Sustainable Development Goals
De Sustainable Development Goals (SDG’s) zijn zeventien doelen, afgesproken door 193 landen die zijn aangesloten bij de Verenigde Naties, waaronder Nederland. Ze zijn een mondiaal kompas voor uitdagingen als armoede, onderwijs en de klimaatcrisis en volgen de Millenniumdoelen op, die van 2000 tot 2015 liepen.
Rotterdam heeft de SDG’s omarmd en is aangesloten bij de VNG-campagne ‘Gemeenten 4 Global Goals’. De meerwaarde van de SDG’s ligt in het gebruik als gemeenschappelijke taal in de organisatie, maar ook met partners in de stad, de Rotterdammers, in het land en in de EU. Een gemeenschappelijke taal en doel helpen om opgavegericht en integraal te werken en nieuwe partnerschappen aan te gaan, of bestaande te verstevigen. Binnen de gemeentelijke organisatie is een netwerk opgezet, zodat iedere Rotterdamse gemeenteambtenaar op de hoogte kan blijven van de ontwikkelingen en initiatieven rondom de SDG’s in de stad. Samen met Rotterdam werkt een groot aantal Nederlandse gemeenten op dit moment aan de vraag hoe de meerwaarde van de SDG’s concreet kan worden ingezet en tot resultaat kan leiden. In VNG en G4 verband worden veel good practices uitgewisseld en geleerde lessen gedeeld.
In 2021 is de Staat van de stad opgemaakt op basis van brede welvaartsthema's en daarbij zijn voor de SDG’s beleidsrelevante indicatoren gepresenteerd. Het CBS heeft SDG-indicatoren opgenomen in de Brede Welvaartsmonitor, waar onze ‘Staat van de Stad’ op aansluit. De Staat van de stad helpt om richting te geven aan bestuurlijke prioriteiten en beleid. Naar voorbeeld van andere internationale steden stellen we nu ook een Voluntary Local Review op, waarin voor de belangrijkste opgaven waar Rotterdam voor staat inzicht wordt gegeven in SDG-doelen, -indicatoren en activiteiten van de gemeente en partners in de stad. Het ministerie van Buitenlandse Zaken en de VNG doen hetzelfde op landelijk niveau en de gemeente Amsterdam op gemeentelijk niveau. Verder heeft de VNG een indicatorenset ontwikkeld die in 2022 op waarstaatjegemeente.nl zal worden gepubliceerd.
Met deze paragraaf wordt een dwarsdoorsnede van het jaarverslag gegeven en gerapporteerd over SDG’s aan de hand van bestaand beleid. Bij elke SDG wordt aangegeven in welk programma en taakveld het bestaande beleid is beschreven en welke bestaande indicatoren relevant zijn.
Sustainable development goals en het bestaande beleid van de gemeente Rotterdam
Geen armoede (SDG 1) en geen honger (SDG 2)
In 2021 hebben we verder gewerkt aan de Rotterdamse aanpak van armoede ‘Uit de knoop’. Centraal hierbij staat het doorbreken van de vicieuze cirkel van armoede en het voorkomen van achterstanden in het bijzonder bij kinderen. Door middel van de jaarlijkse voortgangsrapportage armoede en schuldenaanpak Uit de knoop en Reset Rotterdam laten we zien wat we de in 2021 hebben bereikt. Zo zijn er tot 1 december 2021 590 gezinnen ingestroomd in het project integrale gezinsaanpak. Ook in 2021 hadden we nog meerdere keren te maken met een lockdown en corona-maatregelen. Zo verliep de ondersteuning de afgelopen periode vooral digitaal en via de telefoon. Dit heeft effect gehad op de realisatie van de collegetarget in 2021
Een belangrijke landelijke ontwikkeling is de nasleep van de kinderopvangtoeslagaffaire. Ruim 3.400 Rotterdamse gezinnen zijn gedupeerd en veelal hierdoor in de financiële problemen gekomen. Wij hebben samen met de Gemeentelijke Ombudsman het Hulpteamtoeslagen 010 opgericht om deze gezinnen te ondersteunen. Bovendien heeft Rotterdam op 15 maart 2021 de loketten geopend voor de aanvraag van TONK.
Effect of prestatie indicator en programma/taakveld:
- Ontwikkelen armoede index, programma maatschappelijke ondersteuning, taakveld inkomensregelingen – participatie en armoedebestrijding
- Collegetarget: 15.000 ondersteuningsplannen voor Rotterdammers met schulden, programma maatschappelijke ondersteuning, taakveld maatwerkdienstverlening 18+ - schulddienstverlening
Goede gezondheid en welzijn (SDG 3)
Doelen zijn het zorgen voor adequate ondersteuning en zorg voor Rotterdammers die dat nodig hebben. En het beschermen en bevorderen van de gezondheid van Rotterdammers in een gezonde en veilige leefomgeving.
Op basis van plan van aanpak kwetsbare Rotterdammers (2019 – 2022) wordt samen met partners gewerkt aan het voorkomen van dakloosheid en het bieden van passende ondersteuning en opvang en uitstroom. In 2021 is de grootste uitstroom ooit gerealiseerd door honderd daklozen aan een (eigen) woning te helpen. Op basis van het beleidskader Bouwen aan een toekomst zonder geweld (2019-2022), wordt uitvoering gegeven aan de aanpak huiselijk geweld, kindermishandeling en seksueel geweld.
Met het actieplan ‘Vastpakken en niet loslaten’ 2021-2026 dat op 30 september 2021 is vastgesteld door de gemeenteraad is een integrale aanpak gestart voor de doelgroep jongeren met meervoudige problematiek en met een beperkt sociaal netwerk tussen 16 en 27 jaar (en voor de leeftijd vanaf 12 jaar als het gaat om jongeren die met het strafrecht in aanraking zijn gekomen of dreigen te komen). Passende hulp en ondersteuning aan jongeren en volwassenen die uit detentie komen gebeurt op basis van het. plan van aanpak nazorg detentie (2021-2026).
2021 was het tweede jaar van het akkoord. ‘Gezond010: het akkoord’ 2020-2024. Vanwege COVID-19 zijn veel evenementen en activiteiten afgelast, op een alternatieve manier ingevuld (digitaal) of uitgesteld vanwege de genomen maatregelen of andere prioriteiten bij het medisch/sociaal domein. De coronapandemie heeft het belang van de publieke gezondheid en een gezonde leefstijl onderstreept.
Het jaar 2021 stond vooral in het teken van vaccineren, testen en bron- en contactonderzoeken. Sinds het begin van de corona organisatie zijn er 54 testlocaties opgezet in de regio, die bij elkaar 1.721.885 testen hebben afgenomen. De regionale vaccinatiegraad van 76% (van 1e en 2e prikken) loopt nog wel achter op het Nederlandse gemiddelde. In de regio zijn er sinds het begin van de corona organisatie 58 grootschalige en kleinere vaccinatielocaties opgezet, waar er 1.773.550 prikken zijn gezet (week 3, 2022).
Effect of prestatie indicator en programma/taakveld:
- Jongeren met jeugdhulp, programma volksgezondheid en zorg
- Cliënten met een maatwerkarrangement WMO, programma volksgezondheid en zorg
Kwaliteitsonderwijs (SDG 4)
Doelen zijn het verbeteren van de onderwijsresultaten in de hele stad en het vergroten van de ontwikkelingskansen van alle kinderen in de voorschool en het onderwijs, zodat alle kinderen zich kunnen ontwikkelen tot democratische en weerbare Rotterdammers die in staat zijn hun eigen toekomst vorm te geven en een waardevolle bijdrage te leveren aan de samenleving en op de arbeidsmarkt. In het onderwijsbeleid 2019-2022 “Gelijke kansen voor elk talent” is gewerkt aan:
- Grotere kansengelijkheid, door het verbeteren van de overgangsmomenten in het onderwijs om kinderen in hun schoolloopbaan vooruit te helpen
- Grotere kansengelijkheid, door verhogen van de onderwijsresultaten, verminderen van kwaliteitsverschillen van scholen en beter bereik van (doelgroep)peuters in de voorscholen
- Verbeteren van de samenwerking tussen onderwijs en jeugdzorg
- Passend en toegankelijk onderwijs voor alle kinderen, waardoor zij zich maximaal kunnen ontwikkelen
- Streven naar voldoende en de beste leraren voor de klas
- Meer aandacht voor burgerschap in het onderwijs
- Talenten van ieder kind herkennen, ontwikkelen en benutten
- Bijdrage aan een veilige leeromgeving
- Het aantal thuiszitters en de duur van het thuiszitten terugbrengen
- Voorkomen dat leerlingen zonder startkwalificatie van school gaan (voortijdige schoolverlaters)
- Bieden van passend leerlingenvervoer
Effect of prestatie indicator en programma/taakveld:
- Collegetarget hoger onderwijsniveau, programma onderwijs
- Deelname onderwijs, programma onderwijs:
- Vroegtijdig schoolverlaters zonder startkwalificatie (vsv-ers)
- Absoluut en relatief verzuim
Schoon water en sanitair (SDG 6)
Vervanging riolering (Programma Beheer van de stad, taakveld riolering):
Als gevolg van de vele nieuwbouw met bijbehorende riolering in Rotterdam na 1950, ontstond vanaf ongeveer 2015 een vervangingspiek, oplopend tot ongeveer 60 tot 80 km riolering per jaar. In het GRP 2000-2005 (Gemeentelijk Riolerings Plan) werd daarom de huidige strategie voor rioolvervanging geformuleerd. Deze strategie betekent dat al vanaf 2010 jaarlijks structureel circa 40 km riool vervangen dient te worden om een goed functionerend rioolstelsel te kunnen waarborgen.
Daaruit voortvloeiend is ook voor de planperiode van het GRP5 (2021-2025) de doelstelling om circa 200 km vrij verval riolering te vervangen, dus gemiddeld jaarlijks 40 km. Hiermee vangen we de vervangingspiek op. Met rioolvervanging en de aanleg van gescheiden rioolstelsels maken we de stad klimaatbestendig en duurzaam.
In 2021 is 31,3 km vrij verval riolering vervangen.
Betaalbare en duurzame energie (SDG 7)
De doelstelling is dat iedereen toegang heeft tot betaalbare en duurzame energie. De energietransitie ambities van de Gemeente Rotterdam sluiten hier goed op aan. Om deze ambities in goede banen te leiden zijn in het Raadsakkoord Energietransitie twaalf principes vastgesteld die dienen als afwegingskader bij het doorlopen van de energietransitie.
Deze collegeperiode hebben Eneco en Vattenfall in heel Rotterdam ruim 12.000 woningequivalenten op stadsverwarming aangesloten of gecontracteerd. In vijf wijken (Pendrecht, Groot-IJsselmonde, Bospolder-Tussendijken, Rozenburg en Prinsenland-Het Lage Land) is gestart met een gebiedsaanpak aardgasvrije wijken. De aanpak per gebied is steeds een lerende aanpak. Zo leren we wat er nodig is om een wijk van het aardgas af te kunnen halen. In 2020 hebben eigenaren van gebouwen aan de Heindijk in IJsselmonde als eerste een aanbod ontvangen. Daarvan heeft ongeveer 70% gebruik gemaakt. In Rotterdam zijn tot en met 2020 bij ruim 7.500 woningen maatregelen voor verduurzaming genomen, bijvoorbeeld middels dubbelglas, spouwmuurisolatie, dakisolatie en zo meer. Bij ongeveer 5.500 van deze woningen gaat het om een verwachte verbetering van de energie-index van corporatiewoningen, en wel van 1,8 en hoger naar tussen de 1,8 en 0 (waarbij 0 het meest energiezuinig is).
Het voorkomen van energiearmoede is ook in Rotterdam een hardnekkige uitdaging. Uit onderzoek dat in 2021 in opdracht van de gemeente is uitgevoerd blijkt dat 16,9 % van de huishoudens in Rotterdam een hoge energiequote en/of hoge energielasten heeft. Ruim 80% daarvan valt in de laagste inkomensklasse. De gemeente Rotterdam verwacht door hoge energieprijzen en stijging van de prijzen van het warmtenet dat deze doelgroep komende jaren groter wordt.
Met kleine energiebesparende maatregelen kan een huishouden € 180 besparen op jaarbasis. Wij zetten gericht energiecoaches, energieklussers en energieboxen in om juist de huishoudens te bereiken met een kleine beurs en een slecht geïsoleerd huis. Dit gaat zowel om koop- als huurwoningen. Daarnaast heeft de gemeente samen met Fonds Bijzondere Noden de witgoedregeling opgezet. Rotterdammers met schulden en/ of armoede kunnen hun kapotte witgoed vervangen voor een energiezuinig apparaat.
Het versnellen en opschalen van schone opwek is een continue opgave, met het doel om in 2030 een geïnstalleerd vermogen van 350 MW windenergie en 750 MW zonne-energie te realiseren. Voor wind stond er eind 2021 188,7 MW aan opgesteld vermogen. In 2021 is het 300.000e zonnepaneel op een Rotterdams dak geplaatst. De zonnepanelen leveren ongeveer 80 MW opgesteld vermogen. Het gezamenlijk opgesteld vermogen van zon en wind is goed voor het jaarlijks elektriciteitsverbruik van ongeveer 164.750 huishoudens. Deze opschaling van schone opwek draagt bij aan de elektrificatie van stad en haven waar processen geëlektrificeerd worden en zo bijdragen aan het reduceren van de CO₂-uitstoot.
Een andere ontwikkeling met grote gevolgen voor de reductie van CO₂-uitstoot is het besluit van het Rijk uit november 2021 om subsidie te verlenen aan de eigenaar van de Onyx Power kolencentrale op de Maasvlakte om de centrale te sluiten. De sluiting levert een jaarlijkse reductie op van drie megaton.
Effect of prestatie indicator en programma/taakveld:
- Tenminste 15.000 bestaande woningen zijn verduurzaamd en 10.000 aardgas vrij of daarop voorbereid, Programma Stedelijke inrichting en ontwikkeling, taakveld wonen en bouwen
Eerlijk werk en economische groei (SDG 8)
Binnen het programma Werk en Inkomen gaat het erom dat zoveel mogelijk Rotterdammers (geheel of gedeeltelijk) aan het werk zijn en hun eigen inkomen verdienen. De ontwikkeling van het bijstandsvolume werd in het afgelopen jaar in grote mate bepaald door de wijze waarop de economie reageerde op de stapsgewijze versoepeling en aanscherping van de contactbeperkende (corona)maatregelen van het kabinet. We hebben alles op alles gezet om het ondanks de coronacrisis beter te doen dan het landelijk gemiddelde. In 2020 was er sprake van een forse stijging van het bijstandsvolume als gevolg van de coronacrisis; de eindstand kwam in 2020 uit op 36.203 bijstandsuitkeringen. In de eerste maanden van 2021 steeg het volume voorzichtig door, maar vanaf mei is een daling ingezet, waarmee het volume op 31 december 2021 uitkwam op 34.624 uitkeringen. Als gevolg van de coronacrisis zijn jongeren hard geraakt. In vergelijking met dezelfde periode in 2020 zien we in 2021 dat het bijstandsvolume geleidelijk is afgenomen tot 2.480 jongeren - maar het bestand nog niet terug is op het niveau van voor de crisis.
In september 2020 is het Rotterdams Scholingsfonds (RSF) van start gegaan. Rotterdammers kunnen bij het RSF terecht voor de aanvraag van een scholingsvoucher van maximaal €2.500 die hen toegang geeft tot een opleiding (om-, her- of bijscholing) die aansluit bij de vraag op de regionale arbeidsmarkt. Tussen de start van het scholingsfonds in september 2020 en eind 2021 zijn 308 vouchers uitgegeven. Dat is een lager aantal verstrekkingen dan oorspronkelijk ingeschat, mede doordat de economische impact van de coronacrisis meeviel als het gaat om werkloosheid. Om te zorgen dat zoveel mogelijk Rotterdammers weten van het bestaan van de scholingsvoucher, is in januari 2022 een communicatiecampagne gestart. Vanaf augustus 2021 is de regeling verruimd en kunnen ook werkenden met een kwetsbare arbeidsmarktpositie aanspraak maken op een scholingsvoucher.
In Leerwerkakkoorden zijn de krachten van onderwijs, bedrijfsleven en de overheid uit de arbeidsmarktregio Rotterdam-Rijnmond gebundeld. Partners uit het onderwijs, bedrijfsleven en de overheid spraken begin 2019 af om samen te investeren in een toekomstbestendige en inclusieve arbeidsmarkt in de regio Rotterdam-Rijnmond (looptijd 2019-2024). Inmiddels zijn er zes deel-leerwerkakkoorden: LWA Haven, LWA Zorg, LWA Energietransitie, Bouw en Techniek, LWA Transport, Logistiek, Personenvervoer en Binnenvaart, LWA Facilitaire Dienstverlening; en LWA MKB. Hierbij zijn circa 200 professionele partners betrokken: ondernemers/werkgevers, opleiders, overheden en ngo’s. Samen verantwoordelijk voor tientallen projecten en interventies in de pijlers van elk Leerwerkakkoord: van school naar werk, van werk naar werk en (weer) aan het werk. Met deze aanpak zijn de afgelopen jaren enkele duizenden mensen aan een nieuwe of andere baan, een opleidings- of stageplek of een werkervaringsplaats in de regio geholpen.
In deze collegeperiode zijn 758 mln investeringen geacquireerd, 3.616 fte en 207 vestigers (peildatum september 2021).
Effect of prestatie indicator en programma/taakveld:
- Collegetarget: daling bijstandsgerechtigden, Programma Werk en Inkomen, Taakveld arbeidsparticipatie
- Aantal jongeren in de bijstand (incl. statushouders) Programma maatschappelijke ondersteuning, taakveld arbeidsparticipatie - maatschappelijk
- Aantal statushouders in de bijstand, idem
- Vestigingen (van bedrijven): aantal per 1.000 inwoners in de leeftijd van 15 t/m 64 jaar, programma Economische zaken.
Innovatie en duurzame infrastructuur (SDG 9)
In 2021 zijn er 842 fietsparkeerplekken bij gekomen in het kader van de fietsparkeerstrategie Binnenstad. De stalling aan de Conradstraat met 956 fietsparkeerplekken wordt officieel geopend in het eerste kwartaal van 2022, maar deze plekken waren eind 2021 al beschikbaar. De tijdelijke stalling op het Weena van 500 plekken zal weer worden ontmanteld, dus per saldo levert dit 456 extra fietsparkeerplekken op. Begin 2022 wordt de capaciteit van de stalling aan de Lijnbaan nog verhoogd naar 450 fietsparkeerplekken. Hiervan waren in 2021 al 150 plekken beschikbaar.
Rotterdam heeft nu meer dan vierduizend werkende publieke laadpunten voor elektrische auto’s. In 2021 zijn meer dan duizend aanvragen ontvangen voor laadpunten en zijn er meer dan 860 extra laadpunten geplaatst.
Het college heeft in 2021 de strategie Laadinfrastructuur 2021-2030 “Positief Geladen” vastgesteld, om de transitie naar elektrisch vervoer mogelijk te maken.
Effect of prestatie indicator en programma/taakveld:
- Extra capaciteit fietsparkeren in de binnenstad, Programma Verkeer en vervoer
- Relatieve aandeel schone verplaatsingen van en naar de binnenstad, Programma verkeer en vervoer
Ongelijkheid verminderen (SDG 10), gendergelijkheid (SDG 5)
Doelstelling is dat Rotterdammers zelfredzaam zijn en weten hun eigen talenten en die van hun sociale omgeving te benutten. In Rotterdam vinden we het belangrijk dat mensen meedoen en dat we samen met alle Rotterdammers werken aan een ontspannen samenleving, met de Nederlandse waarden waaronder vrijheid en gelijkwaardigheid als fundament en beheersing en kennis van de Nederlandse taal als fundament.
Aan de hand van het uitvoeringsprogramma Rotterdam, Ouder en Wijzer met de pijlers vitaal, ertoe doen, wonen & woonomgeving en zorg & ondersteuning zijn in samenwerking met vele partners in de stad activiteiten uitgevoerd die ertoe bijdragen dat ouderen zo lang mogelijk gezond en vitaal blijven, kunnen blijven meedoen en passende zorg en ondersteuning krijgen. Zo zijn ruim 2000 ouderen t/m september in 2021 bereikt met digitale inclusie, er is nieuw aanbod ontwikkeld, zo’n 360 ouderen kregen een maatje en zo’n 850 ouderen zijn ondersteund met de installatie van het coronabewijs. Verder is de prognose is dat ruim 16.000 nieuwbouwwoningen geschikt zijn voor ouderen in het planaanbod voor het sociale en middensegment.
Kansrijk Opgroeien: Rotterdam is in Nederland een gangmaker op het gebied van preventieve aanpak op jeugd. Sinds 2020 wordt de Wijkprogrammering in praktijk gebracht met in het najaar van 2021 de oplevering van WijkFocus 2.0. In totaal is de Wijkprogrammering in 6 nieuwe wijken gestart, waardoor het totaal uitkomt op 44 wijken waar de Wijkprogrammering actief loopt. Met behulp van data uit de Staat van de Jeugd en de maatschappelijke resultaten uit de Wijkprogrammering hebben we in samenwerking met de Gebiedsorganisatie 43 integrale wijkanalyses gemaakt ten behoeve van de inkoop Welzijn. Dit is een goede voorzet geweest op het doen aansluiten van de Wijkprogrammering op de nieuwe ontwikkeling ‘Wijk aan Zet’. Vanaf februari is de herstelaanpak jongeren COVID ‘Rotterdam. Sterker door Jongeren’ gestart. In 2021 waren er 47 organisaties betrokken bij RSDJ en werden er 69 unieke activiteiten uitgevoerd. Er hebben 5286 unieke jongeren meegedaan aan activiteiten van RSDJ.
Het actieprogramma ‘Relax. Dit is Rotterdam’ omvat de visie, doelstellingen en actiepunten waarmee het college de acceptatie van diversiteit stimuleert in de Rotterdamse samenleving en inburgering van nieuwkomers bevordert. In 2020 was de demonstratie van Black Lives Matter een belangrijke aanleiding voor het intensiveringsplan Rotterdam Tegen Racisme. Dit heeft in 2021 geresulteerd in extra projecten tegen arbeidsmarktdiscriminatie, meer inzet op diversiteit en inclusief werkgeverschap bij de gemeente zelf, de Stadsmarinier discriminatie en de oprichting van de Adviesraad Diversiteit en Inclusie. Tegelijk zijn in 2021 de stadsdialogen gevoerd over het koloniale en slavernijverleden van Rotterdam. Op 10 december heeft het college excuses gemaakt voor de deelname door vroegere stadsbesturen. Op het vlak van Integratie is op basis van de Rotterdamse Aanpak Statushouders 2.0 (2019-2022) gewerkt aan actieve deelname aan de samenleving: huisvesting, zorg, leren, taal, (waar nodig) opleiding en toeleiding naar werk. De taakstelling voor 2021, inclusief de achterstand van 2020, was om 959 personen te huisvesten en dat is gerealiseerd. 2021 Was ook het jaar van de voorbereiding van de nieuwe wet Inburgering. Vanaf de inwerkingtreding van de nieuwe wet heeft de gemeente regie op het inburgeringtraject.
Taal is één van de basisvaardigheden voor meer zelfredzaamheid. Vanuit het beleidskader taal wordt hierop ingezet vanuit verschillende sporen: Taal en gezondheid, Taal en werk en Taal en geld en Taal en ontwikkeling. Vanwege de coronamaatregelen zijn alle grote taalaanbieders zo veel mogelijk en versneld overgestapt op digitaal lesgeven. Door het grootschalig aanbieden van online lessen is continuïteit van het taalaanbod in de stad gewaarborgd. De verwachting voor de toekomst is dat het aanbieden van digitale lessen onderdeel zal blijven van de taallessen.
Effect of prestatie indicator en programma/taakveld:
- Collegetarget: 80% van alle Rotterdamse statushouders met een bijstandsuitkering is binnen 6 maanden na toekenning van de uitkering gestart met een inburgeringstraject, Programma maatschappelijke ondersteuning, taakveld samenkracht en burgerparticipatie
- Collegetarget: de eenzaamheid onder ouderen (65+) daalt 3% punt, Programma maatschappelijke ondersteuning, taakveld samenkracht en burgerparticipatie
- Collegetarget: 19.000 afgeronde taaltrajecten, Programma maatschappelijke ondersteuning, taakveld samenkracht en burgerparticipatie, Taakveld Onderwijsbeleid en leerlingzaken - Taal volwassenen
- 80% van de deelnemers rondt het taaltraject succesvol af en geeft een positieve waardering, Programma maatschappelijke ondersteuning, taakveld samenkracht en burgerparticipatie, Taakveld Onderwijsbeleid en leerlingzaken - Taal volwassenen
Duurzame steden en gemeenschappen (SDG 11)
Doelstelling is de ontwikkeling van steden om inclusief, veilig, veerkrachtig en duurzaam te worden.
De leefomgeving
Een belangrijke doelstelling daarbij is een robuuste groene, gezonde en duurzame leefomgeving voor alle Rotterdammers die uitnodigt tot ontmoeten, sporten en recreëren en bijdraagt aan een aantrekkelijk werk- en leefklimaat. Een vergroening van de buitenruimte draagt daaraan bij. De robuuste en veerkrachtige openbare ruimte kan ontwikkelingen die op de stad afkomen opvangen: energietransitie, klimaatadaptatie, veranderende mobiliteit, netwerksamenleving, circulaire economie. Voor sport wordt gewerkt aan sportprogrammering om meer Rotterdammers structureel een leven lang te laten bewegen of sporten met extra aandacht voor een aantal specifieke doelgroepen: kinderen in achterstandssituaties, ouderen en mensen met een beperking. Voor cultuur is de doelstelling optimale voorzieningen te bieden voor de presentatie van een breed, artistiek hoogwaardig aanbod voor een divers publiek met ruimte voor nieuw talent.
Rotterdam ontwikkelt zich door als een klimaatadaptieve deltastad met een robuust stedelijk watersysteem. Onze onder de zeespiegel gelegen stad blijft een aantrekkelijke en veilige plaats waarbij we zoveel mogelijk bestand zijn tegen extreme weersinvloeden en de sponswerking van de stad herstellen. Met het programma Rotterdams Weerwoord willen we een beweging in gang zetten om samen met de Rotterdammers de stad voor te bereiden op klimaatverandering. Samen met waterschappen, woningcorporaties, Evides, scholen, ondernemers en de Rotterdammers is geïnvesteerd in een klimaatbestendige stad. Het gaat hierbij om forse maatregelen, zoals de aanleg van waterbergingen en waterbuffers op of onder pleinen. Het gaat daarnaast om kleinere maatregelen, zoals een regentonnenactie. Bewoners zien steeds meer de noodzaak van maatregelen die de stad aanpassen aan de klimaatverandering en tegelijkertijd de leefomgeving verfraaien. Ze steken samen met ons de handen uit de mouwen; in de afgelopen twee jaar zijn door Rotterdammers ruim 165.000 tegels gewipt en zijn op verschillende plekken samen met de bewoners stenige binnentuinen vergroend. Voorbeelden zijn het Heliportcomplex en Spetterflat in Delfshaven.
Daarbij wordt een actieve aanpak gevoerd gericht op een betere luchtkwaliteit met het oog op gezondheid en het verminderen van geluidsoverlast.
Doelstelling gericht op de Rotterdamse gemeenschap is het vergroten van de betrokkenheid van bewoners, ondernemers en organisaties bij gemeentelijke beleidsbepaling en -uitvoering. Daarbij is de doelstelling een betere aansluiting van het gemeentelijk beleid en de gemeentelijke activiteiten bij de vragen die leven in de wijk. De gemeente heeft de ambitie om Rotterdammers meer en beter te betrekken bij ontwikkelingen en maatregelen die hun leefomgeving raken. Dat gebeurt door de uitvoering van wijkactieplannen, advies vragen aan de gebiedscommissies, wijkraden en wijkcomités, het organiseren van gebiedsconferenties en Tour-de-wijken het stads breed inzetten van participatie-instrumenten en het subsidiëren van bewonersinitiatieven. Bovendien wordt een integrale aanpak van problematiek in wijken geregisseerd en wordt de stad vooraf betrokken bij gemeentelijk beleid en projecten. Een mooi voorbeeld is het programma Veerkrachtig Bospolder-Tussendijken 2028 waar de gemeente Rotterdam, bewoners en allerlei partners in de wijk intensief samenwerken aan grote verbeteringen. Sturend hierin is het programma 'Resilient Rotterdam', van waaruit expliciet wordt gewerkt aan kennisontwikkeling over veerkracht en weerbaarheid en het verankeren daarvan in het denken en doen van de stad.
Effect of prestatie indicator en programma/taakveld:
- Collegetarget: Stijging van het percentage panden dat geen verhoogde kans op wateroverlast heeft Programma Beheer van de stad, taakveld Riolering: de berekende eindstand voor collegetarget 10 is 89,75%. Door diverse ingrepen in de stad hebben in totaal netto 3.296 panden een veiliger label gekregen. Dat is ruim meer dan de aanvankelijk gedefinieerde target van 2% verhoging, maar iets minder dan de bijgestelde target van 3,3% verhoging. De grootste verbeteringen zijn bereikt door het aanleggen van regenwaterriolering en diverse vormen van waterberging in de buitenruimte.
- Collegetarget: Vanaf 2020 zijn er geen straten meer waar de Europese gezondheidsnorm voor NO2 wordt overschreden. Ook na 2020 blijven we werken aan het verder verbeteren van de luchtkwaliteit, Programma stedelijke inrichting en ontwikkeling, taakveld milieubeheer
Schone lucht is van levensbelang. Luchtverontreiniging is nog steeds één van de allerbelangrijkste gezondheidsrisico’s in Rotterdam. De gemeente zet daarom actief in op het verbeteren van de luchtkwaliteit in de stad. Sinds het begin van deze collegeperiode zijn er forse stappen gezet om te zorgen dat overal in Rotterdam wordt voldaan aan de Europese normen voor luchtkwaliteit. Waar in 2017 nog in vijftien straten sprake was van overschrijding van de Europese normen, daalde dit aantal in 2018 naar vijf straten. Uit de monitoringsrapportage blijkt dat in heel Rotterdam aan de Europese grenswaarde voor NO2 en voor fijn stof (PM10 en PM2,5) werd voldaan in 2020. In de Monitoringsrapportage NSL 2021 wordt gerapporteerd over het jaar 2020 en daarin wordt een prognose gegeven voor het jaar 2030. De monitoringsrapportage NSL2021, die 15 december is gepubliceerd, bevestigt definitief dat wordt voldaan aan de Europese normen.
Voor het verbeteren van de luchtkwaliteit hebben we ingezet op onder andere :
• De uitvoering van de verkeersaanpak Maastunnel,
• Een substantiële verschuiving van autogebruik naar fiets en OV,
• Investeringen in de aanleg van walstroom voor schepen,
• De uitrol van een laadnetwerk voor elektrische auto’s,
• Het verschonen van de bouw-logistiek en apparatuur op de bouwplaats.
Wijk aan Zet
Op 17 juni 2021 heeft de raad het nieuwe bestuursmodel Wijk aan Zet! vastgesteld is toegewerkt naar de eerste wijkraadsverkiezingen in maart 2022. Vanaf 2022 komt er meer zeggenschap voor Rotterdammers over hun eigen wijk. Een nieuwe wijkdemocratie waarin Rotterdammers meebeslissen over hun wijk. Het model is het resultaat van de evaluatie van het huidige bestuursmodel gecombineerd met vele stadsgesprekken met de gemeenteraad, gebiedscommissies, wijkraden, wijkcomités, actieve Rotterdammers en maatschappelijke partijen over de vraag hoe de Rotterdamse wijkdemocratie optimaal kan functioneren.
Vanaf maart 2022 heeft Rotterdam een nieuw stelsel van lokale democratie met 39 wijkraden en passende wijkvertegenwoordiging. Deze wijkraden vervangen het huidige stelsel met gebiedscommissies, wijkraden en wijkcomités. Via dit stelsel staan gemeente en wijk dichter bij elkaar en is het mogelijk meer maatwerk te leveren.
Daarnaast hebben de Rekenkamer Rotterdam en Ombudsman Rotterdam twee onderzoeken opgeleverd die ook ingaan op participatie en de betrokkenheid van Rotterdammers. Op basis van art 12.4 van de verordening Rekenkamer Rotterdam heeft de gemeenteraad in juni 2021 het plan van aanpak ‘Samenwerken met Initiatiefrijke Rotterdammers’ vastgesteld om invulling te geven aan de door raad aangenomen aanbeveling. Gezien de samenhang worden in het plan van aanpak ook de vijf aanbevelingen van de Ombudsman en de uitwerking van de toezeggingen en de twee moties in het kader van beide rapporten meegenomen. In de uitvoering van het plan van aanpak is een sterke link met het uitvoeringsprogramma Betrokken Stad. Op hoofdlijnen zijn in het plan van aanpak ‘Samenwerken met Initiatiefrijke Rotterdammers’ en het uitvoeringsprogramma ‘Betrokken Stad’ een aantal sporen te onderscheiden, waarop in 2021 de volgende resultaten zijn behaald:
1. Doorontwikkeling initiatievenloket en initiatieventeam
In 2020 is een start gemaakt met een initiatievenloket en een initiatieventeam waarin alle clusters zijn vertegenwoordigd. Rotterdammers kunnen via het loket een initiatief indienen.
2. Digitale participatie
Het inzetten van digitale participatie is in 2021 een belangrijke actie met het doel om de toegankelijkheid voor initiatiefrijke Rotterdammers te verbeteren. De pilot met het platform 'Sterker door nieuwe ideeën' is na evaluatie n het eerste kwartaal van 2021 als zeer succesvol bestempeld. In vijf proefwijken is in 2021 gestart met de mogelijkheden die het platform (mijn.rotterdam.nl) gaat bieden aan Rotterdammers. Voor de gemeente biedt het platform een kans om digitaal in gesprek te gaan met bewoners over beleidsvoornemens. Voor 2022 staat een doorontwikkeling van Mijn Rotterdam op de agenda, als onderdeel van het nieuwe bestuurlijke model Wijk aan Zet.
3. Cultuur & Training
Vanuit het uitvoeringsprogramma Betrokken Stad is een aantal initiatieven gestart die ambtenaren beter faciliteren bij het samenwerken met initiatiefrijke Rotterdammers. Niet alleen door trainingen maar ook binnen afdelingen wordt in personeelsgespreken aandacht gevraagd voor het onderwerp.
4. Onderzoek
Om onze kennis uit te breiden zijn in 2021 drie onderzoeken gestart:
1) Impactonderzoek van maatschappelijke initiatieven door de Hogeschool Rotterdam en de Erasmus Universiteit Rotterdam.
2) Er zijn enkele gebruikersreizen uitgevoerd met initiatiefnemers. Voor het maken en in kaart brengen van een goede klantreis is een face-to-face sessie een vereiste. Helaas waren de mogelijkheden daarvoor het afgelopen jaar beperkt. Nu de maatregelen zijn versoepeld, gaan we deze sessies met de initiatiefnemers in 2022 snel opstarten.
3) Een onderzoek naar tevredenheid onder initiatiefnemers over de terugkoppeling tijdens de samenwerking op basis van de motie ‘Streven naar meer tevredenheid onder Rotterdamse initiatiefnemers’ door de start van een tevredenheidsonderzoek onder initiatiefnemers.
Daarnaast is in 2021 het CLEAR-onderzoeksrapport door de Erasmus School of Social and Behavioural Sciences afgerond. Het rapport bevat aanbevelingen voor de onderzochte participatie-instrumenten en het participatie instrumentarium als geheel.
5. Jongeren
In 2021 is ook geïnvesteerd om de kracht van jongere Rotterdammers te benutten. Onderdeel hiervan zijn de voorbereiding voor de ‘Kinderburgemeester’ die in 2022 wordt gekozen. Naar aanleiding van de 'Jongerentop 010' van vrijdag 11 december 2020 is er een rapport overhandigd aan het college van B&W. Tijdens de Jongerentop010 gingen jongeren in gesprek met o.a. de Burgemeester Aboutaleb, de verantwoordelijk wethouder en Diederik Gommers over het herstel vanuit de coronacrisis. Binnen het uitvoeringsprogramma 'Herstelaanpak Jongeren Covid-19' worden deze adviezen o.a. toegepast (Rotterdam Sterker Door Jongeren).
Verantwoorde consumptie en productie (SDG 12)
In 2050 wil Rotterdam een stad zonder afval zijn. Om dat te bereiken is het terugbrengen van de totale hoeveelheid afval en het scheiden van huishoudelijk afval van groot belang. In de Grondstoffennota en het programma Rotterdam Circulair zijn maatregelen opgenomen om dit te stimuleren. Het programma Circulair zet in op een transformatie naar een circulaire economie, zodat er op den duur geen grondstoffen meer verloren gaan. Rotterdam werkt daar via twee hoofdroutes aan, namelijk: het circulair bewustzijn van en gedrag van Rotterdammers te vergroten én de werkgelegenheid en economische ontwikkeling in de circulaire economie stimuleren.
In 2021 is de uitvoering van de Grondstoffennota onverminderd voortgezet en hebben we bereikt dat het ingezamelde fijn restafval is gedaald naar 274 kilo per persoon. Aan de prestatie-indicator voor naastplaatsingen wordt in 2021 voldaan.
Effect of prestatie indicator en programma/taakveld:
- Omvang huishoudelijk restafval, Programma beheer van de stad, taakveld afval,
- Programma economische zaken, taakveld economische ontwikkeling,
- Programma stedelijke inrichting en ontwikkeling, taakveld vastgoed
Klimaatactie (SDG 13)
We hebben de klimaatambities van Parijs vertaald in de volgende Rotterdamse doelstellingen:
- In 2022 is de jaarlijkse Rotterdamse uitstoot van CO₂ omgebogen naar een dalende trend
- In 2030 is de Rotterdamse uitstoot van CO₂ 49% lager ten opzichte van 1990
- In 2050 is Rotterdam klimaatneutraal
Drie jaar geleden sloot Rotterdam als eerste stad samen met meer dan 100 bedrijven en maatschappelijke organisaties een lokaal klimaatakkoord: Het Rotterdams Klimaatakkoord. Inmiddels zijn ruim 200 bedrijven en maatschappelijke organisaties aangesloten, velen Rotterdammers betrokken, 5 klimaattafels opgericht en 55 klimaatdeals gesloten en niet zonder resultaat. In 2021:
- werd de mijlpaal gehaald van 300.000 zonnepanelen op Rotterdamse daken (in 2030 moeten dat er 2 miljoen zijn);
- werd Europese subsidie binnengehaald voor vier groene waterstoffabrieken;
- tekenden 30 Rotterdamse werkgevers met ieder meer dan 250 werknemers een nieuwe klimaatdeal om de CO₂-uitstoot van hun woon-werk en zakelijk verkeer te halveren;
- stapte de gemeente over op de plaatsing van de eerste 100 slimme laadpalen;
- loopt de aanpak verduurzamen bedrijfsterreinen en;
- zijn de eerste zeeschepen aan de stekker gelegd.
Mede dankzij deze klimaatdeals is het gelukt om de jaarlijkse stijging van CO2 om te buigen naar een dalende trend.
We werken toe naar nul-emissie mobiliteit in Rotterdam in 2050 en zorgen dat onze gebouwen schone energie gebruiken of zelfs produceren. Daarbij zetten we in op een duurzamere gemeentelijke bedrijfsvoering en een verduurzaming van ons vastgoed om het goede voorbeeld te geven. Afgelopen collegeperiode zijn hiertoe duurzaamheidscriteria opgenomen bij inkoop en aanbesteding van opdrachten, moeten leveranciers aantoonbaar milieubewust ondernemen, moeten nieuwe overheidsgebouwen minimaal aan de Bijna Energieneutrale Gebouwen eisen (BENG) voldoen en is een start gemaakt om de meerjaren onderhoudsplanningen van bestaand gemeentelijk vastgoed te verduurzamen.
In deze collegeperiode hebben we 150 miljoen euro vrijgemaakt om een start te maken met de uitvoering van de energietransitie in Rotterdam en de kansen daarvan te verzilveren. Projecten en programma’s in het Uitvoeringsprogramma Energietransitie dragen bij aan een of meer van de volgende doelstellingen:
- CO2-reductie
- Verbetering van de luchtkwaliteit: vermindering van de uitstoot van de luchtverontreinigende stoffen (fijnstof, NOx) in de woonomgeving of havengebied
- Vermindering van het gebruik van primaire grondstoffen
- Economische hefboom: effect op groene werkgelegenheid, multiplier op groene investeringen en/of versterking van het vestigingsklimaat in de nieuwe economie.
Effect of prestatie indicator en programma/taakveld:
- Collegetarget: De stijging van de CO₂-uitstoot wordt in deze collegeperiode omgebogen naar een dalende trend die leidt tot 49% CO₂-reductie in 2030, gemeten t.o.v. het jaar 1990, Programma stedelijke inrichting en ontwikkeling, taakveld milieubeheer
De rapportage van de DCMR laat zien dat de jarenlange stijging van de Rotterdamse CO₂-uitstoot is omgebogen naar een gestaag dalende trend. De DCMR verwacht dat de uitstoot in 2021 ten opzichte van 2017 met tenminste 1 Mton zal zijn gedaald. Om de stijgende CO₂-uitstoot om te buigen in een dalende trend heeft het college in de afgelopen jaren gewerkt aan een ambitieuze klimaataanpak. Onderdeel daarvan zijn de 55 klimaatdeals uit het Rotterdams Klimaatakkoord, de meer dan 50 projecten uit het uitvoeringsprogramma energietransitie, en de instelling van een Energietransitiefonds. Daarnaast dragen ook externe invloeden bij die bepalend zijn voor de Rotterdamse CO₂-uitstoot. In 2020 speelde de lockdown door de coronapandemie een grote rol en zorgde een langdurige storing bij de Power Plant Rotterdam (Riverstone Kolencentrale) voor een (extra) afname van de CO₂-uitstoot. Op basis van de DCMR-doorrekening van de Rotterdamse klimaataanpak, zet de dalende trend in de komende jaren door tot minimaal 9 Mton minder CO₂-uitstoot in 2030.
Leven in het water (SDG 14) en leven op het land (SDG 15)
We werken aan een robuuste groene, gezonde en duurzame leefomgeving voor alle Rotterdammers die uitnodigt tot ontmoeten, sporten en recreëren en bijdraagt aan een aantrekkelijk werk- en leefklimaat. Hierbij is er ook aandacht voor het beschermen, herstellen en bevorderen van het duurzame gebruik van het stedelijke ecosystemen en de biodiversiteit.
Effect of prestatie indicator en programma/taakveld:
- Collegetarget 20 ha groen erbij in 2022 t.o.v. 2018, Programma stedelijke inrichting en ontwikkeling, taakveld Openbaar groen en (openlucht) recreatie – landschap
Met het programma Rotterdam gaat voor groen hebben we 21,5 hectare nieuw groen gerealiseerd, waarvan ruim 12 hectare in de buitenruimte. Zo’n 200 straten en pleinen zijn groener gemaakt. Daarmee is niet alleen het collegedoel gehaald, maar hebben we vooral de stad mooier gemaakt, samen met buurtverenigingen, corporaties en woningeigenaren. In 1275 straten waren in 2021 bewoners bezig met buurtgroen en hebben geveltuinen de straten verfraaid. Tevens zijn of worden 20 schoolpleinen omgevormd tot groenblauwe pleinen voor avontuurlijk spelen met water en groen.
Programma Rivieroevers: afgelopen jaren is hard gewerkt om de rivieren meer te betrekken bij de stad. Met het uitvoeringsprogramma Rivieroevers hebben we gewerkt aan het realiseren van nieuwe aantrekkelijke plekken en routes langs de rivieren, o.a. de herinrichting van het Eiland van Brienenoord in de Nieuwe Maas, de herinrichting van de kades van de Rotte en de vispassage van de Leuvekolk. Ook zijn drie rivierparken onderdeel geworden van de 7 stadsprojecten: dit zijn Rijnhavenpark, Nelson Mandelapark en het getijdenpark Feijenoord City. Zo kunnen Rotterdammers steeds meer recreëren, nu en in de toekomst, langs de rivieroevers en de havenbekkens en genieten van het water.
Programma en Uitvoeringsagenda Biodiversiteit: eind 2020 is de uitvoeringsagenda biodiversiteit vastgesteld door het College en in april 2021 behandeld in de Gemeenteraad. Versterken van biodiversiteit in de stad is de ambitie, zowel op plekken als in de verbindingen. Dat betekent in grote lijnen dat de randvoorwaarden verbeterd moeten worden en er dus meer divers groen, minder steen, meer water, minder licht en een verbeterde bodemkwaliteit in Rotterdam gerealiseerd moet worden. Dat heeft consequenties voor de inrichting en de ontwikkeling van de stad. Meer en ander groen, maar ook andere accenten bij het beheer van huidig en toekomstig groenareaal. Zo is er in 2021 meer variatie aangebracht in het maaien van gazons en gras en is er op een aantal locaties minder vaak gemaaid. Er wordt anders gesnoeid en organisch afval zoals snoeihout en gevallen blad wordt vaker ter plaatse verwerkt. Bij de keuze voor assortiment worden vaker inheemse planten toegepast met waarde voor de biodiversiteit. Daarnaast is er in 2021 ook meer aandacht geweest voor de monumentale bomen van de toekomst. En is maatwerk toegepast bij onderhoudsmaatregelen. Er wordt zoveel mogelijk aangesloten bij lopende projecten en actuele ontwikkelingen. Zoals de subsidieregeling Klimaatadaptatie, die sinds 2021 ook specifiek wordt ingezet voor de stimulering van biodiversiteit. Om het begrip ‘Biodiversiteit’ te verduidelijken is de campagne “de 10 van 010” gestart. )
Effect of prestatie indicator en programma/taakveld:
- Realisatie 3 ecologische verbindingen, Programma stedelijke inrichting en ontwikkeling, taakveld openbaar groen en (openlucht) recreatie – landschap
- Collegetarget 20 ha groen erbij in 2022 t.o.v. 2018, Programma stedelijke inrichting en ontwikkeling, taakveld Openbaar groen en (openlucht) recreatie – landschap
Vrede, veiligheid en sterke publieke diensten (SDG 16)
Rotterdam wil een veilige stad zijn waar iedereen zich welkom en thuis voelt met sterke publieke diensten. Dat gebeurt door de Rotterdammer en de Rotterdamse ondernemers meer structureel betrekken bij beleid en uitvoering. Van consultatie en inspraak naar meer coproductie en co-creatie. De overheid zorgt voor handhaving van de rechtsorde en de openbare orde en het voorkomen van inmenging vanuit criminaliteit en op vermindering van overlast. Dit is van belang voor het versterken van de stabiliteit van een goed functionerende samenleving. Daarmee werken we aan een aangename leefomgeving met een veilig leef- en uitgaansklimaat, waarin bewoners en bezoekers zich vrij kunnen bewegen en kinderen veilig kunnen opgroeien.
Vanuit Rotterdam hebben we ingezet in op betrouwbare veilige en toegankelijke verkiezingen van de Tweede Kamerverkiezingen (maart 2021). Vanwege Covid is bij deze verkiezingen ongeveer 10% meer stembureaus ingezet dan bij eerdere verkiezingen. De processen zijn waar nodig aangepast en aangevuld om uitvoering te geven aan de ‘Tijdelijk wet verkiezingen COVID-19’ waarin o.a. briefstemmen voor 70+ en het zogenaamde vroegstemmen mogelijk zijn gemaakt. Onze middelen en uitingen zijn eerder al getest door de licht verstandelijke (LVB) doelgroep en zoveel mogelijk aanpassingen zijn doorgevoerd (denk aan iconen, beeld en korte makkelijke zinnen). De maatregelen hebben geleid tot een veel grotere inzet van stembureauleden en andere vrijwilligers.
In 2021 zijn ook de voorbereidingen voor de gemeenteraadsverkiezing en 39 wijkraden in maart 2022 gestart. Hierbij wordt ten aanzien van de wijkraden uitvoering gegeven aan het in oktober vastgestelde Kiesreglement ten aanzien van kandidaatstelling, oproepen stemgerechtigden, vormgeving stembiljet, termijnen etc. Na kandidaatstellingsperiode, zal de uitvoering van verkiezingen en installatie van deze 39 wijkraden meer inzet vragen van het verkiezingsproces. De campagne rond de kandidaatstelling is een van de deelprojecten in de uitwerking van het lokaal democratisch bestel. Ook deze verkiezingen worden Covidproof georganiseerd. In december 2021 is de ‘Tijdelijke wet verkiezingen COVID-19’ verlengd tot 1 juli 2022. Hiermee is geregeld dat de kiesgerechtigden op maandag 14 en dinsdag 15 maart 2022 vervroegd hun stem kunnen uitbrengen. Bij de aankomende gemeenteraads- en wijkraadsverkiezingen is het voor kiezers niet mogelijk om te stemmen per brief. De Tweede Kamerverkiezingen 2021 zijn geëvalueerd. Alle aandachts- en verbeterpunten uit eerdere verkiezingen worden integraal in de voorbereiding, organisatie en uitvoering meegenomen.
Effect of prestatie indicator en programma/taakveld:
- Collegetarget: een hoger veiligheidsniveau van Rotterdam, Programma openbare orde en veiligheid
- Rechtmatige verkiezingen, geen hertelling, Programma bestuur en dienstverlening, taakveld burgerzaken
- Collegetarget: Meer Rotterdammers vinden dat ze kunnen meedenken en meebeslissen, Programma bestuur en dienstverlening, taakveld bestuur - gebieden en bewonersparticipatie
Partnerschappen om de doelen te bereiken (SDG 17)
Samenwerken gebeurt al sinds vele tientallen jaren in diverse nationale en internationale samenwerkingsverbanden op de in voorgaande hoofdstukken aan de orde gekomen beleidsterreinen. Rotterdam is geen eiland en die samenwerking is ook noodzakelijk om de beleidsdoelstellingen en doorbraken te kunnen realiseren. Daarvoor is het bestaande beleid gezamenlijk of in samenspraak met allerlei bedrijven, organisaties, zorgverleners, het onderwijsveld, het Havenbedrijf, het Rijk en andere overheden geformuleerd en wordt vaak ook gezamenlijk uitgevoerd. Zo wordt in het verband van het Nationaal Programma Rotterdam Zuid ingezet op verdere verbetering van het onderwijs, het ondersteunen van werkzoekenden en het verminderen van het aantal mensen in de bijstand, voor meer cultuuraanbod en het verbeteren van de woningvoorraad, zodat sociale stijgers ook op Zuid blijven wonen.
Samenwerken met bedrijven, instellingen en overheden in de stad gebeurt onder andere via het Rotterdams Klimaatakkoord. In het kader van dat akkoord zijn er inmiddels 55 klimaatdeals geformuleerd waarin door verschillende partijen wordt samengewerkt aan concrete projecten. Deze deals dragen bij aan de klimaatdoelstellingen van Rotterdam (zowel aan de energietransitie als aan de grondstoffentransitie en de luchtkwaliteit). In 2021 zijn er 6 nieuwe klimaatdeals bijgekomen en is tevens hard gewerkt aan de uitvoering van de al bestaande klimaatdeals.
Met maatschappelijke instellingen wordt gewerkt aan de aanpak van armoede en eenzaamheid, enzovoorts. Op regionaal niveau wordt o.a. samengewerkt op milieugebied (DCMR), werkgelegenheid (de Arbeidsmarktregio), Veiligheid (VRR, veiligheidshuis), openbaar vervoer en economisch vestigingsklimaat (Metropoolregio Rotterdam Den Haag), groene ruimte (recreatiegebieden), jeugd, (jeugdhulp Rotterdam Rijnmond) en gezondheid (GGD Rotterdam Rijnmond).
Op hoger schaalniveau vindt de samenwerking plaats o.a. in G4 verband en als lid van de VNG, de VSG (Vereniging Sport en Gemeenten) en de VZHG (Vereniging Zuid-Hollandse gemeenten). Internationale samenwerking zit in de genen van onze havenstad. Rotterdam heeft al jaren een actief internationaal programma en onderhoudt wereldwijd contacten en relaties en behartigt daarbij onze belangen. Onder andere bij de Europese Unie. Rotterdam volgt de beleidsontwikkelingen over de rol en het belang van de SDG’s voor het Europees beleid op, zoals vertaald in de reflectiepaper over een duurzaam Europa van de EU-commissie (juni 2019) en de Green Deal van de nieuwe EU-commissie (2020-2027)), en past ze toe in haar eigen beleidsontwikkelingen. Verder werken we samen met zuster- en partnersteden, in netwerken als Eurocities (ontstaan in 1986 in Rotterdam), het Comité van de Regio’s, ICLEI, Resilient Cities Network, C40, U20, EFUS (veiligheid), WUOC (sport) en TDA (transport decarbonisation alliance). Naast bestuurlijke inzet is Rotterdam ook op ambtelijk niveau (internationaal) actief en wordt Rotterdam als koploper op tal van terreinen (zoals mobiliteit en klimaatadaptatie) gezien en gewaardeerd.