Openbare orde en veiligheid - Handhaving en toezicht
Beleidskaders, -monitors en wetgevingHet bevorderen van naleving van wet- en regelgeving, het vergroten van het veiligheidsgevoel op straat en het verhogen van de kwaliteit van de buitenruimte.
Voortgang 2021
Ga naar vorig P&C-documentCoronacrisis
Sinds de uitbraak van de coronacrisis in maart 2020 ligt de focus op gastheerschap en handhaving van de noodverordeningen en (sinds december 2020) de Tijdelijke wet maatregelen COVID-19. In 2021 heeft de maatschappij te maken gehad met een derde en vierde coronagolf in februari en oktober, invoering van het coronatoegangsbewijs in september voor horeca, evenementen en andere activiteiten, herinvoering van de mondkapjesplicht en invoering van een (avond)lockdown in november en december. Vanzelfsprekend heeft dit ook invloed gehad op de voortgang van de beleidsdoelen in 2021. Hoewel alle handhavers nog altijd belast zijn met het toezicht op de naleving van coronamaatregelen, wordt dit sinds de tweede helft van 2020 primair uitgevoerd door een vrijgemaakt coronateam. Dit team bestaat uit 16 handhavers die actief zijn in de gehele stad. Zij houden toezicht in de winkelgebieden, op pleinen, in parken, op de markten en bij horecagelegenheden. De dedicated inzet van dit team stelt andere handhavingsteams in staat hun reguliere taken weer op te pakken. Vanaf 1 juni 2021 zien handhavers van het team Wonen toe op de naleving van de quarantaineplicht die geldt voor reizigers die vanuit een zeer of uitzonderlijk hoog risicogebied Nederland in zijn gereisd.
Flying Squads
Flying Squad teams zijn in het leven geroepen om de overlast van vuil in de stad aan te pakken. Om de slagkracht van de Flying Squads nog verder te vergroten is in 2021 in overleg met de politie een start gemaakt met het verder vormgeven van de werkprocessen en de systemen. Dit betreft vooral de inzet van en samenwerking tussen de cameraoperator en de handhaver op straat. Begin 2022 wordt het registratiesysteem uitgebreid, waardoor de waarnemingen van de cameraoperators gekoppeld kunnen worden aan de boetes. Hierdoor wordt direct duidelijk of een boete is toe te schrijven aan een waarneming van een cameraoperator en daarmee de Flying Squad. Ook de inzet van de handhaver wordt in het registratiesysteem geïntegreerd, middels een daartoe geschikte uitbreiding.
Toepassing van meer bevoegdheden door handhavers
De gemeente Rotterdam is betrokken bij een initiatief van het ministerie van Justitie en Veiligheid om pilots op te zetten voor de toepassing van meer bevoegdheden door handhavers. Buitengewoon opsporingsambtenaren (boa's) in Nederland zijn onderverdeeld in 6 boa-domeinen met hun eigen bevoegdheden. Voor effectieve handhaving hebben boa's in bepaalde gevallen bevoegdheden uit een ander boa-domein nodig. De pilots moeten mogelijk maken dat boa's bevoegdheden uit een ander domein mogen toepassen.
Rotterdam wil dat de reguliere boa's een beperkt aantal bevoegdheden mogen toepassen op het gebied van milieuhandhaving en taxihandhaving. Hiervoor zijn bij het ministerie van Justitie en Veiligheid aanvragen ingediend voor het starten van pilots. De aanvraag voor taxihandhaving was goedgekeurd en op 1 september 2020 startte een pilot waarin een team handhavers tijdelijk de bevoegdheid heeft gekregen te handhaven op een beperkt aantal overtredingen van de Wet-, en het Besluit Personenvervoer. De pilot had aanvankelijk een looptijd van 18 maanden en zou eindigen op 1 maart 2022, waarna een evaluatie zou plaatsvinden. Vanwege de coronacrisis is het taxivervoer van de opstapmarkt in Rotterdam sterk verminderd. Daarom is in overleg met het ministerie en andere pilot-gemeenten besloten de (hernieuwde start van de) pilots uit te stellen tot het moment dat het taxivervoer weer hersteld zou zijn. De pilot loopt nu van 1 juli 2021 tot 1 oktober 2022. Over de doorgang van een eventuele pilot milieuhandhaving heeft vervolgoverleg plaatsgevonden met betrokken ketenpartners. Conclusie hiervan is dat eerst de reguliere milieuhandhaving tot de geplande capaciteit wordt opgebouwd en de resultaten van deze handhaving worden geëvalueerd. De pilot milieuhandhaving zal dus niet meer plaatsvinden.
Sinds 2010 rustte daarnaast een lokale beperking op de daadwerkelijke toepassing van formele opsporingsbevoegdheden binnen het boa-domein door Rotterdamse handhavers. In de afgelopen jaren zijn steeds meer handhavers uitgezonderd van die beperkingen om een effectieve inzet in bepaalde gebieden en op specifieke beleidsdossiers te bevorderen. Vanaf 1 juni 2021 is die lokale beperking in zijn geheel opgeheven. Daardoor kunnen alle Rotterdamse handhavers breder en flexibeler worden ingezet in de wijkgerichte aanpak van overlast en ergernissen.
Handhavers en politie versterken de samenwerking
Samenwerking tussen handhavers en de politie is een doorlopend punt van aandacht. Samenwerking is immers een continu proces. In 2021 zijn belangrijke stappen gezet in het borgen en bestendigen van deze samenwerking. Het traject “versterking samenwerking”, dat in de zomer van 2020 is opgestart, is in mei 2021 geëvalueerd. Daarbij is de beperking opgeheven die in het verleden gold op de toepassing van bestaande bevoegdheden door Rotterdamse handhavers. Bij de evaluatie zijn nieuwe ambities uitgesproken die op dit moment nader worden uitgewerkt. Het gaat om intensivering van de samenwerking op het gebied van werving & selectie, communicatie(middelen), opleidingen en informatie-uitwisseling. Ten behoeve van het structureren, borgen en faciliteren van informatie-uitwisseling is in juni 2021 door de gemeente en de politie Rotterdam een project opgestart. Een belangrijke doelstelling van het project is om een landelijke blauwdruk op te leveren voor informatie-uitwisseling tussen boa-organisaties en politie-eenheden. De eerste resultaten van dit project worden begin 2022 verwacht.
Om de veiligheid van de handhavers te bevorderen is eind 2020 een onderzoek gestart naar de mogelijkheden voor Stadsbeheer om volledig over te stappen op het C2000-netwerk. Noodoproepen zouden dan rechtstreeks bij de politiemeldkamer binnenkomen. Bij dit onderzoek zijn ook de verdere consequenties in kaart gebracht. Het onderzoek is in mei 2021 afgerond. De conclusie is dat de voordelen van een overstap op het C2000-netwerk niet opwegen tegen de nadelen. De introductie van de telefonische hotline op 1 november 2020 heeft wel direct een verbetering in de noodoproepprocedure opgeleverd. Daarom is besloten niet over te stappen op C2000, maar de huidige telefonische hotline tussen de meldkamer Stadsbeheer en de meldkamer politie te behouden en waar mogelijk verder te verbeteren.
Handhaving op agressieve honden
Rotterdam heeft als een van de weinige gemeenten een meldpunt agressieve honden. Om de meldingen te kunnen opvolgen zijn in 2021 10 nieuwe handhavers speciaal getraind om veilig onderzoek te kunnen doen naar meldingen. Er wordt al enige tijd gesproken over een landelijke registratie. Rotterdam is daarbij betrokken. Het lijkt erop dat een landelijke registratie in het eerste halfjaar van 2022 gerealiseerd wordt. Zodra dat mogelijk is, wil Rotterdam hierbij aansluiten. Naast het melden van een agressieve hond, een hond met een prikband of een hond met gecoupeerde oren of een gecoupeerde staart, wordt het in 2022 mogelijk een hond met een stroomhalsband te melden.
Ondermijning
In 2021 is de inzet van handhavers bij de aanpak van ondermijning gecontinueerd en versterkt. Een gespecialiseerd team speelt een actieve rol bij de aanpak van ondermijning in de Spaanse Polder, in Delfshaven en op de Beijerlandselaan. Daarbij zijn al de nodige successen geboekt, gelet op de Alliantie Hand in Hand, waar de aanpak van de Beijerlandselaan en Groene Hilledijk centraal staat. In 2022 wordt ook inzet gevraagd in de Waalhaven en Rotterdam Airport. Op stedelijk niveau dragen de handhavers bij aan de integrale aanpak van ondermijning. Dit wordt in 2022 gecontinueerd middels hun bijdrage aan controles en acties.
Ongeadresseerd reclamedrukwerk (opt-in regeling)
Vanaf 1 november 2020 wordt gehandhaafd op een systeem waarin Rotterdammers zonder sticker op de brievenbus geen ongevraagde reclame meer mogen ontvangen. Mede door de handhaving heeft dit systeem geleid tot een ruime halvering van de hoeveelheid ongeadresseerd reclamedrukwerk die in omloop is. De opt-in regeling wordt overwegend goed nageleefd. Het aantal klachten van Rotterdammers over ongeadresseerd reclamedrukwerk is beperkt en steeds meer bedrijven houden zich aan de regels.
Lachgas
Rotterdam kent net als andere gemeenten veel overlast door het gebruik van lachgas. Per 1 juli 2021 is het voor zowel de politie als de gemeentelijke handhavers mogelijk om hierop te handhaven. In eerste instantie werd dit door de handhavers actiematig en in gezamenlijkheid met de politie gedaan. Na evaluatie van deze acties is gebleken dat de handhavers prima is staat zijn om zelfstandig op te treden tegen lachgas. Vanaf 1 januari 2022 zullen zij hier daarom zelfstandig op gaan acteren.
Wat hebben we bereikt?
Rotterdam is de afgelopen jaren veiliger geworden, deze trend willen we doorzetten.
Handhavers zijn goed getraind en uitgerust met voldoende bevoegdheden en de juiste middelen, zoals bodycams, zodat zij hun werk veilig, effectief en efficiënt kunnen doen.
Wat hebben we daarvoor gedaan?
Rotterdam is de afgelopen jaren veiliger geworden, deze trend willen we doorzetten met de volgende punten:
- Jeugdhandhavers richten zich op het voorkomen en bestrijden van jeugdoverlast. De coronamaatregelen hebben het lastig gemaakt om de zorgvuldig opgebouwde relatie met jongeren en jeugdgroepen goed in stand te houden. Hier wordt door jeugdhandhavers wel blijvend op ingezet en in geïnvesteerd. Dit geldt ook voor datagestuurd werken en het vroegtijdig signaleren van overlast.
- Team wonen heeft in 2021 onverminderd ingezet op de aanpak van zowel enkelvoudige als complexe woonoverlast. Naar aanleiding van een groeiend aantal signalen over studentenoverlast, is door team Wonen extra ingezet op woonoverlast door studenten in Kralingen.
- Optreden tegen vervuiling in de stad is voor alle handhavers topprioriteit. Het Handhavingsteam Schoon richt zich geheel op de bestrijding van overlast door bij- en naastplaatsingen van huishoudelijk afval en bedrijfsafval. De inzet van dit team vindt zoveel mogelijk datagestuurd plaats. Aan de hand van data worden hotspots bepaald waar de handhavers op worden ingezet.
- Het team Drank & Horeca ziet toe op naleving van de drank en horecawet- en regelgeving. Het team is in 2021 met name ingezet voor toezicht op de geldende coronamaatregelen voor horeca, zoals de tijdelijke uitbreiding van de terrassen en vlonders en de verplichte sluiting, aangepaste openingstijden en de controle op de coronatoegangsbewijzen.
- Bijdragen aan de bereikbaarheid van de stad door te handhaven op hinderlijk en foutparkeren, de inzet van verkeersregelaars en het wegslepen van hinderlijk en/of gevaarlijk geparkeerde voertuigen.
- Cameratoezicht, zowel vast als mobiel, is in 2021 uitgebreid. Handhaving en Cameratoezicht vormen samen de ogen en oren van de stad. De toepassing van cameratoezicht is geïntensiveerd ten behoeve van leefbaarheid van de stad. De gemeentelijke meldkamer is daarbij het communicatieknooppunt voor de handhavers, politie en andere hulpdiensten.
- Toezichthouders van de fiets- en voetgangersbuis van de Maastunnel zorgen dagelijks dat inwoners en bezoekers van de stad veilig gebruik kunnen maken van deze verbinding tussen de Noord- en Zuidoever.
- Rotterdam heeft een meldpunt gevaarlijke honden. In 2021 zijn bij dit meldpunt 173 meldingen gedaan. 80 meldingen gaan over bijtincidenten en 92 meldingen betroffen mogelijk gevaarlijke honden. Er kwam één melding binnen van een hond met een gecoupeerde staart en oren. Mede naar aanleiding van deze meldingen heeft de gemeente in 2021 25 muilkorf- met kort aanlijngeboden opgelegd. Daarnaast zijn er nog 8 kort aanlijngeboden zonder muilkorfplicht opgelegd.
Handhavers zijn goed getraind en uitgerust met voldoende bevoegdheden en de juiste middelen, zoals bodycams, zodat zij hun werk veilig en efficiënt kunnen doen
-
Handhavers steeds meer wijkgericht en informatiegestuurd inzetten en daardoor aanwezig zijn op de plekken en tijdstippen waar dit het meest noodzakelijk is. Om dit optimaal te ondersteunen wordt een nieuw handhavingsadministratie- en informatiesysteem ontwikkeld. De eerste fase, het fietshandhavingssysteem als onderdeel van het nieuwe systeem, is live gegaan op 29 maart 2021. Mede doordat de gemeente Rotterdam heeft vastgehouden aan de kwaliteitseisen heeft de leverancier de planning voor de overige fasen niet gehaald. Als gevolg hiervan heeft de gemeente de leverancier formeel in gebreke gesteld en daarnaast een boete opgelegd. De verwachting is dat het systeem voor het einde van 2022 volledig operationeel is.
-
Als gemeente Rotterdam, gezamenlijk met de G4 en de VNG, ons sterk maken voor meer bevoegdheden en flexibelere inzet van handhavers (zie alinea 'Toepassing van meer bevoegdheden door handhavers').
Algemeen
- Mensen aanspreken op hun verantwoordelijkheden en, indien dit nodig is, handhavend optreden. Toezicht en Handhaving is actief en zichtbaar aanwezig in de buitenruimte. Dit wordt gedaan in nauwe samenwerking met partners als politie, bewoners en ondernemers.
- Vanuit gastheerschap contact leggen met bewoners, ondernemers en bezoekers. Handhavers zijn het visitekaartje van de stad, ook bij evenementen.
Wat heeft het gekost?
Overzicht van baten en lasten Openbare orde en veiligheid - Handhaving en toezicht | Oorspronkelijke begroting 2021 | Bijgestelde begroting 2021 | Realisatie 2021 | Afwijking | |
---|---|---|---|---|---|
Baten exclusief reserves | 1.318 | 1.318 | 2.681 | 1.364 |
|
Bijdragen rijk en medeoverheden | 0 | 0 | 560 | 560 | |
Overige opbrengsten derden | 1.318 | 1.318 | 2.121 | 803 | |
Overige baten | 0 | 0 | 1 | 1 | |
Lasten exclusief reserves | 43.056 | 45.183 | 44.548 | -635 |
|
Apparaatslasten | 39.802 | 42.668 | 42.434 | -233 | |
Inhuur | 173 | 2.551 | 3.048 | 497 | |
Overige apparaatslasten | 934 | 1.694 | 1.369 | -325 | |
Personeel | 38.695 | 38.423 | 38.018 | -405 | |
Intern resultaat | -710 | -618 | -240 | 378 | |
Intern resultaat | -710 | -618 | -240 | 378 | |
Programmalasten | 3.964 | 3.134 | 2.354 | -780 | |
Inkopen en uitbestede werkzaamheden | 3.534 | 2.704 | 1.805 | -899 | |
Kapitaallasten | 292 | 292 | 292 | 0 | |
Overige programmalasten | 138 | 138 | 257 | 119 | |
Subsidies en inkomensoverdrachten | 0 | 0 | 0 | 0 | |
Saldo voor vpb en reserveringen | -41.739 | -43.866 | -41.867 | 1.999 | |
Saldo voor reserveringen | -41.739 | -43.866 | -41.867 | 1.999 | |
Saldo | -41.739 | -43.866 | -41.867 | 1.999 |
Toelichting overzicht baten en lasten
Het saldo van dit taakveld bedraagt € 2 mln voordelig. De belangrijkste oorzaken hiervan zijn:
1. Rijksbijdrage coronabanen
Door corona is de werkdruk bij de toezicht- en handhavingsorganisatie sterk toegenomen. Vanuit het Rijk is een eenmalige vergoeding toegekend voor de tijdelijke extra inzet van personeel voor ondersteuning van de toezichts-en handhavingstaken.
2. Meer opbrengsten Handhaving
De opbrengst huisvuilboetes is hoger uitgevallen dan voorzien. Dit komt doordat veel mensen thuis zijn en meer afval aanbieden.
3. Lagere uitgaven onderhoud
Door corona zijn meerdere geplande uitgaven niet en/of in beperkte mate gerealiseerd dan eerder voorzien. Dit komt door onvoldoende beschikbaarheid personeel en doordat de prioriteit bij coronahandhaving ligt.
4. Diverse afwijkingen
Op diverse budgetten zijn kleine afwijkingen.
Beleidskaders, beleidsmonitoren en wet- en regelgeving
- Algemene plaatselijke verordening Rotterdam
- Afvalstoffenverordening Rotterdam 2009
- Wet administratiefrechtelijke handhaving verkeersvoorschriften (Wet ‘Mulder’)
- Visie Stadswachten Vertrouwd op Straat
- Programma In de bak. Naastplaatsingen 2019-2022
- Schoon Genoeg! Rotterdams offensief tegen zwerfvuil
- Horecanota 2017-2021
Omschrijving taakveld
Het taakveld Toezicht en Handhaving draagt bij aan de veiligheid en leefbaarheid in wijken. Vanwege de verdichting van de stad, groeit de druk op de buitenruimte en neemt het belang van het bevorderen van naleving van wet- en regelgeving toe.
Dit Rotterdamse taakveld is onderdeel van het programma Openbare orde en veiligheid en betreft de gemeentelijke taken op het gebied van:
- Toezicht en handhaving openbare orde, boa's.
- Veilige woon- en leefomgeving.
Het groeiende aantal mensen in de stad zorgt onder andere voor meer (woon)overlast, meer (bedrijfs)afval, vollere parken en meer verkeer en drukte in de stad. Hierdoor zal de druk op Handhaving en Toezicht toenemen.