Onderwijshuisvesting
Beleidskaders, -monitors en wetgevingDe beste basisschool is altijd in de buurt.
Evenwichtige spreiding van een kwalitatief goed en gevarieerd onderwijs.
Voortgang 2020
Ga naar vorig P&C-documentIntegraal Huisvestingsplan Onderwijs 2015-2019 (IHP)
Gemeenten hebben een zorgplicht ten aanzien van de huisvesting van scholen. Eind 2014 heeft de gemeenteraad het Integraal Huisvestingsplan 2015-2019 vastgesteld waarin is aangegeven welke projecten (nieuwbouw of renovatie van scholen) we realiseren. Het investeringsprogramma van 50 projecten wordt voorbereid en uitgevoerd. Over de voortgang zijn prestatieafspraken gemaakt, welke zijn opgenomen bij de prestatie-indicatoren hieronder.
Integraal Huisvestingsplan Onderwijs 2020-2023 (IHP)
IHP-deel 1 ‘Analyse en Ambitie’ is voorjaar 2019 vastgesteld. Deel 2 ‘Maatregelen en Projecten’ is in mei 2020 vastgesteld. Het IHP kent twee centrale ambities die door kijken naar 2035 en waar in de komende jaren een flinke stap in gezet moet worden: evenwichtiger onderwijsaanbod en betere kwaliteit huisvesting. Onderdeel van het IHP 2020 – 2023 is ook de vervanging van gymzalen ten behoeve van het bewegingsonderwijs. Daarnaast neemt het aantal leerlingen in het basisonderwijs toe en zal extra onderwijshuisvesting en gymcapaciteit nodig zijn.
Aanbestedingsstrategie
Om beter te kunnen opereren op de bouwmarkt is een aanbestedingsstrategie geformuleerd. Twee schoolbesturen hebben inmiddels ervaring opgedaan met aanbesteden van ontwerp en realisatie (Design & Build).
Herontwerp van het voortgezet onderwijs
De nieuwbouwprojecten die zijn opgenomen in het convenant Voortgezet Onderwijs Rotterdam Zuid worden nu voorbereid. De verwachte oplevering voor scholen in het Stadionpark en Plot Z is in 2024. Overige projecten die zijn opgenomen in het convenant zijn in volgordelijkheid afhankelijk van de oplevering van deze nieuwe gebouwen.
Campus Internationaal onderwijs en sport
Gezien de toenemende behoefte aan internationaal onderwijs, vindt een haalbaarheidsonderzoek plaats naar de mogelijkheid een campus internationaal onderwijs en sport te realiseren.
Ontwikkelingen 2021-2024
Het is vooralsnog onduidelijk wat de gevolgen van de coronacrisis op de lange termijn zijn op onderwijshuisvesting. De noodzaak om schoolgebouwen structureel op de nieuwe situatie aan te passen wordt groter naarmate de corona maatregelen (langdurig) aanhouden. Duidelijk is op dit moment wel dat de coronacrisis tot meer aandacht voor (en investeringen in) ventilatie zal leiden. Tegelijkertijd is de coronacrisis ook een economische crisis, die ook zijn weerslag heeft op de bouwprijzen. Deze lijken te stabiliseren of zelfs te dalen, wat gunstig is voor de gemeentelijke begroting.
Wat willen we bereiken
Effect indicatorenEvenwichtiger onderwijsaanbod
Betere geografische spreiding over de stad en de wijken van sterk, gevarieerd en kwalitatief goed onderwijs. Vraag en aanbod sluiten beter op elkaar aan. Voor elk kind is aantrekkelijk onderwijs binnen redelijke afstand bereikbaar. Zo bevorderen we kansengelijkheid en streven we naar vermindering van segregatie.
Betere kwaliteit huisvesting
Bij nieuwbouw duurzamer en flexibeler bouwen zodat groei, krimp en medegebruik makkelijker op te vangen en in te passen zijn. Schoolgebouwen worden geschikt voor passend onderwijs en voor kinderopvang met VVE. Het betreft ook de reguliere vervangingsopgave van verouderde schoolgebouwen.
Integraal Huisvestingsplan 2020-2023
Het uitvoeren van het Integraal Huisvestingsplan Onderwijs (IHP) 2020-2023. In het IHP landen de huisvestingsplannen die gemaakt zijn met de onderwijsinstellingen. Hierbij is extra aandacht voor duurzaamheid bij renovatie en nieuwbouw van schoolgebouwen conform wettelijke BENG eisen (Bijna Energie Neutraal) en extra aandacht voor cultuurhistorische waarde van gebouwen.
Wat gaan we daar voor doen
Prestatie indicatoren
- Uitvoeren van onze wettelijke taken: de gemeente heeft een wettelijke zorgplicht ten aanzien van de huisvesting van het primair, voortgezet en het (voortgezet) speciaal onderwijs (inclusief gymzalen ten behoeve van bewegingsonderwijs).
- Oplevering van het Huisvestingsprogramma 2021. Hierin wordt aangegeven welke huisvestingsvoorziening de gemeente bekostigt. Schoolbesturen dienen hiervoor een aanvraag in.
- Nieuw is de mogelijkheid om ruimte ten behoeve van voorschools educatie/ peuteropvang aan te vragen. Hierdoor wordt het mogelijk om voorschoolse educatie goed in scholen te huisvesten.
- 13 projecten opgenomen in het Integraal Huisvestingsplan (IHP) 2015 - 2019 uitvoeren en afronden.
- Ten minste 8 projecten opgenomen in het Integraal Huisvestingsplan (IHP) 2020 - 2023 voorbereiden.
- Starten met de uitvoering van het Investeringsplan gymzalen.
- Het convenant Voortgezet Onderwijs Rotterdam Zuid uitvoeren om het herontwerp van het voortgezet onderwijs te realiseren. Eind 2021 is het Zuidergymnasium opgeleverd. Voor het Stadionpark en Plot Z is de voorontwerp fase gereed.
- We geven uitvoering aan de aanbevelingen van de Rekenkamer Rotterdam met betrekking tot onderwijshuisvesting.
- We geven uitvoering aan de uitkomsten van het haalbaarheidsonderzoek naar de Campus internationaal onderwijs en sport.
- In 2021 leveren we een Voortschrijdend Indicatief Meerjaren Investering Plan op, waarin de planning van projecten en het benodigd budget wordt afgezet tegen het nog beschikbare investeringsbudget.
| Prestatie-indicatoren | 2018 | 2019 | 2020 | 2021 | 2022 | 2023 | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Aantal gerealiseerde projecten opgenomen in IHP 2015-2019 | Streefwaarde | 1 | 4 | 8 | 13 | 18 | |
| Realisatie | 3 | 2 | 1 | ||||
| NPRZ Onderwijshuisvesting: start nieuwbouw aantal vo-scholen * | Streefwaarde | 3 | |||||
| Realisatie | - | - | - | ||||
| *De indicator betreft de vo-scholen omdat deze zijn gekoppeld aan de Regio Deal Rotterdam Zuid. | |||||||
Toelichting indicatoren
Er worden inmiddels meer projecten uitgevoerd dan het (oorspronkelijke) IHP 2015-2019. In de loop van de tijd zijn er projecten toegevoegd, waaronder investeringsprojecten uit het Huisvestingsprogramma. We verwachten momenteel dat er in 2020 4 schoolgebouwen uit het IHP 2015-2019 worden opgeleverd en in gebruik worden genomen. Van deze 4 schoolgebouwen is de Bergse Zonnebloem inmiddels opgeleverd. Er wordt nog gewerkt aan de oplevering van de Fatimaschool, De Sleutel en Praktijkcollege Zuidwijk in 2020. Ook wordt de tijdelijke huisvesting Park16Hoven fase 2 binnenkort opgeleverd. Daarmee wordt de oorspronkelijke verwachting/streefwaarde nog niet gehaald. Wel zien we dat er voor meer en meer projecten de business case wordt vastgesteld en daarmee in de realisatiefase belanden. Daarna duurt het 1,5 tot soms – bij complexe projecten - wel meerdere jaren voordat een project afgerond is.
Wat kost het
| Overzicht van baten en lasten Onderwijshuisvesting | Realisatie 2019 | Begroting 2020 (2e Herz.) | Begroting 2021 | Raming 2022 | Raming 2023 | Raming 2024 | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Baten exclusief reserves | 437 | 233 | 302 | 302 | 302 | 302 |
|
| Bijdragen rijk en medeoverheden | 25 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
| Overige opbrengsten derden | 413 | 233 | 302 | 302 | 302 | 302 | |
| Lasten exclusief reserves | 65.268 | 63.242 | 65.903 | 70.815 | 75.457 | 75.264 |
|
| Apparaatslasten | 2.048 | 1.983 | 1.966 | 1.966 | 1.966 | 1.966 | |
| Inhuur | 259 | 70 | 18 | 18 | 18 | 18 | |
| Overige apparaatslasten | 41 | 31 | 35 | 35 | 35 | 35 | |
| Personeel | 1.748 | 1.882 | 1.914 | 1.914 | 1.914 | 1.914 | |
| Intern resultaat | 55.704 | 52.492 | 53.831 | 56.655 | 61.010 | 66.615 | |
| Intern resultaat | 55.704 | 52.492 | 53.831 | 56.655 | 61.010 | 66.615 | |
| Programmalasten | 7.515 | 8.767 | 10.106 | 12.194 | 12.481 | 6.682 | |
| Inkopen en uitbestede werkzaamheden | 1.363 | 2.892 | 4.114 | 6.083 | 6.353 | 653 | |
| Overige programmalasten | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
| Sociale uitkeringen | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
| Subsidies en inkomensoverdrachten | 6.153 | 5.875 | 5.992 | 6.111 | 6.128 | 6.029 | |
| Saldo voor vpb en reserveringen | -64.831 | -63.009 | -65.601 | -70.513 | -75.155 | -74.961 | |
| Saldo voor reserveringen | -64.831 | -63.009 | -65.601 | -70.513 | -75.155 | -74.961 | |
| Reserves | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
|
| Onttrekking reserves | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
| Saldo | -64.831 | -63.009 | -65.601 | -70.513 | -75.155 | -74.961 |
Financiële bijstellingen
| 2e Herziening | Begroting 2021 | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Bijstellingen Onderwijshuisvesting | Begroting 2020 | Begroting 2021 | Raming 2022 | Raming 2023 | Raming 2024 |
|
| Eerste Herziening 2020 | -63.103 | -66.856 | -71.892 | -76.700 | -76.700 | |
| Bijstellingen Tweede Herziening 2020 / Begroting 2021 | 95 | 1.255 | 1.378 | 1.545 | 1.739 | |
| Concernbrede lagere overige arbeidskosten | Ramingsbijstellingen onvermijdelijk | 5 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| Technische wijzigingen | Technische wijzigingen | 90 | 1.255 | 1.378 | 1.545 | 1.739 |
| Begroting na wijzigingen | -63.009 | -65.601 | -70.513 | -75.155 | -74.961 | |
Toelichting financiële bijstellingen
Concernbrede lagere overige arbeidskosten
Vanwege corona wordt er in 2020 minder gebruik gemaakt van het budget voor opleidingen, reizen en catering. De begroting is hierop aangepast.
Technische wijzigingen
Op het taakveld Onderwijshuisvesting zijn diverse technische wijzigingen geweest. Direct achter de technische wijziging is het effect op het saldo weergegeven.
- Lagere doorbelasting als gevolg van de verlaging van de omslagrente (het interne rentepercentage) van 2% naar 1,75% (€ 971 in 2021 tot € 1,5 mln. in 2024).
- Overdracht van gymzalen naar taakveld Sportaccommodaties (structureel € 776),
- Indexeringt 2021 en verder. De budgetten zijn vanaf het jaar 2021 geactualiseerd naar het prijspeil 2021. Nadere informatie is opgenomen bij Grondslagen (-€ 402 in 2021 tot - € 425 in 2024).
- Diverse kleine technische wijzigingen (€ 90 in 2020 tot -€ 85 in 2024).
Beleidskaders, beleidsmonitoren en wet- en regelgeving
- Integraal Huisvestingsplan Onderwijs 2015-2019
- Integraal Huisvestingsplan Onderwijs 2020-2023
- Verordening voorzieningen huisvesting onderwijs Rotterdam 2019
- Wet op het primair onderwijs (WPO)
- Wet op het voortgezet onderwijs (WVO)
- Wet op de expertisecentra (WEC)
- Wet op hoger onderwijs en wetenschappelijk onderzoek (WHW)
Omschrijving taakveld
De gemeente investeert in toekomstbestendige schoolgebouwen, die bijdragen aan de ontwikkeling van de leerlingen. Het accent ligt bij onderwijshuisvesting op het efficiënt en doelmatig gebruik van onderwijsgebouwen en het beschikbaar stellen van voldoende gymcapaciteit. Belangrijk daarbij zijn:
- een goede spreiding in de stad, zodat kinderen altijd een school in de nabijheid kunnen vinden
- leegstandsreductie, scholen hebben meer m² tot hun beschikking dan op basis van de genormeerde ruimtebehoefte noodzakelijk is, elke m² extra kost ook extra geld
- het terugbrengen van het aantal kleine scholen in het primair onderwijs, want het kost veel extra aandacht en geld om de kwaliteit van het onderwijs op kleine scholen te kunnen realiseren
- verbeteren van het binnenklimaat (fris!) op de scholen. Een goed binnenklimaat zorgt voor betere leerprestaties
- bij de investeringen wordt extra aandacht aan duurzaamheid besteed. Vanaf 2020 worden alleen (bijna) energieneutrale scholen opgeleverd, conform BENG-norm (energieneutraal houdt in dat energieverbruik van het gebouw kleiner of gelijk is aan wat het gebouw zelf opwekt, door bijvoorbeeld zonnepanelen)
- de gemeente investeert in toekomstbestendige schoolgebouwen, die bijdragen aan de ontwikkeling van de leerlingen