Openbaar groen en (openlucht) recreatie - Landschap

Beleidskaders, -monitors en wetgeving

Een aantrekkelijke en leefbare stad voor iedereen, nu en in de toekomst.

Meer gezonde Rotterdammers die bewegen, spelen, sporten, ontmoeten, ontspannen en recreëren.

Een investering in de doorontwikkeling van de klimaat adaptieve deltastad.

Samenwerking met Rotterdammers en gedeeld eigenaarschap.

Als gevolg van de maatregelen tegen verspreiding van het corona virus zijn mensen veel thuis. Bewoners zijn daardoor nadrukkelijker in hun woonomgeving aanwezig en maken tot 70% vaker een ommetje in de wijk of buurt. Dit leidt tot grotere druk op de openbare ruimte, parken en parkjes in de stad, zeker in relatie tot de 1,5 meter afstand tot elkaar. Bewoners waarderen en gebruiken het groen in hun woonomgeving beter en meer.

De maatregelen tegen verspreiding van het corona virus hebben grote impact op de openbare ruimte, het gebruik en de inrichting hiervan. Voor de hele stad en in het bijzonder de binnenstad en de parken wordt een programma opgesteld met maatregelen om de openbare ruimte aan te passen op de 1,5 meter maatregelen. Bij de aanpak van de openbare ruimte wordt rekening gehouden met de benoemde doelen en wensen en ook met de Rotterdamse Stijl.

In 2019 is de raad geïnformeerd over het plan van aanpak Groenoffensief “Rotterdam gaat voor groen!” en de resultaten van het eerste jaar vergroening, Een groene sprint. Het jaarverslag (Rotterdam gaat voor groen 2019) is in maart 2020 aangeboden aan de raad en op 2 september is dit in de commissie BWB besproken. De inzet heeft in het eerste jaar al geleid tot bijna 9 ha extra groen in de stad. Die extra ha groen zijn gerealiseerd op daken, in openbaar gebied en dicht bij huis. Vooralsnog leiden de genomen maatregelen tegen corona niet tot vertraging in de aanpak.

De planvorming en/of start uitvoering van de 3 ecologische verbindingszones vordert. De uitvoering van één ecologische verbinding kan mee met een lopend traject, voor de andere twee ecologische verbindingen wordt een apart planproces opgestart in 2020. Daarnaast is een stadsbrede visie op de biodiversiteit in Rotterdam in voorbereiding genomen.

Het Uitvoeringsprogramma Rivieroevers Rotterdam 2019-2022 is in juni 2019 vastgesteld door het college en in november 2019 besproken in de commissie BWB. De uitvoering vindt vooralsnog conform programma plaats. Hiermee is ingezet op speerpunt 2 Rivieren, kust en regio. In de focuswijken Rotterdam-Zuid vindt een gecombineerde aanpak met vergroening en verbetering van de kwaliteit van de openbare ruimte plaats.

Op dit moment wordt er gewerkt aan de collegetarget om 3 ecologische verbindingen te realiseren: te weten Heemraadsingel en Steilrand, een verbinding van binnen in de stad naar buiten toe -en van de Schie naar Landgoed De Tempel in groter verband. En als derde het Zuiddiepje, een verbinding tussen Eiland van Brienenoord en Park De Twee Heuvels, een rondje Stadionpark. Daarnaast  dragen alle zeven stadsprojecten bij aan de verbreding van stadsecologie en biodiversiteit: Hofbogen vormt een verbinding vanaf het Hofplein naar de A20 zone, en het getijdenpark Feijenoord is een vergroting van de riviernatuur vanaf het Eiland van Brienenoord. De nieuwe stadsparken in Rijn- en Maashaven vergroten de (onder)waternatuur en het rivierenlandschap.

Voor de Rotterdamse Mobiliteitsaanpak worden vanaf 2020 diverse experimenten uitgevoerd om o.a. meer ruimte te creëren voor fietsers en voetgangers, de oversteekbaarheid en om de luchtkwaliteit te verbeteren. Bij het ruimtelijk en landschappelijk inpassen van dit soort experimenten vindt intensieve afstemming plaats. Dit is een van de elementen om de gezonde groei van de stad te kunnen faciliteren.

Ontwikkelingen 2021-2024

De jaren 2021-2022 staan nog in het licht van uitvoering van de coalitiedoelstellingen met de opgave 20 hectare groen toe te voegen, 3 ecologische verbindingen te realiseren en het programma Rivieroevers met o.a. het toegankelijk maken van de oevers van de rivieren voor groen, langzaam verkeer en verblijf. Daarnaast wordt de visie Openbare Ruimte in 2020 opnieuw ter besluitvorming aangeboden. De komende jaren zal steeds meer nadruk komen te liggen op het realiseren van de vijf speerpunten uit de visie.

In de voorjaarsbrief 2020 is het voornemen opgenomen zeven majeure stadsprojecten te realiseren. Het gaat om zeven grote integrale projecten. De komende jaren zal hier veel inzet op gepleegd worden, met als doel om de stad niet alleen mooier, beter en groener te maken, maar ook meer ruimte voor cultuur en buiten spelen, een vliegwiel voor woningbouw en gebiedsontwikkeling en het stimuleren van de lokale economie. De investeringen zullen bovendien leiden tot werkgelegenheid die een bijdrage levert aan het herstel van Rotterdam na de Corona-crisis.

Voor Het Park wordt een renovatieplan met een nieuwe beheerconstructie voorbereid. Het Museumpark ondergaat een metamorfose in aansluiting op de ontwikkeling van het Depotgebouw met een nieuw Voorplein en de renovatie van museum Boijmans Van Beuningen.

Het grootschalig onderhoud in de tuinsteden zoals Alexander en Lombardije wordt integraal aangepakt. Hier speelt een meervoudige problematiek met o.a. verzakkingen in relatie tot Rotterdams WeerWoord en de diverse transities. Deze grootschalige onderhoudsopgaven bieden gelegenheid om ook kansen voor verbetering van het landschap en groen op te pakken. Denk hierbij bijvoorbeeld aan het verbeteren van groeiomstandigheden van bomen bij ophoging en aansluiting van woningen op het op te hogen maaiveld.

Bij zowel de stadprojecten als uitvoering van de visie openbare ruimte wordt nadrukkelijk de samenwerking opgezocht met andere majeure ontwikkelingen en transities, zoals de Groei van de Stad, energietransitie, klimaatadaptatie (Rotterdams WeerWoord) en circulair.

Wat willen we bereiken

Wat gaan we daar voor doen

Effectindicatoren

 

2017

2018

2019

2020

2021

2022

Collegetarget 11: 20 ha groen erbij in 2022 t.o.v. 2018

Streefwaarde

 

 

+ 5 ha

+ 10 ha

+ 15 ha

+ 20 ha

Realisatie

 

 

+ 8,9 ha

 

 

 

% Tevredenheid van bezoekers stadsparken (rapportcijfer)

Streefwaarde

 

>7,4

>7,4

>7,4

>7,4

>7,4

Realisatie

7,4

7,1

7,3

 

 

 

% Tevredenheid bewoners over groen in de wijken/buurten

Streefwaarde

 

>6,9

> 6,9

>6,9

>6,9

>6,9

 

Realisatie

6,9

6,2

6,4

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Prestatie-indicatoren

 

2017

2018

2019

2020

2021

2022

Realisatie ecologische verbindingen

Streefwaarde

 

3 ecologische verbindingen realiseren in de stad

Realisatie

 

Verbindingen gestart*

Toelichting indicatoren

*De ecologische verbinding 'Rondje Eiland van Brienenoord - Park de Twee Heuvels' is in uitvoering.

Wat kost het

Overzicht van baten en lasten Openbaar groen en (openlucht) recreatie - LandschapRealisatie 2019Begroting
2020 (2e Herz.)
Begroting
2021
Raming
2022
Raming
2023
Raming
2024
Baten exclusief reserves1.8211.7921.6101732323

Bijdragen rijk en medeoverheden 1.706 1.792 1.610 173 23 23
Overige opbrengsten derden 115 0 0 0 0 0
Overige baten 0 0 0 0 0 0
Lasten exclusief reserves9.78313.96213.05112.5916.6436.641

Intern resultaat 2.896 3.099 1.818 1.818 1.818 1.818
Intern resultaat 2.896 3.099 1.818 1.818 1.818 1.818
Programmalasten 6.887 10.863 11.232 10.773 4.825 4.823
Inkopen en uitbestede werkzaamheden 2.040 6.025 6.514 5.985 40 40
Kapitaallasten 0 0 0 70 67 65
Overige programmalasten 1 0 0 0 0 0
Subsidies en inkomensoverdrachten 4.846 4.838 4.718 4.718 4.718 4.718
Saldo voor vpb en reserveringen -7.961 -12.170 -11.441 -12.419 -6.621 -6.618
Saldo voor reserveringen -7.961 -12.170 -11.441 -12.419 -6.621 -6.618
Reserves2.3976.0014.8725.729202199

Onttrekking reserves 2.397 6.291 5.584 6.316 202 199
Toevoeging reserves 0 890 712 587 0 0
Vrijval reserves 0 600 0 0 0 0
Saldo -5.565 -6.170 -6.569 -6.690 -6.419 -6.419

Financiële bijstellingen

2e HerzieningBegroting 2021
Bijstellingen Openbaar groen en (openlucht) recreatie - LandschapBegroting 2020Begroting 2021Raming
2022
Raming
2023
Raming
2024
Eerste Herziening 2020 -6.880 -5.938 -5.913 -6.202 -6.202
Bijstellingen Tweede Herziening 2020 / Begroting 2021 710 -631 -776 -217 -217
Actualisatie kapitaallasten Ramingsbijstellingen onvermijdelijk 0 0 0 0 0
Bestemmingsreserve Gebiedsontwikkeling Reserves 600 0 0 0 0
Bestemmingsreserve Rotterdamse Investeringsmotor Reserves 0 0 0 0 0
Technische wijzigingen Technische wijzigingen 110 -631 -776 -217 -217
Begroting na wijzigingen -6.170 -6.569 -6.690 -6.419 -6.419

Toelichting financiële bijstellingen

Actualisatie kapitaallasten

De kapitaallasten zijn aangepast op basis van bijgestelde investeringskredieten alsmede geactualiseerde ramingen en de bouwrente van de jaarschijven 2020, 2021, 2022, 2023 en 2024. Een volledig beeld van de kredieten is opgenomen in de paragraaf Investeringen. Dit is een saldo neutrale bijstelling omdat het effect binnen het taakveld wordt opgevangen.

 

Bestemmingsreserve Gebiedsontwikkeling

Bestemmingsreserve Gebiedsontwikkeling - Koppelen locale groene plekken en initiatieven (Ecologische verbindingen)

De uitvoering van het plan Koppelen lokale groene plekken start in 2020 en heeft een doorloop naar 2021 en 2022. De begroting wordt hierop bijgesteld. De lasten en dekking uit de bestemmingsreserve Gebiedsontwikkeling - Koppelen locale groene plekken en initiatieven worden met € 500 overgeheveld van 2020 naar 2021.

Daarnaast wordt er vanuit het programma Ecologische verbindingen geld beschikbaar gesteld aan het taakveld Wonen en bouwen voor de ecologische verbinding "Rondje Brienenoord - Park de 2 Heuvels". Dit betreft de projecten Zuiddiepje en de Kreek. De begroting wordt hierop bijgesteld. De lasten (€ 677 in 2020 en € 874 in 2021) en de dekking uit de bestemmingsreserve Gebiedsontwikkeling - Koppelen locale groene plekken zijn begroot op het taakveld Openbaar Groen en (openlucht) recreatie-Landschap en worden in de begroting overgeheveld naar het taakveld Wonen en bouwen.

Bestemmingsreserve Gebiedsontwikkeling -  Programma Extra Vergroening (Rotterdam gaat voor groen)

Vanuit het programma Groenoffensief (Rotterdam gaat voor groen) wordt er geld beschikbaar gesteld voor allerlei projecten binnen de gemeente Rotterdam waar groen wordt toegevoegd. Vanuit dit programma wordt € 38 bijgedragen aan het taakveld Wonen en bouwen voor het project Pleinweg Pernis. De begroting wordt hierop bijgesteld. De lasten € 38 en de dekking uit de bestemmingsreserve Gebiedsontwikkeling - Programma Extra Vergroening zijn begroot op het taakveld Openbaar Groen en (openlucht) recreatie-Landschap en worden in de begroting overgeheveld naar het taakveld Wonen en bouwen.

Bestemmingsreserve Gebiedsontwikkeling -  Vergroening bestaande parkeerplaatsen

In de 1e Herziening is € 890 materieel budget overgeheveld van het programma Verkeer en Vervoer naar het programma Stedelijke Inrichting voor vergroening van de buitenruimte. In de begroting 2021 wordt aanvullend hierop € 712 in 2021 en € 587 in 2022 overgeheveld. In de begroting worden deze budgetten toegevoegd aan de bestemmingsreserve Gebiedsontwikkeling - Vergroening bestaande parkeerplaatsen en vervolgens uit deze reserve onttrokken.

Bestemmingsreserve Gebiedsontwikkeling -  Overtuin Landgoed De Tempel

Vanuit de bestemmingsreserve Gebiedsontwikkeling - Overtuin Landgoed De Tempel wordt € 100 bijgedragen aan het project Aanlegsteiger de Schie (programma Rivieroevers Rotterdam). De begroting wordt hierop bijgesteld door de lasten en de dekking uit de bestemmingsreserve Gebiedsontwikkeling met € 100 naar boven bij te stellen.

Bestemmingsreserve Gebiedsontwikkeling -  Vrijval

Voor het programma Groenoffensief (Rotterdam gaat voor groen) is incidenteel € 12,5 mln beschikbaar gesteld voor de jaren 2019 tot en met 2022. Op basis van de huidige prognose kan een bezuiniging op het programma worden gerealiseerd van éénmalig € 300. Voor het programma Ecologische verbindingen is incidenteel € 3,5 mln beschikbaar gesteld voor de jaren 2020 tot en met 2022. Op basis van de huidige prognose kan een bezuiniging op het project Steilrand worden gerealiseerd van éénmalig € 300.

De bestemmingsreserve Gebiedsontwikkeling kan hiermee met € 600 vrij vallen. De begroting wordt hierop bijgesteld.

 

Bestemmingsreserve Rotterdamse Investeringsmotor

De gemeente Rotterdam draagt bij aan de realisatie van de Herinrichting van het Lage Bergse Bos tot een aantrekkelijk park (€ 4,0 mln). De investering wordt gerealiseerd door de Gemeenschappelijke Regeling Rottemeren. Deze bijdrage is opgenomen in het investeringsvoorstel 2020 en leidt vanaf 2022 tot afschrijvingslasten die worden gedekt uit de bestemmingsreserve Rotterdamse Investeringsmotor (€ 200).  De begroting wordt hierop bijgesteld door de lasten en de dekking uit de bestemmingsreserve Gebiedsontwikkeling met € 200 naar boven bij te stellen.

 

Technische wijzigingen

Op het taakveld Openbaar groen en (openlucht) recreatie - Landschap zijn diverse technische wijzigingen geweest (€ 110 in 2020 tot -€ 217 in 2024). De grootste wijzigingen zijn:

  • Programma Groenoffensief (Rotterdam gaat voor groen), waarbij materieel budget is overgeheveld vanuit het programma Verkeer en Vervoer (-€ 712 in 2021 en -€ 587 in 2022).
  • een budgetoverheveling voor het programma Rivieroevers Rotterdam vanuit het taakveld Wonen en bouwen (-€ 77 in 2021 oplopend naar -€ 348 in 2024)
  • een actualisatie capaciteitsplanning (-€ 48 in 2021 aflopend naar € 329 in 2024)
  • een doorbelasting van projecten (€ 158 in 2020 aflopend naar -€ 105 in 2024)
  • een indexering (-€ 74 in 2021 oplopend naar -€ 92 in 2024).

Beleidskaders, beleidsmonitoren en wet- en regelgeving

 

 

Omschrijving taakveld

Ons doel is het realiseren van mooi, divers en uitnodigend openbaar groen en stedelijk water. Het groen en water in Rotterdam heeft daarbij landschappelijke en ecologische waarde, is goed verspreid, divers en biedt ruimte aan toegankelijke recreatie, houdt de mensen en de stad gezond, leefbaar en aantrekkelijk. Juist in de verdichtende omgeving wordt gezorgd voor een eveneens groeiende aanwezigheid van openbaar groen en stedelijk water. Onze kenmerkende rivieren, parken, singels, plantsoenen, groen en recreatiegebieden hebben iedere Rotterdammer iets te bieden. Samen met bewoners en partners pakken we kansen die bijdragen aan een circulaire economie en uitdagingen rondom klimaatverandering en gezonde groei in relatie tot de stedelijke verdichtingsopgave.

Tot dit Rotterdamse taakveld behoren:

  • Aanleg van openbaar groen inclusief het plaatsen van kunstwerken in de openbare ruimte
  • Aanleg van openbaar water: vijvers en kleine watergangen
  • Aanleg van speelvoorzieningen

Al deze opgaven vragen om creatieve en innovatieve oplossingen en andere samenwerkingsvormen met (deels nieuwe) partners. Alleen door samen op te trekken met oog voor de brede doelstellingen van de stad en het effect van onze aanpak op de Rotterdammer zorgen we voor maximaal resultaat, ook op de lange termijn. Daarbij maken we gebruik van de vijf perspectieven uit de concept Omgevingsvisie:

  1. Circulaire stad
  2. Compacte stad
  3. Productieve stad
  4. Inclusieve stad
  5. Gezonde stad

Deze perspectieven sluiten goed aan bij onze ambities.

Met de bovengenoemde doelen beogen we de volgende effecten in de stad te bereiken:

  • Tevredenheid van bewoners vergroten over de openbare ruimte, waaronder het groen, water en speelvoorzieningen
  • Groei van gebruikers en bezoekersaantallen van stadsparken en wijkvoorzieningen faciliteren van de bevordering van een duurzame en gezonde leefstijl
  • Weerbaarheid van de stad versterken waar het gaat om klimaatverandering