Onderwijsbeleid en leerlingzaken
Beleidskaders, -monitors en wetgevingBevorderen van kansengelijkheid in het onderwijs
Het stimuleren van een passend, toegankelijk, gedifferentieerd en kwalitatief hoogwaardig onderwijsaanbod in de hele stad
Voldoende goede leraren, pedagogisch medewerkers, schoolleiders en instructeurs
Het verminderen van schooluitval
Ontwikkelingen en voortgang
Ga naar vorige begroting- Op 31 januari 2019 is het Rotterdamse onderwijsbeleid “Gelijke kansen voor elk talent” vastgesteld. Inmiddels is dit in uitvoering. In de bijbehorende subsidieregeling is onder andere aandacht voor het verkleinen van kwaliteitsverschillen tussen scholen, burgerschap en leraren.
- Naar verwachting is eind dit jaar het actieplan veiligheid in het onderwijs (vmbo, mbo) gereed.
- Om het bereik van de voorschool voor peuters onder de armoedegrens te vergroten worden concrete maatregelen uitgewerkt.
- Met het Primair Passend Onderwijs Rotterdam (PPO) en samenwerkingsverband koers VO is samengewerkt om invulling te geven aan activiteiten met betrekking tot hoogbegaafdheid. Hiervoor is door PPO subsidie aangevraagd bij het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap.
- In overleg met het Rotterdamse scholenveld is besloten om 2019 in te richten als dialoogjaar burgerschap. Voor de zomer organiseren we met het scholenveld een werksessie om te kijken of en hoe we tot een breed gedeeld en richtinggevend burgerschapskader in het Rotterdams onderwijs kunnen komen. Daarnaast worden subsidies voor kleinschalige burgerschapsinitiatieven en deskundigheidsbevordering van leraren en overige onderwijsprofessionals verstrekt.
- Op dit moment vinden gesprekken plaats om een internationale campus te realiseren.
- Het programma van eisen voor dagprogrammering in de Children's Zone is opgesteld in samenwerking met het onderwijsveld. Momenteel worden door scholen, ondersteund door het opgaveteam dagprogrammering, plannen opgesteld om na de zomervakantie te kunnen starten met dagprogrammering.
- Om loopbaanoriëntatie te versterken in het onderwijs zijn er verschillende interventies ontwikkeld, die op de scholen worden uitgevoerd. De gemeente biedt hierbij ondersteuning om deze te implementeren. Inmiddels vinden op steeds meer scholen loopbaanorientatiegesprekken plaats. Daarnaast groeit het aantal carrière startgaranties.
- Voor een goede aansluiting tussen onderwijs en jeugdhulp wordt met de samenwerkingsverbanden passend onderwijs een gezamenlijke opdracht geformuleerd voor het project ‘Stevige basis’ om ervoor te zorgen dat de basis op orde is. De visie op aansluiting van onderwijs en jeugdhulp staat gepland voor oktober 2019. Daarnaast wordt een gemeentelijke visie ontwikkeld op passende kinderopvang, omdat de ontwikkeling van kinderen in de voorschoolse periode van essentieel belang is voor de rest van hun leven.
- Door de G4 thuiszittersaanpak is bij alle betrokken partijen het urgentiebesef en de alertheid toegenomen. Onderwijs- en zorgpartners en leerplicht scherpen hun werkwijzen aan, om zo vroeg mogelijk, samen met ouders, een goed aanbod te realiseren. Dit gebeurt aan de basis, zodra ziekteverzuim of thuiszitten geconstateerd wordt, maar ook waar sprake is van zeer complexe gevallen. In alle gevallen wordt intensief gezocht naar creatieve, passende oplossingen, die leerlingen en hun ouders verder helpen.
- Bij de aanpak voortijdig schoolverlaters is gestart met het monitoren van leerlingen van pro en vso scholen. Ook is een start gemaakt met de samenwerking met partijen uit het domein arbeid en met multidisciplinair werken. De regiopartners monitoren met elkaar het gebruik van het regionale verzuimprotocol voor het mbo. De pilot maatschappelijke Diensttijd (MDT) op Rotterdam Zuid wordt nu voorbereid.
- Om uitval te voorkomen wordt ingezet op preventieve acties (voorlichtingen op school door de leerplichtambtenaar, inzet van projectteam Registratieve Ondersteuning Scholen, deelname aan gebiedsnetwerken, deelname aan zorgoverleggen op school). Daarnaast wordt in 100% van de meldingen ongeoorloofd verzuim actie ondernomen door leerplicht.
- Bij het leerlingenvervoer constateren wij een grote groei. Wij zien een toename van het aantal afgegeven indicaties en stijging van duurdere vormen van vervoer. Er worden meer leerlingen vervoerd en er worden ook meer leerlingen in de duurdere vormen van vervoer vervoerd. Op dit moment worden er maatregelen genomen om de groei terug te dringen.
Wat willen we bereiken
Effect indicatorenHet nieuwe onderwijsbeleid 2019-2022 “Gelijke kansen voor elk talent” is vastgesteld in de gemeenteraad, inclusief de hierbij horende indicatoren. Aandachtspunten zijn onder meer:
- beter bereik van (doelgroep)peuters in de voorscholen
- grotere kansengelijkheid, door verhogen van de onderwijsresultaten, verminderen van kwaliteitsverschillen van scholen en versterken van de doorgaande leerlijn in het onderwijs
- streven naar de beste leraren voor de klas
- meer aandacht voor burgerschap in het onderwijs
- verbeteren van de samenwerking tussen onderwijs en jeugdzorg
- passend en toegankelijk onderwijs voor alle kinderen, waardoor zij zich maximaal kunnen ontwikkelen
Wat gaan we daar voor doen
- Uitvoeren van nieuw onderwijsbeleid inclusief indicatoren. Dit is op 31 januari 2019 vastgesteld in de gemeenteraad en start in het schooljaar 2019-2020.
- Onderzoek naar de mogelijkheid om kosten van de voorschool te beperken voor peuters onder de armoedegrens.
- Stimuleren van de ontwikkeling en behoeften van excellente leerlingen.
- Inzetten op werving, instroom, doorstroom en uitstroom van de lerarenopleidingen.
- Ontwikkelen van een akkoord over jeugdwerkgelegenheid met onderwijs en bedrijfsleven (leerwerkakkoord).
- Ontwikkelen van een werkwijze democratisch burgerschap voor het onderwijsveld.
- Stimuleren en waar mogelijk faciliteren van internationaal onderwijs en instellingen voor toponderwijs.
- Met het Nationaal Programma Rotterdam Zuid (NPRZ) investeert de gemeente samen met onze partners in goed onderwijs en meer lestijd (dagprogrammering).
- Versterking van loopbaanoriëntatie (LOB) in het onderwijs en verstrekking van carrière startgaranties door bedrijven met financiële steun van de Europese Commissie (programma Bridge).
- Voor een goede aansluiting van onderwijs en jeugdhulp zorgen gemeente, schoolbesturen en de samenwerkingsverbanden passend onderwijs dat de basis op orde is. Voor elk kind is er passend onderwijs, een stevige ondersteuningsstructuur op school, een goed pedagogisch klimaat en een vroegtijdige signalering van problematiek.
- Voortzetting van de Taskforce Thuiszitters en de G4 thuiszittersaanpak.
- In regionaal verband doorzetten van de aanpak voortijdig schoolverlaters (vsv).
- Naast zoveel als mogelijk preventieve acties en gesprekken om uitval te voorkomen (door onder andere spreekuur op school, preventieve aanpak terugdringen schoolziekteverzuim) wordt in 100% van de gevallen wettelijke ongeoorloofd verzuimmeldingen actie ondernomen door leerplicht.
Effect indicatoren | 2018 | 2019 | 2020 | 2021 | 2022 | 2023 | |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Collegetarget 6: Meer kinderen/jongeren bereiken een hoger onderwijsniveau | |||||||
Doelgroep peuters | Streefwaarde | 89% | 89% | 89% | 89% | 89% | |
Realisatie | |||||||
Referentie taal | Streefwaarde | 55,3% | 55,8% | 56,3% | 56,9% | ||
Realisatie | |||||||
Referentie lezen | Streefwaarde | 62,4% | 63,9% | 65,4% | 67,4% | ||
Realisatie | |||||||
Referentie rekenen | Streefwaarde | 35,5% | 36,2% | 37% | 37,8% | ||
Realisatie | |||||||
Derde leerjaar VO | Streefwaarde | 77% | 78% | 79% | 80% | 80% | |
Realisatie | |||||||
Beroepsbegeleidende leerweg (bbl) | Streefwaarde | 14% | 15,5% | 17% | 18% | ||
Realisatie | |||||||
Aantal jongeren/kinderen dat langer dan 3 maanden thuiszit zonder passend aanbod van onderwijs- en/of zorg | Streefwaarde | N.v.t. | 110 (2018-2019) | 55 (2019-2020) | 28 (2020-2021) | 14 (2021-2022) | |
Realisatie | |||||||
NPRZ Onderwijsbeleid: Een hogere gemiddelde score op de Centrale Eindtoets | Streefwaarde | 531,9 (2021-2022) | 531,9 (2021-2022) | ||||
Realisatie |
Toelichting effect indicatoren
De resultaten die in het verleden zijn behaald bij het verhogen van de Rotterdamse onderwijsprestaties geven aan dat we op de goede weg zijn. We weten ook uit tal van onderzoeksrapporten dat het opleidingsniveau in belangrijke mate van invloed is op de toekomstige gezondheid, kansen op werk en andere maatschappelijke situaties waarin mensen verkeren (o.a. SCP, 2018). We streven naar een passend onderwijsniveau voor alle kinderen. Rotterdam heeft de afgelopen jaren een inhaalslag gemaakt, maar we zijn nog niet klaar. Het gemiddelde opleidingsniveau van Rotterdamse leerlingen loopt nog niet in de pas met het niveau in de G4 en/of de rest van Nederland. Het collegetarget is dan ook:
Meer kinderen/jongeren bereiken een hoger onderwijsniveau
Hieronder vallen vier meetbare subtargets voor de verschillende sectoren van de onderwijsportefeuille:
A. Het percentage 3-jarige doelgroeppeuters dat gebruik maakt van het extra aanbod ‘spelen en leren’ blijft minimaal gelijk.
Het percentage 3-jarige Rotterdamse doelgroeppeuters dat gebruik maakt van het extra aanbod ‘spelen en leren’ blijft minimaal gelijk (89% in 2017). Het extra aanbod spelen en leren is het wettelijk verplichte aanbod voorschoolse educatie aan peuters met het risico op een taalachterstand (zogenaamde doelgroeppeuters).
B. Het aantal Rotterdamse basisschoolleerlingen op het streefniveau van de referentieniveaus stijgt in 2021 naar het landelijk gemiddelde van 2017.
De referentieniveaus beschrijven welke basiskennis en -vaardigheden leerlingen moeten beheersen voor taal, rekenen en lezen. Het streven is als volgt:
- voor taal: stijging van 54,9% naar 56,9%
- voor lezen: stijging van 60,9% naar 67,4%
- voor rekenen: stijging van 34,8% naar 37,8%
C. Het percentage leerlingen in het derde leerjaar van het vo dat zit op het niveau van het advies van de basisschool of hoger stijgt van 77% in 2017 naar 80% in 2021.
Eén van de problemen in het onderwijs is de afstroom van leerlingen in het voortgezet onderwijs (leerlingen zakken een niveau in het onderwijs, bijvoorbeeld van havo naar vmbo). Met dit subtarget focussen we op het voorkomen van afstroom.
D. Het aandeel Rotterdamse jongeren dat de beroepsbegeleidende leerweg volgt aan een Rotterdamse mbo-instelling stijgt.
Het aandeel Rotterdamse jongeren dat de beroepsbegeleidende leerweg volgt aan een Rotterdamse mbo-instelling stijgt van 13,5% in 2017 naar 18,0% in 2021.
Aantal jongeren/kinderen dat langer dan 3 maanden thuis zit zonder passend aanbod van onderwijs- en/of zorg
Dit is het totaal aantal jeugdigen van 5-18 jaar dat langer dan 3 maanden thuiszat: of zij een passend aanbod hebben gekregen van onderwijs en/of zorg. In 2017 waren er 221 jeugdigen thuis; toen is niet gemeten of zij passend aanbod hebben gekregen.
NPRZ Onderwijsbeleid: Een hogere gemiddelde score op de Centrale Eindtoets
Het hoofddoel van de pijler school van het NPRZ is hogere onderwijsresultaten. Op dit moment houden we vast aan de cito-eindtoets als indicator, maar de wens is om over te stappen naar betere indicatoren (niet iedere school hanteert de cito eindtoets). Deze indicator zal op termijn worden aangepast. Voorlopig is het doel om de gemiddelde score op de Centrale Eindtoets te verhogen naar 531,9 in schooljaar 2021-2022 (was 530,8 in schooljaar '15-'16).
Prestatie indictoren | 2018 | 2019 | 2020 | 2021 | 2022 | 2023 | |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Actie leerplichtambtenaar op ongeoorloofd verzuimmelding po en vo | Streefwaarde | 100% | 100% | 100% | 100% | 100% | |
Realisatie | |||||||
Actie leerplichtambtenaar op ongeoorloofd verzuimmelding mbo | Streefwaarde | 100% | 100% | 100% | 100% | 100% | |
Realisatie | |||||||
Alle Rotterdamse vsv-ers zijn in beeld en we werken met hen aan een passende vervolgstap. | Streefwaarde | 100% | 100% | 100% | 100% | 100% | |
Realisatie |
Wat mag het kosten
Overzicht van baten en lasten Onderwijsbeleid en leerlingzaken | Realisatie 2018 | Begroting 2019 | Begroting 2020 | Raming 2021 | Raming 2022 | Raming 2023 | |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Baten exclusief reserves | 65.912 | 68.809 | 67.144 | 67.144 | 64.144 | 64.144 |
|
Bijdragen rijk en medeoverheden | 65.701 | 68.418 | 66.740 | 66.740 | 63.740 | 63.740 | |
Overige opbrengsten derden | 211 | 391 | 404 | 404 | 404 | 404 | |
Lasten exclusief reserves | 117.568 | 135.147 | 135.005 | 127.688 | 121.117 | 121.373 |
|
Apparaatlasten | 11.669 | 12.751 | 13.052 | 12.996 | 12.958 | 12.958 | |
Inhuur | 359 | 106 | 109 | 109 | 109 | 109 | |
Overige apparaatslasten | 226 | 327 | 332 | 340 | 340 | 340 | |
Personeel | 11.084 | 12.318 | 12.611 | 12.546 | 12.508 | 12.508 | |
Interne resultaat | 9.922 | 9.944 | 10.116 | 10.116 | 10.116 | 10.116 | |
Interne resultaat | 9.922 | 9.944 | 10.116 | 10.116 | 10.116 | 10.116 | |
Programmalasten | 95.977 | 112.453 | 111.836 | 104.576 | 98.043 | 98.299 | |
Financieringslasten | 0 | 500 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
Inkopen en uitbestede werkzaamheden | 8.281 | 19.298 | 20.689 | 20.654 | 18.523 | 18.545 | |
Kapitaallasten | 112 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
Overige programmalasten | 3 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
Salariskosten WSW en WIW | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
Sociale uitkeringen | 9.586 | 11.921 | 11.658 | 11.881 | 9.307 | 9.540 | |
Subsidies en inkomensoverdrachten | 77.995 | 80.734 | 79.488 | 72.041 | 70.213 | 70.213 | |
Saldo voor vpb en reserveringen | -51.656 | -66.339 | -67.860 | -60.544 | -56.973 | -57.229 | |
Saldo voor reserveringen | -51.656 | -66.339 | -67.860 | -60.544 | -56.973 | -57.229 | |
Reserves | 212 | 655 | 1.847 | 0 | 0 | 0 |
|
Onttrekking reserves | 212 | 655 | 1.847 | 0 | 0 | 0 | |
Vrijval Reserves | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
Saldo | -51.444 | -65.684 | -66.014 | -60.544 | -56.973 | -57.229 |
Financiële bijstellingen
Bijstellingen | 2019 | 2020 | 2021 | 2022 | 2023 | |
---|---|---|---|---|---|---|
Begroting 2019 | -60.596 | -61.417 | -56.390 | -55.462 | -55.462 | |
Bijstellingen Omissie 2019 | -1.121 | -1.103 | -1.111 | -1.111 | -1.111 | |
Bijstellingen Voorjaarsnota 2019 | Categorie | |||||
Bezuiniging innovatie onderwijs | Bezuinigingen/taakstellingen | 300 | 300 | 300 | 300 | 300 |
Impact investing | Intensiveringen | 0 | 22 | 22 | 22 | 0 |
Groei leerlingenvervoer | Ramingsbijstellingen onvermijdelijk | -4.178 | -3.915 | -4.138 | -1.564 | -1.797 |
Bijstelling Specifieke rijksuitkeringen 2019 | Ramingsbijstellingen onvermijdelijk | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Regio Envelop - Nationaal Programma Rotterdam Zuid (NPRZ) | Ramingsbijstellingen onvermijdelijk | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Concernhuisvesting | Ramingsbijstellingen vermijdbaar | 87 | 171 | 150 | 188 | 188 |
Digitaliseringsagenda | Ramingsbijstellingen vermijdbaar | 49 | 118 | 183 | 221 | 221 |
Gemeentefonds Voorschoolse voorziening peuters | Taakmutaties | 472 | 945 | 1.417 | 1.417 | 1.417 |
Gemeentefonds Beschermd Wonen | Taakmutaties | -18 | -18 | -18 | -18 | -18 |
Indexering | Technische wijzigingen | 0 | -931 | -861 | -878 | -878 |
Citylab010 | Technische wijzigingen | 0 | 500 | 500 | 500 | 500 |
Verschuiving apparaatslasten Jongerenloket | Technische wijzigingen | -981 | -1.016 | -1.016 | -1.016 | -1.016 |
Diverse bijstellingen | Technische wijzigingen | 302 | 330 | 418 | 428 | 427 |
Begroting na wijzigingen | -65.684 | -66.014 | -60.543 | -56.973 | -57.229 |
Toelichting financiële bijstellingen
Bezuiniging innovatie onderwijs
Ten gunste van het algemene beeld is een bezuiniging verwerkt van structureel € 300 op het innovatiebudget voor het onderwijs. Het innovatiebeleid onderwijs is nog in ontwikkeling, hierdoor zijn er nog geen verplichtingen aangegaan.
Groei leerlingenvervoer
Het budget is structureel verhoogd ter dekking van stijgende kosten van het leerlingenvervoer en vervoer bewegingsonderwijs. De kosten van het leerlingenvervoer zijn mede gestegen door een toename van het aantal afgegeven indicaties en duurder vervoer. Er worden meer leerlingen vervoerd en er worden ook meer leerlingen in de duurdere vormen van vervoer vervoerd (eenpersoons en vierpersoons vervoer). Het financieel knelpunt wordt deels opgelost door maatregelen te nemen gericht op het beperken van de instroom, inzet andere soorten vervoer en bevorderen zelfredzaamheid van de leerlingen. Daarnaast stijgen de kosten voor vervoer bewegingsonderwijs; door toename van het aantal leerlingen in Rotterdam stijgt het aantal leerlingen dat gebruik maakt van vervoer naar de gymzaal of het zwembad.
Bijstelling Specifieke rijksuitkeringen 2019
Het taakveld kent drie specifieke rijksuitkeringen: regeling Onderwijsachterstandenbeleid, Regionale aanpak voortijdig schoolverlaten en Regionale meld- en coördinatiefunctie. Op basis van de rijksbeschikkingen voor 2019 zijn de lasten én baten toegenomen.
Regio Envelop - Nationaal Programma Rotterdam Zuid (NPRZ)
Het rijk stelt in het kader van de Regio Envelop NPRZ voor de komende 4 jaar in totaal € 44 mln ter beschikking voor onderwijs (€ 30 mln voor het taakveld onderwijsbeleid en € 14 mln voor het taakveld onderwijshuisvesting). De baten en lasten worden gecorrigeerd. De meerjarige verdeling is aangepast op basis van het afgesproken bestedingsplan.
Concernhuisvesting
In 2018 heeft een evaluatie en doorontwikkeling van het huisvestingconcept plaatsgevonden. Zie hiervoor het programma overhead en de paragraaf Bedrijfsvoering. De financiële dekking vindt plaats door bijdragen vanuit verschillende beleidsprogramma’s en taakvelden.
Digitaliseringsagenda
Via de Digitaliseringsagenda (DA) wordt gezamenlijk gestuurd op het realiseren van de concernbrede digitale ambities. Zie voor een nadere toelichting het programma Overhead en de paragraaf Bedrijfsvoering. De financiële dekking vindt plaats door bijdragen vanuit verschillende beleidsprogramma’s en taakvelden. Voor dit taakveld betekent het vanaf 2020 een jaarlijkse bijstelling van €500.
Gemeentefonds Voorschoolse voorziening peuters
De decentralisatie uitkering van het gemeentefonds voor de voorschoolse voorziening van peuters is structureel gedaald (septembercirculaire 2018).
Gemeentefonds Beschermd Wonen
De integratie uitkering van het gemeentefonds Beschermd Wonen is structureel toegenomen (septembercirculaire 2018).
Indexering 2020 en verder
De budgetten zijn vanaf het jaar 2020 geactualiseerd naar het prijspeil 2020. Nadere informatie is opgenomen bij Grondslagen bij de voorjaarsnota.
Citylab010
Het budget voor de subsidieregeling CityLab010 bestaat uit deelbudgetten, die verspreid in de begroting zijn terug te vinden. Om de integrale afweging van subsidie-aanvragen te bevorderen, worden de deelbudgetten gebundeld tot één budget.
Verschuiving apparaatslasten Jongerenloket
De wijziging betreft een verschuiving van apparaatslasten tussen overhead en primair proces. Tijdens de omissieregeling zijn functies van het Jongerenloket abusievelijk onder overhead verwerkt. Een technische correctie is hiervoor verwerkt.
Diverse bijstellingen
Dit betreft met name een herverdeling van eerdere taakstellingen.
Beleidskaders, beleidsmonitoren en wet- en regelgeving
- Gelijke kans voor elk talent
- Subsidieregeling Rotterdams Onderwijsbeleid 2019-2020
- Elke jongere telt
- Nieuwe aanpak VSV 2016 2020 regio Rijnmond
- Staat van het Rotterdamse Onderwijs 2018
- VSV monitor RMC regio Rijnmond
- Wet op het primair onderwijs (WPO)
- Wet op het voortgezet onderwijs (WVO)
- Wet op de expertisecentra (WEC)
- Wet educatie en beroepsonderwijs (WEB)
- Wet op het hoger onderwijs en wetenschappelijk onderzoek (WHO)
- Leerplichtwet
- Jeugdwet
- Wet passend onderwijs
- Rotterdam Groeit, beleidskader jeugd 2015-2020
- G4 thuiszittersaanpak 2016-2020
Omschrijving taakveld
Binnen het Taakveld Onderwijsbeleid en Leerlingzaken voert de gemeente wettelijke taken uit, zoals leerlingenvervoer, voor- en vroegschoolse educatie (vve), voortijdig schoolverlaten (vsv) en onderwijs aan kinderen van statushouders en asielzoekers. Daarnaast ontwikkelt de gemeente stedelijk beleid – waarvoor ze zowel gemeentelijke als rijksmiddelen inzet - ter verbetering van onderwijsresultaten, kansengelijkheid in het onderwijs, talentontwikkeling, burgerschap, vermindering van het lerarentekort, passend onderwijs en vermindering van schooluitval. Ook voert de gemeente stedelijk beleid uit voor schoolzwemmen.