Openbaar groen en (openlucht) recreatie - Landschap

Beleidskaders, -monitors en wetgeving

Een aantrekkelijke en leefbare stad voor iedereen, nu en in de toekomst.

Meer gezonde Rotterdammers die bewegen, spelen, sporten, ontmoeten, ontspannen en recreëren.

Een investering in de doorontwikkeling van de klimaatadaptieve deltastad.

Samenwerking met Rotterdammers en gedeeld eigenaarschap.

Bewoners zijn nadrukkelijker in hun woonomgeving aanwezig, ook nu de maatregelen tegen corona (nagenoeg) zijn opgeheven. Zij maken tot 70% vaker een ommetje in de wijk of buurt. Dit leidt tot grotere druk op de openbare ruimte, parken en parkjes in de stad. Bewoners waarderen en gebruiken het groen in hun woonomgeving beter en meer.

Op 8 april 2021 is de Visie op de Openbare Ruimte vastgesteld door de raad. Daarmee is een nieuw kader met drie doelen en focus op vijf speerpunten vastgesteld voor de openbare ruimte de komende jaren. De Uitvoeringsagenda Biodiversiteit in Rotterdam, een uitwerking van de Visie op de Openbare Ruimte is besproken in de commissie Bouwen, Wonen en Buitenruimte, tegelijk met de Visie op de Openbare Ruimte.

Eind december 2021 is bekend geworden dat het collegetarget om 20 ha groen erbij te realiseren is gehaald! Er is al voor 21,5 ha aan extra groen gerealiseerd of in definitieve planvorming opgenomen. Die extra hectaren groen zijn gerealiseerd in openbaar gebied en op daken Een deel hiervan wordt nog in 2022 en 2023 uitgevoerd.  Er was ook veel aandacht voor kleinere projecten met bewoners en andere partijen: samen met Opzoomer Mee werd een kwart van alle straten in de stad groener gemaakt door bewoners. Met organisaties zoals Stichting Natuurstad, IVN, Rotterdams Milieucentrum, De Groene Connectie, Stichting Groenemorgen en vele anderen werkten we samen aan meer groen en meer aandacht voor groen. Er zijn veel nieuwe geveltuinen aangelegd en in 2021 zelfs 119.361 tegels vervangen door gras of planten tijdens de landelijke tegelwipwedstrijd. Veertien basisscholen legden een groenblauw schoolplein aan, waar kinderen kunnen spelen in een groene omgeving.

De planvorming en/of start uitvoering van de drie ecologische verbindingszones vordert. Het gaat om deze verbindingen: langs de Heemraadsingel naar Vroesenpark, de Steilrand (van de Rotte naar de Schie en Landgoed De Tempel) en als derde langs het Zuiddiepje, tussen Eiland van Brienenoord en Park De Twee Heuvels (als onderdeel van het Rondje Stadionpark). De uitvoering van deze laatste ecologische verbinding loopt mee met de uitvoering van Eiland van Brienenoord en wordt in 2022 afgerond. Voor de andere twee ecologische verbindingen is een apart planproces opgestart, de uitvoering is voorzien vanaf 2022, ook afhankelijk van beschikbare middelen. Het zal daarbij gaan om een combinatie van eenvoudig uit te voeren maatregelen en langere termijnprojecten.

Op Landgoed De Tempel zijn de eerste herstelwerkzaamheden aan het park uitgevoerd. De tuinen van de landgoederen De Tempel en Nieuw Rhodenrijs zijn in het najaar van 2021 in erfpacht overgedragen aan Natuurmonumenten. Verdere herstelwerkzaamheden aan de tuinen worden voorbereid. 

In 2020 heeft het college een principebesluit genomen over een investering in de zeven stadsprojecten, de uitwerking hiervan loopt. Alle zeven stadsprojecten dragen bij aan de verbreding van stadsecologie, vergroening en biodiversiteit: Hofbogen vormt een verbinding vanaf het Hofplein naar de A20 zone en het getijdenpark Feijenoord is een vergroting van de riviernatuur vanaf het Eiland van Brienenoord. De nieuwe stadsparken in Rijn- en Maashaven vergroten de (onder-) waternatuur en het rivierenlandschap.
 

Ontwikkelingen 2023-2026

2022 staat nog in het licht van uitvoering van de coalitiedoelstellingen met de 20 hectare groen erbij, drie ecologische verbindingen te realiseren en het programma Rivieroevers met onder andere het toegankelijk maken van de oevers van de rivieren voor groen, langzaam verkeer en verblijf. De visie op de Openbare Ruimte legt nadruk op vijf speerpunten. Het gaat om:

  • Groenstructuur, 
  • Rivieren kust en regio
  • Binnenstad
  • Openbare ruimte Focuswijken NPRZ
  • Boulevards en straten

Een groenagenda is in ontwikkeling, evenals de voortzetting van het programma Rivieroevers. In 2021 is ook een agenda voor het regionale landschap opgesteld en aan de raad ter kennisname aangeboden. Via het Recreatieschap Rottemeren is het Ontwikkelplan Landschapspark de Rotte in voorbereiding uitvoering. Dit behelst de hele Rotte, van oorsprong tot dam.

De komende jaren zal veel inzet gepleegd worden op de zeven stadsprojecten, met als doel de stad niet alleen mooier, beter en groener te maken, maar ook meer ruimte te creëren voor cultuur en buiten spelen, een vliegwiel voor woningbouw en gebiedsontwikkeling te creëren en de lokale economie te stimuleren. De investeringen genereren ook werkgelegenheid die een bijdrage levert aan het herstel van Rotterdam na Covid-19.

Voor Het Park wordt een renovatieplan met een nieuwe beheerconstructie uitgewerkt. Het Museumpark ondergaat een metamorfose in aansluiting op de ontwikkeling van het Depotgebouw met een nieuw Voorplein en de renovatie van museum Boijmans Van Beuningen.

Het grootschalig onderhoud wordt integraal aangepakt. Hier speelt een meervoudige problematiek met onder andere verzakkingen in relatie tot Rotterdams WeerWoord en de diverse transities. Deze grootschalige onderhoudsopgaven bieden gelegenheid om ook kansen voor verbetering van het landschap en groen op te pakken. Denk hierbij bijvoorbeeld aan het verbeteren van groeiomstandigheden van bomen bij ophoging, de aanleg van meer plantvakken en aansluiting van woningen op het op te hogen maaiveld.

Bij zowel de stadprojecten als uitvoering van de visie openbare ruimte wordt nadrukkelijk de samenwerking opgezocht met andere majeure ontwikkelingen en transities, zoals de Groei van de Stad, energietransitie, klimaatadaptatie (Rotterdams WeerWoord) en circulair.

Wat willen we bereiken

Wat gaan we daar voor doen

Effectindicatoren

 

2017

2018

2019

2020

2021

2022

Collegetarget 11: 20 ha groen erbij in 2022 t.o.v. 2018

Streefwaarde

 

 

+ 5 ha

+ 10 ha

+ 15 ha

+ 20 ha

Realisatie

 

 

+ 8,9 ha

+12,8 ha

+21,5 ha*

 

% Tevredenheid van bezoekers stadsparken (rapportcijfer)

Streefwaarde

 

>7,4

>7,4

>7,4

>7,4

>7,4

Realisatie

7,4

7,1

7,3

7,1

 

 

% Tevredenheid bewoners over groen in de wijken/buurten

Streefwaarde

 

>6,9

> 6,9

>6,9

>6,9

>6,9

 

Realisatie

6,9

6,2

6,4

6,4

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Prestatie-indicatoren

 

2017

2018

2019

2020

2021

2022

Realisatie ecologische verbindingen

Streefwaarde

 

3 ecologische verbindingen realiseren in de stad

Realisatie

 

1 verbinding is in uitvoering, 2 verbindingen bevinden zich in de planfase**

Toelichting indicatoren

*In totaal wordt er 21,5 ha groen toegevoegd. Daarmee is het collegetarget voor 108% gehaald.

**De ecologische verbinding 'Rondje Eiland van Brienenoord - Park de Twee Heuvels' is in uitvoering en in 2022 gereed. De start van de andere twee ecologische verbindingen is nog in 2022 voorzien. 

Wat kost het

Overzicht van baten en lasten Openbaar groen en (openlucht) recreatie - LandschapRealisatie
2021
Begroting
2022
Raming
2023
Raming
2024
Raming
2025
Raming
2026
Baten exclusief reserves2.9091.71023232323

Bijdragen rijk en medeoverheden 2.499 1.710 23 23 23 23
Overige opbrengsten derden 409 0 0 0 0 0
Overige baten 1 0 0 0 0 0
Lasten exclusief reserves12.05514.8867.1177.1147.3087.305

Apparaatslasten 643 822 634 634 634 632
Inhuur 11 189 1 1 1 1
Overige apparaatslasten 7 10 10 10 10 10
Personeel 625 623 623 623 623 621
Intern resultaat 2.309 1.779 1.977 1.977 1.977 1.977
Intern resultaat 2.309 1.779 1.977 1.977 1.977 1.977
Programmalasten 9.103 12.286 4.506 4.503 4.697 4.695
Inkopen en uitbestede werkzaamheden 3.983 7.021 -259 -262 -262 -262
Kapitaallasten 0 0 0 0 194 192
Overige programmalasten 15 0 0 0 0 0
Subsidies en inkomensoverdrachten 5.105 5.265 4.765 4.765 4.765 4.765
Saldo voor vpb en reserveringen -9.146 -13.176 -7.094 -7.092 -7.286 -7.282
Saldo voor reserveringen -9.146 -13.176 -7.094 -7.092 -7.286 -7.282
Reserves2.6555.690202199199199

Onttrekking reserves 3.367 6.277 202 199 199 199
Toevoeging reserves 712 587 0 0 0 0
Vrijval reserves 0 0 0 0 0 0
Saldo -6.491 -7.486 -6.893 -6.892 -7.086 -7.083

Financiële bijstellingen

Bijstellingen Openbaar groen en (openlucht) recreatie - LandschapBegroting 2022Raming
2023
Raming
2024
Raming
2025
Raming
2026
Oorspronkelijke begroting 2022 -7.325 -6.949 -6.946 -6.944 -6.944
Bijstellingen Eerste Herziening 2022 -161 56 54 -142 -139
Actualisatie kapitaallasten Ramingsbijstellingen onvermijdelijk 60 58 56 -141 -139
Bestemmingsreserve Gebiedsontwikkeling Reserves 0 0 0 0 0
Technische wijzigingen Technische wijzigingen -221 -2 -2 -2 0
Begroting na wijzigingen -7.486 -6.893 -6.892 -7.086 -7.083

Toelichting financiële bijstellingen

Actualisatie kapitaallasten
De kapitaallasten zijn aangepast op basis van daadwerkelijke activeringen in 2021, bijgestelde investeringskredieten alsmede geactualiseerde ramingen, omslagrente en bouwrente van de jaarschijven. Een volledig beeld van de kredieten is opgenomen in de paragraaf Investeringen.

 

Bestemmingsreserve Gebiedsontwikkeling

Bestemmingsreserve Gebiedsontwikkeling -  Programma Extra Vergroening en Vergroeningsbudget vanuit Parkeervoorzieningen

De voorbereiding en uitvoering van buitenruimteprojecten duren soms langer dan gepland. Enkele projecten worden in 2022 uitgevoerd en een aantal lopen door naar 2023. Daarnaast worden een aantal projecten overgeheveld vanuit het taakveld Openbaar Groen en (openlucht)-recreatie naar het taakveld Wonen en Bouwen. Hierdoor worden de lasten en de dekking uit de bestemmingsreserve Gebiedsontwikkeling - Programma Extra Vergroening op dit taakveld met € 192 naar beneden bijgesteld. 

Bestemmingsreserve Gebiedsontwikkeling – Uitvoeringsprogramma Rivieroevers 2019-2022 

In 2022 ontvangt de gemeente extra cofinanciering op diverse projecten. Hierdoor worden de lasten en de dekking uit de bestemmingsreserve Gebiedsontwikkeling - Uitvoeringsprogramma Rivieroevers 2019-2022 met € 260 naar beneden bijgesteld.

 

Technische wijzigingen
Op het taakveld Openbaar groen en (openlucht) recreatie - Landschap zijn er diverse technische wijzigingen geweest (- € 187 in 2022 tot € 0 in 2026). Direct achter de technische wijziging is het effect op het saldo weergegeven.

De grootste wijzigingen zijn een actualisatie van het werkpakket (- € 187 in 2022) en diverse kleine technische wijzigingen in 2022 tot en met 2026 (- € 34).

Omschrijving taakveld

Ons doel is het realiseren van mooi, divers en uitnodigend openbaar groen en stedelijk water. Het groen en water in Rotterdam hebben daarbij landschappelijke en ecologische waarde, zijn goed verspreid, divers en bieden ruimte aan toegankelijke recreatie, houden de mensen en de stad gezond, leefbaar en aantrekkelijk. Juist in de verdichtende omgeving wordt gezorgd voor een eveneens groeiende aanwezigheid van openbaar groen en stedelijk water. Onze kenmerkende rivieren, parken, singels, plantsoenen, groen en recreatiegebieden hebben iedere Rotterdammer iets te bieden. Samen met bewoners en partners pakken we kansen die bijdragen aan een circulaire economie en uitdagingen rondom klimaatverandering en gezonde groei in relatie tot de stedelijke verdichtingsopgave.

Tot dit Rotterdamse taakveld behoren:

  • Aanleg van openbaar groen inclusief het plaatsen van kunstwerken in de openbare ruimte.
  • Aanleg van openbaar water: vijvers en kleine watergangen.
  • Aanleg van speelvoorzieningen.

Al deze opgaven vragen om creatieve en innovatieve oplossingen en andere samenwerkingsvormen met (deels nieuwe) partners. Alleen door samen op te trekken met oog voor de brede doelstellingen van de stad en het effect van onze aanpak op de Rotterdammer zorgen we voor maximaal resultaat, ook op de lange termijn. Daarbij maken we gebruik van de vijf perspectieven uit de concept Omgevingsvisie:

  1. Circulaire stad.
  2. Compacte stad.
  3. Productieve stad.
  4. Inclusieve stad.
  5. Gezonde stad.

Deze perspectieven sluiten goed aan bij onze ambities.

Met de bovengenoemde doelen beogen we de volgende effecten in de stad te bereiken:

  • Tevredenheid van bewoners vergroten over de openbare ruimte, waaronder het groen, water en speelvoorzieningen.
  • Groei van gebruikers en bezoekersaantallen van stadsparken en wijkvoorzieningen mogelijk maken en bevordering van een duurzame en gezonde leefstijl.
  • Weerbaarheid van de stad versterken waar het gaat om klimaatverandering.