Huisvestingsplan Onderwijs 2015-2019 Rotterdam
- Kader Stedelijke Ontwikkeling
- Kadernota grondbeleid 2003
- Meerjarenplan Bouw en Woningtoezicht 2018-2021
- Natuurkaart Rotterdam
- NPRZ Uitvoeringsplannen
- Plintenstrategie: Binnenstad op ooghoogte
- Programma Funderingsaanpak
- Programma Kansrijke Wijken
- Programma Langer Thuis
- Programma Rivieroevers
- Roadmap Next Economy
- Rotterdam Kaart van de Stad - Verkenning ontwikkelkansen lange termijn
- Stadsvisie
- Havenvisie
- Steigers op Zuid
- Resilient Rotterdam
- Structuurvisie Hart van Zuid
- Structuurvisie Stadshavens
- Vastgoed, katalysator voor ontwikkeling (meerjarenperspectief Rotterdams vastgoed)
- Verhaal van de stad
- Verordening voorzieningen huisvesting onderwijs Rotterdam 2015
- Visie en strategie Rotterdam Makers District
- Visie Werklocaties Rotterdam 2030
- Woonvisie 2030
- Thuis in Rotterdam – Addendum woonvisie Rotterdam 2030
- Actieplan Middenhuur
- Werkprogramma NPRZ Wonen 2019 -2022
Omschrijving taakveld
Rotterdam groeit. Goed wonen zorgt voor een stabiele (thuis)basis in een dynamische stad en vergroot daarmee de kans dat Rotterdammers actief en gezond opgroeien, leren, participeren in de samenleving en economie en zichzelf ontwikkelen onder veranderende omstandigheden. De gemeente faciliteert uiteenlopende woonwensen binnen de stadsgrenzen waardoor iedereen die iets voor Rotterdam kan betekenen (en andersom) een plek kan vinden en het voor bedrijven ook aantrekkelijk is zich hier te vestigen vanwege de aanwezige talenten en capaciteiten. De groei van de stad, samen met bijvoorbeeld de nieuwe economie, energietransitie en klimaatverandering brengen ook allerlei risico’s met zich mee. Rotterdam ziet juist kansen in deze dynamiek en werkt aan een positieve vertaling daarvan. Tegelijkertijd werkt de gemeente daarmee aan de weerbaarheid en de veerkracht (resilience) van de stad.
Huidige en nieuwe Rotterdammers kunnen in de komende vier jaar in onze stad nog beter een huis passend bij hun wensen en mogelijkheden vinden, in een prettige, veilige en groene woonomgeving. De gemeente pakt door op de ambities van de Woonvisie 2030, maar beseft dat de stad harder moet groeien qua woningaantallen en versneld moet verduurzamen en inspelen op andere transities (klimaat, mobiliteit, circulair bouwen, digitalisering) om ook in de toekomst een aantrekkelijke én resilient (veerkrachtig en toekomstbestendige) woonstad te kunnen blijven. Deze versnelling op de uitvoering van ambities is vastgelegd in het Addendum op de Woonvisie 2030.
Tegelijkertijd ligt er een opgave om te zorgen dat de basis op orde blijft in de bestaande woningvoorraad. Groepen woningzoekenden die nu tussen wal en schip dreigen te vallen en/of een maatschappelijke meerwaarde hebben, worden door de gemeente extra ondersteund in hun zoektocht naar een woning. Met als inzet het wonen voor Rotterdammers zo veel mogelijk betaalbaar, toegankelijk en overlastvrij te maken en houden.
Belangrijke ontwikkelingen die effect hebben op het wonen en bouwen, waarvan de aard en omvang van het effect nog lang niet allemaal duidelijk zijn:
- Demografische ontwikkelingen zoals de ontwikkelingen in de huishoudensamenstelling, levensverwachting en migratie.
- Nationale energietransitie en de vertaling daarvan naar Rotterdam. Een woning verhoogt haar toekomstwaarde (en daarmee ook WOZ-waarde) door volledig te zijn aangepast op schone energie
- voortdurende klimaatveranderingen zodat woningen anders ingesteld moeten zijn op wateroverlast, waterschaarste en hittestress
- stedelijke mobiliteitstransitie, waarbij ingezet wordt op schone deelconcepten voor modaliteiten en meer ruimte voor fietsen, OV en lopen in de directe woonomgeving wordt geboden
- nationale en internationale ontwikkelingen ten aanzien van financiering van wonen zoals ontwikkelingen rondom het hypothecaire stelsel, de ontwikkeling van de rentestanden en de huurtoeslag en het landelijk fonds Duurzaam Funderingsherstel
- landelijke ontwikkelingen ten aanzien van wetgeving zoals de evaluatie van de Woningwet, de komst van de Omgevingswet en eventuele veranderingen in de Wet maatschappelijke ondersteuning
- landelijke subsidieregelingen en deals met het rijk ten aanzien van respectievelijk verduurzaming en het Nationaal Programma Rotterdam Zuid (NPRZ)
- ontwikkelingen in de corporatiesector zoals fusies en saneringstrajecten
- ontwikkelingen en afspraken rond wonen op bovenlokaal niveau zoals de regionale woningmarktafspraken in de regio Rotterdam en op Zuidvleugelniveau de afspraken in het kader van de Verstedelijkingsalliantie
- ontwikkelingen in de markt (bijvoorbeeld prijspeil bouwmaterialen)
Strategische opgaven gebiedsontwikkelingen
Een aantal programma’s en gebiedsontwikkelingen in Rotterdam heeft belangrijke betekenis voor de sociaaleconomische ontwikkeling van de stad. In deze ontwikkelingen wordt (in samenhang met andere beleidsambities) een belangrijke bijdrage aan de woningbouwopgave van de korte, middellange en lange termijn geleverd. Het betreft de navolgende ontwikkelingen.
Merwe4Havens
In 2020 is er gewerkt aan een verdere ontwikkeling aan het Merwe-Vierhavengebied, de plek voor innovatieve maakindustrie. De eerste inrichtingsplannen in de buitenruimte krijgen zowel projectmatig als fysiek gestalte. Verder is -en wordt er, parallel aan de bestemmingsplanprocedure, voor Merwe4havens bestudeerd wat de reikwijdte is van de ontwikkelmogelijkheden in de diverse deelgebieden. Mede op basis van de uitkomsten van de MER, en met name het onderdeel geluid wordt er gewerkt aan een strategie voor de Merwehavens, alsmede het Marconikwartier en Keilekwartier, met als doel woningbouwontwikkelingen mogelijk te maken en verder te concretiseren.
Stadionpark (incl. Feyenoord City)
Stadionpark is een grote gebiedsontwikkeling op Rotterdam Zuid, waar wonen, sporten en beleven samenkomt. Op de Sportcampus is de herschikking van de sportvelden en nieuwe accommodaties gereed. Vlak voor het zomerreces is het stedenbouwkundig ontwerp voor woningen en onderwijs in de noordoosthoek van de Sportcampus door het college vastgesteld en in oktober is de herziening van de GREX vastgesteld. De herinrichting van Park de Twee Heuvels is vrijwel afgerond en de tender voor de woningbouw heeft een bijzonder winnend ontwerp opgeleverd. Start bouw van de parkvilla’s zal aanvangen in 2021. Afgelopen juli is gestart met bouwrijp maken van de GAMMA/P+R locatie op de Noorderhelling en inmiddels is de eerste paal geslagen. In dezelfde maand is het eerste binnenstedelijke FastNed snellaadstation op het Zuiddiepje geopend. Ook onderdelen van het recreatieve rondje Stadionpark, te weten op de Sportcampus Zuid en de Veranda zijn gereed.
Het planproces voor de stadionontwikkeling en gebiedsontwikkeling Feyenoord City is in volle gang. De gebiedsontwikkeling is vastgelegd in het Masterplan Feyenoord City dat in november 2019 door de Gemeenteraad is vastgesteld. Het bestemmingsplan is op 17 december door de gemeenteraad vastgesteld en inmiddels opengesteld voor beroep bij de Raad van State. De gebiedsontwikkeling ligt goed op schema. Voor alle deelontwikkelingen worden Nota’s van Uitgangspunten vastgelegd die kaderstellend zijn voor de ontwikkelaars. Ook aan het Plan Openbare Ruimte is hard gewerkt en in een vergevorderd stadium. In december is de financiering van de gebiedsontwikkeling rondgekomen. Daarmee kon de stichting belangrijke stappen zetten om bedrijven en vastgoed aan te kopen en te verplaatsen. Het ontwerp voor het Nieuwe stadion en aangrenzende openbare gebied vordert volgens planning. De aanvraag voor de omgevingsvergunning is gedaan en inmiddels verleend. Het proces om de plannen voor Feyenoord City te toetsen aan de door de raad opgestelde voorwaarden, zoals vastgelegd in de Position Paper, is in oktober gestart en verloopt voorspoedig. De Corona crisis legt een extra druk op de ontwikkeling van het project. De stichting had meer moeite om de financiering rond te krijgen omdat banken ook last hadden van de crisis en het stadion heeft alle zeilen moeten bijzetten om de plankosten te kunnen financieren terwijl de inkomsten volledig wegvielen omdat er geen publiek meer toegelaten mocht worden. Ook compliceerde de Coronamaatregelen de participatie. Toch is het gelukt om het project op koers te houden. Eind 2021 start de bouw van de eerste locatie en de planvorming van het stadion ligt nog steeds op schema om in 2025 de eerste voetbalwedstrijd te faciliteren.
Hart van Zuid
De gebiedsontwikkeling Hart van Zuid (HvZ) heeft als doel het nieuwe centrum voor Rotterdam Zuid te realiseren. HvZ bestaat uit een integraal programma dat moet leiden tot economische en sociale verbetering, het verbeteren van verblijfsklimaat, -duur en comfort, verhogen van werkgelegenheid, borgen van goede vervoersverbindingen, borgen van duurzaamheid en verbeteren van veiligheid. In 2020 zijn zowel het nieuwe Theater Zuidplein & de Bibliotheek en het nieuwe Rotterdam Ahoy Convention Centre opgeleverd. Er is gestart met de bouw van de woningen Zuiderparkhof en de contracten zijn getekend voor de Leisureplot waarop een hotel, een parkeergarage en een bioscoop gerealiseerd gaan worden. Tevens is de verplaatsing in volle gang van het busstation en de voorbereiding van de uitbreiding van het winkelcentrum Zuidplein met een parkeergarage, twee supermarkten en een restaurant.
De openbare ruimte inclusief het vervangen van het riool wordt fasegewijs aangepakt en volgt zo de bouw.
Nationaal Programma Rotterdam Zuid (NPRZ): pijler Wonen
Voor de grondige aanpak van de particuliere voorraad is in 2020 een plan ingediend tot de vestiging van een wet voorkeursrecht gemeenten van woningen binnen een gebied van 342 woningen in de Fazantstraat. Instemming door de gemeenteraad moet nog plaatsvinden. Binnen dit gebied worden woningen aangekocht en getransformeerd en zal met de buurt gesproken worden over de toekomst van de buurt.
Tevens is besloten tot samenwerking met Stichting Wijkverbetering Rotterdam Zuid om woningen te verbeteren en is met Woonbron overeenstemming bereikt voor een aanpak waarin zij in de Eilandenbuurt particuliere woningen aankopen met als doel deze en de bijbehorende Vve’s te verbeteren. Rondom verbetering van woonmilieus zijn meerdere woningen en winkels aangekocht om het plan “Hand in Hand voor de Boulevard Zuid” vooruit te brengen. Enkele daarvan hebben een verbeterde uitstraling gekregen waardoor de eerste resultaten zichtbaar zijn geworden. In de buitenruimte is in 2020 tevens de oversteekbaarheid van de Pleinweg verbeterd en de Polderlaan en het Grondherenplein vergroend.
Duurzame gebiedsaanpak
We zijn in vijf wijken aan de slag gegaan om te leren wat er nodig is om bestaande wijken van het aardgas af te halen. Via een gebiedsaanpak maken we werk met werk en beperken we de overlast. We starten in Groot-IJsselmonde (Heindijk/Reyeroord), Pendrecht, Rozenburg, Prinsenland-Het Lage Land en Bospolder-Tussendijken. In 2020 tekende ruim 70% van de gebouweigenaren in Heindijk een intentieverklaring om over te stappen op stadsverwarming. Daarnaast is in Bospolder-Tussendijken een gebiedsovereenkomst gesloten om 1500 woningen en 7 gemeentelijke panden van het aardgas af te halen.
In veertien verkenningen onderzoeken we welke wijken in aanmerking komen om voor 2030 een nieuwe gebiedsaanpak te starten. Op basis van de uitkomsten van de verkenningen en de ervaringen uit de gebiedsaanpakken stelt de gemeente in 2021 een Transitievisie Warmte op. Daarin geven we aan in welke wijken voor 2030 een nieuwe gebiedsaanpak start.
Concrete maatregelen waar we op korte termijn mee aan de slag gaan zijn de inzet van energievouchers en energiecoaches en het verbeteren van het gemeentelijke Duurzaamheidsloket. Ook maken we prestatieafspraken met de woningbouwcorporaties over de verduurzaming van hun woningen. En via VVE010 ondersteunen we VvE's bij de verduurzaming van woningen.
Korte termijn ontwikkelingen woningbouw
Voorbeelden van actuele ontwikkelingen die direct bijdragen aan de groei van de woningvoorraad en aantrekkelijke woonmilieus zijn Park16Hoven, Nesselande, Lloydkwartier, Parkstad en de Binnenstad als city-lounge. Hier blijft de gemeente de marktpartijen en particuliere initiatiefnemers faciliteren en uitdagen naar de opgave te kijken vanuit een uitgekiende, lange termijnvisie.
De bouwopgave wordt steeds zichtbaarder in de stad, op tal van plekken, waaronder op Katendrecht, de Binnenstad, Parkstad, het Motorstraatgebied en nabij de Coolhaven, zijn volop bouwactiviteiten aan de gang.
Ook wordt volop ingezet op het in ontwikkeling nemen van nieuwe bouwlocaties, het vermarkten van gemeentelijke bouwlocaties en het ruimte geven aan marktinitiatieven.