Milieubeheer - Duurzaam, bodem, geluid en handhaving
Beleidskaders, -monitors en wetgevingHet realiseren van de energietransitie (gezamenlijk met alle betrokken partijen in en rondom de stad) om te voldoen aan doelen van het Parijs akkoord en zorgen dat economische kansen worden benut.
Het realiseren van een betere luchtkwaliteit vanwege de sterke relatie tussen de luchtkwaliteit en de gezondheid en de bijdrage aan de aantrekkelijkheid van de stad.
Regisseren van het stimuleren van circulariteit in het grondstoffengebruik binnen de stad (verminderen gebruik grondstoffen, hergebruik en recyclen van afval).
Het realiseren van een klimaatadaptieve stad.
Voortgang 2022
Ga naar vorig P&C-documentCorona heeft duidelijk gemaakt hoe belangrijk een gezonde en prettige woon- en leefomgeving is. De hoge energieprijzen benadrukken het belang van een betaalbaar energiesysteem. Door de oorlog in Oekraïne is daar bovenop de wens ontstaan om versneld van het (Russisch) gas af te stappen. Ook het IPCC-rapport ‘Climate Change 2022: Impacts, Adaptation and Vulnerability’ toont de urgentie van verduurzaming. We zullen moeten versnellen om de doelstellingen om klimaatverandering te beperken te halen en het systeem betaalbaar te houden. De doelen op het gebied van luchtkwaliteit, geluid, bodem en omgevingsveiligheid zijn daarom onverminderd van belang.
Dankzij de uitvoering van de maatregelen uit de Koersnota Schone Lucht heeft Rotterdam de afgelopen jaren al grote stappen gezet richting realisatie van de collegetarget “Een betere luchtkwaliteit met het oog op gezondheid en vanaf 2020 geen straten meer waar de Europese gezondheidsnorm voor NO2 wordt overschreden.”. Sinds 2017 is het aantal straten in Rotterdam waar de Europese gezondheidsnorm voor NO₂ wordt overschreden teruggebracht van vijftien naar nul. Omdat de impact van de pandemie tijdelijk is, blijven de maatregelen uit de koersnota Schone Lucht noodzakelijk.
Het collegetarget om de jaarlijkse Rotterdamse uitstoot van CO₂ deze collegeperiode om te buigen naar een dalende trend is gerealiseerd. De rapportage van de DCMR laat zien dat de jarenlange stijging van de Rotterdamse CO₂-uitstoot is omgebogen naar een gestaag dalende trend. De DCMR verwacht dat de uitstoot in 2021 ten opzichte van 2017 met tenminste 1 Mton zal zijn gedaald. Het definitieve cijfer van 2021 is in de zomer 2022 beschikbaar. Op basis van de DCMR-doorrekening van de Rotterdamse klimaataanpak, zet de dalende trend in de komende jaren door tot minimaal 9 Mton minder CO₂-uitstoot in 2030.
Deze collegeperiode zijn in Rotterdam ongeveer 12.000 woningequivalenten aangesloten op stadsverwarming dan wel voorbereid op aardgasvrij. In Rotterdam zijn daarnaast tot en met 2020 ruim 7.500 woningen verduurzaamd. Bij ongeveer 5.500 van deze woningen gaat het om een verbetering van het energielabel of de energie-index van corporatiewoningen. Dit komt door een mix van maatregelen zoals isolatie van het gebouw en de verduurzaming van de energiebron.
De hoge energieprijzen benadrukken het belang van een betaalbaar energiesysteem. De gemeente biedt een breed instrumentarium om energiearmoede tegen te gaan en breidt deze komende maanden verder uit. Het gaat hierbij om bestaande projecten die nog specifieker worden ingezet voor huishouders die energiearmoede hebben. Denk hierbij aan de Energiebox010 en de samenwerking met Energiebank en WijkEnergieWerkt voor energiecoaches en energieklussers aan huis.
Energie van Rotterdam (EVR) heeft voor de wijken op Zuid een aanbod waarbij mensen voor het laagdrempelige bedrag van € 1,- kunnen deelnemen aan een collectief zonnedak. De jaarlijkse uitkering ontvangen zij het eerste jaar ‘in natura’ middels een ‘menukaart energieke wijk’. Het aanbod bestaat in eerste instantie uit een De Train-de trainer optie, dat impact heeft op het energieverbruik van zowel het individu als het collectief in de wijk. De geleerde lessen over energiebesparing, energietransitie en de energierekening kunnen de milieucoaches zelf toepassen alsook aan hun netwerk overbrengen middels voorlichtingen. De zonnedaken van EVR worden gemonteerd door Wijk Energie Werkt waardoor Rotterdammers met een afstand tot de arbeidsmarkt worden opgeleid tot monteur zonnepanelen.
De krapte op de arbeidsmarkt is in bijna elke sector voelbaar. Verduurzaming van particuliere woningen wordt hierdoor lastiger. Met projecten als Save the Homes leggen wij hier de focus op. Onlangs is een enquête uitgezet onder een grote groep aannemers binnen de regio, hiermee zoeken wij naar aanknopingspunten om verduurzaming binnen de particuliere markt aantrekkelijk te maken voor uitvoerende partijen. Daarnaast blijven vanuit het LWA energietransitie gebouwde omgeving, bouw & techniek projecten starten om mensen toe te leiden en op te leiden in de sector. Hierin is nu ook de samenwerking met de klimaattafels opgezocht, voor een nog groter bereik.
Vanwege de gevolgen van de coronapandemie is een aantal regelingen versneld en/of opgeschaald opgezet. Naast verduurzaming hebben deze regelingen tot doel om werkgelegenheid te stimuleren, de koopkracht te vergroten en/of te zorgen voor het vergroten van de omzet van Rotterdamse bedrijven. Voor verschillende doelgroepen zijn er specifieke regelingen, zoals energietransitieleningen voor particuliere woningeigenaren en instellingen, vouchers voor verduurzamingsinterventies in huis en vouchers voor ondernemers op bedrijventerreinen. Door inzet van Klimaatfonds Rotterdam werken we aan meer zonnepanelen voor VvE’s, bewonersgroepen en maatschappelijke instellingen. Via het Servicepunt Zon voor bedrijven worden bedrijven gestimuleerd een belangrijke stap te zetten in de energietransitie. Zo helpen we Rotterdamse bewoners en bedrijven gericht vooruit richting een toekomstbestendig Rotterdam.
In Rotterdam werken we samen met Rijk, provincie, regio en de stad aan de uitvoering van de afspraken uit het landelijke klimaatakkoord (2019). De Regionale Energie Strategie (RES) 1.0 Rotterdam Den Haag is het resultaat van de samenwerking tussen 23 gemeenten, 4 waterschappen, de provincie Zuid-Holland en netbeheerders. Bestaand Rotterdams beleid voor de energietransitie is opgenomen in de RES 1.0 en in juni 2021 is de RES vastgesteld door de gemeenteraad. Op 1 juli heeft de regio Rotterdam Den Haag de RES 1.0 namens alle partners in de regio ingediend bij het Nationaal Programma RES. In het landelijke Klimaatakkoord is afgesproken dat we in het proces van de RES steeds blijven onderzoeken en de RES elke 2 jaar herijken. In het najaar van 2021 zijn we een proces gestart over de uitgangspunten en een Plan van Aanpak voor de RES 2.0. De oplevering van de RES 2.0 is voorzien teneinde van het tweede kwartaal van 2023.
In juni 2021 is het servicepunt zon voor bedrijven en organisaties opgericht. Bedrijven die een geldige SDE-subsidie hebben voor een zonnedak zijn benaderd. Daarnaast is de actuele status van alle zonne-projecten in kaart gebracht. Waar nodig worden aanvragers ondersteund om juridische, financiële of technische obstakels weg te nemen. Dit hebben we al voor ongeveer 40 bedrijven gedaan. Binnenkort wordt een aanvulling op deze lijst verwacht in verband met de in 2021 toegekende subsidies. Ook is een tiental organisaties geholpen die aan de start van hun zonneproject staan. Het servicepunt wil meer gaan inzetten op advisering over beschikbare zon-concepten, advisering over en begeleiding bij subsidies en het leggen van contacten met netbeheer en solar-installateurs.
Met de kennis is meer aandacht gekomen voor het verduurzamen van de gebouwde omgeving. Juist daar liggen de meeste baankansen en ook het grootste risico op vertraging. Helemaal nu de energieprijzen oplopen en verduurzaming ook financieel steeds aantrekkelijker wordt. Binnen het LWA en Save the Homes zijn wij nu bezig om de instroom in deze sector te vergroten.
Drie jaar geleden sloot Rotterdam als eerste stad samen met meer dan 100 bedrijven en maatschappelijke organisaties een lokaal klimaatakkoord: Het Rotterdams Klimaatakkoord. Inmiddels zijn ruim 200 bedrijven en maatschappelijke organisaties aangesloten, vele Rotterdammers betrokken en 55 klimaatdeals gesloten waarin wordt samengewerkt aan concrete projecten en met resultaat.
In 2021 werd de mijlpaal gehaald van 300.000 zonnepanelen op Rotterdamse daken (we streven naar 2 miljoen in 2030), tekenden 30 Rotterdamse werkgevers met ieder meer dan 250 werknemers een nieuwe klimaatdeal om de CO₂-uitstoot van hun woon-werk en zakelijk verkeer te halveren, loopt de aanpak verduurzamen bedrijfsterreinen, zijn de eerste zeeschepen aan de stekker gelegd en stapte de gemeente over op de plaatsing van de eerste 100 slimme laadpalen. Deze laadpalen, die vanaf nu allemaal slim worden gemaakt, zorgen ervoor dat in piekuren van stroomgebruik de auto’s iets minder snel laden zodat het stroomnet niet onnodig overbelast raakt. Mede dankzij deze klimaatdeals is het gelukt om de jaarlijkse stijging van CO₂ om te buigen naar een dalende trend.
In 2022 is er naast de 5 bestaande klimaattafels nog een 6e tafel bijgekomen: de klimaattafel gezondheidszorg. Aangezien de zorg voor 7% van de landelijke CO₂-uitstoot zorgt en een enorme impact heeft op het gebied van (medisch) afval, was het van toegevoegde waarde om met de zorgpartijen in Rotterdam aan te sluiten bij het Rotterdams Klimaatakkoord.
Wat willen we bereiken
Een betere luchtkwaliteit met het oog op gezondheid door te bewerkstelligen dat:
- Alle straten in Rotterdam in 2022 voldoen aan de Europese normen
- De gemiddelde luchtkwaliteit in heel Rotterdam in 2022 is verbeterd
De CO₂-uitstoot van Rotterdam ombuigen in een neergaande lijn naar nul uitstoot in 2050, conform de afspraken van Parijs en het Nederlands Klimaatakkoord door het realiseren van een betaalbaar, schoon, betrouwbaar, veilig en op innovatie ingesteld energiesysteem (= het totaal van opwek, opslag, grid en gebruik).
Minder gebruik van primaire grondstoffen en meer hergebruik en recyclen van afval, en het realiseren van een omslag naar circulair denken bij inwoners en bedrijven (doelstelling circulair wordt verder uitgewerkt onder het taakveld Grondstoffen).
Het realiseren van een toekomstbestendig, klimaatadaptief, resilient Rotterdam: werken aan de vergroting van de capaciteit van mensen, gemeenschappen, instituten, bedrijven en systemen om te overleven, zich aan te passen en om te groeien onder elke mogelijke chronische stress of acute shocks (doelstelling klimaatadaptatie wordt verder uitgewerkt onder het taakveld Stedelijk Waterbeheer).
Bij het vormgeven van de verdichtingsopgave werken we aan een goede balans tussen rust en reuring (onder meer in de vorm van stille groene gebieden) en een adequaat extern veiligheidsniveau. Doel hiervan is het realiseren van een gezonde en veilige leefomgeving.
Wat gaan we daar voor doen
Kansen maximaal benutten
We hebben de klimaatambities van Parijs vertaald in de volgende Rotterdamse doelstellingen:
- In 2022 is de jaarlijkse Rotterdamse uitstoot van CO₂ omgebogen naar een dalende trend. In 2030 is de Rotterdamse uitstoot van CO₂ 49% lager ten opzichte van 1990. In 2050 is Rotterdam klimaatneutraal.
- Door het verminderen van CO₂ dragen we niet alleen bij aan de aanpak van klimaatverandering, maar neemt ook de luchtkwaliteit, de gezondheid en de kwaliteit van het woonklimaat van de Rotterdammers toe.
- Voortzetten actieve samenwerking tussen bedrijven, instellingen en experts om de energietransitie in onze stad voort te zetten. Het verbinden van deze partijen moet ervoor zorgen dat we samen met de stad de energietransitie voor elkaar krijgen en dat we samen bijdragen aan de klimaatdoelstellingen van Rotterdam.
- We gaan door met het uitvoeren van de deals die we met de Rotterdamse bedrijven en organisaties hebben gesloten in het Rotterdams Klimaatakkoord. Ook sluiten we nieuwe klimaatdeals met nieuwe en bestaande partners. Jaarlijks wordt de voorgang van de klimaattafels en de klimaatdeals gemonitord en gaan de klimaatdeals waar mogelijk ook mee in de CO₂-berekening van de DCMR.
We bieden Rotterdammers het maatschappelijk goedkoopste alternatief voor aardgas.
- We leren wat er nodig is om bestaande wijken van het aardgas af te halen door in vijf wijken aan de slag te gaan met een gebiedsaanpak.
- Via een gebiedsaanpak maken we werk met werk en beperken we de overlast. We starten in Groot-IJsselmonde (Heindijk/Reyeroord), Pendrecht, Rozenburg, Prinsenland-Het Lage Land en Bospolder-Tussendijken.
- In twaalf verkenningen onderzoeken we welke wijken in aanmerking komen om een nieuwe gebiedsaanpak te starten. Op basis van de uitkomsten van de verkenningen en de ervaringen uit de gebiedsaanpakken stelt de gemeente uiterlijk in 2021 een Transitievisie Warmte op. Daarin geven we aan in welke wijken voor 2030 een nieuwe gebiedsaanpak start.
We werken aan het verduurzamen van woningen en VvE’s.
- Concrete maatregelen waar we mee aan de slag gaan, zijn de inzet van energiecoaches en het helpen van woningeigenaren met het verduurzamen van hun woning. We blijven het gemeentelijk informatiepunt verbeteren, zowel duurzaam010.nl als de Duurzaamheidswinkel.
- Via VVE010 ondersteunen we VvE’s bij verduurzaming met advies, expertise, kennis en ondersteuning. Daarnaast ontwikkelen we in 2022 een aantal regelingen waar VvE’s gebruik van kunnen maken, zodat we ook financiële ondersteuning bieden.
We bouwen aan de nieuwe economische structuur met andere energiedragers.
- We ontwikkelen een visie op het Rotterdamse Energiesysteem. Met deze visie geven we onszelf en andere belanghebbenden inzicht in de ontwikkeling van het Rotterdamse energiesysteem en wat nodig is om de transitie van het energiesysteem mogelijk te maken. We streven naar een schoon, slim, resilient en rechtvaardig energiesysteem, waarbij we onze verantwoordelijkheid nemen én samenwerken en op adaptieve, integrale en digitale wijze invulling geven aan de transitie.
- We zetten in op verduurzaming van de haven.
- We hebben een klimaattafel Haven en Industrie gevormd om de plaatselijke emissiereductiedoelen handen en voeten te geven. Er staan veel projecten in de steigers die versneld worden richting uitvoering.
We werken toe naar nul-emissie mobiliteit in Rotterdam in 2050.
- Leidend hiervoor is de Trias Mobilica: Volumebeheersing, Veranderen en Verschonen. De Rotterdamse Mobiliteitsaanpak (RMA) richt zich op de eerste twee V's: meer ruimte voor voetgangers en fietsers, het verminderen van autoverkeer in de binnenstad, verbeteren van het openbaar vervoer, het bieden van toegankelijke alternatieven via deelmobiliteit en efficiënter en schone logistiek.
- Het programma Nul Emissie Mobiliteit (NEM) richt zich op verschonen. Pijlers daarbij zijn personenvervoer, goederenvervoer, verduurzaming van het gemeentelijk wagenpark en laadinfrastructuur voor alle pijlers. Werkzaamheden die hier onderdeel van zijn, zijn bijvoorbeeld de invoering van de Zero Emissiezone Stadslogistiek voor goederenvervoer, de werkgeversaanpak en de uitbreiding van het netwerk laadinfrastructuur. In 2021 is de aanbesteding voor laadinfrastructuur gewonnen door Equans. In de komende drie jaar worden 1500 openbare laadpunten bijgeplaatst.
- Via de klimaattafel Mobiliteit zetten we stappen op een aantal transitiethema’s: fossielvrij forenzen, emissieloze logistiek, oplossende infrastructuur, deelmobiliteit, gezonde mobiliteit en havenmobiliteit. Binnen deze thema’s lopen allerlei projecten en initiatieven waarvan we de krachten bundelen om tot doorbraken te komen.
We zetten actief in op het uitbreiden van de opwekking van windenergie in stad en haven.
- We zetten in op de ontwikkeling van de zogenaamde VRM-locaties. Naar verwachting wordt hiervoor in de loop van 2022 het vergunningenproces in gang gezet.
- We werken verder aan de uitvoering van gestelde ambities in het kader van de vastgestelde RES 1.0.
- We werken mee aan initiatieven om kleinschalige wind te faciliteren.
- Naar aanleiding van de uitspraak van de Raad van State in het Nevele-arrest werken we aan een plan van aanpak om de gevolgen en consequenties van deze uitspraak zorgvuldig op te volgen.
- We lobbyen actief om het aantal windparken op zee uit te breiden en om de opgewekte elektriciteit op zee in Rotterdam ‘aan te laten landen’.
We gaan het opwekken van zonne-energie opschalen.
- We doen onderzoek naar en experimenteren ten behoeve van de opschaalbaarheid van het opwekken van zonne-energie binnen de gebouwde omgeving en op of langs (gemeentelijk) infrastructuur.
- In pilotproject zonne-energie in Next Generation Woonwijken start de installatie van een zonne-voetpad in Prinsenpark, zonnepanelen op twee gymzalen en de verduurzaming van de Alexanderhal en sportvelden van sportcomplex Alexandria ’66.
- In het project zon op parkeerterreinen starten de voorbereidende werkzaamheden (onderzoek, aanbesteding, draagvlaktraject) voor de ontwikkeling van de parkeerterreinen bij sportvereniging HCR, sportcomplex VV Zestienhoven en parkeerterreinen op gemeentelijke grond. Doel is opschaling naar andere parkeerterreinen in Rotterdam.
- We onderzoeken de mogelijkheden van zonne-energie op en langs snelwegen rond Rotterdam, te beginnen bij de A15 en A38 in samenwerking met Rijkswaterstaat.
- Voor de ontwikkeling van zonnepark Hoek van Holland bereiden we de aanbesteding voor.
- Het project Zon op Zuid is gestart met de ontwikkeling van de eerste collectieve zonnedaken op Zuid. Negen collectieve zonnedaken (1975KWp) worden zo ontwikkeld.
- Klimaatfonds Rotterdam realiseert 4.500 zonnepanelen bij VvE’s, bewonersgroepen en maatschappelijke instellingen.
- Het Servicepunt Zon voor bedrijven stimuleert de versnelde realisatie van 50.000 zonnepanelen op bedrijfsdaken.
We voeren maatregelen uit om een betere luchtkwaliteit te realiseren met het oog op gezondheid.
- We pakken de voornaamste bronnen van luchtvervuiling actief aan, enerzijds gericht op bereiken van structureel minder uitstoot in de stad en anderzijds gericht op verminderen van uitstoot van bronnen in de regio.
- We veranderen en verschonen de automobiliteit en verminderen autoverkeer in met name de binnenstad. We leiden doorgaand en passerend verkeer zoveel mogelijk over de ringwegen middels slimme technologieën en verkeersmaatregelen.
- We stimuleren mobiliteit gericht op fietsen en OV (doelstellingen voor mobiliteit worden verder uitgewerkt onder Programma Verkeer en vervoer, taakveld Verkeer en vervoer ontwikkeling).
- We werken aan een schonere en efficiëntere inrichting van bouw- en stadslogistiek.
- Bij het Rijk en Europa wordt actief gelobbyd om varend ontgassen te verbieden.
- Samen met het Havenbedrijf voeren we het pilotprogramma voor walstroom uit. Daarnaast werken we via het ontwikkelprogramma, zoals is benoemd in de strategie walstroom voor de zeescheepvaart.
- We bevorderen het gebruik van schone mobiele werktuigen en generatoren tijdens bouwwerkzaamheden en evenementen.
- We zoeken naar oplossingen voor de stikstof-problematiek, ondanks de relatief beperkte rol van de gemeente op dit dossier. De provincie Zuid-Holland is bevoegd gezag voor stikstof en werkt aan een gebiedsgerichte aanpak en een stikstofbank. Daarnaast zijn er landelijke maatregelen om voldoende stikstofruimte te creëren voor met name de ontwikkeling van Maasvlakte-2.
Minder gebruik van primaire grondstoffen, meer hergebruik en recyclen van afval en het realiseren van een omslag naar circulair denken bij inwoners en bedrijven.
- De doelstelling circulair wordt verder uitgewerkt onder programma Beheer van de Stad/ taakveld Afval-Grondstoffen.
Bijdrage leveren aan een Resilient Rotterdam: een weerbare, veerkrachtige en toekomstbestendige stad, door:
- Het Resilience-denken integraal te verankeren in de primaire processen, plannen en projecten.
- Met en vanuit het Resilient Delta Initiative, onderdeel van de convergentieagenda, een kennisagenda te ontwikkelen voor de komende vijf jaar.
- De acties in de vastgestelde Resilient Rotterdam Strategie 2022-2027 met betrokkenen uit te voeren, met onder andere aandacht voor klimaatadaptatie, cyber, energy en economical resilience, inclusief benutten van lessen van de pandemie.
Verbinding creëren tussen de processen en experts van de energietransitie en adaptatie-opgave om samenhang in visies, beleidsstukken en uitvoering te initiëren. Dit loopt uiteen van het verbinden op strategisch gebiedsniveau, strategisch systeemniveau, praktisch en tactisch samenwerken (ondergrond, gebouwniveau inclusief daken), praktisch samenwerken aan specifieke doelgroepen tot communicatie. Hierbij ligt de focus op:
- Knelpunten ruimtegebrek
- Oplossingen die de koeltevraag in de zomer beperken om hittestress (intrinsiek) vanuit de energietransitie mee te koppelen.
Participeren in de netwerken Rotterdamse Weerwoord, het Resilient Cities Network, C40 en het Nationaal Dakenplan.
De voorbereidingen voor het World Energy Congress (WEC) zijn van start gegaan, wat in 2025 in Rotterdam zal plaatsvinden. Het WEC is het driejaarlijkse event van de World Energy Council met 4.000 unieke congresbezoekers en 18.000 beursbezoekers van over de gehele wereld. Een congres op hoog niveau waar wereldleiders, CEO’s, professionals en academici samenkomen. Tijdens dit congres worden best practices gedeeld en nieuwe afspraken voor de toekomst gemaakt.
We pakken geluidsoverlast aan door:
- Het slim ontwerpen en inrichten van de openbare ruimte (waar mogelijk minimaal één geluidarme zijde bij woningen).
- Maatregelen die geluidbeleving positief beïnvloeden.
- Werken aan stille groene gebieden die bewoners rust en ontspanning bieden.
- De structurele aanleg van stille wegdekken.
- Aandacht voor bestaande en mogelijk voorziene woningbouwlocaties nabij het Haven- en Industriegebied vanwege geluid (van zowel bedrijven als schepen), anticiperend op de Omgevingswet.
We betrekken bodem en ondergrond bij energietransitie, vergroening, de wateropgave en biodiversiteitsvermeerdering en pakken verontreiniging van de bodem aan met het oog op gezondheid.
- We pakken de met lood verontreinigde locaties aan waar kinderen spelen.
- We maken integraal beleid voor de ondergrond, gericht op het gebruik voor groen en energievoorziening (warmte-koude-opslag en geothermie) en ter voorkoming van wateroverlast.
- Na het vaststellen van de Beleidsregel gebiedsgerichte aanpak van bodem en grondwater havengebied Rotterdam eind 2021 gaan we verder met de implementatie van de gebiedsgerichte aanpak.
We zorgen voor een adequaat extern veiligheidsniveau voor alle inwoners. Daarbij is de inzet onder meer het concentreren van risicobedrijven, ook in relatie tot zeer kwetsbare objecten (ziekenhuizen, scholen).
Verduurzaming van gemeentelijke bedrijfsvoering en verduurzaming gemeentelijk vastgoed.
- De doelstelling verduurzamen vastgoed wordt verder uitgewerkt onder het taakveld Overige objecten en gronden.
- Actief sturen/samenwerken met gemeentelijke inkoop op verduurzamen en circulair maken van inkoop.
- Inzetten op het verduurzamen van gemeentelijk vastgoed.
- Inzetten op de ontwikkeling en versterking van circulaire economie via de eigen bedrijfsvoering.
- Inzetten op het verduurzamen van de gemeentelijke bedrijfsvoering.
Effectindicatoren |
|
2017 |
2018 |
2019 |
2020 |
2021 |
2022 |
2023 |
Collegetarget 1: De stijging van de CO₂-uitstoot wordt in deze collegeperiode omgebogen naar een dalende trend die leidt tot 49% CO₂-reductie in 2030, gemeten t.o.v. het jaar 1990. |
Streefwaarde | niet >31,9 Mton | niet >31,9 Mton | <31,9 Mton | <31,9 Mton | <31,9 Mton | <31,9 Mton | |
Realisatie | 31,9 Mton | 29,9 Mton | 29,2 Mton | 26,2 Mton | ||||
Collegetarget 2: Vanaf 2020 zijn er geen straten meer waar de Europese gezondheidsnorm voor NO₂ wordt overschreden. Ook na 2020 blijven we werken aan het verder verbeteren van de luchtkwaliteit. |
|
|
|
|
|
|
|
|
Jaargemiddelde* |
Streefwaarde |
|
16 |
12 |
8 |
0 |
0 |
0 |
|
Realisatie*** |
|
4 |
0 |
pm*** |
pm |
pm |
pm |
Uurgemiddelde** |
Streefwaarde |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
Realisatie |
0 |
0 |
0 |
pm |
pm |
pm |
|
* Betreft het aantal toetspunten > NO₂ 40 g/m3 (jaargemiddelde gebaseerd op NSL voorgaande jaar) ** Betreft het aantal meetstations met >18 keer per jaar overschrijding NO₂ 200g/m3 (uurgemiddelde, gebaseerd op jaarverslag DCMR) *** Overeenkomstig de afspraken in het definitieboekje van de collegetargets zijn de gegevens m.b.t. realisatie 2020 in Q4 van 2021 beschikbaar. Op basis van een eigen monitor is berekend dat er geen wettelijke overschrijdingen van de EU-normen voor NO₂ meer zijn. |
Toelichting indicatoren
Collegetarget 1:
‘De stijging van de CO₂-uitstoot wordt in deze collegeperiode omgebogen naar een dalende trend die leidt tot 49% CO₂-reductie in 2030’.
Het cijfer van 2021 is in de zomer 2022 beschikbaar. De DCMR verwacht dat de CO2-uitstoot van 2021 zal uitkomen tussen de 28,3 en 30,8 Mton. De nulmeting 2017 is gecorrigeerd naar 31,8 Mton. Dit betekent dat de Rotterdamse CO2-uitstoot met minimaal 1 Mton lager uitvalt in 2021 dan in 2017. Daarmee is de collegedoelstelling om de stijging van de CO₂-uitstoot om te buigen behaald.
Dat neemt niet weg dat inspanningen nodig blijven om deze daling te bestendigen conform afspraken rond het Rotterdams Klimaatakkoord en conform de aangescherpte landelijke doelstelling 2030.
Collegetarget 2:
Het college had als doel om in Rotterdam geen “vieze straten” meer te hebben in 2020. Waren er in 2018 nog 15 straten waar de Europese gezondheidsnorm voor NO₂ werden overschreden, in 2020 was dat in geen enkele straat meer aan de orde. Eind 2021 bevestigde de monitor van het Nationale Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit (NSL) dat Rotterdam het aantal knelpunten heeft teruggebracht van vijftien in 2018 naar nul in 2020.
Luchtkwaliteit is een belangrijke voorwaarde voor gezondheid van Rotterdammers. Om deze positieve trend vast te houden, blijven maatregelen t.b.v. schone lucht nodig.
Wat kost het
Overzicht van baten en lasten Milieubeheer - Duurzaam, bodem, geluid en handhaving | Realisatie 2021 | Begroting 2022 | Raming 2023 | Raming 2024 | Raming 2025 | Raming 2026 | |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Baten exclusief reserves | 2.884 | 5.283 | 12 | 12 | 12 | 12 |
|
Bijdragen rijk en medeoverheden | 2.659 | 5.271 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
Financieringsbaten | 1 | 12 | 12 | 12 | 12 | 12 | |
Overige opbrengsten derden | 224 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
Overige baten | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
Lasten exclusief reserves | 47.903 | 75.081 | 50.466 | 32.711 | 32.529 | 32.515 |
|
Apparaatslasten | 6.193 | 7.741 | 6.585 | 6.585 | 6.585 | 6.567 | |
Inhuur | 77 | 223 | 13 | 13 | 13 | 13 | |
Overige apparaatslasten | 80 | 116 | 105 | 105 | 105 | 105 | |
Personeel | 6.036 | 7.401 | 6.467 | 6.467 | 6.467 | 6.449 | |
Intern resultaat | 7.146 | 8.717 | 7.669 | 4.713 | 4.713 | 4.713 | |
Intern resultaat | 7.146 | 8.717 | 7.669 | 4.713 | 4.713 | 4.713 | |
Programmalasten | 34.565 | 58.622 | 36.212 | 21.413 | 21.231 | 21.235 | |
Inkopen en uitbestede werkzaamheden | 11.005 | 27.649 | 14.998 | 338 | 125 | 125 | |
Kapitaallasten | 634 | 607 | 643 | 707 | 739 | 743 | |
Overige programmalasten | 1 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
Subsidies en inkomensoverdrachten | 22.925 | 30.367 | 20.572 | 20.368 | 20.368 | 20.368 | |
Saldo voor vpb en reserveringen | -45.020 | -69.798 | -50.454 | -32.699 | -32.517 | -32.503 | |
Saldo voor reserveringen | -45.020 | -69.798 | -50.454 | -32.699 | -32.517 | -32.503 | |
Reserves | 5.721 | 32.605 | 9.561 | -54 | -54 | -54 |
|
Onttrekking reserves | 9.665 | 32.605 | 9.561 | 0 | 0 | 0 | |
Toevoeging reserves | 3.944 | 0 | 0 | 54 | 54 | 54 | |
Saldo | -39.299 | -37.193 | -40.893 | -32.753 | -32.571 | -32.558 |
Financiële bijstellingen
Bijstellingen Milieubeheer - Duurzaam, bodem, geluid en handhaving | Begroting 2022 | Raming 2023 | Raming 2024 | Raming 2025 | Raming 2026 |
||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Oorspronkelijke begroting 2022 | -37.130 | -40.894 | -32.720 | -32.501 | -32.501 | ||
Bijstellingen Eerste Herziening 2022 | -64 | 1 | -34 | -70 | -56 | ||
Actualisatie kapitaallasten | Ramingsbijstellingen onvermijdelijk | 27 | 19 | -16 | -52 | -56 | |
Bestemmingsreserve Actieplan Luchtkwaliteit | Reserves | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
Bestemmingsreserve Bodem | Reserves | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
Bestemmingsreserve Duurzaam | Reserves | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
Bestemmingsreserve Energietransitie | Reserves | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
Bestemmingsreserve RCP Groene Daken | Reserves | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
Bestemmingsreserve Taakmutaties Gemeentefonds | Reserves | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
Technische wijzigingen | Technische wijzigingen | -91 | -18 | -18 | -18 | 0 | |
Begroting na wijzigingen | -37.193 | -40.893 | -32.753 | -32.571 | -32.558 |
Toelichting financiële bijstellingen
Actualisatie kapitaallasten
De kapitaallasten zijn aangepast op basis van daadwerkelijke activeringen in 2021, bijgestelde investeringskredieten alsmede geactualiseerde ramingen, omslagrente en bouwrente van de jaarschijven. Een volledig beeld van de kredieten is opgenomen in de paragraaf Investeringen.
Bestemmingsreserve Actieplan Luchtkwaliteit
In 2021 en 2022 heeft een verschuiving in prioritering van aanpak plaatsgevonden, waardoor de uitvoering van 3 projecten zijn doorgeschoven van 2021 naar 2022. Dit zijn Actieplan luchtkwaliteit, Houtstook en Meten luchtkwaliteit. Hierdoor worden de lasten en de dekking uit de bestemmingsreserve Actieplan Luchtkwaliteit in 2022 met € 258 naar boven bijgesteld.
Bestemmingsreserve Bodem
In 2022 heeft een verschuiving in prioritering van aanpak plaatsgevonden, waardoor onderdelen van het Bodemloodprogramma en de sanering van 3 gasfabrieken doorschuiven van 2022 naar 2023. Dit zijn de gasfabrieken Keilehaven, Kralingen en Feijenoord. Hierdoor worden de lasten en de dekking uit de bestemmingsreserve Bodem in 2022 met € 2,1 mln naar beneden bijgesteld.
Bestemmingsreserve Duurzaam
De lasten van het project Zon op Zuid en Stoomintegratie Botlek zullen worden gedekt uit de Bestemmingsreserve Duurzaam. De lasten en dekking uit de Bestemmingsreserve Duurzaam worden in 2022 met € 560 naar boven bijgesteld.
Bestemmingsreserve Energietransitie
Het uitvoeringsplan Energietransitie is geactualiseerd. Een aantal wijzigingen betreft het doorschuiven van onderdelen van het project Walstroom en het project Experiment Rotterdamse mobiele aanpak van 2022 naar 2023 en hogere lasten voor het project Aanvullende maatregelen luchtkwaliteit. Het doorschuiven van projectbudgetten van 2021 naar 2022 voor onder andere Programmatische aanpak Smart Energy Systems, Fieldlab Elektrificatie en Gebiedsaanpakken Aargasvrij. Daarnaast zijn 6 nieuwe projecten toegevoegd, waaronder Energiearmoede bestrijden door coaching en Docking station virtuele energiecentrale. De lasten en de dekking uit de bestemmingsreserve Energietransitie worden in 2022 met € 6,0 mln naar boven bijgesteld.
Bestemmingsreserve Rotterdam Climate Proof (RCP) Groene Daken
De afgeronde groene daken regeling is overgegaan in het huidige programma Multifunctionele Daken (MFD). De resterende algemene middelen worden ingezet om programma MFD aanvullend te financieren. In 2021 werden geen lasten verwacht voor RCP Groene Daken. De lasten en de dekking uit de bestemmingsreserve RCP Groene Daken worden in 2022 met € 212 naar boven bijgesteld.
Bestemmingsreserve Taakmutaties Gemeentefonds
Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit
In de koersnota Schone lucht zijn drie maatregelen benoemd. De bijstelling in de begroting betreft het pilotprogramma om kennis en ervaring op te doen voor walstroom voor de zeescheepvaart. De realisatie van dit project schuift door van 2022 naar 2023.
Daarnaast worden voor het project Experiment Rotterdamse mobiele aanpak aanvullende maatregelen voorbereidt, die aansluiten bij de Rotterdamse mobiele aanpak en die als doel hebben het autogebruik te veranderen. Aangezien nog onduidelijk is welke maatregelen worden genomen, worden de lasten en de dekking uit de Taakmutaties Gemeentefonds in 2022 naar beneden bijgesteld.
Verder heeft in 2021 en 2022 een verschuiving in prioritering van aanpak plaatsgevonden, waardoor de uitvoering van het project Aanvullende maatregelen luchtkwaliteit is doorgeschoven van 2021 naar 2022.
Hierdoor worden de lasten en de dekking uit de bestemmingsreserve Taakmutaties Gemeentefonds- Samenwerkingsprogramma luchtkwaliteit in 2022 met € 663 naar beneden bijgesteld.
In 2022 worden werkzaamheden verricht voor een energieloket en worden deze lasten gedekt uit de klimaatmiddelen Energieloket. De lasten en de dekking uit de Taakmutaties Gemeentefonds - klimaatmiddelen Energieloket worden in 2022 met € 74 naar boven bijgesteld.
Technische wijzigingen
Op het taakveld Milieubeheer - Duurzaam, bodem, geluid en handhaving hebben zich diverse technische wijzigingen voorgedaan (van - € 91 in 2022 tot en met € 0 in 2026).
Beleidskaders, beleidsmonitoren en wet- en regelgeving
- Aanpak Nul emissie mobiliteit
- Actieplan Geluid 2019-2023
- Beleidskader Groepsrisico
- Nota Actief Bodem- en Baggerbeheer 2013
- Verordening Bodemenergiesystemen Rotterdam
- Bodemenergieplan Centrumgebied Rotterdam
- Beleidsnota Huishoudelijk Afval 2013-2018
- Beleidsregel gebiedsgerichte aanpak van bodem en grondwater havengebied Rotterdam
- Bouwverordening 2010
- Convenant ZES - Zero Emissie Stadslogistiek Rotterdam
- Gemeentelijke visie duurzame biomassa
- Gemeentelijke visie waterstof
- Hoogbouwvisie 2019
- Kader Stedelijke Ontwikkeling
- Koersnota Schone Lucht 2019-2022
- Koersnota Bodemkwaliteit 2021
- Leidraad werkwijze gebiedsaanpakken aardgasvrij
- Meerjarenplan Bouw en Woningtoezicht 2018-2021
- Multifunctioneel dakenprogramma
- Uitvoeringsagenda Biodiversiteit
- Nieuwe energie voor Rotterdam (Drift rapport)
- Programma Rivieroevers
- Raadsakkoord Energietransitie
- RES 1.0 - Regionale Energiestrategie Rotterdam – Den Haag
- Roadmap Next Economy
- Van zooi naar mooi, programma Rotterdam Circulair 2019-2023
- Rotterdam gaat voor groen
- Rotterdam Kaart van de Stad - Verkenning ontwikkelkansen lange termijn
- Rotterdams Duurzaamheidskompas
- Rotterdamse Klimaataanpak
- Rotterdams Klimaatakkoord
- Rotterdamse Transitievisie Warmte 1.0 (2021)
- Resilient Rotterdam
- Staat van de stad 2020
- Rotterdamse Adaptatiestrategie
- Schone Energiestrategie
- Omgevingsvisie
- Stappenplan aardgasvrije wijken
- Stappenplan Zero Emissie Stadsdistributie;
- Startnota versnelling windenergie
- Startnota versnelling zonne-energie
- Stedelijke Agenda Haven
- Strategie Walstroom Rotterdamse Haven
- Trend CO2-uitstoot & effect Rotterdamse klimaataanpak
- Uitvoeringsplan energietransitie 2019-2020
- Uitvoeringsplan energietransitie 2020-2022
- Verhaal van de stad
- WANNEER-kaart aardgasvrij
- WAT-kaart aardgasvrij (update juni 2021)
Omschrijving taakveld en vervolg taakvelddoelstellingen
Vervolg taakvelddoelstellingen
- verminderen van geluidsoverlast
- een betere regie op het gebruik van de ondergrond
- een adequaat extern veiligheidsniveau voor alle inwoners
- verduurzaming van de gemeentelijke bedrijfsvoering en verduurzaming gemeentelijk vastgoed
Omschrijving taakveld
Nederland moet in 2050 een land zijn zonder CO₂-uitstoot en met een volledig circulaire economie. Daar moet nu mee begonnen worden. Ook Rotterdam heeft hierin een belangrijke opgave. Prioriteit ligt daarom bij de uitvoering en ondersteuning van activiteiten voor het realiseren van de energietransitie in gebouwde omgeving en mobiliteit, de omslag naar een circulaire economie, het verbeteren van de luchtkwaliteit, vergroting van de veerkracht van de stad, in combinatie met de vergroening, waterveiligheid en transformatie naar een nieuwe duurzame economie.
We zetten in op een fijne woon- en leefomgeving voor alle Rotterdammers: schoner, groener en gezonder. In het taakveld Milieubeheer wordt ingezet op maatregelen die de energietransitie, klimaatadaptatie, circulaire economie, schone lucht, minder geluidsoverlast en schonere en veiliger bodems bevorderen en zo een bijdrage leveren aan een rijke en stabiele biosfeer en daarmee aan een aantrekkelijke leefomgeving. Dit vergt vooral focus op anders werken: die keuzes krijgen waarde als we ze omzetten in kansen door integraler en slimmer te weken. Dus zetten we de energietransitie in als vliegwiel voor duurzame bedrijvigheid, voor nieuwe werkgelegenheid en het aantrekkelijker maken van woningen en wijken.