Afval - Grondstoffen
Beleidskaders, -monitors en wetgevingDe gebruikers van de stad in staat stellen om gescheiden en verantwoord afval als grondstof aan te bieden, door professionele oplossingen in te zetten passend bij het gebied
De Grondstoffennota en het programma Rotterdam Circulair worden separaat vastgesteld en bevatten aanvullende kaders en maatregelen voor de periode 2019-2022
Ontwikkelingen en voortgang
Ga naar vorige begrotingIn 2019 is het ambitiedocument 'Van Zooi naar Mooi' aangeboden aan de raad. Het ambitiedocument laat zien op welke manier we de komende jaren aan onze circulaire ambities werken. Voor het bereiken van onze ambities kiezen we twee aanvliegroutes. We verhogen het circulaire bewustzijn onder Rotterdammers en we vergroten de bedrijvigheid in de circulaire economie en de werkgelegenheid.
De aanpak Naastplaatsingen is eveneens aangeboden aan de raad. De afgelopen vier jaar is het aantal bewoners dat overlast ervaart van naastplaatsingen gestegen. Het is tijd voor een nieuwe aanpak. Een aanpak waarbij voorlichting, beschikbare containers, slim en frequent ophalen en scheiden belangrijk zijn en blijven. Maar waar de pakkans en bekeuringen voor overtreders een grote impuls krijgen.
Wat willen we bereiken
In 2050 wil Rotterdam een stad zonder afval zijn. Om dat te bereiken is het terugbrengen van de totale hoeveelheid afval en het scheiden van huishoudelijk afval van groot belang. In de Grondstoffennota en het programma Rotterdam Circulair zijn maatregelen opgenomen om dit te stimuleren.
Wat gaan we daar voor doen
Prestatie indicatoren- De gemeente zamelt gescheiden het huishoudelijk afval van Rotterdammers in. Het fijn huishoudelijk afval wordt ingezameld aan huis of nabij de huishoudens met huis- of wijkcontainers. Voor het grof huishoudelijk afval kunnen Rotterdammers gebruik maken van één van de 7 milieuparken of een grofvuilafspraak maken.
- De afgelopen jaren is het aandeel restafval gedaald naar 296 kg/inwoner/jaar in 2018. In 2013 was dat nog 352 kg/inwoner/jaar. Vooral de invoering van gescheiden inzameling van gft in de laagbouw van de stad heeft hieraan bijgedragen evenals de terugloop in de totale hoeveelheid afval als gevolg van de economische crisis.
- In 2019 wordt verder gegaan met de invoering van gescheiden gft-inzameling in de kansrijke gebieden met laagbouwwoningen.
- Het onderzoek naar afvalscheidingsgedrag in de hoogbouw afronden en de inzichten gebruiken om afvalscheiding in de hoogbouw te verbeteren.
- Vanaf medio 2019 kunststofverpakkingsafval en drankenkartons nascheiden uit het restafval.
- Aanleggen van een nieuw Milieupark aan de Soesterbergstraat waar het circulair denken en handelen tot in de details is doorgevoerd.
- De afvalstoffenheffing verder differentiëren naar huishoudens met 1, 2 of 3+ personen. Minima ontzien via de kwijtschelding.
- Naastplaatsingen vaker en strenger beboeten. Hiervoor ook bestaande camera’s gebruiken. In 2019 wordt volgens de CROW-systematiek een 0-meting uitgevoerd om een target op naplaatsingen te bepalen.
- Onderzoeken hoe het scheiden van afval (financieel) aantrekkelijker wordt voor Rotterdammers. Op basis van de uitkomsten een pilot opstarten om dit in de praktijk uit te proberen.
- De Grondstoffennota 2019-2022 is in ontwikkeling en hierin zullen nieuwe maatregelen worden vastgelegd en ook nieuwe doelstellingen worden geformuleerd. Hierbij valt te denken aan:
- De inzamelvoorzieningen voor de hoogbouw de komende jaren over de hele stad uitbreiden met voorzieningen voor gft.
- Nadrukkelijk aandacht besteden aan het terugdringen van voedselverspilling met communicatiecampagnes. Het restafval bestaat voor het veruit het grootste deel uit gft (38-40%). Het gft zelf bestaat voor een groot deel uit voedselresten.
- Meer wijkcontainers plaatsen voor gescheiden grondstoffen. Wijkcontainers zoveel mogelijk clusteren om inwoners eenvoudig op één plek alle gelegenheid te geven voor het gescheiden aanbieden van grondstoffen. Ook worden alle wijkcontainers voorzien van een vulgraadsensor die het mogelijk maakt dynamische routes te rijden en alleen containers te ledigen die voor 80% of meer gevuld zijn. Op deze manier voorkomen we dat inwoners voor een volle container komen te staan.
- Afvalscheiding als thema op scholen onder de aandacht brengen bij de jeugd en indien mogelijk ook afvalscheiding op scholen realiseren.
- Preventieve maatregelen die het ontstaan van afval voorkomen. Bijvoorbeeld om Rotterdammers te helpen voedselverspilling tegen te gaan.
- Er worden verscheidene pilots uitgevoerd om de effectiviteit van nieuwe innovatieve maatregelen te toetsen voordat een eventuele uitrol volgt. Veel van deze pilots vinden plaats in Reyeroord.
- In 2019 is het ambitiedocument “Van Zooi naar Mooi” aangeboden aan de raad. Hierin worden maatregelen benoemd waarmee Rotterdam de transitie naar de circulaire economie gaat maken. Rotterdam wil in 2050 een stad zonder afval zijn. Een belangrijk ijkjaar op weg daar naartoe is 2030. Circulair is dan de maatstaf en er is sprake van een halvering van het grondstoffengebruik.
- De programmatische aanpak van Rotterdam Circulair wordt dicht bij de uitvoering georganiseerd, bij Grondstoffen. Hier worden ook de programmabudgetten verantwoord.
-
Voor het bereiken van onze ambities kiezen we twee aanvliegroutes. We verhogen het circulaire bewustzijn onder Rotterdammers en we vergroten de bedrijvigheid in de circulaire economie en
werkgelegenheid.
| Prestatie indicatoren | 2018 | 2019 | 2020 | 2021 | 2022 | 2023 | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Naastplaatsingen* | Streefwaarde | N.t.b. | N.t.b. | N.t.b. | N.t.b. | ||
| Realisatie | |||||||
| * We starten in 2019 met monitoring van een nieuwe CROW indicator voor naastplaatsingen naast containers. De indicator zal na ontvangst van de nulmeting in oktober 2019 worden uitgewerkt. Het ambitiedocument is in Q1 van 2019 aan de raad verzonden. De CROW benchmark methodiek is een objectieve en onafhankelijke landelijke methodiek. In deze methodiek is een manier gevonden om de beeldkwaliteit van de buitenruimte op een eenduidige manier te meten en vergelijken. De CROW methodiek is een monitoringstool, net zoals de Rotterdamse productnormering. | |||||||
Wat mag het kosten
| Overzicht van baten en lasten Afval - Grondstoffen | Realisatie 2018 | Begroting 2019 | Begroting 2020 | Raming 2021 | Raming 2022 | Raming 2023 | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Baten exclusief reserves | 99.398 | 100.066 | 105.884 | 106.034 | 105.669 | 105.304 |
|
| Bijdragen rijk en medeoverheden | 1.314 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
| Overige opbrengsten derden | 98.084 | 100.066 | 105.884 | 106.034 | 105.669 | 105.304 | |
| Overige baten | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
| Lasten exclusief reserves | 74.353 | 79.860 | 81.465 | 82.689 | 82.956 | 83.018 |
|
| Apparaatlasten | 19.614 | 21.107 | 21.015 | 20.903 | 20.785 | 20.789 | |
| Inhuur | 3.728 | 4.619 | 4.746 | 4.746 | 4.746 | 4.746 | |
| Overige apparaatslasten | 445 | 471 | -215 | -229 | -296 | -293 | |
| Personeel | 15.441 | 16.017 | 16.484 | 16.387 | 16.336 | 16.336 | |
| Interne resultaat | 19.004 | 13.569 | 13.556 | 13.556 | 13.556 | 13.556 | |
| Interne resultaat | 19.004 | 13.569 | 13.556 | 13.556 | 13.556 | 13.556 | |
| Programmalasten | 35.734 | 45.184 | 46.893 | 48.230 | 48.615 | 48.673 | |
| Inkopen en uitbestede werkzaamheden | 28.576 | 38.869 | 40.649 | 42.246 | 42.948 | 43.211 | |
| Kapitaallasten | 6.886 | 6.315 | 6.244 | 5.985 | 5.667 | 5.462 | |
| Overige programmalasten | 146 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
| Salariskosten WSW en WIW | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
| Sociale uitkeringen | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
| Subsidies en inkomensoverdrachten | 126 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
| Saldo voor vpb en reserveringen | 25.045 | 20.205 | 24.420 | 23.344 | 22.712 | 22.286 | |
| Saldo voor reserveringen | 25.045 | 20.205 | 24.420 | 23.344 | 22.712 | 22.286 | |
| Saldo | 25.045 | 20.205 | 24.420 | 23.344 | 22.712 | 22.286 |
Financiële bijstellingen
| Bijstellingen | 2019 | 2020 | 2021 | 2022 | 2023 | |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Begroting 2019 | 28.862 | 28.472 | 27.711 | 27.381 | 30.163 | |
| Bijstellingen Omissie 2019 | -2.478 | -2.292 | -2.296 | -2.292 | -5.074 | |
| Bijstellingen Voorjaarsnota 2019 | Categorie | |||||
| Opgave schoon, heel en veilig | Bezuinigingen/taakstellingen | 0 | 364 |
382 |
409 | 409 |
| Bijdrage dekking inzet handhavers | Intensiveringen | 45 | 45 | 45 | 45 | 45 |
| Impact Investing | Intensiveringen | 0 | 4 | 4 | 4 | 0 |
| Afvalstoffenbelasting | Ramingsbijstellingen onvermijdelijk | -4.000 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| Grondstoffennota: GFT Hoogbouw | Ramingsbijstellingen onvermijdelijk | -137 | -444 | -701 | -958 | -1.214 |
| Verwerkingskosten grondstoffen | Ramingsbijstellingen onvermijdelijk | -2.200 | -2.200 | -2.200 | -2.200 | -2.200 |
| Grondstoffennota: aanvullende maatregelen | Ramingsbijstellingen vermijdbaar | -130 | -137 | -304 | -471 | -638 |
| Verhoging baten als gevolg van inzet activiteiten | Ramingsbijstellingen vermijdbaar | 0 | 54 | 54 | 54 | 54 |
| Organisatiekosten Programma Veerkrachtig BoTu 2028 | Technische wijzigingen | 9 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| Concernhuisvesting | Technische wijzigingen | 54 | 107 | 94 | 117 | 117 |
| Digitaliseringsagenda | Technische wijzigingen | 235 | 425 | 533 | 599 | 599 |
| Diverse bijstellingen | Technische wijzigingen | 278 | 246 | 358 | 476 | 472 |
| Indexering 2020 en verder | Technische wijzigingen | 0 | 764 | 766 | 766 | 766 |
| Begroting na wijzigingen | 20.205 | 24.420 | 23.344 | 22.712 | 22.286 |
Toelichting financiële bijstellingen
Opgave schoon, heel en veilig
Voor 2020 e.v. ligt er een opgave om de werkzaamheden met betrekking op onder andere dit taakveld, uit te voeren met minder middelen. Het aandeel van dit taakveld in de totale opgave bedraagt vooralsnog € 364 voor 2020 oplopend naar € 409 in 2023. De opgave gaat effect hebben op de uitvoering van de werkzaamheden in de stad. De invulling van de opgave wordt nog nader uitgewerkt, gedacht kan worden aan het terugbrengen van servicenormen, bezien van differentiatie naar gebieden of minder inzet en onderhoud. Nadere uitwerking en allocatie van deze mutatie vindt plaats bij de Begroting 2020.
Bijdrage dekking inzet handhavers
De bijdrage voor de uitbreiding van het aantal handhavers (BOA's) is vanaf 2019 € 500 per jaar. Nadere allocatie zal bij de meerjarenbegroting 2020 en verder plaatsvinden. Voor dit programma/ taakveld is de bijdrage € 45.
Afvalstoffenbelasting
De afvalstoffenbelasting is een door het Rijk opgelegde belasting op het verwerken van restafval. Om het scheiden van afval te stimuleren is het belastingtarief per 1 januari 2019 verhoogd van 13,11 euro naar 32,12 euro per ton. De stijging betreft een ruime verdubbeling van het tarief. Deze stijging betekent € 4 mln hogere kosten. Door het stimuleren van het scheiden van afval gaan we uit van een daling van de hoeveelheid restafval vanaf 2022. Vanaf 2020 wordt de hogere belasting opgenomen in het tarief van de afvalstoffenheffing.
Grondstoffennota: GFT Hoogbouw
De Grondstoffennota 2019-2022 bevat de aanpak om de hoeveelheid restmaterialen de komende jaren zo veel mogelijk terug te dringen. Onderdeel van deze aanpak is de implementatie van gescheiden inzameling van groente-, fruit- en tuinafval (gft) in gestapelde bouw en hoogbouw in Rotterdam. Vanaf 2023 is het gescheiden inzamelen van GFT ook verplicht vanuit Europese richtlijnen. Om een goed werkend inzamelsysteem op te zetten voor de gestapelde bouw en hoogbouw voor eind 2023 dient tijdig gestart te worden.
Verwerkingskosten grondstoffen
De afgelopen jaren zijn de verwerkingskosten van verschillende grondstoffen gestegen en de opbrengsten van de opbrengststromen zijn gedaald. De begroting van inzameling is hiervoor bijgesteld.
Grondstoffennota: aanvullende maatregelen
De Grondstoffennota 2019-2022 bevat de aanpak om de hoeveelheid restmaterialen de komende jaren zo veel mogelijk terug te dringen. De nota bevat een forse ambitie op de hoeveelheid restafval per inwoner per jaar. Het budget is voor de maatregelen die nodig zijn om dit te realiseren.
Verhoging baten als gevolg van inzet activiteiten
Het genereren van meer baten door werkzaamheden kostendekkend te maken.
Organisatiekosten Programma Veerkrachtig BoTu 2028
De gebiedsorganisatie neemt met ingang van 2019 de organisatie van het programma Veerkrachtig BoTu 2028 op zich. Met het oog hierop wordt door herschikking van de begroting eenmalig € 400 aan de begroting van het taakveld ‘Gebieden’ toegevoegd. Dit programma/ taakveld draagt hieraan € 9 bij.
Concernhuisvesting
Voor Concernhuisvesting worden meerjarig extra middelen beschikbaar gesteld. Voor een toelichting zie programma Overhead en paragraaf Bedrijfsvoering. Dit leidt tot een begrotingsbijstelling van € 2,8 mln in 2019, oplopend tot € 6,1 mln in 2022. De financiële dekking vindt plaats door bijdragen vanuit verschillende beleidsprogramma’s en taakvelden. Voor dit programma / taakveld betekent het een bijstelling van € 54 in 2019 oplopend tot € 117 in 2023.
Digitaliseringsagenda
Via de Digitaliseringsagenda (DA) wordt gezamenlijk gestuurd op het realiseren van de concernbrede digitale ambities. Zie voor een nadere toelichting het programma Overhead en de paragraaf Bedrijfsvoering. De financiële dekking vindt plaats door bijdragen vanuit verschillende beleidsprogramma’s en taakvelden. Voor dit programma / taakveld betekent het een bijstelling van € 235 in 2019 oplopend tot € 599 in 2023.
Diverse bijstellingen
Dit betreffen diverse bijstellingen
Indexering 202 e.v.
De budgetten zijn vanaf het jaar 2020 geactualiseerd naar het prijspeil 2020. Nadere informatie is opgenomen bij Grondslagen bij de voorjaarsnota.
Beleidskaders, beleidsmonitoren en wet- en regelgeving
- Ambitiedocument 'Van Zooi naar Mooi' Rotterdam Circulair 2019-2023
- Rotterdamse Grondstoffennota 2019 – 2022 (document nog niet beschikbaar)
- Afvalstoffenverordening
- Wet milieubeheer
- Landelijk Afvalbeheerplan 3
Omschrijving taakveld
Het taakveld Grondstoffen omvat alle inspanningen die de gemeente verricht voor de gescheiden inzameling van grondstoffen, zowel bij huishoudens als bij bedrijven. De fysieke handelingen van het gescheiden inzamelen en afvoeren bij de desbetreffende verwerkingsbedrijven vallen onder dit taakveld, evenals de kosten voor de invordering van de afvalstoffenheffing en reinigingsrechten.
- afvalscheiding en recycling
- vuilophaal en afvoer
- vuilstort en verwerking
- baten afvalstoffenheffing en reinigingsrechten
- kosten van de heffing en invordering van de afvalstoffenheffing
Tot dit taakveld behoren niet:
- aanpak van zwerfvuil en veegdiensten
Zoals in het programma Beheer van de Stad is opgenomen, vormt de omvang van het huishoudelijk restafval per inwoner per jaar de indicator voor de prestaties op dit taakveld. Er vindt bij overheden net als binnen de bredere maatschappij een ontwikkeling plaats in de richting van een circulaire economie waarin afval niet meer bestaat. Op Europees, nationaal en lokaal niveau wordt beleid gepresenteerd dat hier naartoe werkt. Ook in Rotterdam wordt beleid hiertoe ontwikkeld in de vorm van het programma Rotterdam Circulair en specifiek ten aanzien van huishoudelijk afval de Grondstoffennota 2019-2022. Deze tendens leidt ertoe dat Rotterdammers bewuster met hun afval omgaan en naar verwachting minder grondstoffen in het restafval laten. Desondanks vormt de aantrekkende economie op de korte termijn een ontwikkeling die kan leiden tot een langzamere daling of zelfs kleine stijging van de omvang van het huishoudelijk restafval vanwege een stijging van de totale hoeveelheid afval.