Een aantrekkelijke, veilige, duurzame en prettig leefbare stad voor iedereen.

Door groen, parken, singels en verblijfs-en speelplekken beschikbaar en veilig te houden hebben we bijgedragen aan een prettige leefbare stad voor iedereen. Dit hebben we met aandacht en zorg gedaan voor de biodiversiteit die bijdraagt aan een prettige leefomgeving voor mens en dier. 

Ook willen we met ons aanbod aansluiten bij de behoefte van de Rotterdammers, om zo een aantrekkelijk en gezonde stad te zijn. Waarmee we het gebruik en de tevredenheid vergroten.

Een onderhoudbare stad die veilig en beschikbaar is voor gebruik.

Door het ontwerp af te stemmen op het beheer en het beheer af te stemmen op het ontwerp behouden we een onderhoudbare stad die veilig en beschikbaar is voor gebruik. Ook zijn de materiaal- en ontwerpkeuzes afgestemd op het beoogde gebruik, zodat onze assets langer veilig en beschikbaar blijven. Daarnaast werd robuust groen gecreëerd, zodat dit bestand is tegen bedreigingen, zoals ziekte, plagen en klimaatverandering.

Door divers aanbod en voldoende aantrekkelijke plekken te ontwerpen, die aansluiten bij de behoefte van de Rotterdammers, conform de Integrale visie Kom op naar buiten!, bevorderen we het gebruik van de plekken. Om zo de gezondheid en vitaliteit te stimuleren van de Rotterdammers.

Een robuuste en aaneengesloten groenvoorziening zorgt in samenhang met de oppervlaktewatersystemen mede voor klimaatadaptatie. Dit helpt de hittestress te verminderen en de sponswerking van de bodem te vergroten om zo overtollige regenval te verwerken. Bij de inrichting, het onderhoud en de soortkeuze van bomen en plantsoenen is de beoogde biodiversiteit richtinggevend. Op deze manier zijn ziekten en plagen zoveel mogelijk beheerst en de biodiversiteit versterkt in de stad. Ook zorgt aaneengesloten groen en waterbergingen voor opvang van extreme regenval. Parken, bomen en plantsoenen zijn duurzamer onderhouden door het voorkomen of hergebruiken van ‘organisch afval’ en het werken met uitstoot- en geluidsarme machines. Voor het maaien van onderwatervegetatie in relatie tot de kans op blauwalg in recreatief gebruikte plassen in Rotterdam is door een extern bureau een advies opgesteld.

Bewoners werken steeds vaker met de gemeente samen, waarbij 2020 extra uitdagingen gaf om dit vorm te geven. Dit is gestimuleerd door zelfbeheer in het groen te bevorderen en bewoners gedeeld “eigenaarschap” te geven. Bewoners worden bijvoorbeeld gemotiveerd om hun eigen woning, tuin en straat groen en klimaatbestendig in te richten en daarbij aandacht te hebben voor de biodiversiteit. Het winnen van het NK-tegelwippen was hier in 2020 een mooi voorbeeld van. Op deze manier dragen we bij aan de medeverantwoordelijkheid, betrokkenheid en de gezondheid van de Rotterdammers. Hierbij werkten we ook samen met de woningcorporaties en waterschappen. Ook wordt steeds vaker bij grote rioolvervangingsprojecten een Tuincoach ingezet, die particulieren adviseert om hun voortuinen zo groen mogelijk te maken.

Een aantrekkelijke, veilige, duurzame en prettig leefbare stad voor iedereen.

Uitvoeren risicogestuurd beheer en onderhoud

• Beheer- en onderhoudsplannen voor de assets openbaar groen, bomen, speelvoorzieningen en water zijn uitgevoerd, waarbij de balans tussen prestaties, risico’s en kosten optimaal is afgewogen. Wet- en regelgeving, veiligheid, beschikbaarheid, milieu- en gezondheid, kwaliteit leefomgeving, imago en weerbaarheid, zijn hierbij onze kernwaarden vanuit het Strategisch Assetmanagementplan Stadsbeheer.
• Er is ecologische waarde toegevoegd aan de stad door beheer- en onderhoudswerkzaamheden in het groen, door meer te differentiëren in zowel beheerbeeld als in onderhoudsfrequentie.
• Er is een beeldbestek voor het maaien & krozen ingevoerd. Een beeldbestek schrijft niet voor wanneer werkzaamheden uitgevoerd moeten worden zoals in een frequentiebestek, maar geeft alleen het beeld weer waaraan voldaan moet worden. Door de invoering van het beeldbestek voor het maaien & krozen is het afgesproken beeld het hele jaar gewaarborgd voor de watergangen. Daarmee voldoen de watergangen aan de beoogde functies, zoals waterdoorvoer en aandacht voor ecologie.
• Machines en transportmaterieel zijn selectief en zoveel mogelijk emissievrij en geluidsarm ingezet.
• Het maaien van de vegetatie in de Bergse Plassen en Kralingse Plas is eenmalig uitgevoerd op basis van het dit jaar verkregen maaiadvies. De hoeveelheid maaisel was beperkt in vergelijking met eerdere jaren.
• Met verschillende partners is in het onderhoud samengewerkt, waaronder de Waterschappen. Met de uitvoering van het baggerprogramma is samengewerkt met de waterschappen. De singels en watergangen zijn op voldoende diepte gehouden. Hiermee is een goede doorstroming van de watergangen met de gewenste waterkwaliteit behaald. Een gedeelte van de werkzaamheden die niet tijdig uitgevoerd konden worden uitgevoerd vanwege afwezigheid van een tijdelijk baggerdepot, zullen in het begin van het nieuwe jaar worden opgepakt.
• Verschillende duikers die niet naar behoren functioneerden, hebben in afstemming met de waterschappen onderhoud gekregen, zijn vervangen of staan op de planning om te worden vervangen. Met de afstemming van werkzaamheden aan duikers bij integrale projecten is het vervangen van een aantal duikers en daarmee een gedeelte van het benodigd budget verschoven naar komend jaar. Het investeringsbudget zal later worden benut dan oorspronkelijk voorzien.

Inspecteren en schouwen

• Binnen alle assetgroepen zijn diverse inspecties uitgevoerd op afwijkingen en technische gebreken op basis van de Assetmanagementplannen. Deze inspecties dienen ook om de onderhoudsbehoefte te kunnen bepalen en beheer- en onderhoudsplannen op te stellen.
• Verder worden ieder jaar de bomen en plantsoenelementen geschouwd op veiligheid en onderhoudsbehoefte door uitval. Wat kan leiden tot een noodzakelijke (gedeeltelijke) vervangingsbehoefte. Met de ambitie om een toekomstbestendig groen- en bomenbestand te houden, passend bij de functie.
• In 2020 is het investeringsprogramma groeiplaatsverbetering van bomen gestart, hierbij is als eerste de onderhoudsbehoefte voor groeiplaatsverbetering van de laan- en straatbomen bepaald.
• Ook de speeltoestellen zijn geschouwd op veiligheid en onderhoudsbehoefte. Wat kan leiden tot een noodzakelijke (gedeeltelijke) vervangingsbehoefte of het tijdelijk verwijderen van een speeltoestel op een plek. Met de ambitie om een veilige en beschikbare speelplek te houden.
• In 2020 is de nieuwe subsidieregeling instandhouding monumenten (SIM) voor de komende 6 jaar aangevraagd t.b.v. de kerktorens en vuurtoren. Voor de brandverzekering en brandweer zijn we verplicht om jaarlijks de brandblusmiddelen, bliksembeveiliging en de Brandmeldcentrale te inspecteren en te certificeren. Ook wordt er jaarlijks een bouwkundige inspectie uitgevoerd van alle kerktorens. In 2020 zijn de monumentale lantarens van de Pelgrimskerk gerestaureerd.
• In 2020 zijn er van meer dan 20 kunstobjecten (beelden) 3D scans gemaakt met het doel om zowel de huidige conditie vast te leggen als het herstellen van eventueel opgelopen schade/diefstal.  

Uitvoeren periodiek onderhoud

• Afgelopen jaar is per 1 maart het nieuwe groenbestek succesvol van start gegaan.
• Alle assets zijn conform de onderhoudsplannen periodiek onderhouden, om de assets beschikbaar en veilig te houden in de stad.
• Ons college zet in op het bosplantsoen en de bomen inboet om een deel van het achterstallig onderhoud weg te werken.
• Bij de uitvoering van het groen onderhoud wordt steeds vaker circulair gewerkt. Gevallen blad blijft vaker in plantsoenen liggen of wordt ter plaatse verwerkt. Snoeihout van bosplantsoenen wordt zoveel mogelijk opgestapeld in ‘rillen’ om de ecologische kwaliteit te verhogen en nest- of schuilgelegenheid te bieden aan wilde fauna. Grassen werden op verschillende manieren gemaaid, omdat variatie meerwaarde oplevert voor de biodiversiteit.

Uitvoeren projectmatig onderhoud

• Alle assets met een technische einde-levensduur zijn na afstemming op de behoefte en de opgaves van het gebied, vervangen.
• Bij speelprojecten was er oog voor gebruikers met een beperking. De speel- en sportplekken zijn zoveel mogelijk bewust ingericht op toegankelijkheid en samenspelen. Ook zal deze aandacht extra worden bekrachtigd met een Samenspeelakkoord door wethouder Bokhove en wethouder Wijbenga.
• Bij (her)inrichtingsprojecten zijn waar mogelijk meer groenvoorzieningen en bomen bijgekomen, met extra aandacht voor biodiversiteit, functionaliteit, toekomstbestendigheid, variatie en spreiding in de wijk en stad. Om hiermee ook bij te dragen aan de opgave voor de 20ha extra groen in de stad.
• (her)Inrichtingsprojecten zijn daar waar mogelijk benut voor extra klimaatadaptieve maatregelen, zoals waterbergingen. Dit doen we met name op plekken waar veel panden met slecht BlueLabel aanwezig zijn, hiermee dragen we bij aan collegetarget 10. We verbinden groen en water waar dit mogelijk is.
• Bij herinrichtingsprojecten is het beleid uit de Bomenstructuurvisie en beheeraanpak groen geïmplementeerd om zo een toekomstbestendig en gevarieerd groen- en bomenbestand te behouden.
• Uit metingen is er geconstateerd dat de molen de Vier Winden de afgelopen jaren ongelijkmatig verzakt. Dit proces wordt pijnlijk weergeven door de scheuren in het metselwerk. Een ander gevolg van deze ongelijkmatige verzakking is te zien aan de stand van molen. Om te voorkomen dat deze schade zich verder ontwikkelt, is in 2020 de molen voorzien van een nieuwe fundering. Na de afronding van de funderingswerkzaamheden zijn  tevens nieuwe roeden aangebracht. 

Calamiteiten; ziekten, plagen en invasieve exoten

• Door veranderende weer- en klimaatomstandigheden zien we een veranderende prioriteiten in de stad. Hierbij valt te denken aan minder vorstschade en warme najaar dagen, met verhoogde kans op onder andere ziekten en plagen als de eikenprocessierups, essentaksterfte, invasieve exoten zoals de Japanse duizendknoop, kastanjebloedingsziekte en stormschade. Door het maken van plannen van aanpak, nota’s, vervangingsplannen en het doen van pilots streven we ernaar beter grip te krijgen op verschillende ontwikkelingen. Met het plan van aanpak eikenprocessierups is bepaald om terughoudend om te gaan met biologische bestrijdingsmiddelen. Locaties met een verhoogd risico zijn specifiek aangewezen waar het middel is toegepast. Op andere locaties is gekozen de natuurlijke omstandigheden voor de natuurlijke vijanden van de eikenprocessierups te verbeteren. Dit door bijvoorbeeld het maairegime onder de eikenbomen aan te passen.
• In Kralingse Plas is in de warme september maand onverwachts sprake geweest van een negatief zwemadvies ten gevolge van blauwalg. Zo laat in het seizoen is nog niet eerder opgetreden. In het kader van het project ‘Bestrijding blauwalgbloei Kralingse Plas’ is de  recreatiesluis aangepakt, is het gemaal Kralingerhout definitief buiten gebruik gesteld en zijn specifieke beheermaatregelen getroffen. In 2020 zijn ook de alternatieven betreffende de hoofdmaatregel nader uitgewerkt. In december 2020 is door het college schriftelijk inzicht gegeven aan de gemeenteraad in de stand van zaken en de ontwikkelingsrichting. In januari 2021 heeft het college de raad voorgesteld om de hoofdmaatregel afzanden te wijzigen naar het toepassen van phoslock. Uitvoering van de hoofdmaatregel staat nog steeds voor eind 2021 op de agenda.
• Een hardnekkige invasieve exoot in Rotterdam is de Japanse duizendknoop. In 2020 is een proef gestart om deze plant te bestrijden met een biologisch afbreekbaar middel. De resultaten zullen over twee jaar bekend zijn. Tot die tijd zet Rotterdam in op de beheersing van de Japanse duizendknoop, niet de bestrijding. 

Met de Integrale visie Kom op naar buiten! staat het spel, sport, bewegen en ontmoeten in de openbare ruimte centraal. Hierin zijn meerdere ambities benoemd, waaronder:

Meer variatie, verblijf en vrije ruimte in de wijk

• Bij vervangingsprojecten op speel- en sportplekken is ingezet op een meer divers aanbod voor meerdere doelgroepen, verschillende spel- en sportactiviteiten en verschillende uitstralingen. Zodat plekken een eigen identiteit krijgen en meer aansluiten bij de verschillende behoeftes in de wijk. Waarbij het inzetten van flexibel en tijdelijk aanbod, zoals de "move-fit" kan voorzien in een veranderende behoefte voor bootcamp en calisthenics.

Behoeftegericht werken

• Bewoners van jong tot oud, met en zonder beperking zijn aan de voorkant betrokken in de (jeugd) participatie om aan te sluiten bij de behoefte in de wijk.
• Aan de hand van het nog te ondertekenen Samenspeelakkoord, wil Rotterdam nog meer aandacht vragen voor samenspelen en toegankelijke speelplekken, zodat iedereen zich fysiek en social welkom voelt op de plek.

Monitoren van gebruiker

• De ambitie is nog steeds om het gebruik op verblijfsplekken te meten voor beter inzicht in het huidig gebruik van bestaande speel- en sportplekken. Deze data willen we gebruiken bij ontwerpvraagstukken en programmering van het speel- en sportaanbod. Echter is er vanuit het samenwerkingsverband (TU Delft, Gemeente Amsterdam, Gemeente Rotterdam en AMS) prioriteit gegeven aan de inzet van de sensoren op onderzoek naar crowd-management in relatie tot covid. Daarom is de voortgang van de pilot voor speelplekken in 2020 gestagneerd.

Programma Biodiversiteit

• Dit jaar is veel inzet gepleegd binnen het programma biodiversiteit, met als mooi afsluitend onderdeel van 2020 de vastgestelde uitvoeringsagenda biodiversiteit. Dit is een mooi startpunt voor de verdere doorontwikkeling van biodiversiteit in de stad. De ambitie is om een helder beeld te krijgen van de Rotterdamse biodiversiteit en waar nodig te versterken, maar vooral te behouden en te herstellen. Tegelijkertijd willen we de betekenis van biodiversiteit voor andere beleidsthema’s vergroten en implementeren, denk aan Rotterdam gaat voor groen, Gezond 010, Rotterdams Weerwoord en Rotterdam Loopt.

  De verbetering van de biodiversiteit gaat over verblijfplaatsen van en voor planten en dieren in het water, het groen en de bebouwing. De ondergrond en verlichting zijn daarbij ook belangrijke factoren net zoals de effecten op de gezondheid een cruciale factor is.  

Ontwikkelen innovatieve klimaatadaptieve concepten

• Door gezamenlijk innovatieve oplossingen te ontwikkelen en te testen zijn we een meer klimaat adaptieve stad aan het worden. Zo zijn we in de Robert Fruinstraat aan de slag gegaan om een waterberging te realiseren op private gebouwen en in de buitenruimte. Water wordt opgevangen op de daken van de gebouwen en wordt opgeslagen in de ondergrond, het water wordt gebruikt voor het groen en de bomen in droge tijden.
• Bladafval dat op straat verzameld wordt, krijgt steeds vaker een bestemming als organische meststof in het groen. In 2020 is gestart met het verpulveren (mulchen) en ter plaatse verwerken van gevallen blad op gazons, daar waar het vroeger nog afgevoerd werd. Op deze manier kunnen we afval voorkomen en het bodemleven van gazons verrijken.

Gebruiken speel- en boomdepot

• Bomen die binnen een project niet ingepast of hergebruikt kunnen worden, maar die kwalitatief nog goed zijn, zijn naar andere locaties in de stad gegaan of naar het bomendepot. De bomen blijven daar totdat er een definitieve nieuwe locatie beschikbaar is.
• Daarnaast is er ingezet op het hergebruik van materialen zoals speeltoestellen. Toestellen worden elders hergebruikt wanneer deze vervangen worden bij herinrichtingsprojecten en nog in goede staat zijn.
• Organisch afval kreeg een herbestemming, zoals boomstammen als meubilair en bomenpalen, houtsnippers als verhardingsmateriaal voor wandelpaden of bladafval en bagger uit de singels als compost.

Bewuste keuze ondergronden

• Ondergronden op speel- en sportvelden zoals gras, boomschors, zand droegen op een natuurlijke manier bij aan de wateropgave en tegen hittestress. Kunstgras kan in combinatie met kratten bijdragen aan het opvangen van water bij hevige regenbuien.
• De standplaats en ondergronden voor groen en bomen krijgen de aandacht, om zo de groei te stimuleren en het groen betere kansen heeft om optimaal te ontwikkelen.
• Organisch afval is zoveel mogelijk voor komen of is op locatie meteen verwerkt. Hiermee worden logistieke
  stromen beperkt en het draagt bij aan de biodiversiteit. Voorbeelden zijn het in ‘rillen’ verwerken van snoeiafval bij bosplantsoen en het verzamelen en hakselen van gevallen blad om het vervolgens als bemesting van de ondergrond te kunnen hergebruiken.

Samenwerkingen met betrokken bewoners

• Vrijwilligersgroepen zijn gefaciliteerd voor onderhoud in parken en het stimuleren en faciliteren van zelfbeheer in het groen. Door samen te werken met bewoners vergroten we de betrokkenheid en delen we het 'eigenaarschap' van de groene omgeving.
• Bewoners zijn gestimuleerd om hun eigen tuinen en straten te vergroenen en zijn bewust gemaakt van de positieve effecten hiervan met onder andere acties rondom ‘tegelwippen’ en ‘tegel eruit, groen erin’. Ook wordt de tuincoach in de wijken ingezet.
• Er is een stimuleringsregeling klimaatadaptatie waarbij bewoners en bedrijven een subsidie ontvangen wanneer zijn waterbergende of vergroenende maatregelen nemen aan hun gebouw of in de tuin.

Organiseren (kinder)participatiesessies bij projecten

• Rotterdammers zijn steeds meer betrokken bij ontwikkelingen in hun buurt. Dit hebben we gestimuleerd door kinderen, jongeren en volwassenen de gelegenheid te geven om aan te geven waar zij behoefte aan hebben en wat zij graag zouden willen doen in de openbare ruimte.
• De ontwikkelde kinderparticipatie toolbox is bij verschillende projecten gebruikt, bijvoorbeeld het speelplekje op de hoek van de straat of de sportplek in het park.