Wat heeft het gekost?

Toelichting overzicht baten en lasten

1. Baten en lasten grondexploitaties en projecten voor derden
De gerealiseerde baten en lasten op de grondexploitaties en de projecten voor derden zijn lager dan begroot. De oorzaak hiervan is drieledig. Ten eerste is het een keuze om in de grondexploitatieportefeuille rekening te houden met overprogrammering (circa 30%). Deze overprogrammering (hogere raming) vertaalt zich in een verhoudingsgewijze even grote verhoging van de investeringen (lasten) als van de desinvesteringen (baten). Voor het resultaat op het product is deze afwijking ten opzichte van de begroting saldoneutraal, omdat de niet gerealiseerde baten en lasten doorschuiven naar de daaropvolgende jaren. Op portefeuilleniveau wordt getracht deze budgetovermaat binnen de grondexploitaties te beperken, maar de overmaat is nooit helemaal te voorkomen.
Een tweede oorzaak ligt in de wijze waarop in de begroting keuzes rondom budgetsturing zijn gemaakt. De werkwijze van budgetsturing vereist dat voor een aangegane verplichting (bijv. een aanbesteding) het volledige budget beschikbaar is, ook als de besteding over meerdere jaren is verspreid. De last moet dan dus feitelijk in het lopende boekjaar worden begroot terwijl de realisatie (deels) pas in latere jaren plaatsvindt.
Ten derde worden de interne en overige verrekeningen volledig onder de lasten gepresenteerd. Ook als de verrekening een baat betreft. Omdat in de grondexploitaties deze verrekeningen als baten worden gezien, levert de afwijking tussen begroting en realisatie een hoger verschil aan zowel de baten- als aan de lastenkant op.

 

 2. Resultaatnemingen
De resultaatnemingen zijn op te delen in winstnemingen, verliesnemingen en mutaties in de verliesvoorziening. Het verschil tussen de begrote en gerealiseerde resultaatnemingen bedraagt € 7,5 mln.  Een deel van dit resultaat leidt tot mutaties in bestemmingsreserves, omdat in diverse gevallen de te treffen verliesvoorziening afgedekt wordt met middelen uit de reserves. Rekening houdend met deze mutaties bedraagt het verschil uiteindelijk € 2,8 mln. In onderstaande tabel wordt per type resultaatneming het verschil tussen begroting en realisatie gepresenteerd, zowel exclusief als inclusief de mutaties in de reserves. De subonderdelen worden niet allemaal afzonderlijk begroot.

De totale resultaatneming van € 30,2 mln is € 2,8 mln lager dan begroot. Wel is de oorspronkelijke begroting van € 12 mln ruimschoots gehaald. De resultaatnemingen kunnen fluctueren in de loop van de tijd.
Voor de grondexploitaties met een verwacht verlies (negatieve netto contante waarde) wordt een verliesvoorziening getroffen. Indien middelen beschikbaar zijn in bestemmingsreserves mogen deze niet direct als baat worden toegerekend aan de grondexploitaties om het verwachte verlies binnen het project (deels) te compenseren.

De middelen in de bestemmingsreserves kunnen wel worden ingezet ter dekking van de te treffen verliesvoorziening. In 2021 is per saldo € 4,6 mln meer toegevoegd aan de verliesvoorziening grondexploitaties dan begroot.

De inzet van reserves is € 4,8 mln hoger dan begroot. Twee effecten spelen hierbij een rol, te weten:

• Reserves Stimulering Bouwproductie en middensegment Huur:  in de begroting is een volledige aanwending opgenomen van € 7,3 mln ten behoeve van verlieslatende grondexploitaties. Uiteindelijk is € 0,5 mln aangewend t.b.v. de dotaties aan de verliesvoorziening die is getroffen voor de grondexploitaties De Toermalijn en Maasranden. Voorzien wordt dat de resterende middelen in de reserves de komende jaren zullen worden aangewend.
• Een onttrekking heeft plaatsgevonden aan de reserve Nationaal Programma Rotterdam Zuid (NPRZ) m.b.t. de herziene grondexploitatie Urkersingel (€ 11,8 mln).

Ontwikkeling verliesvoorziening 2021

Begin 2021 was de stand van de voorziening € 63,3 mln In 2021 is per saldo € 12,2 mln toegevoegd aan de voorziening waarmee de stand van de verliesvoorziening eind 2021 € 75,5 mln bedraagt. De mutaties betreffen toevoegingen voor o.a. de grondexploitaties Urkersingel (€ 11,8 mln), Herstructurering Oudeland (€ 0,6 mln), Groningerstraat (€ 0,9 mln), De Machinist (€ 0,6 mln), Maasranden (€ 0,7 mln)  en vrijval voor o.a. de grondexploitatie Tweebosbuurt (€ 2 mln).

De dotaties in eerdere jaren aan de verliesvoorziening voor de grondexploitatie Tweebosbuurt zijn gefinancierd uit de reserve NPRZ. In het kader van o.a. de cofinanciering wordt bij de jaarrekening 2021  daarom een voorstel resultaatbestemming gedaan om het verwachte € 2,0 mln lagere verlies Tweebosbuurt weer toe te voegen aan de reserve NPRZ.

 

3. Overige effecten
Het nadeel (€ 900) wordt hoofdzakelijk veroorzaakt door een lagere dekking van uren. Dit komt vooral door een lagere productiviteit. Dit wordt met name veroorzaakt doordat er veel nieuwe medewerkers zijn aangenomen die ingewerkt moesten worden en meer vraag naar beleidsontwikkeling.

 

4. Bestemmingsreserve Nationaal Programma Rotterdam Zuid (NPRZ)
De onttrekking is hoger uitgevallen dan begroot (€ 11,8 mln). In het vierde kwartaal van 2021 is de herziene grondexploitatie Urkersingel voorgelegd aan de gemeenteraad en is goedkeuring gegeven aan de onttrekking van € 11,8 mln aan de reserve NPRZ ten behoeve van het hogere verwachte tekort op de grondexploitatie.

 

5. Bestemmingsreserve Gebiedsontwikkeling (GO)
De onttrekking is € 51 hoger uitgevallen dan begroot. Dit betreft met name de projecten Buitenruimte RCD, Maasranden en Jaffa. De uitvoering verloopt volgens verwachting, maar de uitgaven (en inkomsten) komen niet volledig overeen met de geraamde fasering in jaarschijven.

 

6. Bestemmingsreserve Stimulering Bouwproductie
Het verloop van de aanwending van deze reserve, en dan met name de verdeling over de jaarschijven, is moeilijk op voorhand te voorspellen. Voorzichtigheidshalve is daarom het volledige bedrag van € 5,6 mln in de reserve als onttrekking begroot. De onttrekking is € 5,3 mln lager uitgevallen dan begroot. In 2021 zijn een tweetal projecten in aanmerking gekomen om uit deze reserve gefinancierd te worden te weten De Toermalijn en Maasranden (totaal € 0,5 mln). Het restant van de reserve zal in 2022 en verder ingezet worden.

 

7. Bestemmingsreserve Middensegment Huur
Het verloop van de aanwending van deze reserve, en dan met name de verdeling over de jaarschijven, is moeilijk op voorhand te voorspellen. De begrote onttrekking in 2021 bedraagt € 1,7 mln.  Echter heeft er geen onttrekking plaatsgevonden aan deze reserve. Het restant van de reserve zal in 2022 en verder ingezet worden.