Herstel naar een duurzame en veerkrachtige economie door werken aan cruciale en kansrijke sectoren in de stad en een toekomstbestendige arbeidsmarkt

Cruciale economische sectoren in Rotterdam zijn onder andere de clusters Life Sciences and Health, maritieme economie, maakindustrie, logistiek, digitale dienstverleners en toerisme. Belangrijkste opgaven daarin zijn circulair, digitaal, energietransistie, inclusiviteit en talent. In de Herstel- en vernieuwingsagenda wordt het belang onderschreven van een arbeidsmarkt die aansluit bij de gevraagde vaardigheden in de (nieuwe) economie. Opleidingen leiden op voor die sectoren waar vraag en groei naar is, maar ook leven lang ontwikkelen en het behouden en aantrekken van talent is daarin cruciaal.

Vernieuwing door transitie naar de nieuwe economie voor Rotterdam: digitaal, circulair en gebruik makend van duurzaam opgewekte energie

Rotterdam zet in op vernieuwing van de economie aan de hand van de economische transities op het gebied van digitalisering, energie en circulair. Nieuw ondernemerschap is daarbij nodig. We stimuleren acquisitie van bedrijven die een belangrijke rol kunnen spelen in de ontwikkeling van deze nieuwe economie en passen in het Rotterdamse DNA. Waar dat kan treden we op als launching customer of brengen we kennis samen van markt en overheid om nieuwe vormen van bedrijvigheid te stimuleren. De gemeente heeft de ambitie om de transitie naar de nieuwe economie te versnellen en wil innovatie op dit terrein stimuleren en faciliteren door de juiste randvoorwaarden te scheppen. geeft richting aan deze koers. Ondernemers nemen het voortouw in het ontwikkelen van nieuwe (bedrijfs)initiatieven en voeren die uit. De gemeente ondersteunt en zet hiervoor diverse instrumenten in. Omdat de economie niet stopt bij de gemeentegrens doet Rotterdam dat samen met de andere gemeenten in de Metropoolregio Rotterdam Den Haag (MRDH), de provincie Zuid- Holland, InnovationQuarter en de Economic Board Zuid- Holland. Rotterdam The Hague Innovation Airport is een concreet voorbeeld van in regionaal verband samenwerken aan de nieuwe economie en de gewenste transities

De economische ontwikkeling van Rotterdam hangt sterk samen met een aantal fysieke en maatschappelijke opgaven. Deze opgaven worden in steeds sterkere mate beïnvloed door de digitalisering. De exponent van digitalisering, data, is binnen de economische ontwikkelingen vaak niet goed zichtbaar of herkenbaar, maar van essentieel belang in de digitale economie en de effecten hiervan op de stedelijke omgeving. Waar we voor staan is digitalisering op een zinvolle wijze in te zetten zodat het bijdraagt aan de vestigingsvoorwaarden. Digitalisering is een randvoorwaarde voor alle opgaven van deze economische agenda. De gemeente kan stimulator, facilitator of regulator zijn voor nieuwe digitale ontwikkelingen en innovaties.

De beroepsbevolking moet passen bij de toekomstige economie. In Rotterdam is met partijen in de stad een proces afgesproken onder de naam Rotterdams Leer Werk Akkoord. Dit is met name gericht op het formuleren van de eisen aan de toekomstige beroepsbevolking vanuit de toekomstige economie en de bedrijven. Het scholen van werkenden om aan de toekomstige eisen van de economie en het bedrijfsleven te kunnen voldoen staat daarin centraal.

We blijven inzetten op Rotterdam als de maritieme innovatie hoofdstad

De ambitie is om in 2030 de maritieme hoofdstad van Europa te zijn, wat betekent dat het meest complete en concurrerende maritieme ecosysteem zich in de Rotterdamse regio bevindt. We stimuleren en faciliteren daarom de maritieme economie met o.a. ook maritieme hoofdkantoorfuncties van rederijen en scheepsbouwbedrijven en commodity traders en innovatieve techbedrijven in het Central district. Hierbij is de duurzame, circulaire en digitale transitie en innovatie de focus.

Om mondiaal concurrerend te kunnen blijven zullen het petrochemisch en energiecomplex als de transport en logistieke functie in het haven-industrieel cluster moeten verduurzamen en digitaliseren. Hiervoor is kennis en kunde nodig van bedrijven, kennisinstellingen en talenten uit de stad en de regio. We zien de energietransitie in het havenindustrieelcomplex daarom niet alleen als een duurzaamheids- en maatschappelijke opgave, maar vooral ook als een economische opgave.

Herstel en creëren van een aantrekkelijke stad en vestigingsklimaat

De aantrekkelijkheid van Rotterdam is van groot belang voor de ontwikkeling van de economie. Naast de kwaliteit van het woonklimaat is ook de aanwezigheid van voldoende werkgelegenheid (en daarmee samenhangend voldoende ruimte om te kunnen werken) en een aantrekkelijk voorzieningenaanbod (bereikbaarheid, onderwijs, sport, recreatie, kunst, cultuur, retail, horeca, leisure-voorzieningen, hotels, cultuur, onderwijs, sport en openbaar groen) een belangrijke factor. Een fijne woonomgeving, waar kinderen sporten, waar het goed samenleven is, versterkt de aantrekkingskracht op talent (vasthouden en aantrekken) en  talentontwikkeling en het arbeidspotentieel. Dit geldt zeker voor het aantrekken van hoogopgeleide, creatieve en innovatieve arbeidskrachten en samenhangend daarmee voor internationale bedrijven. Wij willen onze inzet voor het creëren van een aantrekkelijke stad verder verstevigen om aantrekkelijk te blijven voor bedrijven, werknemers, bewoners en bezoekers van de toekomst.

Digitalisering als randvoorwaarde en als onderdeel van herstel en vernieuwing

De economische ontwikkeling van Rotterdam hangt sterk samen met een aantal fysieke en maatschappelijke opgaven. Deze opgaven worden in steeds sterkere mate beïnvloed door de digitalisering.  De exponent van digitalisering, data,  is binnen de economische ontwikkelingen vaak niet goed zichtbaar of herkenbaar maar wel van essentieel belang in de zogenaamde data economie. Waar we voor staan is digitalisering op een zinvolle wijze in te zetten zodat het bijdraagt aan de vestigingsvoorwaarden. Enerzijds is digitalisering een randvoorwaarde voor alle opgaven van deze economische agenda, anderzijds kan de gemeente stimulator, facilitator of regulator zijn voor nieuwe digitale ontwikkelingen en innovaties.

Herstel naar een duurzame en veerkrachtige economie door werken aan cruciale en kansrijke sectoren in de stad en een toekomstbestendige arbeidsmarkt

• We werken samen met het Erasmus MC aan op het opstarten van de Campusorganisatie Erasmus MC Campus met een campusorganisatie, programmering en een businesscase;
• In samenhang hiermee scherpen we de lange termijn ambities en de inzet daarop ten aanzien van de sector LS&H aan samen met onze externe partners;
• We verkennen samen met cluster Maatschappelijke Ontwikkeling en partners als Rotterdam Partners en KHN de mogelijkheden van duurzaam toerisme, dit doen we met de bedrijven in de stad en regio;
• Onder de noemer Revival maakindustrie benutten we de mogelijkheden voor het versterken, faciliteren en aantrekken van bedrijven in de maakindustrie zoals het uitvoeren van een investeringsstrategie voor de Spaanse polder en op gebiedsniveau waar mogelijk in een functiemix in vitale kernen;
• Met het bedrijfsleven stellen we samen een brede Rotterdamse human capital agenda op, aansluitend en aanvullend op bestaande inzet. Er zijn diverse LWA's gesloten met bedrijfsleven en onderwijs rond onder andere de haven, MKB en energietransitie gebouwde omgeving. Er wordt nog gewerkt aan LWA's rond Bouw, Facilitair, Transport & Logistiek, Zorg, Horeca en Toerisme;
• We maken middelen vrij, samen met de andere aandeelhouders van InnovationQuarter, voor investeringen in bedrijven met groeipotentie;
• Samen met regionale partners als de provincie Zuid-Holland, Innovation Quarter en Rotterdam The Hague Airport werken we mee aan de uitbouw en ontwikkeling van Rotterdam The Hague Innovation Airport. Hoogwaardige werkgelegenheid, het aantrekken van nieuwe bedrijvigheid en bijdragen aan de verduurzaming van de luchtvaart is hierbij ons doel.

Vernieuwing door transitie naar de nieuwe economie voor Rotterdam: digitaal, circulair en gebruik makend van duurzaam opgewekte energie

• Uitvoeren en daar waar nodig (als gevolg van corona) herijken van de mets Rotterdam Partners, IQ en Havenbedrijf in 2019 vastgestelde acquisitie-strategie. Deze is erop gericht om proactief internationale bedrijvigheid aan te trekken die bijdraagt aan de transitie naar een nieuwe digitale, circulaire en duurzame economie. We bekijken vanzelfsprekend of internationale acquisitie in 2022 wel passend is gelet op de covid-19 situatie. We stellen tijdelijk de scope bij naar dichter bij huis en gericht op herstel;
• Ruimte voor werk(locaties) is een terugkerend thema. In 2022 gaan we werken aan integrale aanpak waarbij we sectorale beleidslijnen voor typen werklocaties (zoals kantoren, bedrijventerreinen, detailhandel etc) en gebiedgerichte praktische vertalingen integreren naar een handzaam en praktisch kader en plan;
• We zetten extra in op de uitstraling van Rotterdam als innovatielaboratorium met veel plek en ruimte voor startups, scale-ups en nieuwe samenwerkingsverbanden. Dat doen we via het programma Up!Rotterdam en het Upstreamfestival;
• De rol van lokale overheid als launching customer voor herstel en innovatie geven we vorm, dit doen we gemeentebreed, door bedrijven uit te dagen de benodigde technologieën en diensten gericht in te zetten;
• We blijven samenwerken met marktpartijen om 5G, glasvezel en andere IT-randvoorwaarden op een verantwoorde manier snel beschikbaar te maken voor iedereen in de stad;
• We faciliteren en ondersteunen de IT-Campus als verbindende partij om onderwijs en bedrijfsleven te versterken op het gebied van leren en werken in de digitale sector, zowel qua toeleiding van jongeren naar ICT-onderwijs, verbeteren van de doorstroming van jongeren naar hoger ICT-onderwijs inclusief talentontwikkeling en versterking van de ICT-sector in het algemeen.

We blijven inzetten op Rotterdam als de maritieme innovatie hoofdstad

De gemeente Rotterdam heeft zich de afgelopen jaren met succes gepositioneerd als dé aanjager van de noodzakelijke vernieuwing van de haveneconomie. Onder regie van de gemeente is een sterk, en nog steeds groeiend publiek privaat netwerk ontstaan met honderden partijen die samenwerken aan

1. De ontwikkeling van een goed investerings- en vestigingsklimaat voor kansrijke en vernieuwende maritieme bedrijvigheid, waarbij de focus ligt op de transitie naar de nieuwe
   (duurzame, circulaire, digitale) economie;
2. De ontwikkeling van een sterk nationaal en internationaal imago van dit cluster als toonaangevende maritieme innovatiehoofdstad. Er wordt geïnvesteerd in het creëren van de juiste randvoorwaarden voor de realisatie van een hoogtechnologische, niet-fossiele haven en maritieme economie, met 12 maritieme groeimarkten. De vele acties die zijn ingezet op om beide doelstellingen te realiseren slaan neer in diverse programma’s van de gemeente en haar partners op het gebied van marketing, acquisitie, lobby, talent, human capital, ruimte, kapitaal en innovatie.

Door de focus op de 12 maritieme groeimarkten, de innovatiekracht van het Zuid-Hollandse maritieme cluster, de al ingezette verduurzaming en digitalisering binnen de sector en de aanwezigheid van een sterk en op innovatie georiënteerd publiek – privaat netwerk, zal de maritieme sector een belangrijke positie innemen in het herstel van de regio na de coronacrisis en met succes onze ambities m.b.t. de energietransitie verwezenlijken.

We werken samen met partners aan het internationaal herstelplan maritieme economie:

• Het Merwe-Vierhavengebied, de plek voor de kleinschalige innovatieve maakindustrie, wordt verder ontwikkeld; We continueren de inzet op het creëren van een "3e Maasvlakte op het Weena" voor maritieme dienstverlening;
• We ondersteunen het Havenbedrijf Rotterdam (HBR) en het havenbedrijfsleven met de majeure energietransitie opgaven en de transitie naar de circulaire economie;
• We geven verdere uitvoering aan projecten klimaattafel energietransitie en circulaire ontwikkeling havengebied. Hierbij ontwikkelen en implementeren we beleidskaders voor (1) bijdrage aan investeringsprojecten in haven en maritieme industrie (2) Inzet op biomassa, walstroom, wind, waterstof, nieuwe brandstoffen, industriepolitiek;
• We organiseren intern en extern de samenwerking aan een toekomstbestendig maritiem cluster, dat internationaal bekendheid geniet als dé meest innovatieve maritieme hoofdstad van Europa. Hiervoor zetten wij ons in een breed publiek-private netwerk in, waarbij we onder andere met de Provincie Zuid-Holland en de Drechtsteden zorgen dat er uitvoering wordt gegeven aan de internationale maritieme hotspot aanpak, regionale maritieme acquisitie en maritieme marketing en communicatiestrategie en human capital agenda.

Herstel en creëren van een aantrekkelijke stad en vestigingsklimaat

We verkennen de mogelijkheden van herstel van de aantrekkelijke stad, o.a. ten aanzien van versterking van de vrijetijdssector (cultuur, sport, festivals en evenementen).

• Samen met stakeholders in de stad zetten we in op het versterken van vitale kerngebieden in de stad, het helpen transformeren naar een hierbij passende functiemix en verduurzamen van commercieel vastgoed;
• Met de uitvoering van het Actieplan Werken in Wijken maken we mogelijk dat er meer ruimte komt voor werkmilieus voor kleine ondernemers en makers op buurt- en wijkniveau. Dat is goed voor de aantrekkelijkheid en leefbaarheid van de wijken, de innovatie van de economie en een oplossing voor de leegstaande “plinten";
• We sturen op het transformeren van buiten winkelgebieden gelegen winkels (en het compacter maken van winkelgebieden door middel van deels transformatie en/of een functiemix naar een andere economische functie of waar dat beter past naar wonen. We sturen op het transformeren van 180.000 m2 incourante kantoorruimte naar wooneenheden of andere economische functies samen, met en op initiatief van marktpartijen;
• In 2021 is de Taskforce Retail Rotterdam doorontwikkeld naar een Aanpak Vitale Kerngebieden waarbinnen intensieve samenwerking plaatsvindt tussen stakeholders in de betreffende gebieden (in het bijzonder de ‘gouden driehoek’) en tussen onderdelen van het concern. Het naar voren halen van ca. 10 focusgebieden waar de eerste resultaten kunnen worden behaald of waar werk met werk kan worden gemaakt. Rotterdam heeft 70 winkelgebieden, en sluit geen enkel winkelgebied uit waar vanuit ondernemers of vastgoedeigenaren het initiatief komt om een visie of aanpak voor de winkelstraat te willen maken. De gemeente faciliteert deze initiatieven via het coördinatiepunt de Uitvoeringsorganisatie Vitale Kerngebieden. We zetten in op voldoende ruimte voor nieuwe en bestaande bedrijven in de stad (werklocaties) door ruimtelijk beleid uit te voeren en uitvoeringsplannen op prioritaire locaties te realiseren. In 2022 zal via het coördinatiepunt de Uitvoeringsorganisatie Vitale Kerngebieden aan de slag worden gegaan gaan met onderzoek, aanpaken en stimuleren van stedelijke thema’s i.s.m. de stakeholders. Hiervoor zullen stimuleringsbudgetten t.b.v. facilitering, samenwerking, innovatie en placemaking worden vrijgemaakt vanuit het beschikbare budget van de Taskforce over 2021 en 2022.

Digitalisering als randvoorwaarde en als onderdeel van herstel en vernieuwing

Uitvoering van het programma Rotterdam Digitaal door onder andere:

• Implementeren handvest Rotterdam Digitaal: we verbinden externe en interne partijen aan een integrale aanpak van stedelijke digitaliseringsopgaven en we zetten in op het aantrekken en inzetten van bedrijven in de digitale economie en Smart City toepassingen;
• Bijdragen aan de economische en stedelijke thema’s en onderwerpen op het gebied van stedelijke digitalisering;
• Opzetten van het programma digitale economie;
• Faciliteren en versnellen van de uitrol van glasvezel in Rotterdam;
• Binnen de Metropoolregio Rotterdam Den Haag (MRDH) werken we aan een gezamenlijke regionale digitale strategie en uitvoeringsagenda, o.a. voor 5G en glasvezel en voor de harmonisering van de aanleg van digitale infrastructuren.