Nieuw Rotterdams Welzijn
De voor 2021 te behalen resultaten voor de Welzijnsopdrachten zijn waar nodig aangepast en aangescherpt op basis van de ervaringen en rapportages over 2020. Voorbeelden daarvan zijn de doorontwikkeling van de huisbezoeken 75+ en de aansluiting bij de gemeentelijke aanpak schulddienstverlening. Dit met als doel dat de ondersteuning van de Rotterdammers verder verbetert. De inzet van Welzijn op het onderdeel financiële ondersteuning en schulddienstverlening is afgestemd op de vernieuwde stedelijke aanpak op dit terrein.

Door de coronacrisis zijn veel resultaten zoals voor 2021 afgesproken niet of maar beperkt behaald. Samen met andere partijen en binnen de mogelijkheden van de beperkingen die door het Rijk zijn opgelegd, hebben de welzijnsaanbieders alternatieve dienstverlening in de vorm van de sociale hulpdienst corona, die in maart 2020 is opgezet, gecontinueerd. Aan de andere kant kent de dienstverlening tijdens corona positieve aspecten die vragen om borging. Een voorbeeld daarvan zijn de telefonische hulplijnen die de welzijnspartijen hebben opgezet.

In 2019 is een start gemaakt met het beter en gerichter uitvoeren van de huisbezoeken 75+. Er is meer aandacht voor ouderen die een verhoogd risico lopen op eenzaamheid, zoals verlies van een partner en verhuizing naar een nieuwe wijk. Dit als onderdeel van de pijler 'Ertoe doen' van het uitvoeringsprogramma Rotterdam, Ouder en Wijzer (zie hieronder). Net als in 2020 konden ook in 2021 door de coronacrisis maar een beperkt aantal huisbezoeken afgelegd worden.

In 2020 hebben de welzijnsaanbieders vanwege Covid-19 een alternatieve werkwijze ontwikkeld; de gesprekken aan de voordeur. De ervaringen met de gesprekken aan de voordeur leren dat Welzijn op deze manier veel meer mensen bereikt, omdat ouderen eerder geneigd zijn een gesprek aan de voordeur te voeren dan een uitgebreid gesprek bij hen thuis. Het gesprek gaat over hoe het met de oudere gaat en of zij hulp en ondersteuning nodig hebben. Ook wordt gevraagd of er behoefte aan een vervolggesprek is. Bij een positief antwoord volgt een ‘regulier’ 75+ huisbezoek. Vanaf 2021 werken alle Welzijnspartijen voor de gesprekken aan de voordeur met een verkorte (5 vragen) vragenlijst. Begin 2022 evalueren we de gesprekken aan de deur en de 75+ huisbezoeken.

In 2021 hebben de betaalde beroepskrachten van welzijn en wijkteams een training gevolgd in de typologie van prof. dr. Anja Machielse zodat zij het type eenzaamheid beter kunnen herkennen en beter kunnen bepalen welke interventie daar het beste bij past.

 

Informele zorg en ondersteuning (IZO)
In 2019 en 2020 vond de inkoop en implementatie van een nieuwe stedelijke ondersteuningsstructuur Informele zorg en ondersteuning (IZO) plaats. De verschillende onderdelen hiervan zijn sinds medio 2020 operationeel. Hierdoor staat een stevige structuur met Zorgzaam010, Advies op Maat, Cursussen en Workshops en Mantelfoon. De eerste resultaten zijn goed. Hierover werd uitgebreid gerapporteerd in een voortgangsbrief die in april 2021 uitging.

In 2021 en verder hebben we ingezet op nog betere vindbaarheid en toegankelijkheid van de stedelijke ondersteuningsstructuur, onder andere door middel van een promotie en het inzetten van ambassadeurs. Daarbij wordt ingezet (het stimuleren van) samenwerking tussen stedelijke en lokale partners nodig.

Sinds de ingang van de avondklok is een 24-uurs bereikbaarheid van de Sociale Hulpdienst Corona gerealiseerd via de ZorgCentrale (onderdeel van Mantelfoon). Bij de beëindiging van de avondklok op 28 april is deze 24-uurs bereikbaarheid beëindigd.

Voor mantelzorgers is bewerkstelligd dat per 2022 een keuzemogelijkheid in hun waardering komt, namelijk een cadeaubon naast de Rotterdampas met OV-tegoed. Ook is het predicaat Mantelzorgvriendelijke werkgever gerealiseerd voor de gemeente Rotterdam.

In 2021 hebben we ons ingezet op sterkere netwerken en sterkere samenwerking tussen informele en formele zorg, vanuit de stedelijke uitvoeringsagenda Zorgzaam010, maar bijvoorbeeld ook via de nieuwe Inkoop van Welzijn. Ook werkten we aan het breder inzetten van Advies op Maat en maatwerktrainingen vanuit Cursussen en Workshops, welke beide bereikbaar zijn via Zorgzaam010.

De komende jaren willen we ook (nog meer) inzetten op waardering. We hebben een nieuw  waarderingsbeleid rond vrijwilligers opgeleverd dat in 2022 verder wordt ingevoerd. Voor dit laatste hebben we een brede enquête afgenomen, zodat dit beleid ook echt aansluit op de wensen van de Rotterdamse vrijwilligers. In juli 2021 is dit waarderingsbeleid aan geboden aan de gemeenteraad. Er is gewerkt aan het realiseren van de mogelijkheid om 6000 Rotterdampassen in 2022 te verstrekken aan vrijwilligers die zich bijzonder hebben ingezet in coronatijd. De voorbereidingen en financiën hiervoor zijn in 2021 gerealiseerd. De middelen komen uit het programma Rotterdam Sterker door.

Ook hebben we in 2021 ingezet op de samenwerking met levensbeschouwelijke organisaties vanuit het uitgangspunt ‘erkenning en waardering’ en hoe we hierbij beter kunnen samenwerken rond Informele zorg en ondersteuning. Een grote samenkomst rond dit thema was gepland maar is niet doorgegaan door coronamaatregelen.

 

Opzoomer mee
Door corona is het aantal straten dat deelneemt aan de Opzoomercampagne sterk gestegen. In 2020 was er een toename van 35% tot een totaal van ca 2.500 straten. Niet alle straten die zich in 2020 hebben aangemeld, zijn ook in 2021 doorgegaan. Het aantal van 2021 is uitgekomen op 2.220 straten. Dat zijn er altijd nog aanzienlijk meer dan het aantal van 2019 (1.837 straten).

In het voorjaar van 2021 heeft de Opzoomercampagne in het teken gestaan van de lente en dus vergroening van de straat. Een groene straat is mooi, aangenaam en gezond. Bovendien zorgt het voor koelte bij hittegolven en voor droge voeten bij wolkbreuken. Zo helpt een groene straat ook nog eens mee om Rotterdam klimaatbestendig te maken. Opzoomer Mee helpt met twee acties om dat voor elkaar te krijgen: Meer Groen & Opfleuren Bestaand Groen. Een straat mag voor beide acties een aanvraag doen.

Coronamaatregelen veranderden vaak. Opzoomer Mee heeft daarom een corona-stoplicht ontwikkeld waar te zien is wat mogelijk is in een straat, volgens de richtlijnen. Het corona-stoplicht kent vier kleuren: groen, geel, oranje en rood. Bij het stoplicht is een link opgenomen naar de website van Pharos waar begrijpelijke en anderstalige informatie staat over corona en waar ook flyers in andere talen staan die men eventueel kan gebruiken in de straat.

 

Programma Rotterdam, Ouder en Wijzer
Het uitvoeringsprogramma Rotterdam, Ouder en Wijzer is in juli 2019 door het college vastgesteld. Daarin zijn de ambities voor ouderen zo concreet mogelijk uitgewerkt. Vanuit de pijlers Vitaal, Ertoe doen, Wonen & woonomgeving en Zorg & ondersteuning worden in samenwerking met vele partners in de stad activiteiten ontwikkeld die ertoe bijdragen dat ouderen zo lang mogelijk gezond en vitaal blijven, kunnen blijven meedoen en passende zorg en ondersteuning krijgen. 2021 was het laatste volle jaar van dit collegeprogramma.

De coronapandemie raakt onze oudere Rotterdammers enorm. Zowel in de sterftecijfers (de sterfte onder ouderen als gevolg van corona is hoger dan bij andere groepen), maar ook de coronamaatregelen en de social distancing van ouderen die daarbij noodzakelijk was raakt het welzijn van ouderen en de mate waarin zij konden participeren. Dit heeft dan ook gevolgen gehad voor de eenzaamheid onder ouderen. 

Eenzaamheid onder ouderen heeft de afgelopen jaren onze absolute aandacht gehad. Niet voor niets was Rotterdam de eerste gemeente van Nederland met een eenzaamheidsaanpak. Tijdens de coronacrisis is enorm geprofiteerd van het feit dat er al een goed draaiende infrastructuur rond ouderen stond en hebben we met de Sociale Hulpdienst Corona een aanvullende laagdrempelige ondersteuning opgezet. Want met corona en de bijbehorende maatregelen lag een stijging van de eenzaamheid in de lijn van de verwachting. Daarom hebben we – samen met de vele partners in de stad- alles in het werk gesteld om deze toename zoveel als mogelijk te beperken. Dit lijkt wat betreft de sociale eenzaamheid goed gelukt te zijn. Deze vorm van eenzaamheid is niet gestegen. Initiatieven zoals gesprekken aan de deur of via de telefoon, balkonparades, kaartenacties hebben hieraan bijgedragen. De emotionele eenzaamheid is tijdens de coronaperiode door de beperkte betekenisvolle contacten wel gestegen. Helaas zien we dat de coronamaatregelen impact hebben en zien we een toename van de matige en ernstige eenzaamheid van 2%. Dit is zorgelijk.

Gelukkig is er steeds meer mogelijk en kunnen de activiteiten die vanwege corona geen doorgang konden vinden, zoals de activiteiten gericht op ontmoeting, samen eten, de fitfestivals, de inzet op vitale woongemeenschappen, weer worden opgestart. Daarnaast zetten we met het programma Rotterdam, Ouder en Wijzer in op het bereik van ouderen en het verder doorontwikkelen van de interventies. De verschillende onderdelen van het programma, waaronder de interventies op het terugdringen van eenzaamheid, hebben een plek gekregen in de inkoop waarmee er vanaf 2022 een Rotterdams ouderenpakket staat. Zo kunnen we met een verscheidenheid aan maatregelen 40.000 ouderen bereiken en eenzaamheid de komende jaren verder aanpakken. Het opnieuw omlaag brengen van de eenzaamheid onder ouderen blijft een hoofdprioriteit van dit college.

Vanuit het ministerie van VWS zijn extra middelen voor de bestrijding van eenzaamheid onder ouderen beschikbaar gesteld om daarmee bij te dragen aan het herstel van de samenleving van de gevolgen van corona. Voor Rotterdam is ruim € 1 miljoen beschikbaar. Vanaf september zijn 24 projecten opgestart om zo extra in te zetten op het bereik van migranten ouderen, extra ontmoetingen en uitjes, het activeren van ouderen, het versterken van een gezonde leefstijl en empowerment, theateractiviteiten, zingeving, maatjesprojecten, samen eten en extra aandacht voor oudere mantelzorgers.

De coronacrisis biedt ook kansen. Bijvoorbeeld voor een beter gebruik van eHealth. Er is veel contact onderhouden met ouderen op afstand en de bereidheid om digitaal vaardig te worden neemt daarmee ook toe.

Er zijn ook onderdelen in het programma die minder te lijden hebben gehad onder de crisis. Dat geldt bijvoorbeeld voor de ambities in het Langer Thuisakkoord. Op 17 februari 2020 ondertekenden, 42 marktpartijen, corporaties, zorg en welzijnspartijen, zorgkantoor/zorgverzekeraars, ouderenbonden en de gemeente het Langer Thuis Akkoord. De partners zetten met elkaar de schouders onder afspraken over het realiseren en toevoegen van geschikte woningen, woon(zorg) concepten en de ontwikkeling van ouderenhubs. De ambities in het akkoord zijn uitgewerkt in een actieagenda met acties die ervoor zorgen dat het voor Rotterdammers makkelijker en prettiger wordt om langer zelfstandig te kunnen blijven wonen in de eigen wijk. In co-creatie met de aanbieders binnen de Wmo zijn er zes Thuisplusflats ontwikkeld. In de Thuisplusflat worden welzijn en Wmo in één integraal arrangement aangeboden, waarbij één Wmo aanbieder het vaste herkenbare zorg- en ondersteuningsteam organiseert en zorgdraagt voor extra inzet op welzijn. Ook werken we aan vijf seniorvriendelijke wijken/ ouderenhubs in Prinsenland/Het Lage Land, Hoogvliet, IJsselmonde, Crooswijk en Ommoord. Langs de pijlers wonen, welzijn en zorg werken de partners aan de verschillende opgaven vanuit een gezamenlijke actie-agenda.

Centrale thema’s die terugkomen en waar actief op in wordt gezet zijn: de behoefte aan tussenvoorzieningen, voldoende plekken waar samen kan worden gegeten en waar activiteiten plaatsvinden, de leefbaarheid in seniorencomplexen en de wijkgerichte samenwerking tussen beroepskrachten in zorg en welzijn.

 

Integratie en samenleven

Samenleven
Medio 2019 startte het actieprogramma Integratie & Samenleven: ‘Relax. Dit is Rotterdam’. Dit actieprogramma omvat de visie, doelstellingen en actiepunten waarmee het college de acceptatie van diversiteit stimuleert in de Rotterdamse samenleving en inburgering van nieuwkomers bevordert. De raad ontvangt elk halfjaar een voortgangsrapportage.

In 2020 was de demonstratie van Black Lives Matter een belangrijke aanleiding voor het intensiveringsplan Rotterdam Tegen Racisme. Dit heeft in 2021 geresulteerd in extra projecten tegen arbeidsmarktdiscriminatie, meer inzet op diversiteit en inclusief werkgeverschap bij de gemeente zelf, de Stadsmarinier discriminatie en de oprichting van de Adviesraad Diversiteit en Inclusie. Tegelijk zijn in 2021 de stadsdialogen gevoerd over het koloniale en slavernijverleden van Rotterdam. Op 10 december heeft het college excuses gemaakt voor de deelname door vroegere stadsbesturen en ook is er voor 2022 een stadsprogramma op hoofdlijnen gepresenteerd, gericht op educatie en verbinding op dit thema. 
 
Integratie
Ook op het vlak van Integratie is er veel veranderd. In 2019 ging de Rotterdamse Aanpak Statushouders 2.0 (2019-2022) van start. Deze aanpak omvat alle basiscomponenten voor actieve deelname aan de samenleving: huisvesting, zorg, leren, taal, (waar nodig) opleiding en toeleiding naar werk. 
Ondanks de grote druk op de socialehuurwoningmarkt is het met gezamenlijke inspanning gelukt om in 2021 de taakstelling te halen. De taakstelling voor 2021, inclusief de achterstand van 2020, was om 959 personen te huisvesten. In de laatste maand is een flinke eindsprint gemaakt. Door een enorme inzet van verschillende partijen is het gelukt deze taakstelling te realiseren. Rotterdam is de enige G4 gemeente die hierin is geslaagd.
Ook heeft de gemeente het laatste kwartaal op verzoek van het Rijk en het COA een tijdelijke noodopvang geboden aan statushouders op een riviercruiseschip in de Persoonshaven. Dit als gevolg van de nijpende situatie in de azc’s. Dit schip heeft maximaal twee maanden in de Persoonshaven gelegen. 

Tot slot was 2021  het jaar van de voorbereiding op de nieuwe wet Inburgering. Wet- en regelgeving is vertaald naar aanbestedingen, beleid, processen, instructies, ICT, personeel en organisatie. Rotterdam heeft tijdens de voorbereiding steeds maximaal ingezet op beïnvloeding van landelijke beslissingen, samen met G4, G40 en VNG, om een zo goed mogelijk uitvoerbare wet te realiseren. We hebben vertrouwen in de uitvoering van deze nieuwe wet. Vanaf de inwerkingtreding van de nieuwe wet heeft de gemeente regie op het inburgeringtraject. Regie vergroot de sturingskracht, voorkomt misbruik door malafide taalaanbieders en het vergroot de kans op snellere inburgering en participatie in de samenleving (collegetargets). Dit geheel noemen we vanaf 2022 De Rotterdamse Aanpak Inburgering.
 

Minderjarige Rotterdammers

Rotterdam Groeit
Op basis van het wetenschappelijk onderbouwd jeugdbeleid van Rotterdam Groeit wordt steeds meer geïnvesteerd in de meest relevante factoren voor het kansrijk, veilig en gezond opgroeien van kinderen en jongeren. Mede daarmee ambieert Rotterdam dat de positieve trend van afnemende problematiek (zoals criminaliteit, slechte geboorte-uitkomsten, en schooluitval) zich doorzet. Einde van het jaar verschijnt de nieuwe Staat van de Jeugd (editie 2021) waarin inzichtelijk gemaakt is hoe het gaat met de Rotterdamse kinderen en jongeren. Omdat hier veelal cijfers uit een jaar eerder in verzameld zijn, geeft het mogelijk een eerste voorzichtig inzicht in effecten van de coronacrisis en de lockdown. De verzameling van gegevens zal voor deze editie een extra grote uitdaging zijn, omdat veel van onze uitvoerende partners hun manier van werken wegens de sluiting van scholen etc. hebben moeten veranderen. Dit heeft gevolgen voor de dataverzameling. We vinden het wel heel belangrijk om ook in 2021 een Staat van de Jeugd uit te brengen. De inzichten bieden aanknopingspunten voor beleid en uitvoering, onder meer voor de keuzes in het subsidiëren van preventieve interventies, maar ook in de Wijkprogrammering waar op wijkniveau deze interventies worden gericht.

Het beleidskader Rotterdam Groeit met de unieke werkwijze wordt onverminderd doorgezet in Heel de Stad. In dit beleidskader zal het wetenschappelijk fundament van het factorenmodel en impactgedreven werken nog meer vorm krijgen in onder meer de inkoop van welzijn en jeugdhulp. Rotterdam werkt daarnaast mee aan een initiatief van het Nederlands Jeugdinstituut om de Rotterdamse werkwijze meer nadrukkelijk landelijk te delen zodat ook andere gemeenten de werkwijze kunnen toepassen.

 

Drugs & Alcohol
Na afronding van het preventieprogramma Drugs & Alcohol II; Blijf Helder zijn we, met gelijk budget, met het nieuwe programma Drugs & Alcohol 2019-2022 gestart. Daarin blijven we de succesvolle maatregelen uitvoeren hebben we, waar nodig, vernieuwing en verbetering in gang gezet. Het terugdringen van gebruik onder jongeren is binnen het jeugdbeleid een belangrijke taak omdat middelengebruik de gezondheid, talentonwikkeling en veiligheid van jongeren ondermijnt. Met dit programma voldoen we ook aan de wettelijke eis dat een gemeente een preventie- en handhavingsplan moet hebben waarin helder wordt hoe gebruik onder jongeren wordt ontmoedigd. De onderstaande realisatie geeft het beeld van gebruik bij de verschillende doelgroepen. De resultaten van de maatregelen die in dit preventie- en handhavingsprogramma Drugs & Alcohol 2019-2022 zijn beschreven worden met een onderzoek dat in de tweede helft van 2021 en de eerste helft van 2022 wordt uitgevoerd rond de zomer van 2022 bekend gemaakt. Binnen dit programma is er ook aandacht voor het problematisch gamen, lachgasgebruik en het social-media gebruik onder deze jongeren.

De beleidsdoelen worden vooralsnog gerealiseerd, maar wel is bij een aantal maatregelen overgegaan op een gewijzigde digitale strategie. Middelengebruik is binnen het brede palet van het Subsidiekader Jeugdpreventie opgenomen.

In het najaar van 2021 en het voorjaar van 2022 wordt door onze eigen onderzoeksafdeling weer onderzocht hoe het staat met het gebruik onder jongeren op verschillende schooltypes. De resultaten van dit onderzoek, met ook de resultaten van het onderzoek dat Objectief in het najaar gaat doen naar de naleving NIX18 bij avondwinkels, supermarkten en slijterijen (horeca en sportverenigingen worden, ivm de coronamaatregelen mogelijk nog voor de zomer van 2022 onderzocht) worden rond de zomer van 2022 aan de gemeenteraad gepresenteerd. Hiermee wordt helder of de gestelde doelen uit het programmaplan zijn gerealiseerd.

In 2022 zal naar verwachting eindelijk landelijke wetgeving betreffende lachgas zijn vastgesteld. Al lang is de wens dat dit middel als drugs wordt opgenomen in de opiumwetgeving. Zodra dat het geval is zal middels verschillende kanalen aandacht worden gegeven aan deze wijziging. Lachgas is nu al riskant maar straks gewoon een drugs en ook zo in de wetgeving opgenomen. Gebruik is dan verboden.

Wat is aangepast/gewijzigd i.v.m. coronamaatregelen:

• Drugstestservice is in 2020 een paar periodes gesloten geweest vanwege coronamaatregelen. Tijdens de openingstijden kon door gebruikers, conform landelijke richtlijnen van VWS, drugs om te laten testen worden ingeleverd. Ook in 2021 zal er conform landelijke richtlijnen van het VWS worden gewerkt. In 2021 is de testservice alleen in de eerste maanden een paar weken gesloten geweest. Gemiddeld zijn er ongeveer 10 tot 12 bezoeker per week die hun drugs komen laten testen. Dat zal in de komende jaren ook wel zo blijven.
• Contact met jongeren met mogelijk problemen zijn zoveel mogelijk doorgegaan al dan niet digitaal. Veel ondersteuning en advies is in 2020 digitaal aangeboden; zo is de online chat functie beschikbaar geweest om alle professionals, ouders maar ook jongeren zelf een makkelijke toegang tot informatie en (lichte) ondersteuning bij zorgen over middelengebruik of gamen te bieden. Met alle opgezette ondersteuning (CJG, wijkteams, jongerenwerk, leerplichtambtenaren) richting gezinnen met mogelijke problemen en sowieso alle onderwijsinstellingen (VO, VSO, Praktijkonderwijs en MBO) is contact opgenomen en zijn materialen voor leerlingen en ouders digitaal aangeboden. De hulp en ondersteuning is dus online en via telefoon voortdurend aanwezig geweest. Natuurlijk zijn door alle maatregelen studenten op het MBO en andere scholieren/studenten in het huidige schooljaar (2020/2021) fysiek bijna niet op schoollocaties aanwezig geweest. De situatie is nu niet anders dan in de tweede helft van 2020. Mogelijk zal veel ook in 2021 op een digitale manier blijvend worden aangeboden.
• Zo worden in 2021 ouderbijeenkomsten regionaal en digitaal aangeboden. Ouders kunnen zich inschrijven voor een Webinar. De thema’s van de Webinars zijn alcohol & lachgas, Tabak, waterpijp & cannabis, gamen & social-media en Puberbrein & opvoeden.
• De materialen die zijn ontwikkeld om professionals goed te informeren over de risico’s van lachgasgebruik zijn tijdens de verschillende trainingen die door Youz zijn gegeven aan wijkagenten, boa’s en jongerenwerkers, verspreid. Deze materialen worden door agenten en boa’s en jongerenwerkers gebruikt om gesprekken met jongeren over lachgasgebruik goed onderbouwd te kunnen voeren. Ook is via social-media deze informatie richting de doelgroep zichtbaar gemaakt. Ook in 2022 zal, afhankelijk van de landelijke wetgeving over lachgas, aan het gebruik van dit middel veel aandacht worden gegeven in alle voorlichtingen en trainingen aan zowel professionals als ouders en jongeren. De social media campagne (een kort filmpje met een belangrijke influencer  ‘het is allang niet grappig meer’) heeft een enorm bereik gehad op Instagram: +/- 2.4 miljoen/ Touzani Facebook: 420.000, 1000 likes, 295 keer gedeeld en 110 opmerkingen/ Politie hoofdaccount Facebook: 8000 views, 161 likes, 60 keer gedeeld en 32 opmerkingen/ Gemeente Rotterdam Facebook: 7529 views, 78 likes, 12 keer gedeeld,  9 opmerkingen. En de Website Youz: www.maakjekeuze.nl liet een stijging van 778 % aantal bezoekers zien op de pagina lachgas in de week dat de video is geplaatst.
• Op sportverenigingen is, ook verklaarbaar, nog geen inzet uitgevoerd. Wel verwachten we dat in 2022 er weer gestart kan worden met de sportcode (een integrale aanpak van alcoholpreventie binnen de sportverenigingen waarbij deelnemende verenigingen onderling controles gaan uitvoeren).
• Met de studentenverenigingen en hogescholen en de EUR is een plan van aanpak, in gezamenlijkheid opgesteld en ondertekend in het bijzijn van Wethouder de Langen. Met dit plan gaan deze instellingen het alcohol-, drugs- en medicijngebruik onder studenten terugdringen.

In 2022, met de verwachting in of vlak na de zomer, nadat de samenleving, het onderwijs en de vrijetijdsbestedingen weer regulier open zijn, zal er weer worden opgestart met maatregelen die hebben stilgelegen. Ook zullen de goed werkende online preventieactiviteiten worden geëvalueerd en mogelijk voortgezet worden. Het bereik bij bv ouders kan op deze noodzakelijk vernieuwde wijze voortduren hoog blijven.

 

Stevige Start
Doel van de coalitie Stevige Start is om geen kwetsbare zwangeren meer te missen en de gezinnen sneller passende ondersteuning te bieden. Een van de actiepunten uit de gezamenlijke werkagenda dit jaar is het nog beter signaleren van kwetsbaarheid bij zwangeren. Hieraan is onder andere gewerkt door de aanpassing van een door de geboortezorg veel gebruikt signaleringsinstrument. Hierdoor wordt het makkelijker toe te passen in de praktijk en focust het vooral op de belangrijkste factoren van kwetsbaarheid. Een groep professionals van een ziekenhuis en een aantal verloskundigenpraktijken is geschoold in de gespreksvoering met de cliënt met behulp van proefversie van dit instrument. In 2022 passen we de training en het instrument na de pilot waar nodig aan en besluit de coalitie of dit Rotterdam breed wordt aangeboden.

Er is een jaar lang in de wijkteams in IJsselmonde proefgedraaid met de implementatie van Moeders van Rotterdam in de wijkteams. De evaluatie heeft goede aandachtspunten voor de stadsbrede implementatie in 2022 opgeleverd. De werkwijze van het aanmeldpunt is geëvalueerd en de stappen voor de invoering van de wet op het prenataal huisbezoek per juli 2022 zijn voorbereid. Het is gelukt de aanpak binnen de kaders van de wet zo uit te werken dat we geen terugval meer in ons bereik verwachten en er zelfs een uitgebreidere ondersteuning kan worden geboden. De aanmelding voor Moeders van Rotterdam, VoorZorg, het lichtere prenatale aanbod en de prenatale huisbezoeken blijft via het aanmeldpunt verlopen.

Diverse verloskundigenpraktijken zijn gestart met de invoering van Centering Pregnancy in hun praktijk. Dit is groepsgerichte verloskundige zorg waarvan is aangetoond dat het positieve effecten heeft op de gezondheid en het welzijn van zwangere vrouwen.

Er is een analyse gemaakt op basis van wetenschappelijk onderzoek van de factoren die een Stevige Start beïnvloeden. Deze analyse is vertaald we naar maatregelen, acties en interventies om de effecten van ons beleid en van onze samenwerking in de coalitie in de komende jaren nog verder te kunnen vergroten. In 2022 starten we met de uitvoering van deze maatregelen.

 

Kansrijk Opgroeien
Rotterdam is in Nederland een gangmaker op het gebied van preventieve aanpak op jeugd. Sinds 2020 wordt de Wijkprogrammering in praktijk gebracht met een eerste versie van het instrument WijkFocus. De ontwikkeling van WijkFocus heeft sindsdien niet stilgestaan. Met dit instrument is het voor iedere wijk mogelijk vast te stellen welke risicofactoren en beschermende factoren een belangrijke rol spelen op de ‘pijlers’ Kansrijk, Veilig en Gezond en op welke problematiek moet worden ingezet. Met deze uitkomsten wordt in gesprekken met de partners in de wijk nog beter een brede analyse gemaakt en gedeeld. Het instrument helpt om met elkaar ambities te formuleren en een gezamenlijke focus te creëren. Hierdoor kunnen aanbod en preventie in de wijk op maat ingezet worden op specifieke problematiek als voortijdig schoolverlaten.

In het najaar van 2021 is WijkFocus 2.0 opgeleverd. In deze versie wordt de volledige cyclus van de methodiek Wijkprogrammering opgenomen, waaronder monitoring en leer- en verbetercyclus.

De prognose voor het aantal nieuwe wijken voor de Wijkprogrammering in 2021 was wegens corona gezet op 4 á 5 wijken waarvan de kwantitatieve en kwalitatieve analyse is gemaakt. Dat is gelukt voor 4 wijken. En voor nog 2 wijken is de analyse gemaakt en zijn de eerste stappen gezet richting kwalitatieve analyse. In totaal is de Wijkprogrammering in 6 nieuwe wijken gestart, waardoor het totaal uitkomt op 44 wijken waar de Wijkprogrammering actief loopt.

De aansluiting van Wijkprogrammering bij de diverse inkoopsporen binnen het sociaal domein is voor een groot deel gerealiseerd. De Wijkprogrammering heeft een prominente plek gekregen in het inkoopspoor Welzijn en het subsidiekader Jeugdpreventie; in het inkoopspoor Jeugdhulp Lokaal krijgt de Wijkprogrammering ook een rol.

Met extra tijdelijke Rijksmiddelen is de Herstelaanpak ‘Rotterdam. Sterker door jongeren’ opgezet. Inzet vanuit deze aanpak verbinden we aan de Wijkprogrammering, concreet aan de beoogde resultaten op talentontwikkeling (pijler Kansrijk), gezondheid (pijler Gezond) en veiligheid (pijler Veilig) van jongeren in de wijken waar we impact op willen bereiken. 

Met behulp van data uit de Staat van de Jeugd en de maatschappelijke resultaten uit de Wijkprogrammering hebben we in samenwerking met de Gebiedsorganisatie 43 integrale wijkanalyses gemaakt ten behoeve van de inkoop Welzijn. Het bestek is hierdoor meer concreet en gebieds- en wijkgestuurd geworden. Dit is een goede voorzet geweest op het doen aansluiten van de Wijkprogrammering op de nieuwe ontwikkeling ‘Wijk aan Zet’.

Herstelaanpak ‘Rotterdam Sterker door jongeren’

Vanaf februari is de herstelaanpak ‘Rotterdam Sterker door Jongeren’ (RSDJ) gestart.

Het doel van RSDJ is om de negatieve effecten van corona op jongeren zoveel mogelijk te dempen In 2021 waren er 47 organisaties betrokken bij RSDJ en werden er 69 unieke activiteiten uitgevoerd. Er hebben 5286 unieke jongeren meegedaan aan activiteiten van RSDJ. Daarnaast wordt er geschat dat 918 deelnemers hebben meegedaan aan activiteiten die niet gemeten zijn zoals +programmering welzijn, musicals.

Hieronder de toelichting op de resultaten van de herstelaanpak:

Er zijn 9 fysieke jongerenhubs gerealiseerd en er rijdt één mobiele hub (het Clubbussie) door de stad. Daarnaast worden nog 2 (stedelijke) jongerenhubs ontwikkeld; Jongerenhub Skateland en Jongerenhub Excelsior Schuttersveld. Een jongerenhub is een online of fysieke plek waar de Rotterdamse jongeren centraal staan. Het is een plek waar ze elkaar kunnen ontmoeten, waar de activiteiten gericht op (talent)ontwikkeling centraal staan en waarbij de jongeren een sturende rol hebben in de vormgeving en programmering van de hub.

Vanaf april 2021 kunnen jongeren zich, zonder tussenkomst van het Jongerenloket, zelf aanmelden bij de Rotterdamse Douwers voor een mentortraject of om direct geholpen te worden. Vanaf april 2021 tot 31 december 2021 hebben 152 jongeren zichzelf gemeld bij de Rotterdamse Douwers. Van deze zelfmelders werden er 132 gekoppeld aan een mentor, 19 direct geholpen (meestal ging dit om hulp bij financiën) en één jongere is doorverwezen naar andere hulpverlening.

Rotterdam Sterker door Jongeren is voor jongeren, maar wij stimuleren vooral initiatieven die ‘bedacht’ of ‘georganiseerd’ worden door jongeren. Hieronder enkele voorbeelden van activiteiten/ innovaties waar de Peer-2-Peer benadering is gebruikt bij RSDJ:

• Bij de innovatie Rotterdam Recruitment Agency worden de moeilijk bereikbare jongeren ‘gerecruit’ en gestimuleerd door andere jongeren om aan het programma mee te doen.
• Bij Young010 on tour gaan jongeren in gesprek met bestuurders, beleidsmakers en maatschappelijke organisaties en worden jongeren vanuit diverse achtergronden samengebracht om na te denken over de toekomst en daarbij inzichten met elkaar te delen en elkaar te helpen.
• De Tori is een krant met, door en voor jongeren. De redactie bestaat uit jongeren en de nieuwsartikelen worden ook geschreven voor en door jongeren met een verschillende achtergrond en opleidingsniveau.

De culturele instellingen in de stad zijn gevraagd of zij een programma kunnen bieden dat de mentale weerbaarheid onder jongeren vergroot. In totaal zijn 11 projecten van belangrijke cultuuraanbieders voor jongeren van start gegaan. Naast de culturele instellingen, zetten ook organisaties zoals Indigo, Avant Sanare, WMO Radar (als vertegenwoordiger van de aanpak JoinUs), Maskerclass en Stichting JAN zich in om onder andere eenzaamheid, depressie en onzekerheid onder jongeren te verminderen/ tegen te gaan. In 2021 zijn er 2.130 jongeren bereikt met mentale weerbaarheidsbijeenkomsten.

In 2021 lag de focus ook op social media/ communicatie naar en voor jongeren toe. De inzet op social media heeft zijn vruchten afgeworpen; steeds meer jongeren zijn bereid of benaderen ons om via blogs, filmpjes, podcasts hun verhalen op het Instagramaccount Rotterdam. Sterker door jongeren te delen met andere jongeren. Eind 2021 volgden meer dan 250 accounts het Instagramaccount ‘rotterdamsterkerdoorjongeren’. We plaatsen wekelijks zo’n 3 berichten. De hashtag #rotterdamsterkerdoorjongeren is vanaf augustus in meer dan 450 berichten op Instagram gebruikt en ook zien we de hashtag steeds vaker op LinkedIn en Facebook voorbijkomen. We sporen onze partners aan deze hashtag te gebruiken bij hun eigen posts en dit heeft resultaat. Ook ‘niet partners’ en jongeren zelf gebruiken de hashtag steeds vaker bij jongerenactiviteiten. Zo wordt Rotterdam. Sterker door jongeren een begrip en ‘van de stad’. Dat blijkt ook uit de toename van het aantal betrokken volgers (reacties, interacties, likes). Op 21 december zijn dit er 139, dat is meer dan een verdubbeling in vergelijking met de periode 22 oktober - 20 november.

Helaas duurt de pandemie voort en wijzen recente (landelijke) onderzoeken uit hoe groot de wissel is die dit op jongeren trekt. We zijn er dus nog niet. Daarom werken we (minstens) het eerste halfjaar van 2022 verder aan het herstel en gaan we de successen van 2021 herhalen en/of uitbouwen.

In 2022 gaan we weer inzetten op mentale weerbaarheidstraining en trajecten en worden er nog 4 jongerenhubs gerealiseerd. Ook is het doel om de impact van alle activiteiten te vergroten door een stevig netwerk van jongeren, organisaties en gemeente neer te zetten.

De gemeente vindt het belangrijk dat iedereen naar vermogen bijdraagt aan de samenleving. Rotterdammers zijn zelfredzaam en weten goed hun eigen talenten en die van hun sociale omgeving te benutten.

In dit taakveld staat de inzet op het stimuleren van zelfredzaamheid centraal. De gemeente stimuleert de actieve betrokkenheid van bewoners. Samen bouwen we aan een stad waar mensen elkaar verstaan en waar mensen niet langs elkaar heen leven. Aandacht is er voor het delen van waarden, discriminatiebestrijding en gelijke behandeling. Ook goede basis ondersteuning aan statushouders en het bieden van kansen aan minderjarige Rotterdammers maken onderdeel uit van dit taakveld.