• Een ombuiging van de CO2-uitstoot van Rotterdam in een dalende trend, conform de doorvertaling van de afspraken van Parijs en het Nederlands Klimaatakkoord. O.a. door het realiseren van een betaalbaar, schoon, betrouwbaar, veilig en op innovatie ingesteld energiesysteem (het totaal van opwek, opslag, grid en gebruik);
• Een betere luchtkwaliteit met het oog op gezondheid door te bewerkstelligen dat alle straten in Rotterdam in 2020 voldoen aan de Europese normen en de gemiddelde luchtkwaliteit in heel Rotterdam in 2022 is verbeterd;
• Minder gebruik van primaire grondstoffen en meer hergebruik en recyclen van afval, en het realiseren van een omslag naar circulair denken bij inwoners en bedrijven (doelstelling circulair wordt verder uitgewerkt onder het taakveld Grondstoffen);
• Minder geluidsoverlast en meer stille groene gebieden;
• Een adequaat extern veiligheidsniveau voor alle inwoners;
• Een betere regie op het gebruik van de ondergrond: rol van ondergrond in energietransitie, vergroening, wateropgave en biodiversiteitsvermeerdering + aanpakken verontreiniging en voorkomen gezondheidsschade;
• Verduurzaming van vastgoed en een duurzamere gemeentelijke bedrijfsvoering;
• Samen met partijen in de stad hard gewerkt aan het Rotterdams Klimaatakkoord, de uitvoering van de bestaande deals en het sluiten van zes nieuwe klimaatdeals die bijdragen aan de CO2 reductie doelstelling.

Actieve samenwerking tussen bedrijven, instellingen en experts om de energietransitie in onze stad voor elkaar te krijgen.

• Ook na het sluiten van het Rotterdamse Klimaatakkoord in november 2019 zijn Rotterdamse partijen samengekomen om te blijven werken aan de uitvoering van het akkoord en de CO₂-reductie in onze stad en haven. Zowel in klein verband onder leiding van de voorzitters van de klimaattafels, als in groter verband zoals de online bijeenkomst op 8 oktober waarin zes nieuwe deals zijn gepresenteerd;
• Een voorbeeld van een nieuwe klimaatdeal is de Werkgeversaanpak van de tafel Mobiliteit. In die deal worden afspraken gemaakt over het werk-gerelateerde verkeer met grote werkgevers in Rotterdam om de (eigen) mobiliteit van bedrijven te verduurzamen en per bedrijf de CO2 uitstoot minimaal 50% te verminderen in 2030. Er wordt gekeken naar alternatieven voor de werknemers – thuiswerken, fiets, e-bike, (elektrische)deelmobiliteit, openbaar vervoer en/of bedrijfsvervoer of elektrische auto;
• Een voorbeeld van een klimaatdeal die in 2020 in uitvoering is gegaan is het Versnellingshuis energietransitie Haven- en Industriecomplex (klimaatdeal #3). Het Versnellingshuis beoogt barrières weg te nemen voor projecten die een significante bijdrage kunnen leveren aan de verduurzamingsambities van het Haven & Industrieel cluster.In 2020 hebben verschillende projecten zich al gemeld, waaronder een elektrolyser om groene waterstof mee te produceren die goed is voor een besparing van 200kton CO_2;
• Ook is hard gewerkt aan Klimaatdeal #46 'Rotterdam tegen voedselverspilling' van de tafel Consumptie. Shareaty, de trekker van de deal, heeft met partners de afgelopen jaar 62.000 kg voedsel verwerkt en gedoneerd aan sociale restaurants. Dat komt neer op 90.000 maaltijden. De geschatte waarde van de donaties is € 250.000.

 

Betaalbaarheid van de energietransitie.

• Naast de focus op de CO2-reductie, is er bij de uitvoering van de deals en de vorming van nieuwe deals ook aandacht voor het voorkomen van energiearmoede en de betaalbaarheid van de energietransitie. Zo wordt bij de klimaatdeals die gaan over deelmobiliteit ingezet op een laag tarief, zodat voor álle Rotterdammers -ook mensen met een kleinere beurs- de mobiliteit verbetert. Daarnaast wordt er in een kleiner comité bij de tafel Schone Energie gesproken over armoede en energietransitie en hoe de kansen die deze combinatie met zich meebrengt maximaal kunnen worden benut. Tot slot ligt de focus bij alle deals met de woningcorporaties bij de tafel Gebouwde Omgeving op de haalbaarheid en de betaalbaarheid vanwege de kwetsbare positie van huurders. Het is van groot belang dat alle Rotterdammers mee kunnen in de energietransitie. Daarom blijft het voorkomen van energiearmoede en de betaalbaarheid van de energietransitie een belangrijk aandachtspunt van ons en de voorzitters van de klimaattafels;
• Naast de invulling van de deals uit het klimaatakkoord wordt er bij de Rotterdamse energietransitie ook op andere manieren ingezet op het voorkomen en tegengaan van energiearmoede. Zo helpen we met energiecoaches mensen met een laag inkomen om eenvoudig energie te besparen en de energierekening te verlagen. Ook stellen we een maatwerklening beschikbaar via het Energietransitiefonds, waar ook bewoners zonder of met beperkte financiële draagkracht een lening kunnen krijgen wanneer zij participeren in een verduurzamingstraject.

 

Visie op de toekomst van het energiesysteem

• De concept Regionale Energie Strategie (RES) is opgeleverd. Input op de concept-RES is opgehaald bij de gebiedscommissies en de gemeenteraad en verwerkt in een zienswijze van het college aan de RES-organisatie;
• De Gemeentelijke visie op waterstof is afgelopen zomer aan de gemeenteraad gepresenteerd. Samen met het Havenbedrijf, de provincie Zuid-Holland en andere partners uit het HIC is een bijdrage geleverd aan het ontwikkelen van een waterstofhub. 
• De Walstroomstrategie is aan de gemeenteraad gepresenteerd;
• We ontwikkelen een Rotterdamse Energiesysteemvisie en een Transitievisie Warmte: visiedocumenten die leidend zullen zijn in de aanpak van de energietransitie in de stad;
• We doen onderzoek naar de toekomst van allerlei duurzame energiebronnen, zoals geothermie, aquathermie, restwarmte, etcetera.
• Er is hard gewerkt aan de uitwerking van de aanbevelingen van de Raadsenquête Warmtebedrijf Rotterdam. Belangrijk is de vertaling naar wat ons nu te doen staat ten aanzien van het Warmtebedrijf zelf en in het verlengde daarvan de concessies als voorwaarde voor een betaalbare energietransitie.

 

We schalen het opwekken van lokale wind- en zonne-energie op.

• We zetten actief in op het uitbreiden van de opwek voor zonne- en windenergie in stad en haven. Met projecten uit het uitvoeringsprogramma energietransitie versnellen we het aantal zonnepanelen op daken tot en met 2022. In 2019 lagen er nog 144.600 zonnepanelen op Rotterdamse daken, in 2020 zijn dat er 207.500. Dat betekent een groei van 43% in een jaar tijd. Daarmee wordt de twee jaar geleden ingezette groeispurt voortgezet. Het aantal zonnepanelen op Rotterdamse daken is sinds 2018 meer dan verdubbeld: van 100.000 naar ruim 200.000;
• We lobbyen actief om het aantal windparken op zee uit te breiden en om de opgewekte elektriciteit op zee in Rotterdam ‘aan te laten landen’. Er is gewerkt aan een vernieuwde leidraad windenergie, waarin we meer inzetten op participatie van omwonenden bij de ontwikkeling van windmolens op land;
• De Visie op Waterstof is afgelopen zomer aan de gemeenteraad gepresenteerd. Samen met het Havenbedrijf, de provincie Zuid-Holland en andere partners uit het Haven Industrieel Complex (HIC) is een bijdrage geleverd aan het ontwikkelen van een hydrogen hub;
• De Walstroomstrategie is aan de gemeenteraad gepresenteerd en er wordt door een gezamenlijk team van Havenbedrijf en gemeente gewerkt aan de implementatie van de strategie.

 

We werken toe naar nul-emissie mobiliteit in Rotterdam in 2050.

• Het autogebruik in Rotterdam is in 2020 flink schoner geworden. Ondanks de afname van het totale autogebruik in 2020, mede als gevolg van de coronacrisis, zijn er in 2020 ruim 15 miljoen meer kilometers in de stad elektrisch afgelegd dan in 2019. Om de groei van het elektrisch rijden mogelijk te maken heeft de gemeente in het afgelopen jaar ruim 680 nieuwe oplaadpunten geplaatst. Daarnaast zijn er contracten gesloten om 1.000 laadpunten in de gemeentelijke parkeergarages te plaatsen en laadpunten te plaatsen voor het eigen wagenpark;
• In de bidboeken van twee tankstationlocaties zijn snelladers als verplichting opgenomen en is het snellaadnetwerk uitgebreid met de eerste snellaadlocatie van Fastned;
• Het personenvervoer over water in Rotterdam is gegund aan Watertaxi Rotterdam. Onderdeel van het contract is het varen met volledig uitstootvrije boten vóór 2030;
• Samen met 56 partijen uit de markt, heeft Rotterdam het Convenant Zero Emissie Stadsdistributie (ZES) ondertekend, waarin afspraken worden gemaakt over de geografische afbakening van de Zero Emissie Zone voor stadslogistiek die vanaf 2025 gaat gelden en de acties zijn opgenomen die de ondertekenaars willen nemen om uitstootvrije en efficiënte stadslogistiek te realiseren;
• Om de transitie in stadsdistributie te ondersteunen zijn de subsidieregelingen Lab ZES en Bouwlogistiek van kracht;
• Het verschonen van het eigen gemeentelijke wagenpark gaat gestaag door. Inmiddels zijn 53% van de personenauto’s volledig uitstootvrij (en 34% hybride). Van de lichte bedrijfsvoertuigen is 24% emissievrij, in het zware segment voeren we diverse pilots uit met de inzet van uitstootvrije veegmachines en elektrische vuilniswagens;
• Om het onderhouden van de nieuwe emissievrije voertuigen mogelijk te maken, is de Werkplaats van de Toekomst geopend: een werkplaats die speciaal is ontwikkeld voor batterij-elektrische en waterstof-elektrische voertuigen;
• Het uitstootvrij maken van de stedelijke mobiliteit gebeurt vanuit de Aanpak Nul Emissie Mobiliteit die eind 2019 is vastgesteld. Deze aanpak richt zich het verschonen van personenvervoer, stadsdistributie, het eigen wagenpark van de gemeente en op het voorzien in voldoende laadinfrastructuur;
• Ook via de klimaattafel Mobiliteit zetten we stappen op een aantal transitiethema’s: fossielvrij forenzen, emissie loze logistiek, oplossende Infrastructuur, deelmobiliteit, gezonde mobiliteit en havenmobiliteit. Binnen deze thema’s lopen allerlei projecten en initiatieven waarvan we de krachten bundelen om tot doorbraken te komen.

 

Een betere luchtkwaliteit met het oog op gezondheid.

• We pakken de voornaamste bronnen van luchtvervuiling actief aan, enerzijds gericht op bereiken van structureel minder uitstoot in de stad en anderzijds gericht op verminderen uitstoot van bronnen in de regio;
• We stimuleren mobiliteit gericht op fietsen en OV (doelstellingen hiervoor worden verder uitgewerkt onder Programma Verkeer en Vervoer - taakveld Verkeer en Vervoer Ontwikkeling).  Mede dankzij het experiment gericht op het reduceren van het aantal voertuigen werd in 2020 op en rondom het gehele Maastunneltracé aan de Europese normen voor luchtkwaliteit voldaan. Omdat de lagere verkeersintensiteiten mede het gevolg zijn van de lockdown wordt het experiment in 2021 vervolgd;
• We veranderen en verschonen de automobiliteit en verminderen het autoverkeer in met name de binnenstad;
• De bouw- en stadslogistiek richten we schoner en efficiënter in, mede dankzij een subsidieregeling;
• We zetten in op voldoende ontgascapaciteit voor binnenvaarttankschepen in de haven, anticiperend op het landelijke verbod dat zal worden ingevoerd;
• Het pilotprogramma voor een verdere uitrol van walstroom, dat samen met het Havenbedrijf wordt ontwikkeld en uitgevoerd, is in een volgende fase terechtgekomen. De ervaringen die inmiddels zijn opgedaan zijn gebruikt bij het opstellen van de walstroom strategie voor de zeescheepvaart;
• Bevordering van gebruik van schone mobiele werktuigen en generatoren tijdens bouwwerkzaamheden en evenementen;
• Oplossingen voor de stikstofproblematiek zijn en worden in kaart gebracht, ondanks de relatief beperkte rol van de gemeente op dit dossier. Samen met de provincie Zuid-Holland en het Havenbedrijf is en wordt gewerkt aan een gebiedsgerichte aanpak van de stikstofproblematiek in het haven- en duingebied.

 

Minder gebruik van primaire grondstoffen.

• Meer hergebruik en recyclen van afval;
• Het realiseren van een omslag naar circulair denken bij inwoners en bedrijven;
• Doelstelling circulair wordt verder uitgewerkt onder programma Beheer van de Stad/taakveld Afval/Grondstoffen.

 

Bijdragen aan een toekomstbestendig, resilient Rotterdam.

• Inzet gericht op het gebied van klimaatadaptatie: voorkomen van en omgaan met wateroverlast en hittestress;
• Inzetten op de ontwikkeling van maatregelen bij private partijen en instellingen (huiseigenaren, bedrijven, kennis- en zorginstellingen).
• Integreren van maatregelen in de primaire processen van de gemeente zelf (ontwerp, inrichting, assetmanagement);
• Blijven zoeken naar innovaties en verbeterde methoden op het gebied van klimaatadaptatie.

 

Deelnemen in internationale samenwerkingsverbanden en kennisnetwerken.

Zo houden we onze kennis en kunde op peil en ons internationaal imago op dit vlak hoog.

• 100RC;
• C40;
• Climate Academy;
• Global Centre of Excellence on Climate Adaptation;
• Eurocities Environmental Forum
• ICLEI

Het tegengaan van geluidsoverlast

• Bij het ontwerpen en inrichten van de openbare ruimte wordt rekening gehouden met het tegengaan van geluidsoverlast.
• In bestaande situaties worden maatregelen genomen, zoals het structureel voorzien van wegen van stil asfalt, proeven met stille klinkers en het saneren van gevels;
• Naar aanleiding van belevingsonderzoeken worden maatregelen genomen om de beleving van geluid positief te beïnvloeden, waarbij groen een belangrijke rol speelt;
• Werken aan stille groene gebieden die bewoners rust en ontspanning bieden.

De bodem en ondergrond zijn de basis

• Ook in 2020 speelde de ondergrond een rol bij onder meer de energietransitie, vergroening, wateropgave en biodiversiteitsvermeerdering;
• Stelselmatig wordt vervuilde grond aangepakt en gesaneerd om overal in Rotterdam de bodem de juiste kwaliteit te geven om gezondheidsschade te voorkomen. Voorbeelden zijn de aanpak van met lood verontreinigde locaties waar kinderen spelen, de programmatische aanpak van voormalige gasfabriekterreinen en de gebiedsgerichte aanpak van historische verontreinigingen van bodem en grondwater in de Botlek. Bij herontwikkeling zorgen we voor een kwaliteit van de grond die geschikt is voor de functie;
• Door het vaststellen van Lokale Maximale Waarden voor PFAS voor Rotterdams grondgebied is PFAS onderdeel van de Bodemkwaliteitskaart en wordt afzet en hergebruik van grond ondersteund.

Een adequaat extern veiligheidsniveau voor alle inwoners

• Vroegtijdig betrekken en integraal meewegen van dit thema op alle schaalniveaus (van bestemmingsplan tot aan omgevingsvisie).
• Expliciete aandacht voor externe veiligheid in relatie tot energietransitie, emplacementen, ammoniumnitraat en bouwkundige maatregelen in de haven;
• Formuleren van langetermijn ambities en concrete acties, ook in het kader van de voorbereiding op de Omgevingswet.