Economische ontwikkeling

Beleidskaders, -monitors en wetgeving

Dit taakveld betreft het versterken van de economische bedrijvigheid door:

Het versterken van relevante sectoren zoals Maritiem, maakindustrie, Toerisme en Life Sciences & Health;

Stimulering van (samenwerkings-)projecten van onderzoeksinstellingen en bedrijven en versterken van de economische structuur gericht op de transitiepaden digitaal, circulair, energie;

Samenwerking met bedrijfsleven en kennis- en onderzoeksinstellingen en het ontwikkelen van stedelijke en wijkgerichte economische programma's;

Werken aan een toekomstbestendige arbeidsmarkt door uitwerken human capital. Inzet op LWA, aantrekken en behouden van talent zijn hier onder meer onderdeel van.;

Ontwikkelen van een aantrekkelijke stad en vestigingsklimaat.

De coronacrisis heeft grote impact op de Rotterdamse economie. Het ondernemersklimaat is zwaar aangetast en daarmee staat toekomstige economische groei onder druk. De gevolgen voor de Rotterdamse  economie zijn fors. De economie wordt hard geraakt. De impact verschilt per sector, maar onder meer de horeca, toerisme, de petrochemische industrie, de culturele sector, het maritieme cluster en de specifieke bedrijfsgroepen ZZP’ers, sociaal ondernemers en start-ups & scale ups ondervinden nadelige gevolgen van  de contactbeperkende maatregelen voor vraag naar producten, het stilleggen van productieprocessen en het tot stilstand komen van de (internationale) handel. Ook de ontmoetingsfunctie en aantrekkelijkheid van  de stad is aangetast. In 2020 wordt een krimp verwacht van de Rotterdamse economie met ruim 6%. Dat betekent dat veel activiteiten van Economie erop gericht zijn op het herstellen van de economie op de korte  en lange termijn. Voor de korte en middellange termijn zijn onder andere de volgende aanvullende activiteiten reeds in 2020 opgestart: 

  1. Intensivering van inzet op innovatie ondersteuning van het MKB langs de lijnen van digitalisering, duurzaam en circulair ondernemerschap door voorlichting van het MKB, uitvoeren  van
    bedrijfsscans en het  aanbieden van workshops en trainingen;
  2. Beschikbaar stellen van vouchers voor het koppelen van startups aan MKB en multinationals voor het opzetten van innovatieprojecten;
  3. Intensivering van de samenwerking met Taskforce Retail op de retailopgaven;  
  4. Het faciliteren van de 1,5 meter economie in sectoren zoals de horeca;
  5. Intensivering van de inzet op de Smart Health Tech Campus als aanjager van het LS&H cluster;
  6. Ontwikkelen van een druktemeter voor spreiding van bezoekersstromen in de stad;
  7. Intensivering van het programma Rotterdam Digitaal  door o.a.
    o Uitvoering handvest Rotterdam Digitaal inclusief digitale spelregels
    o Opzetten en uitvoeren van het programma platformeconomie
    o Invoeren antennebeleid en telecommunicatiewet 2021
    o Faciliteren van de uitrol glasvezel in Rotterdam;
  8. Inrichten van een Coronaloket waar ondernemers hun creatieve ideeën kunnen voorleggen en snel uitsluitsel krijgen;
  9. Faciliteren van herstel van de aantrekkingskracht van de stad onder meer door uitbreiding van terrassen in de stad te faciliteren en het uitvoeren van een promotiecampagne gericht op regionale en landelijke bezoekers.

Om in te spelen op de effecten van de Coronacrisis is in samenspraak met stakeholders in de stad en de regio de Herstel- en vernieuwingsagenda Rotterdamse Economie voor de langere termijn opgesteld. De komende jaren wordt gewerkt aan herstel en vernieuwing van de Rotterdamse economie aan de hand van zes sporen. 

  1. Human capital: naar een toekomstbestendige arbeidsmarkt;
  2. Brede sectorstructuur: naar een veerkrachtige en weerbare economie; 
  3. Versnelling transitiepaden (duigutaal, energie, circulair): naar vernieuwing van de economie;
  4. Aantrekkelijke stad: herstellen van de ontmoetingsfunctie en aantrekkingskracht van de stad; 
  5. Ondernemerschap en innovatie ecosysteem: Herstellen en versnellen van de vernieuwing van de economie; 
  6. Dienstverlening en launching customer: gemeentelijke dienstverlening en rol als leading en launching customer. 

Activiteiten onder dit taakveld wordt ondergebracht bij de sporen van de Herstel- en vernieuwingsagenda Rotterdamse Economie. In 2021 blijven we de ontwikkelingen in de economie continu monitoren en bekijken we of onze inzet hierop aangepast moet worden.

Ontwikkelingen 2021-2024

Om in te spelen op de effecten van de coronacrisis is in samenspraak met stakeholders in de stad en de regio een herstel- en vernieuwingsagenda voor de langere termijn opgesteld.

De komende jaren wordt gewerkt aan herstel en vernieuwing van de Rotterdamse economie aan de hand van zes programma’s:

  1. Human capital: naar een toekomstbestendige arbeidsmarkt;
  2. Brede sectorstructuur: naar een veerkrachtige en weerbare economie;
  3. Versnelling transitiepaden (digitaal, energie, circulair): naar vernieuwing van de economie;
  4. Aantrekkelijke stad: herstellen van de ontmoetingsfunctie en aantrekkingskracht van de stad;
  5. Ondernemerschap en innovatie ecosysteem: Herstellen en versnellen van de vernieuwing van de economie;
  6. Dienstverlening en launching customer: gemeentelijke dienstverlening en rol als leading en launching customer.

Activiteiten onder dit taakveld wordt ondergebracht bij de sporen van de herstel- en vernieuwings-agenda. In 2021 blijven we de ontwikkelingen in de economie continu monitoren en bekijken we of onze inzet hierop aangepast moet worden.

Wat willen we bereiken

Herstel naar een duurzame en veerkrachtige economie door werken aan cruciale en kansrijke sectoren in de stad en een toekomstbestendige arbeidsmarkt

Vernieuwing door transitie naar de nieuwe economie voor Rotterdam: digitaal, circulair en gebruik makend van duurzaam opgewekte energie

We blijven inzetten op Rotterdam als de innoverende maritieme hoofdstad

Herstel en creëren van een aantrekkelijke stad en vestigingsklimaat

Digitalisering als randvoorwaarde en als onderdeel van herstel en vernieuwing

Wat gaan we daar voor doen

Prestatie indicatoren

Herstel naar een duurzame en veerkrachtige economie door werken aan cruciale en kansrijke sectoren in de stad en een toekomstbestendige arbeidsmarkt

Vernieuwing door transitie naar de nieuwe economie voor Rotterdam: digitaal, circulair en gebruik makend van duurzaam opgewekte energie

We blijven inzetten op Rotterdam als de innoverende maritieme hoofdstad

Herstel en creëren van een aantrekkelijke stad en vestigingsklimaat

Digitalisering als randvoorwaarde en als onderdeel van herstel en vernieuwing

Prestatie-indicatoren 201820192020202120222023
Transformatie kantoren: het (laten) transformeren en/of onttrekken van tenminste 180.000 m2 bruto vloeroppervlak uit de voorraad kantoren in Rotterdam gedurende de periode van 1 januari 2018 tot 1 november 2021 Streefwaarde (ultimo) > 45.000 m2 > 90.000 m2 > 135.000 m2 Per 1/11/21 > 180.000 m2**    

Realisatie

cumulatief

45.000 m2

102.500
m2

159.000 (tm Q2 2020)      
Transformeren van winkels: 4 pilot-gebieden waarvan 3 transformatie gebieden  (10 panden per jaar voor een periode van 3 jaar, totaal 90)  Streefwaarde 30 30 30      

Realisatie

cumulatief

n.v.t.

69 123 (tm Q2 2020)      
Verduurzaming Kantoren Streefwaarde            
Realisatie n.v.t.          
Economische Clusterontwikkeling: investeringen, FTE, nieuwe vestigers door inzet fondsmiddelen en inzet van de gemeente Streefwaarde         € 700 mln investeringen / 2000 FTE / 50 nieuwe vestigers additioneel  

Realisatie

cumulatief

n.v.t.

€ 247 mln uitgelokte investeringen  1586 FTE
156 vestigers

€ 607 mln uitgelokte investeringen 2395 FTE
175 vestigers (tm Q2 2020) 
     
MKB RNE proof: In deze collegeperiode worden er  minimaal 5000 MKB'ers gesproken, waarbij de mogelijkheden van de nieuwe economie voor hun bedrijfsvoering worden belicht Streefwaarde         5.000  

Realisatie

cumulatief

185 779 1.516 (tm Q2 2020)      
 

Toelichting indicatoren

Transformatie kantoren

We sturen op het transformeren van 180.000 m2 kantoorruimte naar wooneenheden en andere economische functies, samen met en op initiatief van marktpartijen. Cumulatief is 109.000 m2 bruto vloeroppervlak (bvo) kantoorruimte getransformeerd, met name naar wooneenheden tot en met Q1 2020. Dit is opgebouwd uit 45.000  m2 bvo in 2018, 57.500 m2 in 2019 en 6.500 m2 in het eerste kwartaal van 2020.

Transformatie winkels

In Q 2 2020 zijn er 35 transformaties gerealiseerd en enkele tientallen zijn nog in voorbereiding. Dat maakt een totaal van 123 gerealiseerd sinds de start van de pilots.

Transformatie van kantoren en retail zal alleen maar in belang toenemen. Gelet op de huidige situatie, waarbij de kans op nog meer leegstand toeneemt, zal de opgaven rond transformatie alleen maar groter worden. De collegetargets zullen waarschijnlijk worden gehaald.

Verduurzaming Kantoren

Verduurzaming van Rotterdamse kantoren om in 2022 tenminste te voldoen aan Energielabel C: na het
inventariseren van de huidige energielabels starten we een campagne richting eigenaren om ze bewust te maken van hun verantwoordelijkheid in deze verbeteringsopgave zodat ze stappen gaan ondernemen hierin:

  • Op basis van de verduurzaming intentie in het Convenant Kantoren Transformatie onderzoeken we binnen de prioritaire concentratiegebieden met de eigenaren welke actie nodig zijn om deze intentiesuit te voeren en maken we afspraken hierover;
  • De Pilot WKO ( Warmte koude opslag) in het Rotterdam Central District is gerealiseerd in 2020. In een tijdlijn zijn voor de verschillende gebouwen de momenten opgenomen waarop deze eigenaren kunnen instappen in de aansluiting op het WKO systeem. Voor de gebouwen Delftse Poort en het nieuw te bouwen Treehouse wordt de aansluiting uitgewerkt.       

Economische clusterontwikkeling

Bovenstaande cijfers zijn tot stand gekomen door uitgelokte private investeringen in de clusters om een versnellingsimpuls te geven naar een nieuwe economie, waarbij de gemeente samenwerkt met onder meer Innovation Quarter en Rotterdam Partners.

De ambitie om zoveel mogelijk investeringen uit de markt te halen blijft overeind. Of de streefwaarden van de investeringen in 2022 gehaald worden is door de huidige economische situatie onzeker. Uitspraken doen over wat wel haalbaar is overigens ook. Het principe dat we als gemeente inzetten op het uitlokken van private investeringen, vestigingen en nieuwe banen, gericht op de nieuwe economie blijft staan, ook als we werken aan een veerkrachtig en duurzaam herstel.

MKB RNE proof maken

In beide gevallen gaat het om het faciliteren van zowel nieuwe als bestaande ondernemers op die terreinen die voor de economische transitie relevant zijn: digitaal, circulair en energieneutraal.

Inmiddels zijn we gestart met het programma MKB010>>next met als doel samen met partners door inspireren-informeren- activeren 5.000 MKB-bedrijven te bereiken teneinde ze te stimuleren om digitaal, duurzaam en circulair te ondernemen. Samen met onze partners zorgen we dat aanwezige kennis, middelen en netwerken zo laagdrempelig mogelijk worden aangeboden om het Rotterdamse MKB vooruit te helpen.

Wat kost het

Overzicht van baten en lasten Economische ontwikkelingRealisatie 2019Begroting
2020 (2e Herz.)
Begroting
2021
Raming
2022
Raming
2023
Raming
2024
Baten exclusief reserves961775253121830

Bijdragen rijk en medeoverheden 817 665 254 121 83 0
Overige opbrengsten derden 145 110 0 0 0 0
Overige baten 0 0 0 0 0 0
Lasten exclusief reserves12.68219.98417.50415.4379.4797.630

Apparaatslasten 5.573 3.415 3.514 3.499 3.499 3.438
Inhuur 21 167 140 125 125 125
Overige apparaatslasten 114 77 97 97 97 96
Personeel 5.437 3.171 3.277 3.277 3.277 3.216
Intern resultaat -1.600 626 613 613 613 613
Intern resultaat -1.600 626 613 613 613 613
Programmalasten 8.709 15.942 13.378 11.326 5.367 3.580
Inkopen en uitbestede werkzaamheden 6.021 10.953 11.519 9.777 5.093 3.306
Overige programmalasten -2 0 0 0 0 0
Subsidies en inkomensoverdrachten 2.690 4.989 1.859 1.549 274 274
Saldo voor vpb en reserveringen -11.720 -19.209 -17.251 -15.317 -9.396 -7.631
Saldo voor reserveringen -11.720 -19.209 -17.251 -15.317 -9.396 -7.631
Reserves1.9837.9893.5283.10000

Onttrekking reserves 1.983 7.989 3.528 3.100 0 0
Saldo -9.737 -11.220 -13.723 -12.217 -9.396 -7.631

Financiële bijstellingen

2e HerzieningBegroting 2021
Bijstellingen Economische ontwikkelingBegroting 2020Begroting 2021Raming
2022
Raming
2023
Raming
2024
Eerste Herziening 2020 -10.952 -9.276 -9.388 -6.588 -6.588
Bijstellingen Tweede Herziening 2020 / Begroting 2021 -267 -4.447 -2.829 -2.808 -1.043
Amendement terrasvouchers Rotterdamse horeca Intensiveringen 0 -220 0 0 0
Digitale voorbeeldstad 2025 Intensiveringen 0 -1.000 -1.000 -1.000 -1.000
Herstelplan Economie korte termijn Intensiveringen 0 -2.605 -1.200 -1.200 0
Concernbrede lagere overige arbeidskosten Ramingsbijstellingen onvermijdelijk 19 0 0 0 0
Smart City Ramingsbijstellingen onvermijdelijk 0 -500 -500 -500 0
Bestemmingsreserve Co-financiering Europese projecten Reserves 0 0 0 0 0
Bestemmingsreserve Energietransitie Reserves 0 0 0 0 0
Bestemmingsreserve Herstelmaatregelen Corona korte termijn Reserves 0 0 0 0 0
Bestemmingsreserve Taakmutaties Gemeentefonds Reserves 0 0 0 0 0
Bestemmingsreserve Werklocaties Reserves 0 0 0 0 0
Technische wijzigingen Technische wijzigingen -286 -122 -129 -108 -43
Begroting na wijzigingen -11.220 -13.723 -12.217 -9.396 -7.631

Toelichting financiële bijstellingen

Amendement terrasvouchers Rotterdamse horeca

Betreft een aangenomen amendement (terrasvouchers) in het kader van de motie Koers van de Stad.

 

Digitale voorbeeldstad 2025

In het kader van de herstelmaatregelen van het programma Rotterdam Sterker Door worden maatregelen voor Rotterdam Digitale voorbeeldstad 2025 / CDO-Office uitgevoerd.

 

Herstelplan Economie korte termijn

In het kader van de herstelmaatregelen van het programma Rotterdam Sterker Door wordt de maatregel voor het stimuleringsbudget bezoekers, congressen en bedrijven uitgevoerd.

 

Concernbrede lagere overige arbeidskosten

Vanwege corona wordt er in 2020 minder gebruik gemaakt van het budget voor opleidingen, reizen en catering.  De begroting is hierop aangepast.

 

Smart City

In het licht van de impact op de coronamaatregelen wordt nu versneld ingezet op digitalisering van MKB en Retail en op kansen om met digitalisering economische en maatschappelijke opgaven op te lossen.  Om die reden zijn de bijbehorende budgetten van € 500 voor de jaren 2021 tot 2023 op het taakveld Economische ontwikkeling begroot i.p.v. op het taakveld Economische promotie.

 

Bestemmingsreserve Co-financiering Europese projecten

Aan het Europese project EdiCitNet is cofinanciering toegezegd van € 75. Dit wordt gedekt uit deze bestemmingsreserve.

 

Bestemmingsreserve Energietransitie

Het uitvoeringsplan Energietransitie is geactualiseerd en in de begroting 2020 en verder opgenomen. Voor 2021-2022 zijn er in totaal 36 lopende en 15 nieuwe programma's en projecten, die gemeentebreed gedekt worden door het Energietransitiebudget. Meer gedetailleerde informatie over de Energietransitie en haar projecten is opgenomen in de paragraaf Energietransitie.

 

Bestemmingsreserve Herstelmaatregelen Corona korte termijn

Om de stuur- en beheersinformatie over de impact van COVID op de organisatie goed inzichtelijk te maken wordt het budget inzake de inzet op de druktemeter Binnenstad, Vouchers voor ondernemers en versnelling digitalisering Retail en MKB overgeheveld naar aparte kostendragers voor COVID-19.

 

Bestemmingsreserve Taakmutaties Gemeentefonds

Conform de goedgekeurde verlenging van de cofinanciering van het EU project Scale Up is de looptijd met 2 jaar verlengd tot en met 2021. Hiermee is de financiering van de bestemmingsreserve Taakmutaties Gemeentefonds - Pieken in de Delta met € 150 doorgeschoven naar 2020.

 

Bestemmingsreserve Werklocaties

De inzet op het creëren van een Eigenarencollectief met een gedeelde visie op branchering/ profiel van de straat wordt gefinancierd uit de bestemmingsreserve Werklocaties, Noorderboulevard (van € 80 in 2021 tot € 30 in 2023).

 

Technische wijzigingen

Dit betreffen diverse kleinere technische wijzigingen.

Omschrijving taakveld

Dit taakveld betreft het versterken van de economische bedrijvigheid door:

  • Het versterken van relevante sectoren zoals Maritiem, maakindustrie, Toerisme en Life Sciences & Health;
  • Stimulering van (samenwerkings-)projecten van onderzoeksinstellingen en bedrijven en versterken van de economische structuur gericht op de transitiepaden digitaal, circulair, energie;
  • Samenwerking met bedrijfsleven en kennis- en onderzoeksinstellingen en het ontwikkelen van stedelijke en wijkgerichte economische programma's;
  • Werken aan een toekomstbestendige arbeidsmarkt door uitwerken human capital agenda. inzet op LWA, aantrekken en behouden van talent zijn hier onder meer onderdeel van;
  • Ontwikkelen van een aantrekkelijke stad en vestigingsklimaat.