Beheer overige gebouwen en gronden
Beleidskaders, -monitors en wetgevingVastgoed en gronden inzetten als middel voor behalen maatschappelijke doelen.
Goed rentmeesterschap uitoefenen: waarde behoud van bezittingen.
Sturing geven aan en handhaving van het gebruik van onroerend goed: met privaatrechtelijke instrumenten stuurt de gemeente op het gebruik van onroerende zaken die aan derden in erfpacht of in eigendom zijn of worden gegeven en handhaaft de contracten.
Voortgang 2020
Ga naar vorig P&C-documentBestuursopdracht Toekomstbestendig sturen en begroten Vastgoed
Om ‘in control’ te komen heeft het college op 16 juli 2019 de bestuursopdracht Toekomstbestendig sturen en begroten Vastgoed vastgesteld. Tijdens de voorjaarsretraite zijn de eerste resultaten gepresenteerd. Er is nu een nieuwe meerjarenbegroting opgebouwd op basis van een realistische inschatting van de kosten en baten. De eerder opgenomen (concernbrede) stelposten zijn opgelost. Wel is een nieuwe stelpost opgenomen van € 11,7 mln om de begroting vanaf 2024 structureel sluitend te maken. Onderdeel van het vervolg van de bestuursopdracht is om te onderzoeken welke beleidsmatige keuzes op het gebied van vastgoed gemaakt kunnen worden om deze financiële problematiek op te lossen.
Binnen de bestuursopdracht is eerder in kaart gebracht hoe groot de problematiek rondom niet kostendekkendheid is. Nu zijn er concrete voorstellen aan het college gedaan om te komen tot sluitende afspraken over de kostendekkende huur inclusief verrekeningssystematieken voor ontwikkeling, beheer en onderhoud. Daarnaast is de opgave op het gebied van verduurzaming verder uitgewerkt door inzicht te geven in de omvang van de problematiek, financiële doorrekening kosten, financieringsmogelijkheden en wijze waarop de verduurzaming kan worden uitgevoerd.
In het vervolg van de bestuursopdracht zal de focus vooral liggen op het verder verbeteren van integrale, strategische sturing voor vastgoed. Door integraal en strategisch te kijken en te denken, kunnen nieuwe keuzemogelijkheden en combinaties worden gezien, die beter zijn voor de stad en ook besparingskansen bieden. In de afrondende fase van de bestuursopdracht wordt gewerkt aan aanscherping spelregels en borgen van naleving ervan, nadere invulling van de strategische adviesrol van de afdeling Vastgoed (van waaruit een bijdrage wordt geleverd aan het organiseren van integrale vastgoedsturing) en het borgen van de resultaten van de Bestuursopdracht in de organisatie.
Verduurzaming portefeuille
De gemeente Rotterdam heeft ambitie om als organisatie CO2 neutraal te zijn in 2050 en daar hoort een duurzame portefeuille bij. Het in beeld brengen van de kosten vormt een onderdeel van de Bestuursopdracht Vastgoed. Bij het verduurzamen van gebouwen hebben we te maken met een pakket aan wetten en regels. Naast het Bouwbesluit zijn dit bijvoorbeeld de Energie Prestatie Coëfficiënt eisen (EPC) en het verplichte energielabel. Overheidsgebouwen hebben volgens de Europese richtlijn Energy performance of buildings Directive (EPBD) een voorbeeldfunctie. Daarom moeten nieuwe overheidsgebouwen bij aanvraag van de omgevingsvergunning sinds 1 januari 2019 al aan de Bijna Energieneutrale Gebouwen eisen (BENG) voldoen. Ook moet rekening worden gehouden met de milieubelasting van toegepaste materialen.
De afdeling Vastgoed laat de kosten van de ambities voor de gehele portefeuille doorrekenen. Voor een deel van de portefeuille is vervanging een optie om de ambities te bereiken. In mei is gestart met de pilot verduurzaming Meerjarenonderhoudsplan. Hierbij wordt inzichtelijk wat de financiële gevolgen zijn van om deze ambitie via het spoor onderhoud concreet voor een aantal objecten betekent. Een routekaart duurzaamheid wordt nu gemaakt. Vastgoed doet een energie-audit voor haar gebouwen volgens de Europese Energie-Efficiency Richtlijn (EED) en levert de gegevens aan bij Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) eind 2020.
Risico’s
De uitbraak van het coronavirus heeft ook impact op Vastgoed. De mogelijke effecten voor de afdeling Vastgoed zijn hieronder opgenomen.
Het geplande onderhoud in 2020 kan voor een deel door capaciteitsgebrek bij aannemers, niet meer op tijd worden uitgevoerd. Daarnaast kan onderhoud in een aantal gevallen niet gedaan worden, omdat het niet conform de RIVM richtlijnen uitgevoerd kan worden. Er wordt voor gezorgd dat de veiligheid niet in het geding komt. Op dit moment is nog geen goed overzicht van werkzaamheden die worden doorgeschoven, omdat afhankelijk van de RIVM richtlijnen voor de 2e helft van dit jaar er wellicht nog onderhoudswerkzaamheden alsnog uitgevoerd kunnen worden.
De debiteurenpositie neemt toe door het besluit van het college van B en W, om partijen die zich melden met een verzoek tot uitstel van betaling, 3 maanden uitstel te geven. Er zijn nu ca 185 partijen die zich gemeld hebben met een verzoek tot uitstel. Het gaat om ruim een miljoen euro per maand.
Een deel van de huurinkomsten van brandstofverkooppunten is omzet gerelateerd. Omdat er nu veel minder brandstof getankt wordt, daalt de omzet, en daarmee ook de inkomsten van Vastgoed in 2020.
De leegstand is momenteel niet hoog. Het zou kunnen dat de coronacrisis hierop een negatief effect gaat krijgen.
De vastgoedmarkt (verkoop) lijkt niet heel ernstig beïnvloed te worden door de coronacrisis. Door slim te schuiven tussen de jaarschijven verkopen (winkels en horecapanden later verkopen, omdat de markt daarvoor nu slechter is) wordt strategisch het beste moment voor verkoop bereikt.
De reclameopbrengsten vormen ook een risico, maar het effect is nog niet in te schatten.
Doelstellingen 2020
De doelstelling voor 2020 is naar beneden bijgesteld van 150 objecten naar 115 objecten de opbrengst zal wel stijgen van € 16 mln naar € 20 mln. Door verschuiving van objecten in de jaarschijven is er een hogere opbrengst verwacht in 2020. De doelstellingen van het taakveld die staan vermeld onder 'Wat willen we bereiken' en 'Wat gaan we daarvoor doen' zijn nog actueel. Er zijn geen ontwikkelingen die hebben geleid tot afwijkingen in het beoogde effect of de inspanningen
Ontwikkelingen 2021-2024
De huidige marktontwikkelingen wordt op dit moment goed gemonitord. Op het moment dat de waarden van objecten onder druk komen te staan, kan er een heroverweging komen of bepaalde objecten op dit moment moeten worden verkocht. Dit zal uiteraard invloed hebben op de begroting.
Wat willen we bereiken
Effect indicatoren
Vastgoed en gronden inzetten als middel voor het behalen maatschappelijke doelen.
-
De gemeente zorgt dat vastgoed en gronden in gemeentelijk bezit altijd op doelmatige wijze bijdragen aan maatschappelijke doelstellingen. Prioriteit ligt bij inzet voor onderwijs, cultuur, sport, zorg,veiligheid, welzijn, parkeren en gemeentelijke huisvesting.
- Indien er met het oog op korte en lange termijn ontwikkelingen in de stad een object na onderzoek niet meer bijdraagt aan de ondersteuning van beleidsdoelstellingen, dan verkoopt de gemeente deze. Tot aan de start van het verkoopproces wordt gezocht naar mogelijkheden om de objecten zo goed mogelijk te verhuren. Indien dit niet mogelijk is dan wordt er leegstandsbeheer geplaatst in de panden.
Goed rentmeesterschap uitoefenen
-
De gemeente stuurt op verduurzaming van haar bezittingen. Daarmee kan de toekomstwaarde van de gemeentelijke objecten geborgd worden. In de toekomst zullen niet duurzame gebouwen geen of een lage waarde vertegenwoordigen. Vanuit regelgeving wordt gesteld dat alle nieuwe overheidsgebouwen (bijna) energieneutraal (BENG) moeten worden. In 2050 moet de totale gebouwde omgeving dus ook de overheidsgebouwen aan de BENG-vereisten voldoen.
-
De gemeente zet gemeentelijke objecten in ten behoeve van de bevordering van urgente transities in de stad: energietransitie, groei en ontwikkeling van de stad.
Sturing geven aan en handhaving van het gebruik van onroerend goed
- De gemeente geeft in voorkomende gevallen sturing aan het gebruik van vastgoed in Rotterdam dat door de gemeente in erfpacht of in eigendom van derden is of wordt gegeven door middel van (privaatrechtelijke) contracten met bepalingen over onder meer het gebruik.
- De gemeente handhaaft het gebruik van de onroerende zaken voortvloeiende uit het contract.
- De gemeente verkoopt haar vastgoed openbaar en transparant conform de uitgangspunten van de Kadernota Vastgoed.
Wat gaan we daar voor doen
Vastgoed en gronden inzetten als middel voor het behalen van maatschappelijke doelen.
- De gemeente stuurt op optimale inzet van gemeentelijk vastgoed en gronden voor maatschappelijke doelen.
Maatschappelijke portefeuille
-
Onderwijs: bijdragen aan een optimale beschikbaarheid en spreiding van scholen over de stad.
-
Sport en recreatie: bijdragen aan een optimale balans tussen spreiding en clustering van velden en gebouwen voor sport en recreatiedoeleinden.
-
Kunst en cultuur: bijdragen aan optimale huisvesting van kunst- en cultuuractiviteiten.
-
Zorg en welzijn: bijdragen aan een optimale beschikbaarheid voor zorg- en welzijnsactiviteiten en een spreiding van voorzieningen waar zorg wordt geboden voor kwetsbare of overlast-gevende personen.
-
Parkeren: inzet van vastgoed dat bijdraagt aan de mobiliteitsbehoefte van deze stad.
-
Concernhuisvesting: inzet van vastgoed om de huisvesting van de ambtenaren te laten aansluiten bij de richtlijnen die door het concern zijn meegegeven.
Niet-kernportefeuille
-
Grond en water: zorgen voor goed beheer van binnenstedelijke havens en gronden.
-
Bedrijfsmatig Onroerend Goed: zorgen voor goed beheer van het bedrijfsmatig onroerend goed in de commerciële portefeuille met als doel om opbrengstoptimalisatie te realiseren bij uiteindelijke verkoop van de objecten.
-
Wonen: Onder andere beheer van aangekocht vastgoed ten behoeve van gebiedsontwikkeling (NPRZ). Ook wordt de reguliere woningportefeuille beheerd ten behoeve van een lopende exploitatie. Deze woningportefeuille is onderdeel van de verkoopportefeuille. Het moment van verkoop van de woningen is afhankelijk van de huur/gebruik situatie. Vanuit opbrengstmaximalisatie is het wenselijk om de woningen vrij van huur en gebruik te verkopen.
-
Beheer gebiedsontwikkeling: beheer van aangekocht vastgoed ten behoeve van gebiedsontwikkeling. Waaronder placemaking en regulier beheer.
-
Brandstofverkooppunten: de afdeling Vastgoed verhuurt
tankstationslocaties. Jaarlijks worden de huurrechten van enkele locaties geveild. Hierbij wordt ingespeeld op de vraag naar ‘nieuwe’ vormen van brandstof-laadpunten.
Goed rentmeesterschap uitoefenen
-
De gemeente verduurzaamt zoveel mogelijk haar vastgoed. De investeringen hebben een dubbel effect: enerzijds bijdragen aan belangrijke maatschappelijke en economische transities en veranderingen, anderzijds de waardevermeerdering en waardevastheid van het object zelf.
-
De gemeente heeft een grote opgave in het verduurzamen van haar vastgoed conform de Europese afspraken (EPBD) en de afspraken in het Klimaatakkoord. Hierbij wordt ook aansluiting gezocht bij maatschappelijke en economische transities. Er wordt onderzocht wat mogelijk is en wat de financiële impact is van verduurzamingsopgaven en de mogelijkheid van dekking van deze kosten. Op de volgende opgaven wordt gestuurd:
-
Energietransitie: omzetten van gemeentelijk vastgoed naar alternatieve bronnen en daar waar mogelijk inzetten voor energie-opwekking, -opslag en -verdeling (bijv. plaatsen van zonnepanelen, powernests, buurtbatterijen, smart grids etc.). Er wordt een onderzoek gedaan naar de potenties van het gemeentelijk vastgoed op dit terrein.
-
Klimaatadaptatie: gemeentelijke objecten worden waar mogelijk voorzien van groene daken en er is aandacht voor een ontsteende omgeving, wateropvang en hittestresswerende maatregelen. Een plan van aanpak is in ontwikkeling en er vindt een koppeling plaats met de meest urgente gebieden in de stad (Programma Weerwoord).
-
Circulair: Ontwikkelen van gemeentelijke objecten door gebruik te maken van materialen met materialenpaspoort (circulaire gebruik van materialen bevorderen). Een pilot met het op waarde zetten van een materialenpaspoort wordt gestart.
-
-
Onderhoud bestaand vastgoed: het “vergroenen” van de meerjaren onderhoudsprognoses (MJOP’s) naar (Duurzame) MOP’s. Door de meerjaren onderhoudsprognose niet alleen af te stemmen op de technische mogelijkheden maar breder af te stemmen op de vastgoedstrategie, de duurzaamheidsambities en de bedrijfsprocessen, kan het onderhoud optimaal haar bijdrage leveren aan de haalbaarheid van opgave verduurzamen.
-
De gemeente stoot alleen die objecten af, die niet meer ten nutte zijn voor de hierboven genoemde maatschappelijke en economische doelen. Het betreft een kleine 400 vastgoedobjecten. Het gaat daarbij onder meer om woningen, winkel-, kantoor- en bedrijfspanden (veelal onderdeel van een groter complex met ook andere eigenaren) die niet meer nodig zijn voor een vanuit een maatschappelijk doel, en voormalige gebouwen van onderwijs, sport en recreatie en gemeentewerken. Een beperkt aantal objecten is cultuurhistorisch waardevol en daarmee belangrijk dan wel beeldbepalend voor de stad of het gebied. Hierover wordt in samenspraak met de verschillende betrokken partijen bepaald hoe de cultuurhistorische waarde van deze objecten kan worden gewaarborgd waarbij deze objecten ook in de toekomst een blijvend goede functie hebben in de stad. Bij een aantal objecten is het van belang ze af te stoten om zodoende voor een gebied een nieuwe functie/gebruik mogelijk te maken. Voor circa 500 grondpercelen wordt de verkoopbaarheid onderzocht.
Privaatrechtelijke instrument inzetten als middel voor het behalen van ruimtelijke, maatschappelijke en economische doelen
-
Registratie van contracten bij het in erfpacht of eigendom geven van gemeentelijke onroerende zaken aan derden.
-
Uitvoering geven aan afspraken die voortvloeien uit contracten, zoals canon factureren, indexeren/herzien en rechten omtrent koop.
-
Sturing geven aan het gebruik van de onroerende zaak bij een contractmutatie zoals conversie van een tijdelijk erfpachtrecht naar eigendom, of bij een wijziging van de gebruiksbepaling.
-
Sturing geven aan en/of handhaving het gebruik van de onroerende zaak bij overdracht, verhuring, splitsing of uitoefening van het recht van eerste koop van onroerende zaken.
-
Nakoming vorderen van afspraken die voortvloeien uit contracten, mede om ondermijning te bestrijden.
-
Elke burger kan rekenen op passende en betrouwbare dienstverlening
-
betrouwbare en voorspelbare dienstverlening
-
adequate afhandeling van klachten en bezwaren
-
| Effectindicatoren | 2018 | 2019 | 2020 | 2021 | 2022 | 2023 | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Aantal te verkopen objecten commerciële portefeuille | Streefwaarde | 94 | 115 | 121 | |||
| Realisatie | 65 | 68 | |||||
| Het resultaat van de verkochte objecten is afhankelijk van de kwaliteit, type, ligging, metrage en vigerende boekwaarde. De prognose voor 2021 is circa € 26,5 mln. | |||||||
Toelichting indicatoren
Met de streefwaarde wordt bedoeld het aantal objecten dat de gemeente voornemens is te verkopen en over te dragen aan een nieuwe eigenaar in het betreffende jaartal. Voor 2021 zijn dit op dit moment 121 objecten. Door de uitbraak van het coronavirus en de daarmee samenhangende marktontwikkeling kan het aantal van 121 objecten mogelijk onder druk komt te staan, maar de vooruitzichten zijn wel dat de begrote opbrengst wordt gehaald. De financiële prognose van circa € 26,5 mln is gekoppeld aan de verkoop van 121 objecten.
Wat kost het
| Overzicht van baten en lasten Beheer overige gebouwen en gronden | Realisatie 2019 | Begroting 2020 (2e Herz.) | Begroting 2021 | Raming 2022 | Raming 2023 | Raming 2024 | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Baten exclusief reserves | 187.596 | 167.477 | 154.371 | 146.160 | 149.323 | 108.398 |
|
| Bijdragen rijk en medeoverheden | 106 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
| Financieringsbaten | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
| Overige opbrengsten derden | 187.158 | 167.327 | 154.221 | 146.010 | 149.173 | 108.248 | |
| Overige baten | 332 | 150 | 150 | 150 | 150 | 150 | |
| Lasten exclusief reserves | 127.561 | 147.696 | 116.613 | 92.328 | 95.210 | 90.446 |
|
| Apparaatslasten | 10.892 | 12.215 | 11.918 | 11.920 | 11.803 | 11.803 | |
| Inhuur | 2.136 | 2.376 | 825 | 826 | 826 | 826 | |
| Overige apparaatslasten | 251 | 161 | 195 | 195 | 195 | 195 | |
| Personeel | 8.505 | 9.678 | 10.898 | 10.898 | 10.781 | 10.781 | |
| Intern resultaat | -109.607 | -112.067 | -107.867 | -110.175 | -114.702 | -119.211 | |
| Intern resultaat | -109.607 | -112.067 | -107.867 | -110.175 | -114.702 | -119.211 | |
| Programmalasten | 226.275 | 247.548 | 212.562 | 190.584 | 198.110 | 197.854 | |
| Inkopen en uitbestede werkzaamheden | 108.042 | 129.968 | 105.460 | 82.739 | 80.477 | 85.182 | |
| Kapitaallasten | 99.180 | 100.654 | 90.653 | 91.467 | 101.377 | 96.656 | |
| Overige programmalasten | 19.054 | 16.769 | 16.371 | 16.299 | 16.177 | 15.937 | |
| Sociale uitkeringen | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
| Subsidies en inkomensoverdrachten | 0 | 157 | 79 | 79 | 79 | 79 | |
| Saldo voor vpb en reserveringen | 60.035 | 19.782 | 37.758 | 53.832 | 54.113 | 17.952 | |
| Saldo voor reserveringen | 60.035 | 19.782 | 37.758 | 53.832 | 54.113 | 17.952 | |
| Reserves | 2.100 | 8.622 | 2.939 | 2.072 | 2.148 | 2.171 |
|
| Onttrekking reserves | 4.300 | 6.492 | 3.139 | 2.272 | 2.348 | 2.371 | |
| Toevoeging reserves | 2.200 | 300 | 200 | 200 | 200 | 200 | |
| Vrijval reserves | 0 | 2.430 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
| Saldo | 62.135 | 28.404 | 40.697 | 55.904 | 56.261 | 20.123 |
Financiële bijstellingen
| 2e Herziening | Begroting 2021 | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Bijstellingen Beheer overige gebouwen en gronden | Begroting 2020 | Begroting 2021 | Raming 2022 | Raming 2023 | Raming 2024 |
|
| Eerste Herziening 2020 | 21.397 | 32.156 | 36.215 | 31.372 | 31.372 | |
| Bijstellingen Tweede Herziening 2020 / Begroting 2021 | 7.007 | 8.541 | 19.689 | 24.889 | -11.248 | |
| Noodsteun Ahoy | Intensiveringen | -2.150 | -3.150 | -2.950 | -960 | 0 |
| Actualisatie kapitaallasten | Ramingsbijstellingen onvermijdelijk | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| Asbest en brandveiligheid De Doelen | Ramingsbijstellingen onvermijdelijk | 0 | -6.387 | -159 | 0 | 0 |
| Bestuursopdracht Vastgoed | Ramingsbijstellingen onvermijdelijk | 8.949 | 17.026 | 18.992 | 19.235 | -16.501 |
| Bestuursopdracht Vastgoed - Kostendekkende huur Concernhuisvesting | Ramingsbijstellingen onvermijdelijk | 330 | 3.758 | 3.758 | 3.758 | 3.758 |
| Bestuursopdracht Vastgoed - Verduurzaming Kantoorpanden label C | Ramingsbijstellingen onvermijdelijk | 0 | -42 | -51 | -51 | -51 |
| Collectiegebouw Boijmans van Beuningen | Ramingsbijstellingen onvermijdelijk | 0 | -1.854 | 0 | 0 | 0 |
| Concernbrede lagere overige arbeidskosten | Ramingsbijstellingen onvermijdelijk | 33 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| Renovatie museum Boijmans van Beuningen | Ramingsbijstellingen onvermijdelijk | 0 | 0 | 0 | 0 | -514 |
| Bestuursopdracht Vastgoed - Opgave water | Ramingsbijstellingen vermijdbaar | 0 | -1.302 | -258 | 1.040 | 520 |
| Bestuursopdracht Vastgoed – strategische/integrale vastgoedsturing | Ramingsbijstellingen vermijdbaar | -69 | -590 | -695 | 677 | 677 |
| Bestemmingsreserve Groot onderhoud (MJOP) | Reserves | -100 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| Bestemmingsreserve Investeringsfonds Rotterdam | Reserves | 0 | -60 | -60 | -60 | -60 |
| Technische wijzigingen | Technische wijzigingen | 14 | 1.142 | 1.112 | 1.250 | 922 |
| Begroting na wijzigingen | 28.404 | 40.697 | 55.904 | 56.261 | 20.123 | |
Toelichting financiële bijstellingen
Noodsteun Ahoy
De uitbraak van COVID-19 en de daaropvolgende overheidsmaatregelen hebben grote impact op de exploitatie van het Ahoy-complex (onderdeel van de gemeentelijke vastgoedportefeuille). Het college is in gesprek met Rotterdam Ahoy over de situatie en heeft kennisgenomen van de maatregelen die Rotterdam Ahoy neemt in het belang van de continuïteit van de organisatie. Het college heeft in de begroting ruimte vrijgemaakt om de huurovereenkomst voor een afgebakende periode aan te passen aan de gewijzigde markt omstandigheden. Het college is met Ahoy in gesprek over de condities waaronder dit kan plaatsvinden.
Actualisatie kapitaallasten
De kapitaallasten zijn aangepast op basis van geactualiseerde grondwaardes erfpacht, verwachte verkopen vastgoedobjecten, bijgestelde investeringskredieten alsmede geactualiseerde ramingen en de bouwrente van de jaarschijven 2020 t/m 2024. Wijzigingen hebben zich onder andere voorgedaan bij krediet Onderwijshuisvesting en Top 6 Parkeergarages. Een volledig beeld van de kredieten is opgenomen in de paragraaf Investeringen. Dit is een saldo neutrale bijstelling omdat het effect binnen het taakveld wordt opgevangen.
Asbest en brandveiligheid De Doelen
De Veiligheidsregio Rotterdam-Rijnmond (VRR) heeft de gemeente aangeschreven op het niet voldoen aan wet- en regelgeving voor het gehele gebouw van De Doelen. In samenspraak met de VRR is een plan van aanpak opgesteld om gefaseerd de aanschrijving op te lossen. Het voldoen aan wet- en regelgeving, verwijderen van asbest en het noodzakelijk onderhoud in het Jurriaanse Kwartier is begroot op circa € 4,7 mln. Naast het Jurriaanse Kwartier is ook de brandcompartimentering niet goed in het volledige gebouw. De noodzakelijke aanpassingen zijn aanzienlijk, met hoge kosten tot gevolg. De kosten bedragen circa € 4,8 mln. Omdat noodzakelijk onderhoud onderdeel uitmaakt van deze werkzaamheden en er daarnaast ook al deels een asbestsanering plaatsvindt is er gedeeltelijke dekking gevonden voor € 1,9 mln waardoor het totale bedrag uitkomt op € 7,6 mln. Hiervan is in 2020 € 1,02 mln, in 2021 € 6,39 mln en in 2022 € 160 nodig. Het in 2020 benodigde bedrag was reeds onderdeel van de 1e Herziening.
Bestuursopdracht Vastgoed
De opdracht binnen de bestuursopdracht Vastgoed was te komen tot een toekomstbestendige begroting vastgoed: eenduidig opgebouwd, meerjarige doorrekening op basis van gemaakte afspraken en zonder stelposten. Er is een nieuwe meerjarenbegroting opgebouwd op basis van een realistische inschatting van de kosten en baten. De nieuwe begroting van Vastgoed maakt het mogelijk om de eerder opgenomen (concernbrede) stelposten op te lossen: tot 2024 is dit mogelijk. Dit leidt tot een bijstelling van de begroting van € 8,95 mln in 2020, € 17,03 mln in 2021, € 18,99 mln in 2022, € 19,24 mln in 2023 en € -16,50 mln in 2024.
Bestuursopdracht Vastgoed - Kostendekkende huur Concernhuisvesting
De kostendekkende huur voor Concernhuisvesting is opnieuw door Vastgoed berekend aan de hand van de kaders die daarvoor zijn. Hiervoor zijn de verschillende componenten van de kostendekkende huur geactualiseerd. De stijging van de kostendekkende huur levert een knelpunt op. Bij de 1e Herziening heeft de mutatie voor 2020 grotendeels plaatsgevonden. De structurele meerjarige verwerking vindt nu plaats. Dit leidt tot een bijstelling van € 330 in 2020 en voor € 3,76 mln in de jaren 2021 t/m 2024. In de 1e Herziening was voor 2020 reeds een bijstelling verwerkt van € 3,43 mln.
Bestuursopdracht Vastgoed - Verduurzaming Kantoorpanden label C
Conform wet- en regelgeving moeten alle kantoorpanden per 1-1-2023 beschikken over minimaal energielabel C. Deze extra middelen zijn noodzakelijk om de gemeentelijke kantoorpanden aan te passen zodat zij voldoen aan deze eis. In 2021 leidt dit tot een bijstelling van € 42 en in 2022-2024 tot een bijstelling van € 51.
Collectiegebouw Boijmans van Beuningen
Per september 2020 start een fase van 1 jaar waarbij het museum Boijmans van Beuningen werkt aan de verdere inrichting van het gebouw, de verhuizing van de kunst vanuit externe depots en de voorbereidingen voor de exploitatie per september 2021. Het huurcontract tussen gemeente en het museum Boijmans van Beuningen gaat in per september 2020, maar de betalingsverplichting gaat pas in bij de start van de exploitatie in september 2021, zoals overeengekomen in de Realisatie- en Samenwerkingsovereenkomst. Voor de gemeentelijke huurverplichting, onroerendezaakbelasting en andere lasten is in dit tussenjaar in de begroting € 1,55 mln gereserveerd. In 2020 wordt daarvan € 1,13 mln gebruikt, zodat voor 2021 nog € 0,42 mln resteert. Voor de periode januari – september 2021 wordt € 2,27 mln aan lasten verwacht. Daarmee is er een knelpunt voor de gemeentelijke exploitatie in 2021 van € 1,85 mln. In de Voorjaarsbrief 2020 is dit knelpunt voor 2021 gemeld. Om deze redenen stellen wij voor om de begroting in 2021 eenmalig met € 1,85 mln bij te stellen zodat aan deze verplichtingen kan worden voldaan.
Concernbrede lagere overige arbeidskosten
Vanwege corona wordt er in 2020 minder gebruik gemaakt van het budget voor opleidingen, reizen en catering. De begroting is hierop met € 33 verlaagd.
Renovatie museum Boijmans van Beuningen
In december 2018 is de gemeenteraad akkoord gegaan met het starten van de voorbereidingen voor de asbestsanering en de grootschalige renovatie van het museum Boijmans van Beuningen. In lijn met dit besluit zijn in de Voorjaarsnota 2019 de incidentele kosten in de begroting tot en met 2023 verwerkt. De totale kosten voor de renovatie voor het jaar 2024 betreffen € 768 en zijn terug te vinden in de taakvelden Beheer overige gebouwen en gronden en Musea – Cultuur. De kosten op dit taakveld bedragen € 514 en hebben betrekking op maatregelen tot asbestsanering, onderhoud van installaties gedurende verbouwing, voorbereiding en uithuizing van het pand.
Bestuursopdracht Vastgoed - Opgave water
Voor de uitvoering van de Opgave Water (het ontwikkelen van een stedelijk kader en ruimtelijke ordening op water) worden extra middelen beschikbaar gesteld in de jaren 2021 (€ 1,30 mln) en 2022 (€ 258). Deze extra middelen worden terugverdiend door verkoop van objecten in de grond en water portefeuille in 2023 (€ 1,04 mln) en 2024 (€ 520).
Bestuursopdracht Vastgoed – strategische/integrale vastgoedsturing
Binnen de bestuursopdracht vastgoed is gekeken naar integrale sturing binnen vastgoed. De huidige formatie is ontoereikend om integrale, strategische vastgoed sturing mogelijk te maken. Voor het maken van integrale en toekomstbestendige keuzes is extra capaciteit noodzakelijk. Het college heeft besloten om hiervoor extra middelen beschikbaar te stellen. Dit leidt tot bijstelling in 2020 van € 69, in 2021 € 590 en in 2022 € 695. Deze wordt terugverdiend in 2023 (€ 677) en 2024 (€ 677).
Bestemmingsreserve Groot onderhoud (MJOP)
De inrichtingskosten van Gymzaal Heijplaat worden doorgeschoven naar 2021. Hiermee ook de onttrekking uit de bestemmingsreserve. Tevens wordt er € 100 toegevoegd aan de reserve ten behoeve van akoestische maatregelen in de gymzaal.
Bestemmingsreserve Investeringsfonds Rotterdam
Als gevolg van de verlaging van de omslagrente (het interne rentepercentage) van 2% naar 1,75% is de dekking ten behoeve van de kapitaallasten uit de bestemmingsreserve IFR voor diverse projecten in de meerjarenbegroting bijgesteld.
Tevens wordt voor de renovatie van het GJ de Jongh monument een onttrekking aan de bestemmingsreserve opgevoerd. De totale kosten hiervoor bedragen respectievelijk in 2020 € 307 en in 2021 € 800.
In het coalitieakkoord zijn vijf wijken aangewezen die ‘van het gas af’ gaan of daarop voorbereid worden. Er wordt een onttrekking aan de bestemmingsreserve opgevoerd ter dekking van de kosten van het aardgasvrij maken van vastgoedobjecten, die eigendom van de gemeente zijn binnen deze wijken.
Technische wijzigingen
Op taakveld Beheer overige gebouwen en gronden zijn er diverse technische wijzigingen geweest (€ 13 in 2020 tot € 925 in 2024). Direct achter de technische wijziging is het effect op het saldo weergegeven. De grootste wijzigingen zijn de verlaging van de omslagrente (het interne rentepercentage) van 2% naar 1,75% waardoor de kapitaallasten in de meerjarenbegroting zijn bijgesteld (€ 0 in 2020 tot € 3,78 mln in 2024). Tevens zijn de interne doorbelastingen met onder meer Concernhuisvesting en Onderwijshuisvesting verlaagd als gevolg van de rentewijziging (€ 0 in 2020 tot € 2,95 mln in 2024). Ook zijn de budgetten vanaf het jaar 2021 geactualiseerd naar het prijspeil 2021 (€ 0 in 2020 tot € 264 in 2024). Nadere informatie is opgenomen bij Grondslagen. Ook zijn de opbrengsten conversies bijgesteld. Gelijktijdig vindt ook afschrijving plaats van boekwaardes, deze afschrijvingskosten worden verantwoord onder kapitaallasten. Daarnaast zijn er diverse technische wijzigingen (€ 13 in 2020 tot € -173 in 2024).
Beleidskaders, beleidsmonitoren en wet- en regelgeving
- Architectuurnota: Rotterdam Architectuurstad Rotterdam
- Grondprijsbeleid 2013
- Handboek Rotterdamse Stijl
- Integraal Huisvestingsplan Onderwijs 2015-2019 Rotterdam
- Kader Stedelijke Ontwikkeling
- Kadernota Vastgoed
- Meerjarenperspectief Grond en Vastgoed 2019
- Nieuw Rotterdams Welzijn 2016-2019 (kadernotitie)
- Nieuwe energie voor Rotterdam (Drift rapport)
- Roadmap Next Economy
- Rotterdam Kaart van de Stad - Verkenning ontwikkelkansen lange termijn
- Rotterdamse Welstandsnota
- Stadsvisie
- Verhaal van de stad
- Verordening voorzieningen huisvesting onderwijs Rotterdam 2015
Omschrijving taakveld
De gemeente Rotterdam heeft in 2020 zowel maatschappelijke als commerciële vastgoedobjecten in portefeuille. Vastgoed en gronden in gemeentelijk bezit worden ingezet ten bate van maatschappelijke doelstellingen en worden dusdanig beheerd dat ze toekomstbestendig zijn. Het bezit is geen doel op zich. Het verhogen van de kwaliteit van het Rotterdamse voorzieningenaanbod is wél een doel. De inzet is om hiertoe alleen de zogenaamde kernportefeuille aan gebouwen en gronden aan te houden, waarmee de maatschappelijk gewenste waarde kan worden gecreëerd. Dit betekent dat het gemeentelijke vastgoed moet bijdragen aan het realiseren van de doelstellingen uit het coalitieakkoord en aan doelstellingen die zijn neergelegd in wet- en regelgeving (die zijn door vertaald in beleidsprogramma’s, zoals bij onderwijshuisvesting). Deze collegedoelstellingen zijn en worden vorm gegeven in plannen en programma’s die leiden tot vragen naar (gemeentelijk) vastgoed. De kaders waarbinnen dit gebeurt met betrekking tot vastgoed zijn vastgesteld in de Kadernota Vastgoed. Door het hanteren van functioneel grondbeleid beheert de gemeente ruim 42.000 (grond)contracten van onroerende zaken die in erfpacht of in eigendom zijn uitgegeven door de gemeente.