Onderwijshuisvesting
Beleidskaders, -monitors en wetgevingDe beste basisschool is altijd in de buurt.
Evenwichtige spreiding van kwalitatief goed en gevarieerd onderwijs.
Ontwikkelingen en voortgang
Ga naar vorig P&C-documentOptimalisatie van de kwaliteit en spreiding van het stedelijk aanbod primair onderwijs
Naast de uitvoering van het Integraal Huisvestingsplan 2015-2019 wordt hard gewerkt aan een nieuw Integraal Huisvestingsplan. Hierin zijn de afspraken over het stedelijk aanbod primair onderwijs opgenomen. Het eerste deel waarin de ambities en analyses worden geformuleerd is gereed en door de gemeenteraad vastgesteld. In 2020 is het tweede deel klaar, waarin projecten (nieuwbouw) en maatregelen opgenomen worden.
Herontwerp van het voortgezet onderwijs
Nieuwbouwprojecten die voortkomen uit het convenant Voortgezet Onderwijs Rotterdam Zuid worden voorbereid, om deze op te kunnen leveren in 2023. De gesprekken voor nieuwbouwprojecten op Noord zijn gestart.
Integraal Huisvestingsplan 2015-2019
Gemeenten hebben zorgplicht ten aanzien van de huisvesting van scholen. In 2014 heeft de gemeenteraad het Integraal Huisvestingsplan 2015 -2019 vastgesteld waarin is aangegeven welke projecten (nieuwbouw of renovatie van scholen) zullen worden gerealiseerd.
Gymzalen
De gemeente is verantwoordelijk voor het faciliteren van bewegingsonderwijs in kwalitatief goede accommodaties. Een aantal gymzalen verkeert in slechte bouwkundige en functionele staat. Daarnaast neemt het aantal leerlingen in het basisonderwijs toe en zal extra gymcapaciteit in de toekomst nodig zijn. Na het analyseren van de staat van gymzalen en verwacht gebruik is besloten 12 gymzalen te vervangen of te renoveren. Het college heeft besloten om hiervoor eenmalig € 22 mln aan investeringskrediet beschikbaar te stellen.
Wat willen we bereiken?
Effect indicatoren
Optimalisatie van de kwaliteit en spreiding van het stedelijk aanbod primair onderwijs
- De beste basisschool altijd in de buurt.
- Er is een goede aansluiting op de voorschool.
- Gemengde wijken hebben gemengde scholen.
Herontwerp van het voortgezet onderwijs
- Een kwalitatief goed en gevarieerd aanbod is noodzakelijk om ieder kind maximale kansen te bieden.
Toelichting wat willen we bereiken
Het aanbod aan po-scholen is relatief eenzijdig in de oude stadswijken rond het centrum aan beide zijden van de rivier, in Feijenoord en Charlois op Zuid en in Delfshaven, het Oude Noorden, Crooswijk en in delen van het noorden in Kralingen. Hier bevindt zich een groot aantal kleine scholen. Deze kleine scholen, vaak onder de opheffingsnorm van 182 leerlingen, slagen er niet altijd in om goede kwaliteit te bieden. Ze zijn kwetsbaar als het om de bezetting gaat, ze zijn bedrijfseconomisch niet sterk en worden door steeds meer ouders niet aantrekkelijk gevonden. Dat leidt tot een vlucht naar andere wijken en heeft het risico dat de tweedeling en de kansenongelijkheid worden vergroot doordat kinderen van kritische ouders naar een goede school buiten de wijk gaan, terwijl kinderen van ouders voor wie een weloverwogen schoolkeuze lastig is wel naar de buurtschool gaan, ongeacht de vraag of dat een goede school is of niet. Een dergelijke tweedeling is onwenselijk. Dat betekent een herontwerp van het stedelijke onderwijsaanbod waarbij voor ouders genoeg te kiezen valt. Met nieuwe scholen in de groeiwijken en vernieuwd aanbod in de oude stadswijken rond het centrum.
We kiezen waar mogelijk voor grotere basisscholen, want er is op grotere scholen meer expertise te organiseren, er zijn gemengde teams en er is meer ondersteuning voor leerkrachten en pedagogisch medewerkers op administratief-, ICT-en ander gebied. We hanteren daarbij 250 leerlingen per school als richtminimum. Dit aantal geeft voldoende body voor een stevig management, voor continuïteit en voor een professionele ondersteuning van leerkrachten. Wij willen een herontwerp van het primair onderwijs uitvoeren op basis van de uitgangspunten:
Het aanbod van vo-scholen is op Noord veel gevarieerder is dan op Zuid. Omdat nabijheid van de school ook in het voortgezet onderwijs een belangrijke rol speelt bij de schoolkeuze, hebben leerlingen die op Zuid wonen dus minder mogelijkheden en minder keuze.
De beste basisschool altijd in de buurt.
Er is een doorgaande leerlijn van de voorschool naar het primair onderwijs. Het ontbreekt in Rotterdam-Zuid aan excellente scholen met een duidelijke ambitie en een duidelijk profiel. Kijkend naar de verwachte bevolkingsgroei en het streven om het opleidingsniveau op Zuid te verhogen en er aantrekkelijke en gemengde wijken te creëren, moet het scholenaanbod worden aangepast. Wij willen een herontwerp van het primair onderwijs uitvoeren op basis van de uitgangspunten:
- Een kwalitatief goed en gevarieerd aanbod van scholen is noodzakelijk om ieder kind maximale kansen te bieden.
- Het opstellen van een Integraal Huisvestingsplan Onderwijs (IHP) 2020-2023, inclusief nog te ontwikkelen indicatoren. De gemeenteraad heeft deel 1 (met analyse en ambities) in 2019 vastgesteld. Deel 2, met concrete projecten, volgt in 2020. In een IHP brengen we de ontwikkelingen die we in onderwijshuisvesting op ons af zien komen (zoals bijvoorbeeld leerlingengroei, vervangingsopgave, verduurzaming) samenhangend in beeld, maken hierin keuzes en stellen investeringsprojecten voor.
- Extra aandacht voor duurzaamheid bij renovatie en nieuwbouw van schoolgebouwen, zoals het realiseren van groene daken, zonnepanelen en groene schoolpleinen.
- Aandacht voor de cultuurhistorische waarde van gebouwen bij de herontwikkeling van schoollocaties.
Wat hebben we daarvoor gedaan?
Prestatie indicatoren
- Uitvoeren van onze wettelijke taken: de gemeente heeft een wettelijke zorgplicht ten aanzien van de huisvesting van het primair, voortgezet en het (voortgezet) speciaal onderwijs. Het is een wettelijke plicht om te voorzien in adequate huisvesting (inclusief gymzalen ten behoeve van bewegingsonderwijs).
- De leegstand reduceren.
- Het aantal kleine scholen in het primair onderwijs verminderen.
- Alle projecten opgenomen in het Integraal Huisvestingsplan (IHP) 2015-2019 uitvoeren en afronden.
- Starten met de uitvoering opgenomen in het IHP 2020-2023.
- Het convenant Voortgezet Onderwijs Rotterdam Zuid uitvoeren om het herontwerp van het voortgezet onderwijs te realiseren. Door dit herontwerp ontstaan scholen van gezonde omvang, met aansprekende keuzemogelijkheden voor ouders en leerlingen en wordt zoveel mogelijk leegstand gereduceerd.
Indicatoren
Wat heeft het gekost?
Overzicht baten en lasten
| Overzicht van baten en lasten Onderwijshuisvesting | Oorspr. Begroting 2019 | Bijgestelde Begroting 2019 | Realisatie 2019 | Afwijking | |
|---|---|---|---|---|---|
| Baten exclusief reserves | 279 | 268 | 437 | 170 |
|
| Bijdragen rijk en medeoverheden | 0 | 0 | 25 | 25 | |
| Overige opbrengsten derden | 279 | 268 | 413 | 145 | |
| Lasten exclusief reserves | 66.490 | 64.180 | 65.268 | 1.088 |
|
| Apparaatslasten | 1.601 | 2.155 | 2.048 | -106 | |
| Inhuur | 0 | 361 | 259 | -102 | |
| Overige apparaatslasten | 29 | 53 | 41 | -12 | |
| Personeel | 1.572 | 1.741 | 1.748 | 7 | |
| Interne resultaat | 54.894 | 54.167 | 55.704 | 1.537 | |
| Interne resultaat | 54.894 | 54.167 | 55.704 | 1.537 | |
| Programmalasten | 9.994 | 7.858 | 7.515 | -343 | |
| Inkopen en uitbestede werkzaamheden | 3.168 | 2.046 | 1.363 | -683 | |
| Overige programmalasten | 0 | 0 | 0 | 0 | |
| Salariskosten WSW en WIW | 0 | 0 | 0 | 0 | |
| Sociale uitkeringen | 726 | 0 | 0 | 0 | |
| Subsidies en inkomensoverdrachten | 6.101 | 5.813 | 6.153 | 340 | |
| Saldo voor vpb en reserveringen | -66.211 | -63.912 | -64.831 | -918 | |
| Saldo voor reserveringen | -66.211 | -63.912 | -64.831 | -918 | |
| Reserves | 0 | 0 | 0 | 0 |
|
| Onttrekking reserves | 0 | 0 | 0 | 0 | |
| Saldo | -66.211 | -63.912 | -64.831 | -918 |
Overzicht afwijkingen
Toelichting overzicht afwijkingen
1. Lasten schoolgebouwen
Gewijzigde regelgeving (Besluit Begroting en Verantwoording) heeft ertoe geleid dat de boekwaarde van een schoolpand anders is verwerkt. De jaarlijkse afschrijvingskosten zijn direct ten laste gekomen van de exploitatie. De huurlasten van de gemeentelijke schoolgebouwen zijn hierdoor incidenteel hoger dan begroot.
2. Diverse afwijkingen
De afwijking in de baten wordt met name veroorzaakt door extra gebruik van de gemeentelijke gymlocaties. Het extra gebruik is doorbelast aan het scholenveld conform de beleidsregel Bekostiging bewegingsonderwijs. Onverwachte spoedaanvragen voor onderwijshuisvesting hebben geleid tot extra lasten.
Beleidskaders, beleidsmonitoren en wet- en regelgeving
- Integraal Huisvestingsplan Onderwijs 2015-2019
- Integraal Huisvestingsplan Onderwijs 2020-2023
- Verordening voorzieningen huisvesting onderwijs Rotterdam 2019
- Wet op het primair onderwijs (WPO)
- Wet op het voortgezet onderwijs (WVO)
- Wet op de expertisecentra (WEC)
- Wet op hoger onderwijs en wetenschappelijk onderzoek (WHW)
Omschrijving taakveld
De gemeente investeert in toekomstbestendige schoolgebouwen, die bijdragen aan de ontwikkeling van de leerlingen. Het accent ligt bij onderwijshuisvesting op het efficiënt en doelmatig gebruik van onderwijsgebouwen en het beschikbaar stellen van voldoende gymcapaciteit. Belangrijk daarbij zijn:
- een goede spreiding in de stad, zodat kinderen altijd een school in de nabijheid kunnen vinden;
- leegstandsreductie, scholen hebben meer m² tot hun beschikking dan op basis van de genormeerde ruimtebehoefte noodzakelijk is, elke m² extra kost ook extra geld;
- het terugbrengen van het aantal kleine scholen in het primair onderwijs, want het kost veel extra aandacht en geld om de kwaliteit van het onderwijs op kleine scholen te kunnen realiseren;
- verbeteren van het binnenklimaat (fris!) op de scholen. Een goed binnenklimaat zorgt voor betere leerprestaties;
- bij de investeringen wordt extra aandacht aan duurzaamheid besteed. Vanaf 2020 worden alleen (bijna) energieneutrale scholen opgeleverd, conform BENG-norm (energieneutraal houdt in dat energieverbruik van het gebouw kleiner of gelijk is aan wat het gebouw zelf opwekt, door bijvoorbeeld zonnepanelen) en
- de gemeente investeert in toekomstbestendige schoolgebouwen, die bijdragen aan de ontwikkeling van de leerlingen.