Milieubeheer - Duurzaam, bodem, geluid en handhaving

Beleidskaders, -monitors en wetgeving

Verminderen van geluidsoverlast.

Betere regie op het gebruik van de ondergrond.

Een adequaat extern veiligheidsniveau voor alle inwoners.

Verduurzaming van de gemeentelijke bedrijfsvoering en verduurzaming gemeentelijk vastgoed.

De doelstellingen van het taakveld zoals opgenomen onder 'Wat willen we bereiken' en 'Wat gaan we daarvoor doen' zijn nog actueel.

Dit jaar wijst de coronacrisis ons eens te meer op hoe waardevol begrippen als gezondheid en veiligheid zijn. Daarnaast zorgt het voor een opwaardering van het belang van een gezonde en aantrekkelijke woon- en leefomgeving. Dit zijn de kernbegrippen aan de hand waarvan de doelen op het gebied van (collegetarget) luchtkwaliteit, geluid, bodem en omgevingsveiligheid zijn geformuleerd. Aandacht voor deze thema’s is onverkort van belang.  

Ondanks de financiële ontwikkelingen, zijn geen beleidsmatige ontwikkelingen die aanleiding geven tot het vermelden van afwijkingen in het beoogde effect of onze inspanningen. 

Wel wordt voorzien dat de gevolgen van corona invloed kunnen hebben op de voortgang zoals vastgesteld tijdens de begroting 2020: Ten aanzien van de collegetarget ’Een betere luchtkwaliteit met het oog op gezondheid en vanaf 2020 geen straten meer waar de Europese gezondheidsnorm voor NO2 wordt overschreden’ zien wij een positieve (korte termijn) invloed. Het personenverkeer is op stedelijke wegen gemiddeld met 40-50% afgenomen waardoor de luchtkwaliteit sterk is verbeterd. Maar de impact van de coronacrisis is tijdelijk en als de economie weer aantrekt blijven de maatregelen uit de Koersnota Schone Lucht noodzakelijk. 

Ten aanzien van het collegetarget ‘In 2022 is de jaarlijkse Rotterdamse uitstoot van CO2 omgebogen naar een dalende trend’ zien wij een positieve (korte termijn) invloed. De economische ontwikkelingen hebben een (licht) positieve impact op de CO2 uitstoot. Daar staat tegenover dat voorgenomen investeringen door bedrijven in verduurzaming door de effecten van de crisis vertraging op kunnen lopen.

Ten aanzien van de subdoelstelling gebouwde omgeving ‘Ten minste 15.000 bestaande woningen zijn verduurzaamd, waarvan 10.000 aardgas vrij of daarop voorbereid’ voorzien wij mogelijk een negatieve invloed. De vorderingen in de gebiedsaanpakken aardgasvrij kunnen negatief beïnvloed worden. In maart en april waren de huisbezoeken gepland en deze worden opgeschort. Ook zou bijvoorbeeld de participatie in Prinsenland-Het Lage Land van start gaan. Dit wordt uitgesteld. Consequenties voor de planning worden nu in beeld gebracht. 

De huidige ontwikkelingen bieden zowel kansen als bedreigingen. Al zou Corona op korte termijn tot minder emissies kunnen leiden, het risico bestaat dat de investeringen, die vandaag nodig zijn voor een beperking van de toekomstige emissies, onder druk komen te staan. De inzet vanuit de gemeente voor deze lange termijn doelstellingen zal niet minder worden maar eerder meer; er is immers een grote kans dat de noodzakelijke systeem- en gedragsverandering worden vertraagd of uitgesteld. De inspanningen voor de 2030 doelstellingen moeten daarom onverminderd door en betaalbaarheid wordt nog belangrijker.

In het uitvoeringsplan energietransitie hebben we een aantal maatregelen opgenomen waarin we energiebesparing en hernieuwbare energie in de gebouwde omgeving stimuleren met aandacht voor werkgelegenheid en energiearmoede.  

Vanwege de gevolgen van de coronapandemie hebben we een aantal maatregelen versneld opgezet. De maatregelen creëren werkgelegenheid, vergroten de koopkracht en/of zorgen voor omzet van Rotterdamse bedrijven. Dit doen we door duurzaamheids- maatregelen die al gepland stonden versneld (soms opgeschaald) uit te voeren. Zo helpen we de Rotterdamse bewoners en bedrijven richting een toekomstbestendig Rotterdam. Werk maken van zon: door deelname aan het klimaatfonds en extra faciliterende inzet werken we aan meer zonnepanelen in de stad. Energievouchers voor VVE’s, woningeigenaren, huurders en bedrijven en verduurzamingspakketten.

Ontwikkelingen 2021-2024

De ambitie om in deze collegeperiode 18.000 woningen te realiseren binnen bestaand gebied leidt ertoe dat ook gebouwd moet worden op locaties nabij snel-, spoor- en vaarwegen of industrieterreinen, waar grote opgaven liggen op het gebied van luchtkwaliteit, geluid, bodem en externe veiligheid. Betrokkenheid vanuit milieu bij deze ontwikkelingen is daarom van essentieel belang.

Wat willen we bereiken

Effect indicatoren

Wat gaan we daar voor doen

Kansen maximaal benutten

Effectindicatoren 2017201820192020202120222023
Collegetarget 1: De stijging van de CO2-uitstoot wordt in deze collegeperiode omgebogen naar een dalende trend die leidt tot 49% CO2-reductie in 2030, gemeten t.o.v. het jaar 1990. Streefwaarde   niet >31,9 Mton niet >31,9 Mton <31,9 Mton <31,9 Mton  
Realisatie 31,9 Mton 29,9 Mton 29,0 Mton niet bekend (zomer 2021)    
Collegetarget 2: Vanaf 2020 zijn er geen straten meer waar de Europese gezondheidsnorm voor NO2 wordt overschreden. Ook na 2020 blijven we werken aan het verder verbeteren van de luchtkwaliteit.              
Jaargemiddelde* Streefwaarde   16 12 8    
Realisatie***

 

4

Eind nov '20 bekend

pm pm  
Uurgemiddelde** Streefwaarde 0 0 0 0    
Realisatie 0 0 0 pm pm  
* Betreft het aantal toetspunten > NO2 40 g/m3 (jaargemiddelde gebaseerd op NSL voorgaande jaar)

** Betreft het aantal meetstations met >18 keer per jaar overschrijding NO2 200g/m3 (uurgemiddelde, gebaseerd op jaarverslag DCMR)

*** Overeenkomstig de afspraken in het definitieboekje van de collegetargets zijn de gegevens m.b.t. realisatie 2019 in Q4 van 2020 beschikbaar

Toelichting indicatoren

Collegetarget 1, Nulmeting 2017: 32,2Mton is in 2019 gecorrigeerd naar 31,9 Mton. CO2-cijfers over het laatste jaar betreffen altijd voorlopige cijfers; correctie achteraf vinden altijd plaats in het opvolgende jaar. De target blijft ongewijzigd alleen het meetniveau voor 2017 is verbeterd.

Collegetarget 2, De luchtkwaliteit wordt beïnvloed door de totale uitstoot van de verschillende bronnen (verkeer, scheepvaart en industrie) maar ook door de weersomstandigheden. Warm weer of mist kunnen leiden tot hogere concentraties, regen en wind tot lagere concentraties. In de afgelopen twee jaar is het aantal knelpunten teruggebracht van twaalf naar een.. Grootste knelpunt zit bij Doklaan (Maastunnel). Extra inzet, onder andere via verkeersmaatregelen, moet leiden tot het oplossen van het laatste knelpunt.

Wat kost het

Overzicht van baten en lasten Milieubeheer - Duurzaam, bodem, geluid en handhavingRealisatie 2019Begroting
2020 (2e Herz.)
Begroting
2021
Raming
2022
Raming
2023
Raming
2024
Baten exclusief reserves2.0087.0775.1323.76700

Bijdragen rijk en medeoverheden 1.705 6.025 5.132 3.767 0 0
Financieringsbaten 0 1.052 0 0 0 0
Overige opbrengsten derden 303 0 0 0 0 0
Overige baten 0 0 0 0 0 0
Lasten exclusief reserves37.34060.55565.30956.96041.74629.021

Apparaatslasten 2.101 5.101 5.235 5.235 5.235 5.235
Inhuur 0 10 9 9 9 9
Overige apparaatslasten 17 67 81 81 81 81
Personeel 2.084 5.024 5.145 5.145 5.145 5.145
Intern resultaat 6.738 6.550 7.457 7.389 7.389 4.535
Intern resultaat 6.738 6.550 7.457 7.389 7.389 4.535
Programmalasten 28.501 48.904 52.617 44.335 29.122 19.250
Financieringslasten 0 0 0 0 0 0
Inkopen en uitbestede werkzaamheden 9.038 21.275 28.526 20.204 8.333 -1.530
Kapitaallasten 558 526 651 696 734 726
Overige programmalasten 0 0 0 0 0 0
Subsidies en inkomensoverdrachten 18.905 27.104 23.441 23.435 20.055 20.055
Saldo voor vpb en reserveringen -35.332 -53.478 -60.177 -53.193 -41.746 -29.021
Saldo voor reserveringen -35.332 -53.478 -60.177 -53.193 -41.746 -29.021
Reserves-2.66512.30925.99420.9208.9520

Onttrekking reserves 6.361 24.347 27.994 20.920 8.952 0
Toevoeging reserves 45.484 12.038 2.000 0 0 0
Vrijval reserves 36.458 0 0 0 0 0
Saldo -37.997 -41.169 -34.183 -32.273 -32.794 -29.021

Financiële bijstellingen

2e HerzieningBegroting 2021
Bijstellingen Milieubeheer - Duurzaam, bodem, geluid en handhavingBegroting 2020Begroting 2021Raming
2022
Raming
2023
Raming
2024
Eerste Herziening 2020 -41.255 -31.064 -29.086 -19.785 -19.785
Bijstellingen Tweede Herziening 2020 / Begroting 2021 86 -3.120 -3.186 -13.010 -9.236
Intensivering Duurzaamheid Intensiveringen 0 0 0 -10.000 -5.000
Actualisatie kapitaallasten Ramingsbijstellingen onvermijdelijk 0 0 0 0 0
Concernbrede lagere overige arbeidskosten Ramingsbijstellingen onvermijdelijk 14 0 0 0 0
Intensivering Milieutaken Ramingsbijstellingen onvermijdelijk 0 -660 -660 0 0
Milieu DCMR Ramingsbijstellingen onvermijdelijk 0 -2.003 -2.003 -2.000 -2.000
Bestemmingsreserve Bodem Reserves 0 0 0 0 0
Bestemmingsreserve Energietransitie Reserves 0 0 0 0 0
Bestemmingsreserve Investeringsfonds Rotterdam Reserves 0 0 0 0 0
Vrijval reserve in verband met andere middelen Reserves 0 0 0 0 0
Taakmutaties Gemeentefonds Taakmutaties 0 0 0 0 0
Technische wijzigingen Technische wijzigingen 72 -457 -523 -1.010 -2.236
Begroting na wijzigingen -41.169 -34.183 -32.273 -32.794 -29.021

Toelichting financiële bijstellingen

Intensivering Duurzaamheid

Ook na 2022 zal een intensieve inzet op Duurzaamheid nodig blijven gezien de doelstellingen van Rotterdam tot en met 2030. De huidige intensivering op Duurzaamheid wordt gecontinueerd tot juli 2024. Qua CO2 uitstoot en energietransitie is het van belang om Duurzaamheid structureel in de begroting te hebben.

 

Actualisatie kapitaallasten

De kapitaallasten zijn aangepast op basis van bijgestelde investeringskredieten alsmede geactualiseerde ramingen en de bouwrente van de jaarschijven 2020, 2021, 2022, 2023 en 2024. Een volledig beeld van de kredieten is opgenomen in de paragraaf Investeringen. Dit is een saldo neutrale bijstelling omdat het effect binnen het taakveld wordt opgevangen.

 

Concernbrede lagere overige arbeidskosten

Vanwege corona wordt er in 2020 minder gebruik gemaakt van het budget voor opleidingen, reizen en catering. De begroting is hierop aangepast.

 

Intensivering Milieutaken

Het aantal complexe vraagstukken op het gebied van gezondheid en de leefomgevingskwaliteit neemt toe. Dit wordt o.a. veroorzaakt door landelijke milieudossiers zoals PAS (stikstof) en PFAS (diverse zorgwekkende stoffen), implementatie van de omgevingswet en verdichting van de stad. Hiervoor is in de Begroting 2021 € 660 aan middelen beschikbaar gesteld voor meer advies- en beleidscapaciteit op de uitvoering van wettelijke taken.

 

Milieu DCMR

Gegeven de ontwikkeling genoemd onder het kopje intensivering Milieutaken zal ook de inzet van de DCMR Milieudienst Rijnmond toenemen. Hiervoor is in de Begroting 2021 € 2,0 mln aan middelen beschikbaar gesteld.

 

Bestemmingsreserve Bodem

Het programma bodem bestaat uit 3 deelprogramma’s: Gasfabrieken, Spoed en Gebiedsgerichte aanpak. Deze deelprogramma's worden gedekt vanuit deze bestemmingsreserve.

Bodem Gasfabrieken

De sanering van de gasfabrieken Keilehaven, Feijenoord en Kralingen wordt vanaf 2021 uitgevoerd. De begroting 2021 wordt hierop bijgesteld. De lasten en de dekking uit de bestemmingsreserve Bodem Gasfabrieken worden in de jaren 2021 t/m 2023 naar boven bijgesteld (€ 9,5 mln in 2021 - € 5,2 mln in 2023).

Bodem Spoed

Het deelprogramma Bodem Spoed loopt in 2020 af en er worden nieuwe afspraken met het Rijk gemaakt. De komende jaren wordt nadrukkelijk bekeken welke projecten in het kader van het programma kunnen worden uitgevoerd. Het doel is om de locaties die al langer op de lijst staan af te ronden. Naar verwachting leidt dit tot hogere lasten in 2021 t/m 2023. De begroting wordt hierop bijgesteld. De lasten en de dekking uit de bestemmingsreserve Bodem Spoed worden in de jaren 2021 t/m 2023 naar boven bijgesteld (€ 3,5 mln in 2021 - € 1,1 mln in 2023).

Daarnaast worden jaarlijks lasten voor de uitvoering van handhavingswerkzaamheden gefinancierd uit de bestemmingsreserve Bodem Spoed. De begroting wordt hierop bijgesteld. De lasten en de dekking uit de bestemmingsreserve Bodem Spoed in de jaren 2021 t/m 2023 met € 500 naar boven bijgesteld.

Bodem Gebiedsgerichte aanpak

Op 18 december 2018 heeft het college besloten tot het starten van de gebiedsgerichte aanpak van bodem en grondwater in de Botlek. In 2020 wordt besluitvorming voor de Europoort voorgelegd. De lasten zijn afhankelijk van het aantal bedrijven dat zich aanmeldt en wanneer zij dit doen. Naar verwachting bedragen de lasten voor de jaren 2021 t/m 2023 € 500. De begroting 2021 wordt hierop bijgesteld. De lasten en de dekking uit de bestemmingsreserve Bodem Gebiedsgericht beheer worden in de jaren 2021 t/m 2023 met € 500 mln naar boven bijgesteld.

 

Bestemmingsreserve Energietransitie

Het uitvoeringsplan Energietransitie is geactualiseerd en in de begroting 2020 en verder opgenomen. Voor 2021-2022 zijn er in totaal 36 lopende en 15 nieuwe programma's en projecten, die gemeentebreed gedekt worden door het Energietransitiebudget. Meer gedetailleerde informatie over de Energietransitie en haar projecten is opgenomen in de paragraaf Energietransitie.

De bestemmingsreserve Energietransitie is in eerste instantie gevuld vanuit een lening uit het IFR vooruitlopend op de verkoop van Eneco. Middels deze wijziging wordt de onttrekking van de bestemmingsreserve IFR - Energietransitie overgeheveld naar de onttrekking bestemmingsreserve Energietransitie.

 

Bestemmingsreserve Investeringsfonds Rotterdam

De gemeente heeft het beheer en nazorg van het C2-depot per 1 januari 2019 overgedragen aan de Provincie Zuid Holland. Daarbij is inmiddels de eindafrekening opgemaakt van het nazorgfonds van de provincie. Als gevolg van deze eindafrekening vloeit een bedrag van € 1,1 mln terug naar de gemeente. Dit bedrag wordt toegevoegd aan de bestemmingsreserve Investeringsfonds Rotterdam.

 

Vrijval reserve in verband met andere middelen

De bestemmingsreserve Energietransitie is in eerste instantie gevuld vanuit een lening uit het IFR vooruitlopend op de verkoop van Eneco. Middels deze wijziging worden de vrijval van de bestemmingsreserve Investeringsfonds Rotterdam en de toevoeging aan de bestemmingsreserve Energietransitie teruggedraaid in verband met ontvangen gelden transactie verkoop aandelen Eneco voor het Energietransitiefonds. 

 

Taakmutaties Gemeentefonds

In de Koersnota Schone Lucht zijn de maatregelen beschreven om de knelpunten luchtkwaliteit op te lossen in 2020 en voor de lange termijn te werken aan de verder verbetering van de luchtkwaliteit. De belangrijkste maatregel om het knelpunt op te lossen is de maatregel Experimenten Maastunnelcorridor. Er is een stappenplan ontwikkeld dat uiteindelijk moet leiden tot het vrijmaken van een rijstrook in de Maastunnelcorridor. Voor een verdere verbetering is er een subsidieregeling om de logistiek van de bouw te verschonen. De begroting 2021 wordt hierop bijgesteld. De lasten en de dekking uit de Taakmutaties Gemeentefonds Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit worden met € 1,1 mln naar boven bijgesteld.

 

Technische wijzigingen

Op taakveld Milieubeheer - Duurzaam, bodem, geluid en handhaving zijn er diverse technische wijzigingen geweest (van € 72 in 2020 tot -€ 2.236 in 2024). De grootste technische wijzigingen zijn:

  • een budgetoverheveling van Resilience (€ 122 in 2020) naar taakveld Ruimtelijke ordening – Ontwikkeling.
  • een actualisatie van het personele budget (-€ 286 in 2021 tot en met 2024).
  • een actualisatie van de capaciteitsplanning (-€ 121 in 2021 tot en met -€ 670 in 2024).
  • doorbelasting overhead van projecten (van -€ 86 in 2021 tot -€ 1.328 in 2024) vanuit het taakveld Overhead.
  • diverse kleine technische wijzigingen in 2020 tot en met 2024. (van -€ 36 in 2020 tot -€ 238 in 2024).

Omschrijving taakveld en vervolg taakvelddoelstellingen

Vervolg taakvelddoelstellingen

  • verminderen van geluidsoverlast
  • een betere regie op het gebruik van de ondergrond een adequaat extern veiligheidsniveau voor alle inwoners
  • verduurzaming van de gemeentelijke bedrijfsvoering en verduurzaming gemeentelijk vastgoed

 Omschrijving taakveld

Nederland moet in 2050 een land zijn zonder CO2 uitstoot en met een volledig circulaire economie. Daar moet nu mee begonnen worden. Ook Rotterdam heeft hierin een belangrijke opgave. Prioriteit ligt daarom bij de uitvoering en ondersteuning van activiteiten voor het realiseren van de energietransitie in gebouwde omgeving en mobiliteit, de omslag naar een circulaire economie, het verbeteren van de luchtkwaliteit, vergroting van de veerkracht van de stad, in combinatie met de vergroening, waterveiligheid en transformatie naar een nieuwe duurzame economie.

We zetten in op een fijne woon- en leefomgeving voor alle Rotterdammers: schoner, groener en gezonder. In het taakveld Milieubeheer wordt ingezet op maatregelen die de energietransitie, klimaatadaptatie, circulaire economie, schone lucht, minder geluidsoverlast en schonere en veiliger bodems bevorderen en zo een bijdrage leveren aan een rijke en stabiele biosfeer en daarmee aan een aantrekkelijke leefomgeving. Dit vergt vooral  focus op anders werken: die keuzes krijgen waarde als we ze omzetten in kansen door integraler en slimmer te weken. Dus zetten we de energietransitie in als vliegwiel voor duurzame bedrijvigheid, voor nieuwe werkgelegenheid en het aantrekkelijker maken van woningen en wijken.