Openbaar groen en (openlucht) recreatie - Beheer

Beleidskaders, -monitors en wetgeving

Een mooie, diverse en uitnodigende openbare ruimte met een goed gespreid en toegankelijk recreatief aanbod houdt de stad gezond, leefbaar en aantrekkelijk in de verdichtende omgeving. Onze kenmerkende rivieren, parken, singels, plantsoenen, groen en recreatiegebieden hebben iedere Rotterdammer iets te bieden. Samen met bewoners en partners pakken we kansen die bijdragen aan een circulaire economie en uitdagingen rondom klimaatverandering.

Binnen het taakveld Openbaar groen en (openlucht) recreatie – beheer zijn verschillende factoren; de coronacrisis, weersomstandigheden, aanbestedingstrajecten en poly- en perfluoralkylstoffen (PFAS) , die invloed hebben op de ontwikkelingen en de voortgang van de benoemde doelstellingen.

 

COVID-19
Diverse maatregelen die voortvloeien uit de noodverordening zijn van invloed op diverse doelstellingen. Door de COVID-19 maatregelen wordt op een andere manier gebruik gemaakt van de buitenruimte. Er vinden geen evenementen plaats, maar de parken worden bijvoorbeeld wel druk bezocht voor onder andere het dagelijkse wandel- en sportmoment.
Doordat er geen evenementen plaats vinden is er minder slijtage of schade aan evenementenvelden en dat geeft ruimte voor natuurlijk herstel van het groen. Echter worden hier geen financiële voordelen binnen het reguliere onderhoudsprogramma verwacht. Als er sprake is van aan een evenement toerekenbare schade dan wordt die altijd op de organisator verhaald.

Verder stagneert de voortgang van sommige doelstellingen zoals: ‘Meer Rotterdammers in beweging: spelen, sporten, ontmoeten en recreëren’ en ‘Samenwerking met betrokken bewoners versterken in het groen en gedeeld eigenaarschap stimuleren’ als gevolg van de coronacrisis. Samenwerkingen en participatiemomenten hebben afgelopen periode minder plaatsgevonden. Hierdoor lopen speelprojecten het risico op vertraging. Wel wordt er gekeken vanuit het programma WeerWoord en speelprojecten naar alternatieve vormen, waaronder digitale vormen om wel met de Rotterdammers samen te werken en te participeren, zodat projecten kunnen doorgaan.

Het uitvoeren van het regulier onderhoud aan het groen, spelen en watergangen gaat in de corona periode door zoals gepland, waarbij rekening gehouden wordt met de coronamaatregelen, zoals bijvoorbeeld het houden van minimaal 1,5 meter afstand tussen medewerkers.

 

Weersomstandigheden
De warme zomerse dagen zorgden voor meer rondes water geven. Daarentegen zijn er in deze periode ook minder maaibeurten uitgevoerd door de beperkte groei tijdens de hitte periode. Verder hebben aan het begin van het jaar de hevige stormen in combinatie met natte periodes hebben voor meer calamiteiten binnen het onderhoudsprogramma gezorgd. De doelstelling ‘Een onderhoudbare stad die veilig en beschikbaar is voor gebruik’ krijgt meer aandacht binnen het programma.  De droogte in dit voorjaar heeft niet geleid tot wijzigingen van het geplande onderhoud van groenvoorzieningen. Omdat de droge periode aan het begin van het groeiseizoen (de bladloze periode) viel was de behoefte aan extra water voor bestaand groen beperkt. Jonge aanplant (inboet) heeft wel extra aandacht gekregen om de groei te bevorderen.  

 

Aanbestedingen

Dit jaar is per 1 maart het nieuwe groen bestek succesvol van start gegaan met verschillende groen aannemers die aan de slag gaan in de stad.

De aanbesteding voor maai- en krooswerkzaamheden is dit jaar opnieuw aanbesteed, omdat de eerste keer anders uitpakte dan verwacht. De ontvangen inschrijvingen van de aanbesteding vielen namelijk hoger uit dan voorgaande jaren en daarmee ook hoger dan in de begroting was opgenomen. Dit heeft te maken met de overgang van een frequentiebestek (afrekening op basis van hoeveelheden) naar een beeldbestek (afrekening op basis van beoogd
wensbeeld) en de onvoorziene marktwerking1. De consequenties van deze nieuwe aanbesteding is een verhoging van het budget voor het maaien en kroozen. Doordat dit jaar naar verwachting minder wordt gebaggerd en gestuurd
wordt op minder stortkosten voor baggeren, is het streven om de extra kosten voor het maaien en kroozen hiermee te compenseren.

Gezien het wettelijke kader van de werkzaamheden, zoals de keur en legger (keur zijn de regels en een legger is een kaart met wateren waar de regels van de keur gelden) van de waterschappen, dienen de afwijkingen eind van dit jaar minimaal te zijn en de prestaties vergelijkbaar zijn met afgelopen jaren. Reden is de onderhoudsverplichting voor maai- en krooswerkzaamheden voortkomend uit de legger van de waterschappen. Het niet voldoen aan gestelde eisen in de legger kan resulteren in aanschrijvingen en/of dwangsommen. De waterschappen zijn als partner betrokken bij dit proces.   

 

Een legger is een kaart met wateren of waterkeringen die wij in beheer hebben, en waar de regels van de keur voor gelden

 

Baggerwerkzaamheden
Door de landelijke PFAS problematiek wordt het baggerproces (het baggeren van de watergangen) geraakt. Bij de verwerking van bagger in de zogenoemde categorie "schoon' met een hoge PFAS-waarde, is een minder circulaire vorm mogelijk dan vooraf gewenst toegestaan. Er wordt landelijk en regionaal gesproken hoe om te gaan met deze baggerpartijen. Voor 2020 heeft dit gevolgen voor het uitvoeringsprogramma en zijn er financiële gevolgen in de vorm van hogere verwerkings- en transportkosten, omdat deze bagger op andere (verder gelegen) locaties dan voorheen moet worden verwerkt. De verwachting is dat er dit jaar hierdoor minder kan worden gebaggerd.

De uitwerking van het Rotterdams WeerWoord wordt beschreven binnen het taakveld riolering.

 

1 Marktwerking heeft betrekking op het tot stand komen van een evenwichtsprijs voor de te leveren dienst maaien en krozen, wanneer er een gegeven verhouding bestaat tussen vraag en aanbod. De evenwichtsprijs is de prijs waarvoor geldt dat het aanbod gelijk is aan de vraag (naar diensten).

Ontwikkelingen 2021-2024

Bestuursopdracht vervangingsinvestering kapitaalgoederen openbare ruimte
Bij het vaststellen van de laatste Nota Onderhoud Kapitaalgoederen is de bestuursopdracht Vervangingsinvesteringen gegeven om het financiële perspectief voor investeringen voor de langere termijn (50 jaar) inzichtelijk te maken.
Deze bestuursopdracht is op 7 juli 2020 vastgesteld en aan de Raad verzonden. In vervolg op deze bestuursopdracht wordt een vier jaarlijkse ‘Nota Vervangingsinvesteringen Kapitaalgoederen’ opgesteld voor alle assetgroepen in de openbare ruimte.
De eerste nota is eind 2020 gereed t.b.v. de Voorjaarsnota 2021 en t.b.v. opname van de uitkomsten in de Nota Onderhoud kapitaalgoederen 2023-2026.

 

Financiële consequenties
De kapitaalslasten voor de vervangingsinvesteringen openbare ruimte stijgen volgens deze berekeningen in de periode 2020-2025 met ca. € 3,3 mln oplopend per jaar. In de vervolgopdracht voor de Nota Vervangingsinvesteringen zullen deze berekeningen worden aangescherpt voor alle assetgroepen en (nogmaals) gevalideerd om tot een onderbouwde structurele stijging van lasten te komen voor de Voorjaarsnota 2021.

 

Urgente vervangingsinvesteringen buitenruimte
Vooruitlopend op de vaststelling van de 1e Nota Vervangingsinvesteringen Kapitaalgoederen in het voorjaar van 2021, zijn in 2020 al vervangingsinvesteringen noodzakelijk. Binnen dit taakveld zijn de ambities voor de asset groen en bomen aangedragen. De behoefte is om extra groenprojecten en een stedelijk bomenvervangingsprogramma uit te voeren in de stad. Op deze manier kunnen singuliere groenprojecten gerealiseerd worden en een kwaliteitsimpuls aan het bomenbestand gegeven worden door extra activiteiten uit te voeren aan groeiplaats verbetering, boomvervangingen in de stad en binnen projecten, en aan de stedelijke boomstructuren.

 

Kleinschalige Buitenruimteprojecten
Bij de 1e herziening 2020 heeft de gemeente een aantal projecten aangewezen om de buitenruimte een kwaliteitsimpuls te geven, zoals het project de Bomen aan de Bentincklaan. Voor deze buitenruimteprojecten zijn extra middelen beschikbaar gesteld.

 

Leges vergunningen
Stadsbeheer verleent verschillende vergunningen op grond van de APV, waarvoor tot op heden geen kosten worden doorgerekend. Het
uitgangspunt is dat de gebruiker betaalt. Momenteel wordt onderzoek gedaan naar het heffen van leges bij het verstrekken van vergunningen.

Wat willen we bereiken

Meer Rotterdammers in beweging: spelen, sporten, ontmoeten en recreëren

Rotterdam ontwikkelt zich door als een klimaat adaptieve deltastad

Samenwerking met betrokken bewoners versterken in het groen en gedeeld eigenaarschap stimuleren

Wat gaan we daar voor doen

Een onderhoudbare stad die veilig en beschikbaar is voor gebruik

Meer Rotterdammers in beweging: spelen, sporten, ontmoeten en recreëren

Rotterdam ontwikkelt zich door als een klimaatadaptieve deltastad

Samenwerking met betrokken bewoners versterken in het groen en gedeeld eigenaarschap stimuleren

Wat kost het

Overzicht van baten en lasten Openbaar groen en (openlucht) recreatie - BeheerRealisatie 2019Begroting
2020 (2e Herz.)
Begroting
2021
Raming
2022
Raming
2023
Raming
2024
Baten exclusief reserves1.50212175197198198

Bijdragen rijk en medeoverheden 159 0 0 0 0 0
Overige opbrengsten derden 1.343 71 0 97 73 73
Overige baten 0 50 75 100 125 125
Lasten exclusief reserves47.52146.15646.41344.64344.48744.927

Apparaatslasten 5.758 5.565 5.785 5.781 5.786 5.786
Inhuur 14 10 10 10 10 10
Overige apparaatslasten 143 205 155 154 158 158
Personeel 5.602 5.350 5.620 5.618 5.618 5.618
Intern resultaat 6.229 6.845 7.650 7.650 7.650 7.650
Intern resultaat 6.229 6.845 7.650 7.650 7.650 7.650
Programmalasten 35.533 33.746 32.979 31.212 31.052 31.491
Inkopen en uitbestede werkzaamheden 33.331 31.352 30.014 27.447 26.507 27.009
Kapitaallasten 1.617 1.885 2.447 3.247 4.027 3.965
Overige programmalasten 546 509 518 518 518 518
Sociale uitkeringen 0 0 0 0 0 0
Subsidies en inkomensoverdrachten 40 0 0 0 0 0
Saldo voor vpb en reserveringen -46.019 -46.036 -46.338 -44.446 -44.290 -44.729
Saldo voor reserveringen -46.019 -46.036 -46.338 -44.446 -44.290 -44.729
Reserves-1.9045002.01926911867

Onttrekking reserves 546 1.550 2.019 269 118 67
Toevoeging reserves 2.450 1.050 600 0 0 0
Vrijval reserves 0 0 600 0 0 0
Saldo -47.923 -45.536 -44.319 -44.178 -44.172 -44.662

Financiële bijstellingen

2e HerzieningBegroting 2021
Bijstellingen Openbaar groen en (openlucht) recreatie - BeheerBegroting 2020Begroting 2021Raming
2022
Raming
2023
Raming
2024
Eerste Herziening 2020 -46.547 -43.159 -43.445 -43.755 -43.755
Bijstellingen Tweede Herziening 2020 / Begroting 2021 1.011 -1.160 -733 -417 -907
Actualisatie kapitaallasten Ramingsbijstellingen onvermijdelijk 0 0 0 0 0
Concernbrede lagere overige arbeidskosten Ramingsbijstellingen onvermijdelijk 24 0 0 0 0
Kapitaallasten investeringen maatschappelijk nut Ramingsbijstellingen onvermijdelijk 0 0 0 0 -486
Kleinschalige buitenruimteprojecten Ramingsbijstellingen onvermijdelijk -575 -785 -501 -128 -126
Urgente vervangingsinvesteringen buitenruimte Ramingsbijstellingen onvermijdelijk 0 -24 -241 -499 -493
Bestemmingsreserve Gebiedsontwikkeling Reserves 0 0 0 0 0
Bestemmingsreserve Investeringsfonds Rotterdam Reserves 0 -3 -3 -3 -3
Bestemmingsreserve Nationaal Programma Rotterdam Zuid Reserves 0 0 0 0 0
Technische wijzigingen Technische wijzigingen 1.562 -348 12 213 202
Begroting na wijzigingen -45.536 -44.319 -44.178 -44.172 -44.662

Toelichting financiële bijstellingen

Actualisatie kapitaallasten

De kapitaallasten zijn aangepast als gevolg van nieuwe en bijgestelde investeringskredieten alsmede geactualiseerde ramingen per jaarschijf. In de paragraaf investeringen is een gedetailleerd overzicht opgenomen van deze aanpassingen. Dit is een saldo neutrale bijstelling omdat het effect binnen het taakveld wordt opgevangen.

 

Concernbrede lagere overige arbeidskosten

Vanwege corona wordt er in 2020 minder gebruik gemaakt van het budget voor opleidingen, reizen en catering.  De begroting is hierop aangepast.

 

Kapitaallasten investeringen maatschappelijk nut

In overeenstemming met geldende wet- en regelgeving (BBV) worden vervangingsinvesteringen van wegen, groen, water en speel vanaf 2018 bestempeld als investering. De hiermee gemoeide kapitaalslasten zijn t/m begrotingsjaar 2023 reeds in de begroting verwerkt. Voor begrotingsjaar 2024 dient deze onvermijdelijke begrotingsaanpassing te worden doorgevoerd.  

 

Kleinschalige buitenruimteprojecten

Er wordt extra geld (€ 7 mln) uitgetrokken om de buitenruimte op een aantal plaatsen een kwaliteitsimpuls te geven. Dit betreft een aantal kleinere projecten. Conform BBV-voorschriften is er een verdeling gemaakt welk deel direct ten laste van de exploitatie komt en welk deel dient ter dekking van de kapitaallasten van deze investeringsprojecten.

 

Urgente vervangingsinvesteringen Buitenruimte

Er zijn urgente investeringen noodzakelijk om bomen en plantsoenen veilig en beschikbaar te houden. Het betreft investeringen bovenop de reeds toegekende middelen vanuit de Nota Onderhoud Kapitaalgoederen 2019-2022.

 

Bestemmingsreserve Gebiedsontwikkeling

De onttrekking van € 600 is omgezet in een vrijval  van de bestemmingsreserve, dit omdat de bijdrage niet ten gunste komt van de exploitatie maar het investeringskrediet.

 

Bestemmingsreserve Investeringsfonds Rotterdam

De omslagrente wordt met ingang van 2021 verlaagd van 2,00% naar 1,75%. Als gevolg hiervan moet de bijbehorende dekking uit de bestemmingsreserve Investeringsfonds Rotterdam aangepast worden.   

 

Bestemmingsreserve Nationaal Programma Rotterdam Zuid

Op basis van het verleningsbesluit NPRZ-middelen kan € 800 onttrokken worden voor een periode van 4 jaar ter dekking van de kosten voor de wijkconciërges.

 

Technische wijzigingen

In dit taakveld zijn er diverse technische wijzigingen geweest. Het betreft de afroming van de doorbelasting overhead van projecten (- € 988 in 2020 tot - € 812 tot 2024 ), correcties voor de tijdverantwoording ( € 2,6 mln in 2020 tot - € 994 in 2024),  het aandeel in de herverdeling concern opgaven (- € 44 in 2020 tot  € 2,5 mln in 2024), de indexering  (- € 436 in 2021 tot - € 446 in 2024),  een aangepaste tijdverantwoording bij de wijkconciërges (structureel - € 177 vanaf 2021) en diverse kleine wijzigingen ( - € 6 in 2020 tot € 131 in 2024).

Omschrijving taakveld

Tot dit Rotterdamse taakveld behoren:

  • natuurbescherming, onderhoud van bos, heide en overige natuurgebieden
  • aanleg en onderhoud van openbaar groen inclusief het plaatsen en onderhouden van kunstwerken in de openbare ruimte
  • aanleg en onderhoud van openbaar water: vijvers en kleine watergangen, waaronder het schoonhouden van sloten, onderhouden van taluds en beschoeiing
  • aanleg en onderhoud van speelvoorzieningen