Onderwijsbeleid en leerlingzaken

Beleidskaders, -monitors en wetgeving

Bevorderen van kansengelijkheid in het onderwijs

Het stimuleren van een passend, toegankelijk, gedifferentieerd en kwalitatief hoogwaardig onderwijsaanbod in de hele stad

Voldoende goede leraren, pedagogisch medewerkers, schoolleiders en instructeurs

Het verminderen van schooluitval

Ontwikkelingen en voortgang

Ga naar vorige begroting
  • Op 31 januari 2019 is het Rotterdamse onderwijsbeleid “Gelijke kansen voor elk talent” vastgesteld. Inmiddels is dit in uitvoering. In de bijbehorende subsidieregeling is onder andere aandacht voor het verkleinen van kwaliteitsverschillen tussen scholen, burgerschap en leraren.
  • Naar verwachting is eind dit jaar het actieplan veiligheid in het onderwijs (vmbo, mbo) gereed.
  • Om het bereik van de voorschool voor peuters onder de armoedegrens te vergroten worden concrete maatregelen uitgewerkt.
  • Met het Primair Passend Onderwijs Rotterdam (PPO) en samenwerkingsverband koers VO is samengewerkt om invulling te geven aan activiteiten met betrekking tot hoogbegaafdheid. Hiervoor is door PPO subsidie aangevraagd bij het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap.
  • In overleg met het Rotterdamse scholenveld is besloten om 2019 in te richten als dialoogjaar burgerschap. Voor de zomer organiseren we met het scholenveld een werksessie om te kijken of en hoe we tot een breed gedeeld en richtinggevend burgerschapskader in het Rotterdams onderwijs kunnen komen. Daarnaast worden subsidies voor kleinschalige burgerschapsinitiatieven en deskundigheidsbevordering van leraren en overige onderwijsprofessionals verstrekt.
  • Op dit moment vinden gesprekken plaats om een internationale campus te realiseren.
  • Het programma van eisen voor dagprogrammering in de Children's Zone is opgesteld in samenwerking met het onderwijsveld. Momenteel worden door scholen, ondersteund door het opgaveteam dagprogrammering, plannen opgesteld om na de zomervakantie te kunnen starten met dagprogrammering.
  • Om loopbaanoriëntatie te versterken in het onderwijs zijn er verschillende interventies ontwikkeld, die op de scholen worden uitgevoerd. De gemeente biedt hierbij ondersteuning om deze te implementeren. Inmiddels vinden op steeds meer scholen loopbaanorientatiegesprekken plaats. Daarnaast groeit het aantal carrière startgaranties.
  • Voor een goede aansluiting tussen onderwijs en jeugdhulp wordt met de samenwerkingsverbanden passend onderwijs een gezamenlijke opdracht geformuleerd voor het project ‘Stevige basis’ om ervoor te zorgen dat de basis op orde is. De visie op aansluiting van onderwijs en jeugdhulp staat gepland voor oktober 2019. Daarnaast wordt een gemeentelijke visie ontwikkeld op passende kinderopvang, omdat de ontwikkeling van kinderen in de voorschoolse periode van essentieel belang is voor de rest van hun leven.
  • Door de G4 thuiszittersaanpak is bij alle betrokken partijen het urgentiebesef en de alertheid toegenomen. Onderwijs- en zorgpartners en leerplicht scherpen hun werkwijzen aan, om zo vroeg mogelijk, samen met ouders, een goed aanbod te realiseren. Dit gebeurt aan de basis, zodra ziekteverzuim of thuiszitten geconstateerd wordt, maar ook waar sprake is van zeer complexe gevallen. In alle gevallen wordt intensief gezocht naar creatieve, passende oplossingen, die leerlingen en hun ouders verder helpen.
  • Bij de aanpak voortijdig schoolverlaters is gestart met het monitoren van leerlingen van pro en vso scholen. Ook is een start gemaakt met de samenwerking met partijen uit het domein arbeid en met multidisciplinair werken. De regiopartners monitoren met elkaar het gebruik van het regionale verzuimprotocol voor het mbo. De pilot maatschappelijke Diensttijd (MDT) op Rotterdam Zuid wordt nu voorbereid.
  • Om uitval te voorkomen wordt ingezet op preventieve acties (voorlichtingen op school door de leerplichtambtenaar, inzet van projectteam Registratieve Ondersteuning Scholen, deelname aan gebiedsnetwerken, deelname aan zorgoverleggen op school). Daarnaast wordt in 100% van de meldingen ongeoorloofd verzuim actie ondernomen door leerplicht.
  • Bij het leerlingenvervoer constateren wij een grote groei. Wij zien een toename van het aantal afgegeven indicaties en stijging van duurdere vormen van vervoer. Er worden meer leerlingen vervoerd en er worden ook meer leerlingen in de duurdere vormen van vervoer vervoerd. Op dit moment worden er maatregelen genomen om de groei terug te dringen.

Wat willen we bereiken

Effect indicatoren

Wat gaan we daar voor doen

Effect indicatoren 201820192020202120222023
Collegetarget 6: Meer kinderen/jongeren bereiken een hoger onderwijsniveau              
Doelgroep peuters Streefwaarde 89% 89% 89% 89% 89%  
Realisatie            
Referentie taal Streefwaarde 55,3% 55,8% 56,3% 56,9%    
Realisatie            
Referentie lezen Streefwaarde 62,4% 63,9% 65,4% 67,4%    
Realisatie            
Referentie rekenen Streefwaarde 35,5% 36,2% 37% 37,8%    
Realisatie            
Derde leerjaar VO Streefwaarde 77% 78% 79% 80% 80%  
Realisatie            
Beroepsbegeleidende leerweg (bbl) Streefwaarde 14% 15,5% 17% 18%    
Realisatie            
Aantal jongeren/kinderen dat langer dan 3 maanden thuiszit zonder passend aanbod van onderwijs- en/of zorg Streefwaarde N.v.t. 110 (2018-2019) 55 (2019-2020) 28 (2020-2021) 14 (2021-2022)  
Realisatie            
NPRZ Onderwijsbeleid: Een hogere gemiddelde score op de Centrale Eindtoets Streefwaarde       531,9 (2021-2022) 531,9 (2021-2022)  
Realisatie            

Toelichting effect indicatoren

De resultaten die in het verleden zijn behaald bij het verhogen van de Rotterdamse onderwijsprestaties geven aan dat we op de goede weg zijn. We weten ook uit tal van onderzoeksrapporten dat het opleidingsniveau in belangrijke mate van invloed is op de toekomstige gezondheid, kansen op werk en andere maatschappelijke situaties waarin mensen verkeren (o.a. SCP, 2018). We streven naar een passend onderwijsniveau voor alle kinderen. Rotterdam heeft de afgelopen jaren een inhaalslag gemaakt, maar we zijn nog niet klaar. Het gemiddelde opleidingsniveau van Rotterdamse leerlingen loopt nog niet in de pas met het niveau in de G4 en/of de rest van Nederland. Het collegetarget is dan ook:

 

Meer kinderen/jongeren bereiken een hoger onderwijsniveau
Hieronder vallen vier meetbare subtargets voor de verschillende sectoren van de onderwijsportefeuille:

A. Het percentage 3-jarige doelgroeppeuters dat gebruik maakt van het extra aanbod ‘spelen en leren’ blijft minimaal gelijk.
Het percentage 3-jarige Rotterdamse doelgroeppeuters dat gebruik maakt van het extra aanbod ‘spelen en leren’ blijft minimaal gelijk (89% in 2017). Het extra aanbod spelen en leren is het wettelijk verplichte aanbod voorschoolse educatie aan peuters met het risico op een taalachterstand (zogenaamde doelgroeppeuters).

B. Het aantal Rotterdamse basisschoolleerlingen op het streefniveau van de referentieniveaus stijgt in 2021 naar het landelijk gemiddelde van 2017.
De referentieniveaus beschrijven welke basiskennis en -vaardigheden leerlingen moeten beheersen voor taal, rekenen en lezen. Het streven is als volgt:

  • voor taal: stijging van 54,9% naar 56,9%
  • voor lezen: stijging van 60,9% naar 67,4%
  • voor rekenen: stijging van 34,8% naar 37,8%

C. Het percentage leerlingen in het derde leerjaar van het vo dat zit op het niveau van het advies van de basisschool of hoger stijgt van 77% in 2017 naar 80% in 2021.

Eén van de problemen in het onderwijs is de afstroom van leerlingen in het voortgezet onderwijs (leerlingen zakken een niveau in het onderwijs, bijvoorbeeld van havo naar vmbo). Met dit subtarget focussen we op het voorkomen van afstroom.

D. Het aandeel Rotterdamse jongeren dat de beroepsbegeleidende leerweg volgt aan een Rotterdamse mbo-instelling stijgt.
Het aandeel Rotterdamse jongeren dat de beroepsbegeleidende leerweg volgt aan een Rotterdamse mbo-instelling stijgt van 13,5% in 2017 naar 18,0% in 2021.

 

Aantal jongeren/kinderen dat langer dan 3 maanden thuis zit zonder passend aanbod van onderwijs- en/of zorg
Dit is het totaal aantal jeugdigen van 5-18 jaar dat langer dan 3 maanden thuiszat: of zij een passend aanbod hebben gekregen van onderwijs en/of zorg. In 2017 waren er 221 jeugdigen thuis; toen is niet gemeten of zij passend aanbod hebben gekregen.

 

NPRZ Onderwijsbeleid: Een hogere gemiddelde score op de Centrale Eindtoets
Het hoofddoel van de pijler school van het NPRZ is hogere onderwijsresultaten. Op dit moment houden we vast aan de cito-eindtoets als indicator, maar de wens is om over te stappen naar betere indicatoren (niet iedere school hanteert de cito eindtoets). Deze indicator zal op termijn worden aangepast. Voorlopig is het doel om de gemiddelde score op de Centrale Eindtoets te verhogen naar 531,9 in schooljaar 2021-2022 (was 530,8 in schooljaar '15-'16).

Prestatie indictoren 201820192020202120222023
Actie leerplichtambtenaar op ongeoorloofd verzuimmelding po en vo Streefwaarde 100% 100% 100% 100% 100%  
Realisatie            
Actie leerplichtambtenaar op ongeoorloofd verzuimmelding mbo Streefwaarde 100% 100% 100% 100% 100%  
Realisatie            
Alle Rotterdamse vsv-ers zijn in beeld en we werken met hen aan een passende vervolgstap. Streefwaarde 100% 100% 100% 100% 100%  
Realisatie            

Wat mag het kosten

Overzicht van baten en lasten Onderwijsbeleid en leerlingzakenRealisatie 2018Begroting
2019
Begroting
2020
Raming
2021
Raming
2022
Raming
2023
Baten exclusief reserves65.91268.80967.14467.14464.14464.144

Bijdragen rijk en medeoverheden 65.701 68.418 66.740 66.740 63.740 63.740
Overige opbrengsten derden 211 391 404 404 404 404
Lasten exclusief reserves117.568135.147135.005127.688121.117121.373

Apparaatlasten 11.669 12.751 13.052 12.996 12.958 12.958
Inhuur 359 106 109 109 109 109
Overige apparaatslasten 226 327 332 340 340 340
Personeel 11.084 12.318 12.611 12.546 12.508 12.508
Interne resultaat 9.922 9.944 10.116 10.116 10.116 10.116
Interne resultaat 9.922 9.944 10.116 10.116 10.116 10.116
Programmalasten 95.977 112.453 111.836 104.576 98.043 98.299
Financieringslasten 0 500 0 0 0 0
Inkopen en uitbestede werkzaamheden 8.281 19.298 20.689 20.654 18.523 18.545
Kapitaallasten 112 0 0 0 0 0
Overige programmalasten 3 0 0 0 0 0
Salariskosten WSW en WIW 0 0 0 0 0 0
Sociale uitkeringen 9.586 11.921 11.658 11.881 9.307 9.540
Subsidies en inkomensoverdrachten 77.995 80.734 79.488 72.041 70.213 70.213
Saldo voor vpb en reserveringen -51.656 -66.339 -67.860 -60.544 -56.973 -57.229
Saldo voor reserveringen -51.656 -66.339 -67.860 -60.544 -56.973 -57.229
Reserves2126551.847000

Onttrekking reserves 212 655 1.847 0 0 0
Vrijval Reserves 0 0 0 0 0 0
Saldo -51.444 -65.684 -66.014 -60.544 -56.973 -57.229

Financiële bijstellingen

Bijstellingen 20192020202120222023
Begroting 2019   -60.596 -61.417 -56.390 -55.462 -55.462
Bijstellingen Omissie 2019   -1.121 -1.103 -1.111 -1.111 -1.111
Bijstellingen Voorjaarsnota 2019 Categorie          
Bezuiniging innovatie onderwijs Bezuinigingen/taakstellingen 300 300 300 300 300
Impact investing Intensiveringen 0 22 22 22 0
Groei leerlingenvervoer Ramingsbijstellingen onvermijdelijk -4.178 -3.915 -4.138 -1.564 -1.797
Bijstelling Specifieke rijksuitkeringen 2019 Ramingsbijstellingen onvermijdelijk 0 0 0 0 0
Regio Envelop - Nationaal Programma Rotterdam Zuid (NPRZ)  Ramingsbijstellingen onvermijdelijk 0 0 0 0 0
Concernhuisvesting Ramingsbijstellingen vermijdbaar 87 171 150 188 188
Digitaliseringsagenda Ramingsbijstellingen vermijdbaar 49 118 183 221 221
Gemeentefonds Voorschoolse voorziening peuters Taakmutaties 472 945 1.417 1.417 1.417
Gemeentefonds Beschermd Wonen Taakmutaties -18 -18 -18 -18 -18
Indexering Technische wijzigingen 0 -931 -861 -878 -878
Citylab010 Technische wijzigingen 0 500 500 500 500
Verschuiving apparaatslasten Jongerenloket Technische wijzigingen -981 -1.016 -1.016 -1.016 -1.016
Diverse bijstellingen Technische wijzigingen 302 330 418 428 427
Begroting na wijzigingen   -65.684 -66.014 -60.543 -56.973 -57.229

Toelichting financiële bijstellingen

Bezuiniging innovatie onderwijs

Ten gunste van het algemene beeld is een bezuiniging verwerkt van structureel € 300 op het innovatiebudget voor het onderwijs. Het innovatiebeleid onderwijs is nog in ontwikkeling, hierdoor zijn er nog geen verplichtingen aangegaan.

 

Groei leerlingenvervoer

Het budget is structureel verhoogd ter dekking van stijgende kosten van het leerlingenvervoer en vervoer bewegingsonderwijs. De kosten van het leerlingenvervoer zijn mede gestegen door een toename van het aantal afgegeven indicaties en duurder vervoer. Er worden meer leerlingen vervoerd en er worden ook meer leerlingen in de duurdere vormen van vervoer vervoerd (eenpersoons en vierpersoons vervoer). Het financieel knelpunt wordt deels opgelost door maatregelen te nemen gericht op het beperken van de instroom, inzet andere soorten vervoer en bevorderen zelfredzaamheid van de leerlingen. Daarnaast stijgen de kosten voor vervoer bewegingsonderwijs; door toename van het aantal leerlingen in Rotterdam stijgt het aantal leerlingen dat gebruik maakt van vervoer naar de gymzaal of het zwembad.

 

Bijstelling Specifieke rijksuitkeringen 2019

Het taakveld kent drie specifieke rijksuitkeringen: regeling Onderwijsachterstandenbeleid, Regionale aanpak voortijdig schoolverlaten en Regionale meld- en coördinatiefunctie. Op basis van de rijksbeschikkingen voor 2019 zijn de lasten én baten toegenomen.

 

Regio Envelop - Nationaal Programma Rotterdam Zuid (NPRZ) 

Het rijk stelt in het kader van de Regio Envelop NPRZ voor de komende 4 jaar in totaal € 44 mln ter beschikking voor onderwijs (€ 30 mln voor het taakveld onderwijsbeleid en € 14 mln voor het taakveld onderwijshuisvesting). De baten en lasten worden gecorrigeerd. De meerjarige verdeling is aangepast op basis van het afgesproken bestedingsplan.

 

Concernhuisvesting

In 2018 heeft een evaluatie en doorontwikkeling van het huisvestingconcept plaatsgevonden. Zie hiervoor het programma overhead en de paragraaf Bedrijfsvoering.  De financiële dekking vindt plaats door bijdragen vanuit verschillende beleidsprogramma’s en taakvelden.

 

Digitaliseringsagenda

Via de Digitaliseringsagenda (DA) wordt gezamenlijk gestuurd op het realiseren van de concernbrede digitale ambities. Zie voor een nadere toelichting het programma Overhead en de paragraaf Bedrijfsvoering. De financiële dekking vindt plaats door bijdragen vanuit verschillende beleidsprogramma’s en taakvelden. Voor dit taakveld betekent het vanaf 2020 een jaarlijkse bijstelling van €500.  


Gemeentefonds Voorschoolse voorziening peuters

De decentralisatie uitkering van het gemeentefonds voor de voorschoolse voorziening van peuters is structureel gedaald (septembercirculaire 2018).


Gemeentefonds Beschermd Wonen

De integratie uitkering van het gemeentefonds Beschermd Wonen is structureel toegenomen (septembercirculaire 2018).  


Indexering 2020 en verder

De budgetten zijn vanaf het jaar 2020 geactualiseerd naar het prijspeil 2020. Nadere informatie is opgenomen bij Grondslagen bij de voorjaarsnota.


Citylab010

Het budget voor de subsidieregeling CityLab010 bestaat uit deelbudgetten, die verspreid in de begroting zijn terug te vinden. Om de integrale afweging van subsidie-aanvragen te bevorderen, worden de deelbudgetten gebundeld tot één budget.

 

Verschuiving apparaatslasten Jongerenloket

De wijziging betreft een verschuiving van apparaatslasten tussen overhead en primair proces. Tijdens de omissieregeling zijn functies van het Jongerenloket abusievelijk onder overhead verwerkt. Een technische correctie is hiervoor verwerkt.

 

Diverse bijstellingen

Dit betreft met name een herverdeling van eerdere taakstellingen.

Omschrijving taakveld

Binnen het Taakveld Onderwijsbeleid en Leerlingzaken voert de gemeente wettelijke taken uit, zoals leerlingenvervoer, voor- en vroegschoolse educatie (vve), voortijdig schoolverlaten (vsv) en onderwijs aan kinderen van statushouders en asielzoekers. Daarnaast ontwikkelt de gemeente stedelijk beleid – waarvoor ze zowel gemeentelijke als rijksmiddelen inzet - ter verbetering van onderwijsresultaten, kansengelijkheid in het onderwijs, talentontwikkeling, burgerschap, vermindering van het lerarentekort, passend onderwijs en vermindering van schooluitval. Ook voert de gemeente stedelijk beleid uit voor schoolzwemmen.