In Rotterdam hoeft niemand op straat te slapen
Het plan van aanpak kwetsbare Rotterdammers (2019 – 2022) vormt het uitgangspunt voor de verbetering van de zorg en ondersteuning aan kwetsbare Rotterdammers. Op basis hiervan wordt samen met partners gewerkt aan het voorkomen van dakloosheid en het bieden van passende ondersteuning en opvang.

Gevolgen van de coronacrisis
De uitbraak van het coronavirus heeft Rotterdam voor een grote uitdaging gesteld. Voor de maatschappelijke opvang zijn de afgelopen maanden diverse maatregelen getroffen om verspreiding van het virus onder deze kwetsbare groepen tegen te gaan. Hierbij gaat het onder andere om de inzet van extra tijdelijke opvanglocaties ook voor niet rechthebbenden om te kunnen voldoen aan de 1,5 meter richtlijn en de openstelling van de opvanglocaties overdag. In lijn met de landelijke richtlijn voor de afbouw en ombouw van de maatschappelijke opvang (d.d. 29 mei 2020), zijn we overgegaan over tot stapsgewijze af- en ombouw van de extra maatregelen in de daklozenopvang in Rotterdam. Hierbij is voor 1 juli de opvang van niet-rechthebbenden en buitenslapers (verlengde van de winteropvang) geleidelijk afgebouwd. De focus voor de komende tijd ligt op het verkennen van meer duurzame oplossingen die beter passen bij de 1,5 metersamenleving voor de langere termijn, zodat de tijdelijke locaties die ingezet zijn afgebouwd kunnen worden.

Extra impuls kabinet in de aanpak dakloosheid
Het kabinet is begin juni naar buiten gekomen met een brede landelijke aanpak van dak- en thuisloosheid: Een (t)huis, een toekomst. Als onderdeel hiervan heeft de gemeente Rotterdam op basis van een ingediend plan een bedrag van in totaal 19,6 mln. euro toegekend gekregen voor de jaren 2020 en 2021. De extra middelen vanuit het Rijk zullen ingezet worden voor de versnelling en versterking van het plan van aanpak kwetsbare Rotterdammers langs de volgende thema’s:

• Van opvang naar (zelfstandig) wonen met begeleiding
• Kwaliteitsslag nacht- en crisisopvang
• Voorkomen van dakloosheid
• Ontwikkeling beschermd wonen plus

De uitwerking van de bovengenoemde thema’s wordt de komende periode met de betrokken aanbieders en woningcorporaties ingevuld. In de eerstvolgende voortgangsrapportage van het plan van aanpak kwetsbare Rotterdammers zal hierop worden ingegaan.

Mensen wonen zo zelfstandig mogelijk in de wijk
Het regionaal plan van aanpak doordecentralisatie beschermd wonen en maatschappelijke opvang dat begin 2020 is vastgesteld, vormt het uitgangspunt voor de samenwerking met de regiogemeenten. Gezamenlijk met de regio wordt gewerkt aan een nieuw regionaal beleidsplan voor beschermd wonen per 2022. Daarnaast zal de samenwerking met de regio met ingang van 2022 formeel vastgelegd worden. Hierbij gaan we uit van een gezamenlijke verantwoordelijkheid om beschermd wonen cliënten een passende plek te bieden in de gehele regio. De ambitie is om evenwichtiger spreiding van cliënten, bijbehorende voorzieningen en uitstroom naar zelfstandig wonen mogelijk te maken. Het streven is om de spreidingsopgave in 5-10 jaar te realiseren.

Per 2021 wordt de Wet langdurige zorg (Wlz) opengesteld voor de GGZ-doelgroep. Het gaat hierbij om de groep die permanent toezicht of 24 uur zorg in de nabijheid nodig heeft. Het CIZ werkt nu aan de indicatiestelling voor mensen die gaan instromen per 1 januari 2021. Dit heeft ook consequenties voor beschermd wonen cliënten die straks vanuit de Wmo naar de Wlz overgaan. Begin 2021 zal duidelijk worden om welke aantallen cliënten het gaat. 

Voorkomen, signaleren en oplossen van huiselijk geweld, kindermishandeling en seksueel geweld
Het beleidskader Bouwen aan een toekomst zonder geweld, de Rotterdamse aanpak om huiselijk geweld, kindermishandeling en seksueel geweld terug te dringen is in juni 2019 vastgesteld door de gemeenteraad.

Op basis van dit beleidskader gaan we in de periode 2019 - 2022 aan de slag met zowel wettelijke taken (VTRR, opvang slachtoffers huiselijk geweld, meldcode, tijdelijk huisverbod) als specifiek Rotterdamse ambities, zoals bijvoorbeeld het realiseren van een plan van aanpak rondom preventie, samen met partners werken aan vakmanschap en inzetten op een betere aanpak van stalking/belaging. De doelen voor 2020 zijn vastgelegd in een uitvoeringsagenda.

In de eerste helft van 2020 zijn reeds belangrijke resultaten behaald zoals de opening (en daarmee uitbreiding) van een nieuwe crisisopvanglocatie, het samen met vele partners uit de stad tekenen van het Manifest Stop geweld tegen vrouwen en een actieplan gericht op meer regionale samenwerking.
Er hebben verschillende bijeenkomsten plaatsgevonden in het kader van deskundigheid over de specifieke aanpakken ouderenmishandeling, kindermishandeling, seksueel geweld en schadelijke traditionele praktijken. Waar nodig waren deze bijeenkomsten digitaal.

Rond de coronacrisis is er veel aandacht geweest voor huiselijk geweld en kindermishandeling. Door de genomen maatregelen is het aannemelijk dat huiselijk geweld toeneemt. We hebben verschillende acties ondernomen om ervoor te zorgen dat deze Rotterdammers in beeld blijven. Zo is de campagne ‘Let op elkaar gestart’ waarin we burgers, professionals en werkgevers oproepen alert te blijven op signalen en hulp in te schakelen als dat nodig is. Via nieuwsbrieven worden professionals geïnformeerd over alle (extra) mogelijkheden die er zijn voor deze kwetsbare gezinnen. Veilig Thuis is chatfunctie gestart, zodat er laagdrempelig hulp kan worden gevraagd. Vanuit de gemeente worden er SIM-kaarten verstrekt aan kwetsbare vrouwen, zodat ze laagdrempelig via internet hulp kunnen zoeken.

Rond het te realiseren centrum huiselijk geweld en kindermishandeling zijn veel stappen gezet. Het kernteam structureel geweld aan de slag gegaan met complexe casuïstiek op basis van de methodiek multifocus. De fysieke locatie van het centrum zal worden gevestigd in het GGD-gebouw, in nauwe samenwerking met het Centrum seksueel geweld. De opening wordt verwacht in het najaar.

Er zijn ook stappen gezet in het verbeteren van de aanpak binnen de gemeentelijke keten. Er zijn verschillende acties geformuleerd in een implementatie plan. Er is een concreet plan gemaakt rond deskundigheid op basis van verschillende profielen en daaraan gekoppelde trainingen. De eerste trainingen starten in september. Ook wordt op dit moment de capaciteit rondom HG-deskundigheid fors uitgebreid.

In juni is het onderzoek dat is uitgevoerd in opdracht van de gemeenteraad naar de keten huiselijk geweld en kindermishandeling in Rotterdam, gepresenteerd. Naar aanleiding van dit rapport (Complexe problemen vragen onorthodoxe oplossingen) is samen met partners een verbetertraject gestart.

Er is gestart met het inkooptraject voor Wmo-hulp. Vanuit het beleidsveld huiselijk geweld en kindermishandeling wordt ingezet op passende, integrale hulp voor slachtoffers en plegers.

Er is een verkenning uitgevoerd naar de mogelijkheden om een comité van ervaringsdeskundigen op te richten. Deze verkenning heeft geleid tot een positief besluit om een dergelijk comité te gaan starten.

2021 en verder zal in het teken staan van het verbetertraject Onorthodoxe oplossingen voor de aanpak van huiselijk geweld. In dit kader is een stuurgroep gestart met daarin de bestuurders van de belangrijkste ketenpartners. Deze stuurgroep blijft structureel voortbestaan om knelpunten in de aanpak aan te kunnen blijven pakken.

De eerste stappen zijn gezet om meer te doen aan preventie in de aanpak van huiselijk geweld en kindermishandeling. Vanaf 2021 en verder zal dit concreter vorm krijgen en zullen hierop concrete projecten starten.

De hulpverlening aan slachtoffers en plegers van huiselijk geweld is geregeld in de Wmo. Voor Rotterdam geldt dat dit op basis van het beleidskader Heel de stad wordt ingekocht. Dit inkooptraject loop in 2020 en 2021. De inzet is om geschikt hulpaanbod in te kopen voor slachtoffers en plegers en de realisatie van een integraal hulpaanbod voor gezinnen waar huiselijk geweld speelt.

De zorg en ondersteuning aan beschermd wonen en de GGZ loopt eveneens mee in de nieuwe inkoop per 2022. Samen met de regio wordt als onderdeel hiervan gewerkt aan gezamenlijke inkoop voor beschermd wonen.

Tot dit taakveld behoren alle opvang- en beschermd wonen-voorzieningen met inbegrip van eventuele maatwerk-dienstverlening en maatwerkvoorzieningen voor personen die in de betreffende opvangvoorzieningen verblijven. Hierbij valt te denken aan vrouwenopvang, aanpak huiselijk geweld (Veilig thuis); beschermd wonen voor personen met psychische of psychosociale problemen; inloopfunctie GGZ; maatschappelijke opvang voor cliënten met een meervoudige problematiek, waaronder verslaving en Wmo maatwerkdienstverlening en - maatwerkvoorzieningen bij opvang.

Rotterdam heeft een centrumgemeentefunctie voor de maatschappelijke opvang, waaronder vrouwenopvang, en voor beschermd wonen.
Hierdoor voert de gemeente de maatschappelijke opvang en beschermd wonen ook uit voor de inwoners van Albrandswaard, Barendrecht, Capelle aan den IJssel, Krimpen aan de IJssel, Lansingerland en Ridderkerk. Door de gefaseerde afbouw van de centrumgemeentefunctie (doordecentralisatie Beschermd Wonen) wordt de samenwerking met de regiogemeenten verstevigd. Dit betekent op termijn een aanpassing van dit taakveld.