Musea - Cultuur
Beleidskaders, -monitors en wetgevingHet cultureel klimaat versterken
De cultuurdeelname door Rotterdammers verhogen
Ontwikkelingen en voortgang
Ga naar vorige begrotingRotterdamse Cultuurvisie
In het voorjaar van 2019 heeft de gemeente de Rotterdamse Cultuurvisie vastgesteld. In dit document geeft de gemeente de thema’s aan voor het cultuurbeleid op langere termijn. Centraal in het beleid staan inclusiviteit, innovatie en interconnectiviteit. Rotterdam staat voor een culturele sector waarin voor iedere Rotterdammer zonder onderscheid een plek is, als bezoeker, als personeel of als maker. Nieuw aanbod en nieuwe genres krijgen de ruimte. Intensieve samenwerking en wederzijdse verbondenheid zijn kernbegrippen.
De thema’s voor het cultuurbeleid voor de langere termijn zijn leidend in de beleidsnota’s, -kaders en -regelingen op het gebied van cultuur in de komende jaren, zoals het beleidskader voor de Bibliotheek, het architectuurbeleid, het Cultuurplan en de regelingen voor projectsubsidies.
Renovatie Museum Boijmans van Beuningen
De gemeente is grotendeels eigenaar van de collectie en ook eigenaar van het museum gebouw van Museum Boijmans van Beuningen. In het gebouw zit asbest en het gebouw voldoet niet meer in technisch en functioneel opzicht. In december 2018 is de gemeenteraad akkoord gegaan met het starten van de voorbereidingen voor de asbestsanering en grootschalige renovatie van het museum. Eind mei 2019 sluit het gebouw en wordt gestart met het leegruimen van het museumgebouw en de asbestsanering.
Wat willen we bereiken
Het cultureel klimaat versterken
- Optimale voorzieningen bieden voor de presentatie van een breed, artistiek hoogwaardig aanbod voor een divers publiek met ruimte voor nieuw talent.
- Cultuurmakers stimuleren en in staat stellen hun talent te ontwikkelen en zich te professionaliseren, opdat zij mede zorgdragen voor een breed, artistiek hoogwaardig aanbod voor een divers publiek.
- Ervoor zorgen dat Rotterdammers zo min mogelijk belemmeringen ondervinden als zij kunst en cultuur willen ervaren, beoefenen en beleven.
- De aantrekkelijkheid van Rotterdam voor bewoners, bedrijven en bezoekers verder ontwikkelen zodat de stad ook op langere termijn nationaal en internationaal interessant is als vestigingsplaats en toeristische trekpleister.
De cultuurdeelname door Rotterdammers verhogen
Bijdragen aan de brede ontwikkeling van kinderen en jongeren opdat zij beschikken over de benodigde 21ste-eeuwse vaardigheden om volwaardig te kunnen participeren in de Rotterdamse samenleving.
Wat gaan we daar voor doen
Het cultureel klimaat versterken
Om de doelen op het terrein van kunst en cultuur te bereiken, ontwikkelt de gemeente op de genoemde deelterreinen beleid. Voor de uitvoering van dit beleid krijgen circa 90 culturele organisaties meerjarige subsidies. Daarnaast verleent de gemeente subsidies voor projecten, ondersteunt hij crowdfundingcampagnes en verleent hij via de landelijke organisatie Cultuur+Ondernemen laagrentende leningen. Sinds eind 2018 kent de culturele sector ook de PitcherPerfect010-regeling en is er een tweewekelijks spreekuur voor informatie en advies over de diverse ondersteuningsmogelijkheden. Meer informatie hierover is te vinden op de gemeentelijke website en gerelateerde pagina’s.
Kunst en cultuur zijn geen op zichzelf staande uitingsvormen. Meer dan voorheen wordt de relatie tussen cultuur en andere beleidsterreinen als economie, zorg, welzijn, sport en onderwijs zichtbaar in gezamenlijke activiteiten en andere vormen van samenwerking.
De veranderende relatie overheid-maatschappij-culturele sector vraagt om een andere opstelling van de gemeente en een nieuwe relatie tussen overheid en bedrijfsleven. Denk aan publiek-private partnerschappen, nieuwe financieringsvormen naast of in plaats van subsidies en sponsoring en co-creatie. De ontwikkeling van de voorwaarden voor deze nieuwe samenwerkings- en financieringsvormen krijgt in de periode 2017-2020 verder vorm. Doel hiervan is de culturele sector samen met andere partijen in de stad op een effectieve manier te kunnen ondersteunen, passend bij de veranderende behoeften en de wens de veerkracht van de culturele sector te optimaliseren.
De noodzaak van het ontwikkelen van creatieve vaardigheden en innovatieve kracht (bij jongeren en op economisch terrein) wordt steeds meer onderkend. Nieuwe technologieën en de inzet van creatieve vaardigheden bij de ontwikkeling en uitvoering van productieprocessen blijken onmisbaar. Cultuureducatie, mede gericht op de ontwikkeling van creatieve en 21ste-eeuwse vaardigheden, verdient een stevige positie in het geheel van het onderwijs. De aanbevelingen van een in 2017 uitgevoerd onderzoek naar de effectiviteit en efficiëntie van het bestaande cultuureducatiebeleid en -aanbod krijgen inmiddels hun beslag. Zo kunnen nog tijdens de cultuurplanperiode 2017-2020 het rendement en de bijdrage aan de hiervoor genoemde onderwijsontwikkelingen vergroot worden.
De internationale betekenis van de culturele sector is belangrijk voor de sector zelf en ook voor de economische en toeristische betekenis van de stad. Voor de naamsbekendheid en de beeldvorming van Rotterdam zijn de culturele instellingen een wezenlijke factor van betekenis. Een speciaal voor dit doel samengestelde International Advisory Board (IABx) heeft in 2017 een visie en internationale agenda opgesteld die Rotterdam in staat moet stellen de (inter)nationale culturele profilering te versterken, samen met de gemeente, een groot aantal Rotterdamse culturele instellingen en Rotterdam Partners. Doel is de stad als vestigingsplaats voor bedrijven en toeristische trekpleister in binnen- en buitenland effectiever over het voetlicht te brengen.
Een van de instrumenten voor het versterken van het cultureel klimaat in de stad en het verhogen van de cultuurdeelname van Rotterdammers is het Cultuurplan. Het Cultuurplan is het grootste onderdeel van het subsidiehuis voor kunst en cultuur. In de periode 2017-2020 gaat het een budget van ca. € 80 mln per jaar, verdeeld over ongeveer 90 meerjarig gesubsidieerde culturele organisaties.
Speerpunten in het cultuurbeleid 2017-2020 zijn (aantoonbare) vergroting en verbreding van het publieksbereik, vernieuwing en innovatie, cultuureducatie en talentontwikkeling, internationale profilering en samenwerking. Van alle meerjarig gesubsidieerde organisaties wordt gevraagd aan deze speerpunten een bijdrage te leveren.
Begin 2019 is de voorbereiding voor het Cultuurplan 2021-2024 gestart. Rond de zomer van 2019 zal het gemeentebestuur de Uitgangspuntennota voor het cultuurbeleid 2021-2024 aan de gemeenteraad ter vaststelling aanbieden. Op basis van deze nota kunnen culturele organisaties een aanvraag indienen voor een meerjarige subsidie in de periode 2021-2024.
De verbreding van het publiek is ook in het cultuurbeleid 2021-2024 een van de belangrijkste doelstellingen en daarom een belangrijk uitgangspunt bij de verdeling van het cultuurplanbudget (zie hierna). Daarnaast vindt de gemeente de bijdrage aan het vestigingsklimaat en de arbeidsmarktpositie van cultuurmakers en culturele initiatiefnemers belangrijke aandachtspunten. Toepassing van de landelijke Fair Practice Code, ondersteuning van en ruimte voor nieuwe makers, nieuwe genres en nieuw aanbod zijn daarin elementen. De culturele sector zijn bij de ontwikkeling van de uitgangspunten voor het cultuurbeleid 2021-2024 breed betrokken.
Voor de aansluiting bij de landelijke arbeidsmarktagenda op het gebied van kunst en cultuur en voor de ondersteuning van cultuurmakers en culturele initiatiefnemers in de ontwikkeling van hun ondernemerschap heeft de gemeente vanaf 2019 een bedrag in de begroting gereserveerd.
In Rotterdam, op landelijk niveau en in andere steden en regio’s in het land zoeken overheden naar andere structuren, nieuwe rolverdelingen en een grotere gezamenlijke verantwoordelijkheid voor het cultuurbeleid. De Uitgangspuntennota 2021-2024 zal een aantal voorstellen bevatten voor aanpassing van de bekostigingssystematiek. Naar verwachting zullen ook op rijksniveau een aantal wijzigingen doorgevoerd worden die tegemoet komen aan de veranderde behoeften van het culturele veld.
Op het terrein van musea verwacht het gemeentebestuur in 2019 enkele belangrijke ontwikkelingen:
· Ingrijpende renovatie van museum Boijmans Van Beuningen. Door deze renovatie zal het museum bouwkundig en museaal weer voldoen aan de wettelijke en functionele eisen.
· Ontwikkeling van een Nationaal Cultureel-Wetenschappelijk Instituut op Rotterdam-Zuid dat enerzijds een internationaal, iconisch instituut moet worden op het gebied van migratie, integratie en (super)diversiteit en anderzijds een culturele impuls moet geven aan Rotterdam-Zuid. De Rotterdamse musea spelen een belangrijke rol in deze ontwikkeling.
· Oplevering van het Collectiegebouw Boijmans Van Beuningen.
De cultuurdeelname door Rotterdammers verhogen
Bij vergroten en verbreden van het publieksbereik gaat het niet alleen om het bezoek aan stedelijke culturele voorzieningen als musea en theaters, maar ook om actieve deelname aan culturele activiteiten in de wijk, zoals cursussen en wijkfestivals. De gemeente stimuleert de organisatie van activiteiten, programma’s en evenementen die aansluiten bij de vraag van de Rotterdammers . Samen met de culturele sector neemt de gemeente initiatieven om de kennis bij de diverse betrokkenen over het bereiken van nieuw publiek te vergroten. Met ingang van 2018 meten alle meerjarig gesubsidieerde Rotterdamse culturele organisaties hun publieksbereik en delen zij de uitkomsten daarvan opdat instrumenten gericht op vergroten en verbreden van het publieksbereik nog effectiever kunnen worden ingezet.
Een nieuwe generatie makers bereikt nieuwe publieksgroepen. De gemeente zoekt samen met hen naar ondersteuningsvormen die – naast subsidies – aansluiten bij hun behoeften. Daarbij gaat het niet alleen om financiële ondersteuning maar ook om de ontwikkeling van ondernemerschap en het aanbieden van geschikte werk- en presentatieplekken tegen een betaalbare prijs.
Om alle kinderen de kans te geven met cultuur in aanraking te komen, zet de gemeente in op cultuuronderwijs met (professionele) docenten op alle Rotterdamse scholen. Het streven is dat alle basisschoolleerlingen in Rotterdam in 2022 kwalitatief goede cultuureducatie krijgen en dat cultuureducatie in toenemende mate duurzaam geborgd is in het Rotterdamse basisonderwijs. Omdat cultuureducatie opgenomen is in de kerndoelen en eindtermen van het onderwijs, heeft de gemeente de volgende indicator geformuleerd: in 2022 is dertig procent van de basisscholen een of meer niveaus gestegen in het Rotterdamse Cultuureducatie Model. Deze stijging toont aan dat de kwaliteit van cultuureducatie is gestegen en dat cultuureducatie in toenemende mate duurzaam geborgd is in het Rotterdamse basisonderwijs, een noodzakelijkheid voor goede cultuureducatie voor alle Rotterdamse kinderen.
Wat mag het kosten
| Overzicht van baten en lasten Musea - Cultuur | Realisatie 2018 | Begroting 2019 | Begroting 2020 | Raming 2021 | Raming 2022 | Raming 2023 | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Baten exclusief reserves | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
|
| Bijdragen rijk en medeoverheden | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
| Overige opbrengsten derden | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
| Overige baten | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
| Lasten exclusief reserves | 0 | 33.133 | 31.485 | 33.739 | 33.193 | 33.193 |
|
| Apparaatlasten | 0 | 779 | 812 | 811 | 811 | 811 | |
| Inhuur | 0 | 31 | 32 | 32 | 32 | 32 | |
| Overige apparaatslasten | 0 | 28 | 29 | 28 | 28 | 28 | |
| Personeel | 0 | 719 | 751 | 751 | 751 | 751 | |
| Interne resultaat | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
| Interne resultaat | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
| Programmalasten | 0 | 32.354 | 30.673 | 32.928 | 32.382 | 32.382 | |
| Inkopen en uitbestede werkzaamheden | 0 | 2.231 | 800 | 800 | 254 | 254 | |
| Overige programmalasten | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
| Salariskosten WSW en WIW | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
| Subsidies en inkomensoverdrachten | 0 | 30.123 | 29.873 | 32.128 | 32.128 | 32.128 | |
| Saldo voor vpb en reserveringen | 0 | -33.133 | -31.485 | -33.739 | -33.193 | -33.193 | |
| Saldo voor reserveringen | 0 | -33.133 | -31.485 | -33.739 | -33.193 | -33.193 | |
| Reserves | 0 | 250 | -2.000 | 0 | 0 | 0 |
|
| Onttrekking reserves | 0 | 250 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
| Toevoeging reserves | 0 | 0 | 2.000 | 0 | 0 | 0 | |
| Saldo | 0 | -32.883 | -33.485 | -33.739 | -33.193 | -33.193 |
Financiële bijstellingen
| Bijstellingen | 2019 | 2020 | 2021 | 2022 | 2023 | |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Begroting 2019 | -29.873 | -31.873 | -32.128 | -32.128 | -32.128 | |
| Bijstellingen Omissie 2019 | -771 | -779 | -779 | -779 | -779 | |
| Bijstellingen Voorjaarsnota 2019 | Categorie | |||||
| Renovatie museum Boijmans van Beuningen | Ramingsbijstellingen onvermijdelijk | -2.231 | -800 | -800 | -254 | -254 |
| Bestemmingsreserve verbouwing Wereldmuseum | Reserves | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| Bijstelling apparaatslasten | Technische wijzigingen | -8 | -33 | -32 | -32 | -32 |
| Begroting na wijzigingen | -32.883 | -33.485 | -33.739 | -33.193 | -33.193 |
Toelichting financiële bijstellingen
Renovatie museum Boijmans van Beuningen
In december 2018 is de gemeenteraad akkoord gegaan met het starten van de voorbereidingen voor de asbestsanering en grootschalige renovatie van Museum Boijmans van Beuningen. Eind mei 2019 sluit het gebouw en wordt gestart met het leegruimen van het museumgebouw en de asbestsanering. De totale kosten voor de renovatie bedragen in de periode 2019 t/m 2023 circa € 17 mln en zijn terug te vinden in de taakvelden Beheer overige gebouwen en gronden en Musea – Cultuur. De kosten van het project die niet geactiveerd kunnen worden, zijn meerjarig in de begroting op dit taakveld verwerkt. Het gaat hier om kosten voor extra inzet personeel, kosten voor de verhuizing van de kunst uit het museum en kosten voor de verhuizing van het kantoor en inventaris.
Bestemmingsreserve verbouwing Wereldmuseum
Voor de verbouwing van het Wereldmuseum zijn middelen gereserveerd in een bestemmingsreserve. In de subsidiebeschikking 2019 aan het Wereldmuseum is hiervoor een bedrag van € 250 inbegrepen. Met deze bijstelling wordt dit nu aan de bestemmingsreserve onttrokken.
Bijstelling apparaatslasten
De bijstelling betreft aanpassingen in de formatie, herziening van de verdeling tussen apparaats- en programmalasten en indexering.
Beleidskaders, beleidsmonitoren en wet- en regelgeving
- Cultuurplan 2017-2020
- Verdelingsbesluit cultuurplan 2017-2020
- Algemene beleidsregels eenmalige subsidies kunst en cultuur
- Meerjaren beleidsplan bibliotheekbeleid
- Vrijetijds Onderzoek 2015, onderdeel sportparticipatie en cultuur
- Cultuurparticipatie van Rotterdam, 2015
- Cultuurverkenning 2015
- Wet op het specifiek cultuurbeleid
- Erfgoedwet
- Bibliotheekwet
- Mediawet
- Subsidieverordening Rotterdam 2014
Omschrijving taakveld
Het gemeentebestuur werkt aan een stad met een sterk cultureel klimaat. Cultuur is van groot belang voor de economische positie van Rotterdam in binnen- en buitenland, maakt de stad aantrekkelijk voor bewoners, bezoekers en bedrijven en draagt bij aan de brede ontwikkeling van kinderen en jongeren.
Het gemeentebestuur wil, omwille van een sterk cultureel klimaat, optimale omstandigheden creëren voor de productie van kunst en cultuur, voor de toegankelijkheid ervan en voor het delen van informatie, kennis en middelen. Onder kunst en cultuur verstaan we meer dan alleen beeldende kunst, theater, dans, muziek, musea en film. Ook de bibliotheek, culturele evenementen, de creatieve industrie en het beleidsveld Toerisme behoren tot het culturele domein.
Om de doelen op het terrein van kunst en cultuur te bereiken, maakt de gemeente beleid, zoals het bibliotheekbeleid, (gemeentelijk) collectiebeleid, architectuurbeleid, vrijetijds- en toeristisch beleid en het vierjaarlijkse Cultuurplan.