Nieuw Rotterdams Welzijn
Begin 2021 is door de Raad het beleidsplan Heel de Stad vastgesteld. Dit plan is o.a. de opvolger van het beleidsplan Nieuw Rotterdams Welzijn. In 2021 is, op basis van de eveneens door de Raad vastgestelde inkoopstrategie, een start gemaakt met een aanbestedingsprocedure voor het welzijnswerk in Rotterdam. In februari van 2022 heeft dat geleid tot de definitieve gunning van het welzijnswerk in de 14 gebieden van Rotterdam, De nieuwe opdracht, met een looptijd van 5 jaar en 7 maanden met de mogelijkheid deze 2 keer met 2 jaar te verlengen, start op 1 juni 2022. De periode vanaf de gunning tot 1 juni wordt gebruikt voor de implementatie van de welzijnsopdracht.

De welzijnsopdracht die in het kader van het Nieuw Rotterdams Welzijn in 2018 zijn gestart, loopt nog door tot 1 juni 2022.
De resultaten voor de Welzijnsopdrachten die waren afgesproken voor 2021 zijn daarom met 5 maanden verlengd, onder dezelfde voorwaarden als die golden voor 2021. Omdat de meeste maatregelen als gevolg van corona in begin 2022 zijn versoepeld en uiteindelijk zijn beëindigd, is de verwachting dat de afgesproken resultaten voor 2022 zullen worden gerealiseerd. 

In 2019 is een start gemaakt met het beter en gerichter uitvoeren van de huisbezoeken 75+. Er is meer aandacht voor ouderen die een verhoogd risico lopen op eenzaamheid, zoals verlies van een partner en verhuizing naar een nieuwe wijk. Dit als onderdeel van de pijler 'Ertoe doen' van het uitvoeringsprogramma Rotterdam, Ouder en Wijzer (zie hieronder). Eind 2021 is begonnen met een evaluatie van de huisbezoeken 75+. De uitkomsten van de evaluatie (Q2 van 2022) zullen betrokken worden bij de verdere doorontwikkeling van de huisbezoeken. Zo zullen de gesprekken aan de voordeur, die ontwikkeld zijn tijdens de coronacrises, onderdeel uit blijven maken van dienstverlening in het kader van de aanpak van eenzaamheid. Ook wordt op basis van de evaluatie de vragenlijst omgebouwd tot een topiclijst. Dit ook mede op basis van een motie die hierover door de Raad is aangenomen.

 
Informele zorg en ondersteuning (IZO)
In 2019 en 2020 vond de inkoop en implementatie van een nieuwe stedelijke ondersteuningsstructuur Informele zorg en ondersteuning (IZO) plaats. De verschillende onderdelen hiervan zijn sinds medio 2020 operationeel. Hierdoor staat een stevige structuur met Zorgzaam010, Advies op Maat, Cursussen en Workshops en Mantelfoon. De eerste resultaten zijn goed. Hierover werd uitgebreid gerapporteerd in een voortgangsbrief die in april 2021 uitging. Een nieuwe voortgangsbrief is in wording. 

Het stedelijke mantelzorgsteunpunt Mantelfoon bestaat op 1 mei 2022 twee jaar. De bekendheid van het steunpunt bij mantelzorgers en partners in stad groeit gestaag. Het contract is inmiddels verlengd. Ook de eerste contracten voor Cursussen en workshops en Advies op Maat zijn danwel worden (op korte termijn) verlengd. 

In 2022 en verder wordt ingezet op nog betere vindbaarheid en toegankelijkheid van de stedelijke ondersteuningsstructuur, onder andere door middel van een promotie en het inzetten van ambassadeurs. Daarbij is (het stimuleren van) samenwerking tussen stedelijke en lokale partners nodig.

In 2022 en verder gaan we ons ook inzetten op sterkere netwerken en sterkere samenwerking tussen informele en formele zorg, vanuit de stedelijke uitvoeringsagenda Zorgzaam010, maar bijvoorbeeld ook via de nieuwe Inkoop van Welzijn.

De komende jaren willen we ook (nog meer) inzetten op waardering.. Een nieuw waarderingsbeleid is hiervoor aangeboden aan de gemeenteraad.  Voor dit beleid hebben we een brede enquête afgenomen, zodat dit ook echt aansluit op de wensen van de Rotterdamse vrijwilligers.  Ter waardering van Rotterdamse vrijwilligers die zich hebben ingezet in coronatijd, zijn 6000 Rotterdampassen beschikbaar gesteld. De verspreiding hiervan verloopt via welzijn, de lbo’s en het Rode Kruis. Daarnaast kan op individuele basis door Rotterdammers een pas worden aangevraagd. Ook mantelzorg wordt gewaardeerd. Hiervoor was al een Rotterdampas met OV-tegoed beschikbaar. Nu is er een keuzemogelijkheid ingevoerd: of een pas met OV-tegoed of een cadeaubon. 

Ook gaan we in 2022 door met de samenwerking met levensbeschouwelijke organisaties vanuit het uitgangspunt ‘erkenning en waardering’ en hoe we hierbij beter kunnen samenwerken rond Informele zorg en ondersteuning.
 
Opzoomer mee
Het aantal unieke straten dat deelneemt aan de Opzoomercampagne is tijdens de coronatijd gestegen. Eind 2021 deden ruim 2.200 straten mee aan de verschillende Opzoomer campagnes. Dit aantal stabiliseert zich in 2022. 
De activiteiten van Opzoomer Mee zijn verdeeld over 4 campagnes. 2 daarvan vinden plaats in de eerste helft van 2022, te weten de campagne een groene straat, die betrekking heeft op initiatieven van straten die zelf aangelegd groen onderhouden. De 2de campagne is de voorjaarsronde over nabuurschap en samenwerking in de straat.
Begin 2022 heeft Opzoomer mee een nieuw beleidsplan opgesteld, met de naam Van Onderop gepresenteerd. Hierin staan de plannen van Opzoomer Mee voor de komende 6 jaar. Daarin worden de volgende 3 belangrijke voornemens gepresenteerd:
•    Een vernieuwde programmering van de Opzoomercampagne
•    Lief & Leed en Groen & Schoon (twee Rotterdamse speerpunten) verder door ontwikkelen en verdiepen
•    Bouwen aan een nieuwe ondersteuningsstructuur voor het Opzoomeren, in samenwerking met de welzijnsaanbieders.

 
Programma Rotterdam Ouder en Wijzer
Het uitvoeringsprogramma Rotterdam, Ouder en Wijzer is in juli 2019 door het college vastgesteld. Daarin zijn de ambities voor ouderen zo concreet mogelijk uitgewerkt. Vanuit de pijlers Vitaal, Ertoe doen, Wonen & woonomgeving en Zorg & ondersteuning worden in samenwerking met vele partners in de stad activiteiten ontwikkeld die ertoe bijdragen dat ouderen zo lang mogelijk gezond en vitaal blijven, kunnen blijven meedoen en passende zorg en ondersteuning krijgen. 2022 is een overgangsjaar waarin er nog middelen zijn om de activiteiten van het programma voort te zetten, de borging van de inzet geïmplementeerd wordt in de welzijnsopdracht en het nieuwe college de nieuwe piketpaaltjes bepaald.

De coronapandemie heeft  onze oudere Rotterdammers enorm geraakt. Naast de hoge sterftecijfers onder ouderen werden zij ook geraakt door de coronamaatregelen en de social distancing van ouderen die daarbij noodzakelijk was. Dit heeft dan ook gevolgen gehad voor de eenzaamheid onder ouderen. 

Eenzaamheid onder ouderen heeft de afgelopen jaren onze absolute aandacht gehad. Niet voor niets was Rotterdam de eerste gemeente van Nederland met een eenzaamheidsaanpak. Tijdens de coronacrisis is enorm geprofiteerd van het feit dat er al een goed draaiende infrastructuur rond ouderen stond en hebben we met de Sociale Hulpdienst Corona een aanvullende laagdrempelige ondersteuning opgezet. Want met corona en de bijbehorende maatregelen lag een stijging van de eenzaamheid in de lijn van de verwachting. Daarom hebben we – samen met de vele partners in de stad- alles in het werk gesteld om deze toename zoveel als mogelijk te beperken. Dit lijkt wat betreft de sociale eenzaamheid goed gelukt te zijn. Deze vorm van eenzaamheid is tijdens de coronapandemie niet gestegen. Initiatieven zoals gesprekken aan de deur of via de telefoon, balkonparades, kaartenacties hebben hieraan bijgedragen. De emotionele eenzaamheid is tijdens de coronaperiode door de beperkte betekenisvolle contacten wel gestegen. Helaas zien we dat de coronamaatregelen impact hebben en zien we een toename van de matige en ernstige eenzaamheid van 2%. Dit is zorgelijk. 

Gelukkig zijn de coronamaatregelen inmiddels niet meer van kracht  en zijn de activiteiten die vanwege corona geen doorgang konden vinden, zoals de activiteiten gericht op ontmoeting, samen eten, de fitfestivals, de inzet op vitale woongemeenschappen, weer opgestart. Daarnaast zetten we met het programma Rotterdam, Ouder en Wijzer dit jaar in op de borging en het verder doorontwikkelen van de interventies. De verschillende onderdelen van het programma, waaronder de interventies op het terugdringen van eenzaamheid, hebben een plek gekregen in de nieuwe welzijnsopdracht die vanaf 1 juni 2022 van start gaat en waarmee er een nieuw Rotterdams ouderenpakket staat. Zo kunnen we met een verscheidenheid aan maatregelen 40.000 ouderen bereiken en eenzaamheid de komende jaren verder aanpakken. 
Vanuit het ministerie van VWS zijn extra middelen voor de bestrijding van eenzaamheid onder ouderen beschikbaar gesteld om daarmee bij te dragen aan het herstel van de samenleving van de gevolgen van corona. Voor Rotterdam is ruim € 1 miljoen beschikbaar. In 2021 zijn 24 extra projecten gestart, die doorlopen in 2022 om eenzaamheid te bestrijden.  Er wordt zo extra ingezet op het bereik van migranten ouderen, extra ontmoetingen en uitjes, het activeren van ouderen, het versterken van een gezonde leefstijl en empowerment, theateractiviteiten, zingeving, maatjesprojecten, samen eten en extra aandacht voor oudere mantelzorgers.
De coronacrisis heeft ook positieve gevolgen. Bijvoorbeeld voor een beter gebruik van eHealth. Er is veel contact onderhouden met ouderen op afstand en de bereidheid om digitaal vaardig te worden neemt daarmee ook toe. 

Er zijn ook onderdelen in het programma die minder te lijden hebben gehad onder de crisis. Dat geldt bijvoorbeeld voor de ambities in het Langer Thuisakkoord. Op 17 februari 2020 ondertekenden, 42 marktpartijen, corporaties, zorg en welzijnspartijen, zorgkantoor/zorgverzekeraars, ouderenbonden en de gemeente het Langer Thuis Akkoord.
De partners zetten met elkaar de schouders onder afspraken over het realiseren en toevoegen van geschikte woningen, woon(zorg) concepten en de ontwikkeling van ouderenhubs. De ambities in het akkoord zijn uitgewerkt in een actieagenda met acties die ervoor zorgen dat het voor Rotterdammers makkelijker en prettiger wordt om langer zelfstandig te kunnen blijven wonen in de eigen wijk. In co-creatie met de aanbieders binnen de Wmo worden er 6 Thuisplusflats ontwikkeld. In de Thuisplusflat worden welzijn en Wmo in één integraal arrangement aangeboden, waarbij één Wmo-aanbieder het vaste herkenbare zorg- en ondersteuningsteam organiseert en zorgdraagt voor extra inzet op welzijn. Ook werken we aan vijf ouderenhubs, senior vriendelijke wijken in Prinsenland/Het Lage Land, Hoogvliet, IJsselmonde, Crooswijk en Ommoord. Langs de pijlers wonen, welzijn en zorg werken de partners aan de verschillende opgaven vanuit een gezamenlijke actie-agenda.

Centrale thema’s die terugkomen en waar actief op in wordt gezet zijn: de behoefte aan tussenvoorzieningen, voldoende plekken waar samen kan worden gegeten en waar activiteiten plaatsvinden, de leefbaarheid in seniorencomplexen en de wijkgerichte samenwerking tussen beroepskrachten in zorg en welzijn.
 

Samenleven 
Medio 2019 startte het actieprogramma Integratie & Samenleven: ‘Relax. Dit is Rotterdam’. Dit actieprogramma omvat de visie, doelstellingen en actiepunten waarmee het college de acceptatie van diversiteit stimuleert in de Rotterdamse samenleving en inburgering van nieuwkomers bevordert. De raad ontvangt elk halfjaar een voortgangsrapportage, de eerstvolgende is er in juni 2022.

In 2020 was de demonstratie van Black Lives Matter een belangrijke aanleiding voor het intensiveringsplan Rotterdam Tegen Racisme, dat in het najaar van start is gegaan. In 2021 zijn nieuwe projecten van start gegaan tegen arbeidsmarktdiscriminatie, werkt de Stadsmarinier nauw samen met de stad, wordt intern de expertise op diversiteit en inclusie beter benut voor meerdere beleidsterreinen en is er een Adviesraad Diversiteit & Inclusie in oprichting. 

En in 2021 hebben ook de stadsdialogen plaatsgevonden over het koloniale en slavernijverleden van de stad, onder andere resulterend in het excuus van het college in december en de opbouw van het stadsprogramma Koloniaal en Slavernijverleden Rotterdam voor educatie en verbinding. De voorbereidingen zijn dit jaar in volle gang en zullen medio dit jaar volop zichtbaar worden, met onder andere de publieksversie die de onderzoeksresultaten in de drie dikke boeken over het stadsverleden gratis toegankelijk maakt. Ook is in maart officieel de onafhankelijke Adviesraad Antiracisme & Inclusie ingesteld, die het college gevraagd en ongevraagd kan adviseren over beleid of uitvoering dat raakt aan discriminatie en inclusiviteit.

Intussen lopen alle activiteiten van Relax en Rotterdam Tegen Racisme in 2022 door. Voorbeelden zijn het Panel Deurbeleid (sfeerbezoeken en trainingen voor discriminatievrije nachthoreca), 010-Inclusief (arbeidsmarkt: netwerk werkgevers voor diversiteit en inclusie), rechten en plichten en informatievoorziening voor discriminatievrije particuliere woningverhuur, diverse workshops en programma’s in het onderwijs, dialogen op wijkniveau om taboeonderwerpen te doorbreken en bruggen te slaan tussen verschillende Rotterdammers, weerbaarheidstrainingen, campagnes (om meldingsbereidheid te vergroten), training van professionals in het sociale domein voor o.a. cultuursensitief werken en LHBTIQA+ (zorg)vraagstukken en inzet op inclusief werkgeverschap van de gemeente zelf. Daarnaast worden veel maatschappelijke initiatieven gesubsidieerd, zoals de Rotterdam Pride en dit jaar de Roze Zaterdag. 

 
Integratie
De Rijksoverheid bepaalt elk half jaar hoeveel statushouders (vluchtelingen met een verblijfsvergunning) genoemd gemeenten een plaats moeten geven om te wonen, dit heet de taakstelling. Voor Rotterdam bedraagt dit in 2022 waarschijnlijk bijna net zoveel als in 2021, bijna 1000, een zeer hoge taakstelling. We liggen op schema om dat te behalen maar het is een enorme opgave, alle zeilen staan bij.

Naast deze hoge taakstelling voor statushouders, is de nood ook hoog voor opvang asielzoekers (vluchtelingen die nog geen verblijfsvergunning hebben) en Oekraïense vluchtelingen. Om de druk op de asielzoekerscentra in het land te verlichten is in het najaar van 2021 een groep van circa 100 aan Rotterdam gekoppelde statushouders opgevangen op een riviercruise schip in de Persoonshaven. Sinds eind december 2021 zijn eerst vier en later drie andere riviercruise schepen ingezet voor de opvang van 250 asielzoekers. Deze opvang is onlangs verlengd tot eind oktober 2022. De oorlog in Oekraïne en de vluchtelingstroom die dat heeft veroorzaakt, heeft Rotterdam ertoe bewogen in korte tijd ruim 2200 bedden beschikbaar te maken voor deze groep vluchtelingen. Hier worden opnieuw riviercruise schepen voor ingezet, maar ook een groot cruiseschip met een capaciteit van 1400 bedden, hotels en andere panden. 

1 januari 2022 is de nieuwe Wet inburgering (Wi 2021) ingegaan. Met de nieuwe Wet inburgering worden gemeenten verantwoordelijk voor een integraal aanbod op inburgering en krijgen zij de regierol in de uitvoering van het nieuwe stelsel. Het doel van de nieuwe wet is dat iedereen meedoet, het liefst via betaald werk. Dit is waar de inzet van de inburgeraar, de overheden en andere (maatschappelijke) partners op is gericht in het nieuwe stelsel. De regierol van gemeenten over de uitvoering is vastgelegd in de wet. De nieuwe wet kent hoge ambities vergeleken met het vorige inburgeringsstelsel. Participatie wordt gezien als hoofddoel en het vereiste taalniveau wordt verhoogd (van niveau A2, basisgebruiker naar B1: zelfstandige gebruiker). Samenwerking tussen de inburgeraar, de overheden en partners is cruciaal om deze doelen te behalen. 

In het vorige inburgeringsstelsel (Wi2007 en Wi 2013) zijn inburgeraars zelf verantwoordelijk (ook financieel) voor hun inburgeringstraject, waaronder het uitzoeken en inkopen van inburgeringslessen. In de praktijk werkt dit niet. Een grote groep inburgeraars is de dupe geworden van malafide taalaanbieders. Veel inburgeraars hebben hun DUO-lening opgemaakt terwijl hun inburgeringstraject nog lang niet is afgerond. Hierdoor hebben sommigen grote schulden bij DUO opgebouwd. Alle betrokken stakeholders erkennen het falen van het vorige inburgeringsstelsel. 

Bovenstaande is vormgegeven in de Rotterdamse Aanpak Inburgering die per januari 2022 is ingegaan. De aanpak geeft de gemeente invulling aan de nieuwe wettelijke taken en de bijbehorende verantwoordelijkheden.  Ook bevat deze aanpak de vorige inburgeringstelsels (Wi2007 en Wi2013) en de bijbehorende taken. Het hoofddoel van de aanpak is om inburgeraars snel en volwaardig mee te laten doen aan de Rotterdamse samenleving. De intensieve begeleiding doen we vanuit de gemeente sinds 2019 met gespecialiseerde consulenten en jobcoaches. Sindsdien daalde het aantal bijstandsuitkeringen voor statushouders. 

In 2021 zijn we als gemeente druk bezig geweest met de implementatie van de nieuwe wet. Clusters SO (voor huisvesting), MO (voor intake, beleid en begeleiding), Jongerenloket en W&I (toeleiding naar participatie, school en/of werk) hebben hier samen in opgetrokken. Inmiddels zijn alle leerroutes en de andere trajecten van de Nieuwe Wet Inburgering definitief gegund. Doordat DUO hun proces van vaststellen van de inburgeringsplicht tijdelijk had stopgezet, heeft dit ook gevolgen voor de contractpartners omdat onduidelijk was onder welke wet een inburgeraar inburgeringsplichtig is. Wel konden de reguliere processen en programma’s gewoon doorgaan, zoals maatschappelijke begeleiding van statushouders en gezinsmigranten en de Rotterdamse Taalstart (RTS). 

Verder is het kwaliteitsconvenant Taal en Inburgering, dat november 2020 is ondertekend met tientallen taalaanbieders in onze regio is, volop in gebruik. Hiermee weten we steeds beter het kaf van de koren te scheiden tussen taalaanbieders en te sturen op een kwalitatief goed taalaanbod. Ook doormiddel van de ELIP-aanpak weten we steeds meer statushouders te bereiken en te begeleiden in het laatste stadium van hun inburgering. Daarmee voorkomen we uitval en schulden bij de groep inburgeraars die aan het einde van hun lening zijn, maar nog niet zijn ingeburgerd.
 

Minderjarige Rotterdammers

Rotterdam Groeit

Op basis van het wetenschappelijk onderbouwd jeugdbeleid van Rotterdam Groeit wordt steeds meer geïnvesteerd in de meest relevante factoren voor het kansrijk, veilig en gezond opgroeien van kinderen en jongeren. Mede daarmee ambieert Rotterdam dat de positieve trend van afnemende problematiek (zoals criminaliteit, slechte geboorte-uitkomsten, en schooluitval) zich doorzet. Einde van het jaar verschijnt de nieuwe Staat van de Jeugd (editie 2021) waarin inzichtelijk gemaakt is hoe het gaat met de Rotterdamse kinderen en jongeren. Omdat hier veelal cijfers uit een jaar eerder in verzameld zijn, geeft het mogelijk een eerste voorzichtig inzicht in effecten van de coronacrisis en de lockdown. De verzameling van gegevens zal voor deze editie een extra grote uitdaging zijn, omdat veel van onze uitvoerende partners hun manier van werken wegens de sluiting van scholen etc. hebben moeten veranderen. Dit heeft gevolgen voor de dataverzameling. We vinden het wel heel belangrijk om ook in 2021 een Staat van de Jeugd uit te brengen. De inzichten bieden aanknopingspunten voor beleid en uitvoering, onder meer voor de keuzes in het subsidiëren van preventieve interventies, maar ook in de Wijkprogrammering waar op wijkniveau deze interventies worden gericht.

Het beleidskader Rotterdam Groeit met de unieke werkwijze wordt onverminderd doorgezet in Heel de Stad. In dit beleidskader zal het wetenschappelijk fundament van het factorenmodel en impactgedreven werken nog meer vorm krijgen in onder meer de inkoop van welzijn en jeugdhulp. Rotterdam werkt daarnaast mee aan een initiatief van het Nederlands Jeugdinstituut om de Rotterdamse werkwijze meer nadrukkelijk landelijk te delen zodat ook andere gemeenten de werkwijze kunnen toepassen.

 

Drugs & Alcohol

Na afronding van het preventieprogramma Drugs & Alcohol II; Blijf Helder zijn we, met gelijk budget, met het nieuwe programma Drugs & Alcohol 2019-2022 gestart. Daarin hebben we de succesvolle maatregelen voortgezet en, waar nodig, vernieuwing en verbetering in gang gezet. Het terugdringen van gebruik onder jongeren is binnen het jeugdbeleid een belangrijke taak omdat middelengebruik de gezondheid, talentonwikkeling en veiligheid van jongeren ondermijnt. Met dit programma voldoen we ook aan de wettelijke eis dat een gemeente een preventie- en handhavingsplan moet hebben waarin helder wordt hoe gebruik onder jongeren wordt ontmoedigd. De onderstaande realisatie geeft het beeld van gebruik bij de verschillende doelgroepen. De resultaten van de maatregelen die in dit preventie- en handhavingsprogramma Drugs & Alcohol 2019-2022 zijn beschreven worden met een onderzoek dat in de eerste helft van 2022 wordt uitgevoerd in het najaar van 2022 bekend gemaakt. Binnen dit programma is er ook aandacht voor het problematisch gamen, lachgasgebruik en het social-media gebruik onder deze jongeren.

In het voorjaar van 2022 wordt door onze eigen onderzoeksafdeling weer onderzocht hoe het staat met het gebruik onder jongeren op verschillende schooltypes. De resultaten van dit onderzoek, met ook de resultaten van het onderzoek dat Objectief in het najaar gaat doen naar de naleving NIX18 bij avondwinkels, supermarkten, slijterijen, worden in het najaar 2022 aan de gemeenteraad gepresenteerd. Hiermee wordt helder of de gestelde doelen uit het programmaplan zijn gerealiseerd.

De beleidsdoelen worden vooralsnog gerealiseerd, maar wel is bij een aantal maatregelen overgegaan op een gewijzigde digitale strategie.

Wat is aangepast/gewijzigd i.v.m. coronamaatregelen:

• De drugstestservice is in 2020 en 2021 enkele perioden gesloten geweest vanwege de coronamaatregelen. Nu in het voorjaar 2022 het festivalseizoen weer van start gaat en de samenleving weer open is, is de aanloop bij de drugstestservice flink toegenomen. We zijn in overleg met de uitvoerder hoe we deze toename goed kunnen opvangen.

• Contact met jongeren met mogelijk problemen is afgelopen 2 jaren zoveel mogelijk doorgegaan al dan niet digitaal. Veel ondersteuning en advies is in 2020 en 2011 digitaal aangeboden; zo is de online chat functie beschikbaar geweest om alle professionals, ouders maar ook jongeren zelf een makkelijke toegang tot informatie en (lichte) ondersteuning bij zorgen over middelengebruik of gamen te bieden. De hulp en ondersteuning is dus online en via telefoon voortdurend aanwezig geweest. Mogelijk zal veel ook in 2022 op een digitale manier blijvend worden aangeboden. Zoals bijvoorbeeld via webinars. Ouders kunnen zich inschrijven voor een Webinar. De thema’s van de Webinars zijn alcohol & lachgas, Tabak, waterpijp & cannabis, gamen & social-media en Puberbrein & opvoeden.

Ook 2022 zal aan het gebruik van lachgas veel aandacht worden gegeven in alle voorlichtingen en trainingen aan zowel professionals als ouders en jongeren. Hiervoor zijn materialen ontwikkeld en trainingen voor professionals, zoals wijkagenten, jongerenwerkers en boa’s.

• Op sportverenigingen is afgelopen 2 jaren door de coronamaatregelen nog geen inzet uitgevoerd. Wel verwachten we dat na de zomer 2022 er weer gestart kan worden met de sportcode; een integrale aanpak van alcoholpreventie binnen de sportverenigingen waarbij deelnemende verenigingen onderling controles gaan uitvoeren.

• Met de studentenverenigingen en hogescholen en de EUR is een plan van aanpak, in gezamenlijkheid opgesteld en ondertekend in het bijzijn van Wethouder de Langen. Met dit plan gaan deze instellingen het alcohol-, drugs- en medicijngebruik onder studenten terugdringen.

In 2022, nadat de samenleving, het onderwijs en de vrijetijdsbestedingen weer regulier open zijn, zal er weer worden opgestart met maatregelen die hebben stilgelegen. Ook zullen de goed werkende online preventieactiviteiten worden geëvalueerd en mogelijk voortgezet worden. Het bereik bij bv ouders kan op deze noodzakelijk vernieuwde wijze voortduren hoog blijven.

Stevige Start

Een van de actiepunten dit jaar is het nog beter signaleren van kwetsbaarheid bij zwangeren. Doel van de coalitie is om geen kwetsbare zwangeren meer te missen. Hiervoor heeft het Erasmus MC aan een veelgebruikt signaleringsinstrument aangepast, zodat het makkelijker toe te passen is in de praktijk en het vooral focust op de belangrijkste psycho-sociale factoren van kwetsbaarheid. De professionals van de aan proefversie deelnemende ziekenhuizen en verloskundigenpraktijken hebben een bijscholing gevolgd in de gespreksvoering met de cliënt met behulp van dit instrument. Voor de zomer evalueren we de pilot, zodat deze daarna kan worden opgeschaald.

De implementatie van Moeders van Rotterdam loopt voorspoedig. De verwachting is dat deze aanpak in september in alle wijkteams is geïmplementeerd. Wel is nog een aandachtspunt hoe we de zwangere vluchtelingen uit de Oekraïne kunnen opvangen.

Het aanmeldpunt Moeders van Rotterdam voor lichte tot zware ondersteuning van aanstaande ouders is geïmplementeerd en werkt goed. Het is mooi om te zien dat het aanmeldpunt zo laagdrempelig werkt dat 25% van de deelnemers zichzelf aanmeldt.

Per 1 juli 2022 start het Centrum voor Jeugd en Gezin met de uitvoering van de wet op het Prenataal Huisbezoek. Dankzij de tijdige voorbereiding kunnen we in mei gaan proefdraaien in gebied IJsselmonde. We verwachten dat de uitvoering goed zal aansluiten bij de reeds ontwikkelde werkwijze in Rotterdam.

 De coalitie Stevige Start houdt voor de zomer de ambities en werkagenda tegen het licht met behulp van de wetenschappelijke analyse van de factoren die een Stevige Start beïnvloeden. Deze analyse Is uitgevoerd door het beleidsteam van Stevige Start en is vertaald naar voorstellen voor aanvullende maatregelen, actie en interventies om de effecten van ons beleid en van onze samenwerking in de coalitie in de komende jaren nog verder te kunnen vergroten.

Kansrijk Opgroeien

Sinds 2021 wordt de Wijkprogrammering in praktijk gebracht met de tweede versie van het digitale instrument WijkFocus (WijkFocus2.0). Met dit instrument is het voor iedere wijk mogelijk vast te stellen welke risicofactoren en beschermende factoren een belangrijke rol spelen op de ‘pijlers’ Kansrijk, Veilig en Gezond en op welke problematiek moet worden ingezet. Met deze uitkomsten wordt in gesprekken met de partners in de wijk nog beter een brede analyse gemaakt en gedeeld. Het instrument helpt om met elkaar ambities te formuleren en een gezamenlijke focus te creëren. Hierdoor kunnen aanbod en preventie in de wijk op maat ingezet worden op specifieke problematiek als voortijdig schoolverlaten. WijkFocus2.0 biedt bovendien de mogelijkheden om de acties, maatregelen en interventies die worden ingezet om de maatschappelijke resultaten te bereiken overzichtelijk in het Plan van Aanpak op te nemen. Ook biedt WijkFocus2.0 meer mogelijkheden om analyses te maken over een heel gebied of de hele stad; bijvoorbeeld in welke wijken er wordt gewerkt aan het terugdringen van het aantal kinderen met overgewicht of aan het verbeteren van schoolprestaties.

Deze versie van WijkFocus zal worden gebruikt door gebiedsadviseurs, contractmanagers, accounthouders en het management. Deze bloedgroepen zijn nauw betrokken bij het inrichten van de 2.0 verse. De ingebruikname en borging van WijkFocus 2.0 wordt ondersteund door een programma van leren en ontwikkelen, waarin aandacht voor de samenwerking tussen gebiedsadviseurs, contractmanagers en accounthouders in deze methodiek centraal staat.

Inmiddels wordt in 44 wijken van Rotterdam op deze manier met Wijkprogrammering gewerkt. Ondanks de beperkingen van de coronamaatregelen is het doel in 2021 om in 4 à 5 nieuwe wijken met de Wijkprogrammering te starten gehaald. Daarbij is de 1e stap van de methodiek doorlopen, namelijk de oplevering van de kwantitatieve en kwalitatieve wijkanalyses.

Met extra tijdelijke Rijksmiddelen is de Herstelaanpak ‘Rotterdam. Sterker door jongeren’ opgezet. Inzet vanuit deze aanpak verbinden we aan de Wijkprogrammering, concreet aan de beoogde resultaten op talentontwikkeling (pijler Kansrijk), gezondheid (pijler Gezond) en veiligheid (pijler Veilig) van jongeren in de wijken waar we impact op willen bereiken.

De kwaliteit en effectiviteit in wat we doen is door de Wijkprogrammering toegenomen. Wijkprogrammering heeft meer en meer een sturend effect op het preventief en samenhangend wijkaanbod op beschermende factoren en risicofactoren.

Met behulp van data uit de Staat van de Jeugd en de maatschappelijke resultaten uit de Wijkprogrammering hebben de gebiedsadviseurs Jeugd en collega’s van ‘Volwassenen’ in samenwerking met de Gebiedsorganisatie 43 integrale wijkanalyses gemaakt ten behoeve van de inkoop Welzijn. Het bestek is hierdoor meer concreet en gebieds- en wijkgestuurd geworden. Dit is een goede voorzet geweest op het doen aansluiten van de Wijkprogrammering op de nieuwe ontwikkeling ‘Wijk aan Zet’.

De aansluiting van Wijkprogrammering bij de diverse inkoopsporen binnen het sociaal domein is voor een groot deel gerealiseerd. De Wijkprogrammering heeft een prominente plek gekregen in het inkoopspoor Welzijn en het subsidiekader Jeugdpreventie; in het inkoopspoor Jeugdhulp Lokaal krijgt de Wijkprogrammering ook een rol.

In 2021 hebben we ingezet op het verbeteren van de toepassing van de methodiek Wijkprogrammering. Hiertoe hebben we geïnvesteerd in opleidingen, trainingen en communicatie.

In 2022 wordt de Wijkprogrammering Jeugd geborgd en opgenomen in de Wijkprogrammering 0-100 die over alle Rotterdammers gaat. Ter ondersteuning van de Wijkprogrammering 0-100 wordt de volgende versie van WijkFocus, de WijkFocus3.0, ontwikkeld. In de Wijkprogrammering 0-100 zullen ook de beleidsadviseurs Welzijn (volwassenen) en de Welzijnspartijen een grote rol krijgen.

Herstelaanpak ‘Rotterdam Sterker door jongeren’

De lockdowns zijn over, maar dit betekent niet dat de negatieve gevolgen van corona op jongeren weg zijn. Recent (landelijke) onderzoeken tonen aan hoe groot de wissel is die de coronacrisis op jongeren heeft. We zijn er dus nog niet. Daarom werken we in 2022 verder aan het herstel en gaan we de successen van 2021 herhalen en/of uitbouwen.

In 2021 zijn jongerenhubs gerealiseerd. Voor 2022 is het doel om nog eens 4 jongerenhubs te realiseren. De uitbreiding naar 22 jongerenhubs is opgenomen in de opdracht aan de welzijnspartijen. Het streven is om de komende periode te komen tot een digitaal platform of netwerk van jongerenhubs waar informatie over de jongerenhubs en de programmering te vinden is. We zullen hiervoor de kanalen van onze partners en die van de gemeente gebruiken.

We zetten in op mentale weerbaarheidstraining en- trajecten. In 2021 zijn er 2.130 jongeren bereikt met mentale weerbaarheidsbijeenkomsten. Het is van belang om te blijven in zetten op mentale weerbaarheid van jongeren. Elke jongeren heeft namelijk op een bepaald punt in zijn/haar leven een extra duwtje in de rug nodig, helemaal na/tijdens de coronacrisis waar de problemen van de (niet kwetsbare) jongeren ook zijn blootgelegd.

Ook is het doel om de impact van alle activiteiten te vergroten door een stevig netwerk van jongeren, organisaties en gemeente neer te zetten. Dit willen we onder andere doen door de werkconferentie die op 17 mei gepland staat. Tijdens de werkconferentie wordt er samen met beleidsmakers, onderzoekers, maatschappelijke partners en jongeren (16 t/m 26 jaar) bedacht hoe we het jongerenpotentieel in de stad zo goed mogelijk kunnen benutten. Wat hebben jongeren in de toekomst nodig en wat gebeurt er allemaal al?

Naast het continueren van de reeds behaalde successen (zoals de jongerenhubs en de mentale weerbaarheidstrainingen en – trajecten) hebben we het afgelopen jaar geleerd dat we winst kunnen behalen op:

• Het bereiken van jongeren, bouwen aan vertrouwen en inzet specifieke groepen
• Bovenstaand zijn voorwaarden om jongerenparticipatie nog beter neer te zetten
• Zo kunnen we de dienstverlening aan jongeren passend uitvoeren
• Als lerende organisatie zetten we in op de verbinding tussen kennis, beleid en uitvoering

Vanuit de snelle acties pakken we door op een duurzaam herstel en passende dienstverlening.

Om de bovengenoemde ambitie te kunnen realiseren zijn we afhankelijk van de beschikbare middelen voor 2022 vanuit het rijk, zoals aangekondigd in de Kamerbrief (3300161-1022250-PDC19 d.d. 18 december 2021) corona-steunpakket mentale gezondheid en leefstijl jongeren 2022. Helaas is duidelijk dat deze rijksmiddelen niet beschikbaar zijn en de impact en gevolgen van corona voor jongeren vooralsnog voor rekening van de gemeente komt. Hierin is niet voorzien.

 

Plan van aanpak kwetsbare jongeren 16-27 jaar 2021- 2026

Op 30 september 2021 is door de gemeenteraad het programma ‘Vastpakken en niet loslaten - Actieplan Kwetsbare Jongeren 16-27 jaar’ vastgesteld. Het Actieplan is een samenhangende aanpak voor jongeren in een kwetsbare positie die aandacht heeft voor alle levensgebieden en alle vraagstukken waar een jongere tegenaan kan lopen. Het actieplan heeft een looptijd van vijf jaar. Jaarlijks wordt een ambitieus en actueel jaarplan vastgesteld. Verantwoording loopt via het beleidsplan ‘Heel de Stad’.

De doelgroep van ‘Vastpakken en niet loslaten’ zijn de 15% meest kwetsbare jongeren van de stad. Bij hen is sprake van multiproblematiek en veelal het ontbreken van sociale steun. Zij hebben bijvoorbeeld te maken met wachtlijsten in de zorg, schooluitval, schulden, dakloosheid en criminaliteit en hebben geen steunend netwerk om op terug te vallen.

 

De kern van het actieplan zijn de vijf pijlers van zelfredzaamheid: 1. Een sociaal netwerk om op terug te vallen, 2. Een veilige woonplek, 3. Voldoende inkomen en financiële zelfredzaamheid, 4. Een zinvolle dagbesteding en 5. Doorlopende en passende hulp en ondersteuning. Voor alle jongeren zijn deze vijf pijlers van belang bij het volwassen worden. Voor jongeren in een kwetsbare positie is het extra belangrijk dat we zorgen dat we deze pijlers in samenhang organiseren, zodat ook zij een goed bestaan opbouwen in Rotterdam. Ook het thema jeugd en strafrecht voor de leeftijd 12-27 jaar maakt onderdeel uit van dit Actieplan. Hier wordt een verbinding gemaakt met het plan van aanpak Nazorg Detentie (2021-2026) ‘Op (het rechte) pad met perspectief’.

Het Actieplan ‘Vastpakken en niet loslaten’ wil doorbraken realiseren op de genoemde vijf pijlers en zo voorkomen dat deze jongeren al jong op achterstand komen te staan. Het actieplan voorziet in concrete verbeteracties en heeft een integrale benadering. We werken daarom ambtelijk intensief samen over ‘de schotten’ van de organisatie heen en hebben een breed netwerk in de stad. Er wordt samengewerkt met zorg- en welzijnsorganisaties, jongerenorganisaties en onderwijsinstellingen.

Voortgang

In januari 2022 zijn op alle pijlers werkgroepen gestart, is er een stuurgroep actief en een opgavemanager. In januari is ook de app Kwikstart gelanceerd, een app waar jongeren die 18 worden alle relevante landelijke en Rotterdamse informatie kunnen vinden. Met een social media- campagne, posters en flyers op relevante plekken (zoals de bibliotheek, Huizen van de wijk en de Jongerenhubs) proberen we zoveel mogelijk jongeren te mobiliseren de app te downloaden om hen zo vroegtijdig te ondersteunen bij vraagstukken rond de overgang van 18- naar 18+.

Tijdens ‘de week van het geld’ is de app Ping Ping gelanceerd, die schulden bij jongeren moet voorkomen.

In maart heeft iedere jongeren die 18 jaar is geworden en/of wordt in 2022 het Nibud- boekje “18 jaar en dan…?? Alles wat je wilt en moet weten als je 18 jaar wordt” op de deurmat gekregen. Ook dit jaar is dit vergezeld met een gratis Rotterdam- pas plus een tegoed van € 25,00.

Per 1 april is een klankbordgroep en audit-team met (ervaringsdeskundige) jongeren actief. Zij denken, doen en bepalen mee op alle niveaus en binnen alle pijlers.

Rond de zomer wordt een pilot gestart waarbij tien jongeren vanuit de residentiele jeugdhulp middels urgentie uitstromen naar een zelfstandige woning met Wmo-ondersteuning en een (indien nodig) maatwerkbudget om schulden te voorkomen.

De gemeente vindt het belangrijk dat iedereen naar vermogen bijdraagt aan de samenleving. Rotterdammers zijn zelfredzaam en weten goed hun eigen talenten en die van hun sociale omgeving te benutten.

In dit taakveld staat de inzet op het stimuleren van zelfredzaamheid centraal. De gemeente stimuleert de actieve betrokkenheid van bewoners. Samen bouwen we aan een stad waar mensen elkaar verstaan en waar mensen niet langs elkaar heen leven. Aandacht is er voor het delen van waarden, discriminatiebestrijding en gelijke behandeling. Ook goede basis ondersteuning aan statushouders en het bieden van kansen aan minderjarige Rotterdammers maken onderdeel uit van dit taakveld.