Openbaar groen en (openlucht) recreatie - Landschap
Beleidskaders, -monitors en wetgevingEen aantrekkelijke en leefbare stad voor iedereen, nu en in de toekomst.
Meer gezonde Rotterdammers die bewegen, spelen, sporten, ontmoeten, ontspannen en recreëren.
Een investering in de doorontwikkeling van de klimaat adaptieve deltastad.
Voortgang 2020
Ga naar vorig P&C-documentAls gevolg van het coronavirus zijn mensen veel thuis. Bewoners zijn daardoor meer in hun woonomgeving en maken tot 70% vaker een ommetje in de wijk of buurt. Dit leidt tot grotere druk op de openbare ruimte, parken en parkjes in de stad, zeker in relatie tot de 1,5 meter afstand tot elkaar. Bewoners gebruiken en waarderen het groen in hun woonomgeving beter en meer.
De maatregelen tegen het coronavirus hebben grote impact op het gebruik en de inrichting van de openbare ruimte. Voor de hele stad en in het bijzonder de binnenstad en de parken is een programma opgesteld met maatregelen om de openbare ruimte aan te passen op de 1,5 metersamenleving. Bij de aanpak van de openbare ruimte wordt rekening gehouden met de benoemde doelen en wensen en ook met de Rotterdamse Stijl.
Eind december 2020 is bekend geworden dat tot en met 2020 al op 12,8 hectare extra groen kan worden gerekend. Die extra ha groen zijn al gerealiseerd op daken, in openbaar gebied en dicht bij huis. Een deel ervan wordt in 2021 en 2022 uitgevoerd. Vooralsnog leiden de genomen maatregelen tegen corona niet tot vertraging in de aanpak. Ook zijn in 2020 de visie openbare ruimte en de stadsbrede uitvoeringsagenda biodiversiteit in Rotterdam, vastgesteld door het college en aangeboden aan de raad.
De planvorming en/of start uitvoering van de 3 ecologische verbindingszones vordert. De uitvoering van één ecologische verbinding kan mee met een lopend traject, voor de andere twee ecologische verbindingen is een apart planproces opgestart in 2020. Het gaat om 3 ecologische verbindingen langs de Heemraadsingel en Steilrand, van de Rotte naar de Schie en Landgoed De Tempel. En als derde langs het Zuiddiepje, tussen Eiland van Brienenoord en Park De Twee Heuvels.
In 2020 heeft het college een principebesluit genomen over een investering in de 7 stadsprojecten. Alle stadsprojecten dragen bij aan de verbreding van stadsecologie en biodiversiteit: Hofbogen vormt een verbinding vanaf het Hofplein naar de A20 zone, en het getijdenpark Feijenoord is een vergroting van de riviernatuur vanaf het Eiland van Brienenoord. De nieuwe stadsparken in Rijn- en Maashaven vergroten de (onder-) waternatuur en het rivierenlandschap.
Voor de Rotterdamse Mobiliteitsaanpak zijn in 2020 diverse experimenten uitgevoerd om o.a. meer ruimte te creëren voor fietsers en voetgangers, de oversteekbaarheid en om de luchtkwaliteit te verbeteren. Bij het ruimtelijk en landschappelijk inpassen van dit soort experimenten vindt intensieve afstemming plaats. Dit is een van de elementen om de gezonde groei van de stad te kunnen faciliteren en bleek goed te passen in de corona aanpak in de stad.
Wat hebben we bereikt?
We werken aan een robuuste groene, gezonde en duurzame leefomgeving voor alle Rotterdammers die uitnodigt tot ontmoeten, sporten en recreëren en bijdraagt aan een aantrekkelijk werk- en leefklimaat.
Een meer uitgebreide, beter aaneengesloten groenstructuur in de stad die bijdraagt aan een meer robuuste én veerkrachtige openbare ruimte met betere biodiversiteit.
Een robuuste en veerkrachtige openbare ruimte die ontwikkelingen die op de stad afkomen kan opvangen: stedelijke verdichting, energietransitie, klimaatadaptatie, veranderende mobiliteit, netwerksamenleving, circulaire economie en die daarbij ook voldoende (openbare) ruimte biedt aan alle inwoners.
Wat hebben we daarvoor gedaan?
We werken aan een robuuste groene, gezonde en duurzame leefomgeving voor alle Rotterdammers die uitnodigt tot ontmoeten, sporten en recreëren en bijdraagt aan een aantrekkelijk werk- en leefklimaat.
Deze collegeperiode staat in het teken van uitvoering van het plan van aanpak Rotterdam gaat voor groen! Met alle partners in de stad het Rotterdamse groenareaal groter, beter en aantrekkelijker maken. Dat doen we met bedrijven, instellingen, corporaties, ondernemers, natuurorganisaties, terreinbeheerders, groene initiatiefnemers en bewoners. Inmiddels is bekend dat tot en met 2020 de teller op 12,8 hectare[1] extra groen staat binnen de vier onderdelen:
- Groene daken;
- Groene werklocaties;
- Groen in de openbare ruimte;
- Groen dicht bij huis.
Het programma Rotterdam gaat voor Groen loopt tot en met 2022, maar daarna is de opgave voor het vergroenen van de stad niet afgerond. De visie Openbare Ruimte biedt een doorkijk voor de komende 10 jaar en schetst het belang van verdere vergroening in de stad en goede verbindingen met de groene landschappen om de stad. Dit is noodzakelijk om een aantrekkelijk woon- en vestigingsklimaat te blijven bieden en als stad goed te groeien en ontwikkelen in relatie tot de binnenstedelijke verdichting, klimaat, energie en mobiliteit. Extra inzet wordt gepleegd op:
- Het realiseren van drie ecologische verbindingen tussen groene plekken, parken en de stad uit: van het park Twee Heuvels naar het Eiland van Brienenoord, de Steilrand van Schie naar de Rotte en via de Heemraadsingel naar het Vroesenpark;
- Daarnaast is in 2020 een uitvoeringsagenda biodiversiteit opgeleverd;
- Impuls in het stedelijke groene netwerk voor sport, recreatie en verblijf;
- Realiseren van een groene kwaliteitsimpuls, bijvoorbeeld groene wandelroutes in de buurt en wijk mogelijk maken, onder andere via de visie Rotterdam Loopt;
- Voortzetten van de vergroening in de binnenstad, onder andere via de zeven stadsprojecten;
- Blijven investeren in de buitenruimte van met name de focuswijken op Zuid, gekoppeld aan het brede maatregelenpakket van het Nationaal Programma Rotterdam Zuid;
- Inzetten op het versterken van het regionale landschap, de bereikbaarheid en de toegankelijkheid via deelname aan Recreatieschap Rottemeren en regionale Landschapstafels als Hof van Delfland en IJsselmonde. Hierin wordt meer focus aangebracht met het opstellen van een regionale agenda voor het landschap;
- Het groenblauwe netwerk in buurten en wijken in en om de stad uitbreiden voor langzaam verkeer (voetganger en fiets), zowel functioneel (werk) als recreatief. De provincie werkt ook aan groenblauwe verbindingen tussen stad-regio, waaronder langs de Nieuwe Maas, de Rotte en de Schie als verbinding met omliggende groene landschappen;
- Meer wateropvang en recreatie-natuur binnen en buiten de stad (o.a. met het programma Rotterdams WeerWoord);
- Kleine kwaliteitsingrepen toepassen bij herbestrating die bijdragen aan de functionaliteit, vergroening en duurzaamheid en op structureel integrale aanpak bij vervangings- en onderhoudswerkzaamheden in de openbare ruimte;
- Bijdragen aan het opstellen en realiseren van een integraal plan voor klimaatadaptatie o.a. voor (grond)water voor wateroverlast, waterveiligheid en hittestress (Rotterdams Weerwoord). De uitwerking hiervan heeft brede consequenties voor de inrichting van de openbare ruimte. Denk aan inrichtingsprincipes (zoals groene infiltratie greppels of rioolscheiding) en materiaalgebruik (zoals waterdoorlatende bestrating).
[1] De vierkante meters op groene daken tellen we via jaarlijkse luchtfoto’s in het voorjaar. Het extra groen in de openbare ruimte, op werklocaties en dichtbij huis houden we bij per inrichtingsplan dat wordt gemaakt en uitgevoerd sinds september 2018. De inventarisatie van de inrichtingsplannen is eind 2020 afgerond.
Een vergroening van de buitenruimte die bijdraagt aan de gezondheid en levensplezier van alle Rotterdammers en die uitnodigt tot ontmoeten, sporten en recreëren.
- Waar mogelijk en voor Rotterdammers van alle leeftijden in de openbare ruimte voorzieningen realiseren die leiden tot spelen, bewegen, sporten en ontmoeten (o.a. toegankelijk maken en vergroenen schoolpleinen);
- Waar mogelijk in lokale woonstraten en stadsstraten zorgen voor vergroening (meer en grotere bomen en meer groen), verbeteren van verbindingen en balans in gebruik, onder andere door mee te liften met onderhoudsprojecten en functionele wijzigingen. Het doel is 20 (clusters van) straten aan te pakken in de periode tot en met 2022;
- Vergroenen van circa tien stenige pleinen in de periode tot en met 2022;
- Programma Rivieroevers Rotterdam door ontwikkelen.
- Uitvoeringsprogramma Rivieroevers Rotterdam 2019-2022 uitvoeren;
- Onderzoeken hoe en met welke mogelijkheden we de rivieroevers levendiger, aantrekkelijker en groener maken, de beleving van de rivier versterken en meer op en langs de oevers van de Maas kunnen recreëren, conform het Toekomstperspectief binnenstedelijke Nieuwe Maas. Bijvoorbeeld met nieuwe stadsparken voor alle Rotterdammers, zoals langs, de Rijnhaven, Maashaven en in en aan de rivier bij Feijenoord City. Ook wordt het getijdenpark Eiland van Brienenoord en getijdenoever Keilehaven aangelegd en wordt de buitenruimte van Blue City heringericht;
- De Rotte ontwikkelen tot een aantrekkelijke groene openbare ruimte met meer recreatie- en verblijfsmogelijkheden. Een aantal groene plekken en aantrekkelijke routes langs de Rotte is al gerealiseerd zoals de trappen en steiger bij het Grotekerkplein, herinrichting Linker Rottekade en de waterinlaat Leuvekolk. Daarnaast kijken we terug op een mooie start van de viering van 750 jaar Dam in de Rotte in het najaar van 2020 met onder andere een (online) cultuurhistorische lezing, tentoonstellingen in Museum Rotterdam en het Timmerhuis, landschapsopera Signaal aan de Rotte en de Waterwerken in de Crooswijksebocht. Voorjaar 2021 staat de Rotte centraal met tal van buitenactiviteiten;
- Het verbeteren van oversteekbaarheid van stadsstraten (en boulevards) en het meer ruimte maken voor voet- en fietspaden en vergroening (zoals Schiedamsedijk, Leuvehavenzijde, Pleinweg, Zuiderparkweg). Het creëren van essentiële wandel- en fietsroutes voor de stad die scholen, tal van groen en diverse voorzieningen verbinden. Hierbij samen optrekken met de Rotterdamse Mobiliteitsaanpak en de experimenten die in dit kader worden opgestart;
- Actualisatie van de Rotterdamse Stijl met inzet op meer gebruik van groen en circulair materiaal (inclusief een innovatiebudget voor nieuw en circulair materiaal);
- Opstellen van een onderzoeksagenda voor het gebruik van de openbare ruimte in het kader van de visie Openbare Ruimte.
Een robuuste en veerkrachtige openbare ruimte die ontwikkelingen die op de stad afkomen kan opvangen: energietransitie, klimaatadaptatie, veranderende mobiliteit, netwerksamenleving, circulaire economie.
We zetten structureel in op integrale aanpak en meeliftkansen bij activiteiten op het gebied van energietransitie, klimaat adaptatie, mobiliteit, circulaire economie en gezondheid.
De testversie omgevingsvisie gebruiken we om het werken met een integrale visie op de stad te borgen en de kwaliteit van de ontwikkelingen te vergroten.
Een vergroening van de buitenruimte die bijdraagt aan de gezondheid en levensplezier van alle Rotterdammers en die uitnodigt tot ontmoeten, sporten en recreëren.
- Waar mogelijk en voor Rotterdammers van alle leeftijden in de openbare ruimte voorzieningen realiseren die leiden tot spelen, bewegen, sporten en ontmoeten (o.a. toegankelijk maken en vergroenen schoolpleinen);
- Waar mogelijk in lokale woonstraten en stadsstraten zorgen voor vergroening (meer en grotere bomen en meer groen), verbeteren van verbindingen en balans in gebruik, onder andere door mee te liften met onderhoudsprojecten en functionele wijzigingen. Het doel is 20 (clusters van) straten aan te pakken in de periode tot en met 2022;
- Programma Rivieroevers Rotterdam door ontwikkelen;
- Uitvoeringsprogramma Rivieroevers Rotterdam 2019-2022 uitvoeren en daarmee bijdragen aan het toekomstperspectief de Binnenstedelijke Rotte (vastgesteld 2019) en het toekomstperspectief voor de binnenstedelijke Nieuwe Maas;
- Onderzoeken hoe en met welke mogelijkheden we de rivieroevers levendiger, aantrekkelijker en groener maken, de beleving van de rivier versterken en meer op en langs de oevers van de Maas kunnen recreëren, zoals vastgesteld in het Toekomstperpsectief binnenstedelijke Nieuwe Maas. Bijvoorbeeld met nieuwe stadsparken voor alle Rotterdammers, zoals langs, de Rijnhaven, Maashaven en in en aan de rivier bij Feijenoord City. Ook zullen er kleinere groene plekken gerealiseerd worden zoals het getijdenpark Eiland van Brienenoord en de getijdenoever Keilehaven;
- De Rotte ontwikkelen tot een aantrekkelijke groene openbare ruimte met meer recreatie- en verblijfsmogelijkheden. Een aantal groene plekken en aantrekkelijke routes langs de Rotte zijn reeds gerealiseerd zoals de trappen bij het Grotekerkplein, herinrichting Linker Rottekade en de waterinlaat Leuvekolk. Het komende jaar zal de uitvoering starten van de herinrichting van de Crooswijksebocht, en Leuvekolk inclusief aanleg van de vispassage;
- Vergroenen van circa tien stenige pleinen in de periode tot en met 2022;
- Het verbeteren van oversteekbaarheid van stadsstraten (en boulevards) en het meer ruimte maken voor voet- en fietspaden en vergroening (zoals Schiedamsedijk, Leuvehavenzijde, Pleinweg, Zuiderparkweg). Het creëren van essentiële wandel- en fietsroutes voor de stad die scholen, tal van groen en diverse voorzieningen verbinden. Hierbij samen optrekken met de Rotterdamse Mobiliteitsaanpak en de experimenten die in dit kader worden opgestart;
- Actualisatie van de Rotterdamse Stijl met inzet op meer gebruik van groen en circulair materiaal (inclusief een innovatiebudget voor nieuw en circulair materiaal);
- Opstellen van een onderzoeksagenda voor het gebruik van de openbare ruimte.
Een robuuste en veerkrachtige openbare ruimte die ontwikkelingen die op de stad afkomen kan opvangen: energietransitie, klimaatadaptatie, veranderende mobiliteit, netwerksamenleving, circulaire economie.
We zetten structureel in op integrale aanpak en meeliftkansen bij activiteiten op het gebied van energietransitie, klimaat adaptatie, mobiliteit, circulaire economie en gezondheid.
De testversie omgevingsvisie gebruiken we om het werken met een integrale visie op de stad te borgen en de kwaliteit van de ontwikkelingen te vergroten.
Effectindicatoren |
|
2017 |
2018 |
2019 |
2020 |
2021 |
2022 |
Collegetarget 11: 20 ha groen erbij in 2022 t.o.v. 2018 |
Streefwaarde |
|
|
+ 5 ha |
+ 10 ha |
+ 15 ha |
+ 20 ha |
Realisatie |
|
|
+ 8,9 ha |
+12,8 ha |
|
|
|
% Tevredenheid van bezoekers stadsparken (rapportcijfer) |
Streefwaarde |
|
>7,4 |
>7,4 |
>7,4 |
>7,4 |
>7,4 |
Realisatie |
7,4 |
7,1 |
7,3 |
|
|
|
|
% Tevredenheid bewoners over groen in de wijken/buurten |
Streefwaarde |
|
>6,9 |
> 6,9 |
>6,9 |
>6,9 |
>6,9 |
|
Realisatie |
6,9 |
6,2 |
6,4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Toelichting indicatoren
In 2020 is de ecologische verbinding Rondje Eiland van Brienenoord - Park de Twee Heuvels in uitvoering genomen.
Wat heeft het gekost?
Overzicht van baten en lasten Openbaar groen en (openlucht) recreatie - Landschap | Oorspr. Begroting 2020 | Bijgestelde Begroting 2020 | Realisatie 2020 | Afwijking | |
---|---|---|---|---|---|
Baten exclusief reserves | 22 | 1.792 | 795 | -997 |
|
Bijdragen rijk en medeoverheden | 22 | 1.792 | 730 | -1.062 | |
Overige opbrengsten derden | 0 | 0 | 65 | 65 | |
Overige baten | 0 | 0 | 0 | 0 | |
Lasten exclusief reserves | 12.260 | 13.280 | 9.492 | -3.788 |
|
Intern resultaat | 2.036 | 3.046 | 3.178 | 132 | |
Intern resultaat | 2.036 | 3.046 | 3.178 | 132 | |
Programmalasten | 10.224 | 10.234 | 6.314 | -3.920 | |
Inkopen en uitbestede werkzaamheden | 9.219 | 5.396 | 1.485 | -3.911 | |
Kapitaallasten | 0 | 0 | 0 | 0 | |
Overige programmalasten | 0 | 0 | 56 | 56 | |
Subsidies en inkomensoverdrachten | 1.004 | 4.838 | 4.773 | -64 | |
Saldo voor vpb en reserveringen | -12.238 | -11.488 | -8.698 | 2.791 | |
Saldo voor reserveringen | -12.238 | -11.488 | -8.698 | 2.791 | |
Reserves | 6.267 | 5.319 | 3.171 | -2.147 |
|
Onttrekking reserves | 6.267 | 5.609 | 3.461 | -2.147 | |
Toevoeging reserves | 0 | 890 | 890 | 0 | |
Vrijval reserves | 0 | 600 | 600 | 0 | |
Saldo | -5.971 | -6.170 | -5.526 | 643 |
Overzicht afwijkingen
Toelichting overzicht afwijkingen
1. Programma Rivieroevers
Voor het programma Rivieroevers zijn er minder lasten gerealiseerd dan begroot, doordat er bij diverse projecten een vertraging is opgetreden in verband met de maatregelen rondom covid-19. Daarnaast is de uitvoering van het project Leuvekolk vertraagd als gevolg van het verwijderen van de schepen. In totaal zijn er € 1,7 mln lagere lasten en lagere onttrekkingen gerealiseerd dan begroot.
2. Programma Rotterdam gaat voor Groen!
In het kader van het groenoffensief (“Rotterdam gaat voor groen!”) zijn er minder lasten gerealiseerd dan begroot, doordat een aantal vergroeningsprojecten in de openbare ruimte verschuiven naar 2021. Daarnaast lopen een aantal vergroeningsprojecten langer door dan gepland. In totaal zijn er € 1,2 mln lagere lasten en lagere onttrekkingen gerealiseerd dan begroot.
3. Diverse afwijkingen
In 2020 zijn diverse afwijkingen gerealiseerd. De belangrijkste afwijkingen ten opzichte van de begroting zijn:
- Programma Ecologische verbindingen: in totaal € 286 lagere lasten en lagere onttrekkingen.
- Diverse voordelige projectresultaten: in totaal € 578 lagere lasten en € 65 hogere baten waaronder project Buitenruimte.
Beleidskaders, beleidsmonitoren en wet- en regelgeving
- Archeologische waarden- en beleidskaart Rotterdam;
- Architectuurnota Rotterdam Architectuurstad 2019;
- Atlas Stedelijke Havens - De havens in kaart;
- Rotterdamse Mobiliteitsaanpak 2019;
- Beleidsregeling Parkeernormen auto en fiets gemeente Rotterdam 2018;
- Bouwverordening 2010;
- De Rivier als getijdenpark - groeidocument 2018 Programma Rivieroevers met:
- Visie Openbare Ruimte --> bespreking commissie BWB 20/1/21 (nu nog niet online);
- Uitvoeringsagenda Biodiversiteit;
- Visie Rotterdam Loopt.
Omschrijving taakveld
Ons doel is het realiseren van mooi, divers en uitnodigend openbaar groen en stedelijk water. Het groen en water in Rotterdam heeft daarbij landschappelijke en ecologische waarde, is goed verspreid en verbonden met elkaar en divers. Het biedt ruimte aan toegankelijke recreatie, houdt de mensen en de stad gezond, leefbaar en aantrekkelijk. Juist in de verdichtende gebieden wordt gezorgd voor een sterkere aanwezigheid van openbaar groen en stedelijk water. Onze kenmerkende rivieren, parken, singels, plantsoenen, groen en recreatiegebieden hebben iedere Rotterdammer iets te bieden. Samen met bewoners en partners pakken we kansen die bijdragen aan een circulaire economie en uitdagingen rondom klimaatverandering en gezonde groei in relatie tot de stedelijke verdichtingsopgave.
Tot dit Rotterdamse taakveld behoren:
- Aanleg van openbaar groen inclusief het plaatsen van kunstwerken in de openbare ruimte;
- Aanleg van openbaar water: vijvers en kleine watergangen Aanleg van speelvoorzieningen.
Al deze opgaven vragen om creatieve en innovatieve oplossingen en andere samenwerkingsvormen met (deels nieuwe) partners. Alleen door samen op te trekken met oog voor de brede doelstellingen van de stad en het effect van onze aanpak op de Rotterdammer zorgen we voor maximaal resultaat, ook op de lange termijn. Daarbij maken we gebruik van de vijf perspectieven uit de concept Omgevingsvisie:
- Circulaire stad;
- Compacte stad;
- Productieve stad;
- Inclusieve stad;
- Gezonde stad.
Deze perspectieven sluiten goed aan bij onze ambities. Met de bovengenoemde doelen beogen we de volgende effecten in de stad te bereiken:
- Tevredenheid van bewoners vergroten over de openbare ruimte, waaronder het groen, water en speelvoorzieningen;
- Groei van gebruikers en bezoekersaantallen van stadsparken en wijkvoorzieningen faciliteren van de bevordering van een duurzame en gezonde leefstijl;
- Weerbaarheid van de stad versterken waar het gaat om klimaatverandering.