De CO2-uitstoot van Rotterdam ombuigen in een neergaande lijn naar nul uitstoot in 2050, met een daling van 49% in 2030. We zetten daarvoor in op het realiseren van een betaalbaar, schoon, betrouwbaar, veilig en op innovatie ingesteld energiesysteem (= het totaal van opwek, opslag, grid en gebruik).

Een betere luchtkwaliteit met het oog op gezondheid en vanaf 2020 geen straten meer waar de Europese gezondheidsnorm voor NO2 wordt overschreden.

Minder gebruik van primaire grondstoffen en meer hergebruik en recyclen van afval, en het realiseren van een omslag naar circulair denken bij inwoners en bedrijven (doelstelling circulair wordt verder uitgewerkt onder taakveld 7.3 Grondstoffen).

Het realiseren van een toekomstbestendig, klimaatadaptief, resilient Rotterdam: werken aan de vergroting van de capaciteit van mensen, gemeenschappen, instituten, bedrijven en systemen om te overleven, zich aan te passen en om te groeien onder elke mogelijke chronische stres of acute shocks. (doelstelling klimaatadaptatie wordt verder uitgewerkt onder taakveld 7.2 Stedelijk Waterbeheer).

Minder geluidsoverlast en meer stille groene gebieden.

Een beter regie op het gebruik van de ondergrond: rol van ondergrond in energietransitie, vergroening, wateropgave en biodiversiteitsvermeerdering + aanpakken verontreiniging en voorkomen gezondheidsschade.

Een adequaat extern veiligheidsniveau voor alle inwoners.

Verduurzaming van de gemeentelijke bedrijfsvoering en vastgoed. (doelstelling verduurzamen vastgoed wordt verder uitgewerkt onder taakveld 0.3 Overige objecten en gronden).

Duurzaamheid
Er zijn vanuit duurzaamheid mooie resultaten behaald op het gebied van beleid, onderzoek en plannen maken:

• Er is een duurzaamheidskompas opgesteld waarin de totale duurzaamheidsopgave bij elkaar wordt gebracht.
• Er ligt een uitvoeringsplan energietransitie voor de besteding van middelen binnen het Energie Transitie budget.
• Belangrijke versnellers en randvoorwaarden voor de energietransitie zijn de leerwerkakkoorden waar W&I aan werkt en de armoede aanpak van MO.
• Er zijn verschillende visiedocumenten vastgesteld, zoals de Havenvisie; Nul Emissie Mobiliteit visie en strategie; Schone energiestrategie; Visie Biomassa; Startnota versnelling windenergie; Startnota versnelling zonne-energie en er ligt een multifunctioneel daken programma.

Stadsbreed, maar ook in de wijken, de haven en onze eigen organisatie is de voortgang merkbaar:

• Er is een klimaatakkoord gesloten met de stad met daarin 49 klimaatdeals.
• www.010duurzamestad.nl is in de lucht om vragen, van informatie tot ondersteuning, van Rotterdammers en partijen snel en goed te beantwoorden.
• Met tal van partijen binnen en buiten het concern werken we samen aan een betrouwbaar en betaalbaar energiesysteem.
• De gebiedsaanpakken zijn gestart om vijf wijken van het aardgas af te krijgen waarbij volop geleerd wordt hoe deze opgave te verbinden met andere opgaves en kansen. Er zijn onderzoeken gedaan, bijeenkomsten voor bewoners georganiseerd en er wordt gewerkt aan businesscases. In een wijk (Heindijk) hebben gebouw eigenaren eind vorig jaar een aardgasvrij aanbod met subsidie van de gemeente ontvangen.
• We benutten Europese subsidies om ruimte te maken voor experimenten, zoals bij het RUGGEDISED-project, waarin Smart City oplossingen worden gedemonstreerd in Hart van Zuid.
• De aanleg van zonnepanelen heeft een vlucht genomen en nieuwe windparken zijn geopend. Daarnaast wordt in Rotterdam de grootste turbine ter wereld getest.

De in juli 2019 door het college vastgestelde Koersnota Schone Lucht bevat maatregelen die moeten bewerkstelligen dat in 2020 overal in Rotterdam voldaan wordt aan de Europese normen. Het gaat daarbij om:

• Op te starten experimenten met betrekking tot luchtkwaliteit in het Maastunnel-corridor, afgestemd op de Rotterdamse Mobiliteitsaanpak (RMA).

• Een in december 2019 gestarte pilot Walstroom, waarbij kleine zeeschepen aan de Parkkade worden voorzien van elektriciteit door vijf verschillende systemen.

• Een medio 2019 opengestelde subsidieregeling bouwlogistiek, waarmee wordt gestimuleerd dat transport van bouwmaterialen naar de bouwplaats planmatiger en met volle ladingen (waar technisch mogelijk emissievrij) geschiedt.

Minder gebruik van primaire grondstoffen en meer hergebruik en recyclen van afval, en het realiseren van een omslag naar circulair denken bij inwoners en bedrijven

• Doelstelling circulair wordt verder uitgewerkt onder taakveld 7.3 Grondstoffen

Bijdrage leveren aan een toekomstbestendig, resilient Rotterdam onder andere gericht op het gebied van klimaatadaptatie: voorkomen van en omgaan met wateroverlast en hittestress.

In 2019 hebben we o.a. ingezet op:

• De ontwikkeling van maatregelen bij private partijen en instellingen (huiseigenaren, bedrijven, kennis- en zorginstellingen).
• Het integreren van maatregelen in de primaire processen van de gemeente zelf (ontwerp, inrichting, assetmanagement).

• Blijven zoeken naar innovaties en verbeterde methoden op het gebied van klimaatadaptatie.

Daarnaast nemen we deel in verschillende internationale samenwerkingsverbanden en kennisnetwerken om zodoende onze kennis en kunde op peil te houden en ons internationaal imago op dit vlak hoog te houden.

• 100RC: in dit netwerk is in 2019 is de implementatie van de Rotterdamse Resilience Strategie verder ter hand genomen. Enkele hoogtepunten zijn:
  • Start vergroening Peperklip-dak als onderdeel van de pilot Resilient Peperklip.
  • Akkoord college en concern voor Veerkrachtig BoTu2028 programma met Social Impact by Design als nieuwe aanpak.
  • Multifunctionele Daken ‘verzelfstandigt’ en wordt een volwaardig en gedragen programma.
  • In juli was Rotterdam gaststad voor alle 100 Resilient Cities en de bijbehorende Urban Resilience Summit. Er is gestart met de opdrachtformulering van een toetsingskader voor een resilient energie-infrastructuur. In totaal leidt het resilience-programma tot een directe spin-off ter waarde van € 2,4 mln.
  • Inmiddels is het 100RC netwerk in een overgangsfase naar de tweede fase. Vooralsnog omgedoopt tot Global Resilient Cities Network. De Commissie Regionaal Overleg luchthaven Rotterdam (CRO) is lid geworden van de Global Steering Committee.
     

• C40: Rotterdam heeft in 2019 actief deelgenomen aan het C40 netwerk en daar kennis gedeeld en opgehaald. Het hoogtepunt in 2019 was de deelname van Burgemeester Aboutaleb aan de C40 Mayors Summit in Kopenhagen waarin hij vooral kennis heeft gedeeld op het gebied van circulaire economie en integrale ruimtelijke planning.

• Global Centre on Adaptation (GCA): Het GCA is verhuisd van het CIC naar De Rotterdam. Eind 2018 was al de bijbehorende commissie geïnstalleerd, onder leiding van Ban Ki-moon. Deze commissie is in september bevallen van een urgentie-rapport over adaptatie wereldwijd. Er zijn Action Tracks gedefinieerd. Eén daarvan gaat over Cities. CRO Rotterdam is parttime werkzaam voor het GCA om deze action track op te bouwen en van content te voorzien. Ook is aangekondigd dat okt 2020 in het teken zal staan van een grote Adaptation Summit. Rotterdam verzorgt het Mayors Forum.

Na een consultatieperiode heeft het college in het najaar van 2019 het Actieplan Geluid 2019-2023 vastgesteld. Hierin wordt aangegeven dat Rotterdam de aanleg (en het onderhoud) van stil asfalt continueert, het saneren van gevels dankzij rijkssubsidie hoopt te intensiveren en aan voorwaarden werkt waaronder woningen op geluidbelaste locaties gebouwd kunnen worden. Ook is in 2019 gestart met pilots en innovaties ter verbetering van de geluidkwaliteit en de geluidbeleving.

De bodem en ondergrond hebben een belangrijke functie bij de energietransitie, de vergroening van de stad en de wateropgave. Daarnaast wil Rotterdam gezondheidsschade voorkomen. Hiervoor is in 2019 een aanpak opgesteld gericht op met lood verontreinigde locaties waar kinderen spelen. Deze aanpak maakt in 2020 deel uit van de door het college vast te stellen koersnota op het gebied van bodem en ondergrond. Ondertussen heeft nader onderzoek naar verontreinigde locaties plaatsgevonden en is onder meer een communicatietraject gestart.

Ook in 2019 hadden veiligheidsdossiers onverkort aandacht. Niet alleen op het gebied van vergunningverlening en handhaving bij  risicobedrijven, maar ook vanwege de wetswijzigingen die in het kader van de Omgevingswet plaatsvinden.

Verduurzaming van gemeentelijke bedrijfsvoering en verduurzaming gemeentelijk vastgoed.

Binnen de gemeente Rotterdam wordt zelf op diverse punten hard meegedacht of gewerkt aan het verduurzamen van de organisatie. Dit vanuit het principe van ‘Duurzaam by Design’, waarbij duurzaamheid standaard als ontwerpkeuze wordt meegenomen in ieder primair proces. Concern brede voorbeelden zijn de verduurzaming van het wagenpark, het verduurzamen van de inkoop, het verduurzamen van vastgoed, de ondersteuning in de lobby naar het Rijk en het Living lab van SB. Maar ook BCO is bijvoorbeeld concreet bezig alle panden van het concern te voorzien van digitale slimme meters, zodat we het energiegebruik dagelijks kunnen monitoren en waar nodig bijsturen. Daarnaast heeft ook het dossier van het Warmtebedrijf Rotterdam de nodige inspanning gevraagd en zal dat ook blijven vragen.

De doelstelling verduurzamen gemeentelijk vastgoed wordt verder uitgewerkt onder het taakveld Overige objecten en gronden.

Bij inkoopprocessen – en procedures sturen we actief op het verduurzamen en circulair maken van gemeentelijke opdrachten. In 2019 zijn hiervoor de volgende procesinstrumenten ingezet:

• Concernbrede werkgroep Maatschappelijk Verantwoord Inkopen (MVI) met vertegenwoordigers uit Werk & Inkomen, Circulair en Duurzaam. Programmasturing waarborgt dat de inhoudelijke beleidsvelden in hun samenhang standaard onderdeel gaan vormen van inkoopprocedures en contractmanagement via werkinstructies, opleiding, monitoringsinstrumenten en afwegingskaders.

• Training over Circulair Inkopen voor inkopers, budgethouders en contractmanagers.

• Stimuleren Emissievrij Binnenstedelijke Stadslogistiek via inkoop, o.a. door een praktische beslisboom voor inkopers om criteria op te nemen bij gemeentelijke opdrachten en actieve sturing tijdens uitvoering van contracten (verhuisdiensten, verkiezingen, huurdersonderhoud e.d.). Rotterdam heeft op dit thema samengewerkt in het Europese consortium BuyZET (www.buyzet.eu).

In 2019 zijn de volgende aanbestedingen gepubliceerd waarin prestaties op het gebied van de energietransitie, circulariteit en schonen leefomgeving expliciet onderdeel uitmaakten van de gunningsbeslissing:

• Leveringsovereenkomst groene elektriciteit (nieuwe opwekcapaciteit, 100% zon en wind, waarvan groot deel op Rotterdams grondgebied).

• Raamovereenkomst stedelijk groenonderhoud met inzet op hoogwaardig gebruik van reststromen uit groenafval, volledig emissievrije handgereedschappen, en emissievrij transport van materialen.

• Innovatieve aanbestedingsstrategie asfalteringswerkzaamheden A. Van Stolkweg met inprijzen van milieuschade. De winnende aannemer gaat asfalt toepassen met secundaire grondstoffen en met een lage CO2 footprint.

• Pilot natuursteen elementen Coolsingel met Due Diligence verplichting op de naleving van internationale arbeidsomstandigheden.
  De leverancier heeft zich aangesloten bij het TruStone convenant en stelt verplicht een plan van aanpak op om de arbeidsomstandigheden te gaan verbeteren waar nodig.

het inzetten op het circulair maken van de interne gemeentelijke bedrijfsvoering deden we 2019 door het project ‘intern grondstoffenmanagement’ waarin we de volgende acties oppakten:

• cateringcontracten herzien (in voorbereiding)
• koffiedrab pilot (in voorbereiding)
• aangepaste afvalscheiding (in voorbereiding)