Afval - Grondstoffen | Jaarstukken Rotterdam 2019

De gebruikers van de stad in staat stellen om gescheiden en verantwoord afval als grondstof aan te bieden, door professionele oplossingen in te zetten passend bij het gebied.

De Grondstoffennota en het programma Rotterdam Circulair zijn in 2019 vastgesteld en bevatten aanvullende kaders en maatregelen voor de periode 2019-2022.

Tekst Wat heeft het gekost?


Saldo incl. reserveringen	Begroting 2019	Begroting 2020	Raming 2021	Raming 2022	Raming 2023
Begroot	19,1	20.434	21,1	22,2	23,1
Realisatie	19,2	19.551	21,2	22,3	23,2
Afwijking	19,3	-883	21,3	22,4	23,3

In 2019 is de Grondstoffennota 2019-2022 door de gemeenteraad vastgesteld. Deze nota zet in op het verbeteren van afvalscheiding en vermindering van restafval. Voor de uitvoering van de Grondstoffennota heeft het college extra budget vrijgemaakt.

Met het belastingplan 2019 is het kabinet gekomen met een zeer forse verhoging van de afvalstoffenbelasting van € 13 naar € 32 per ton restafval. De afvalstoffenbelasting is een door het Rijk opgelegde belasting op het verwerken van restafval. Om het scheiden van afval te stimuleren is het belastingtarief verhoogd. Deze verhoging is in 2019 betaald vanuit de algemene middelen.
Vanaf 2020 komt dit ten laste van het tarief van de afvalstoffenheffing.

In 2019 is het ambitiedocument 'Van Zooi naar Mooi' aangeboden aan de raad. Het ambitiedocument laat zien op welke manier we de komende jaren aan onze circulaire ambities werken. Voor het bereiken van onze ambities kiezen we twee aanvliegroutes. We verhogen het circulaire bewustzijn onder Rotterdammers en we vergroten de bedrijvigheid in de circulaire economie en de werkgelegenheid.

De aanpak Naastplaatsingen (‘In de bak’) is eveneens aangeboden aan de raad. De afgelopen vier jaar is het aantal bewoners dat overlast ervaart van naastplaatsingen gestegen. Het is tijd voor een nieuwe aanpak. Een aanpak waarbij voorlichting, beschikbare containers, slim en frequent ophalen en scheiden belangrijk zijn en blijven. Maar waar de pakkans en bekeuringen voor overtreders een grote impuls krijgen.

In februari 2019 is het besluit genomen tot uitplaatsing van de Piekfijn-keten. Hierna is het contract tussen gemeente en de marktpartij Het Goed uitonderhandeld. Het contract is getekend in februari 2020. De financiële gevolgen vallen in 2020.

In 2050 wil Rotterdam een stad zonder afval zijn. Om dat te bereiken is het terugbrengen van de totale hoeveelheid afval en het scheiden van huishoudelijk afval van groot belang. In de Grondstoffennota en het programma Rotterdam Circulair zijn maatregelen opgenomen om dit te stimuleren.

Stadsbeheer zamelde het huishoudelijk afval van Rotterdammers gescheiden in. Het fijn huishoudelijk afval is ingezameld aan huis of nabij de huishoudens met huis- of wijkcontainers. Voor het grof huishoudelijk afval konden Rotterdammers gebruik maken van: één van de 7 milieuparken, een grofvuilafspraak of de Piekfijnwinkel in het geval van herbruikbare goederen;
De afgelopen jaren is het aandeel huishoudelijk restafval gedaald naar 276 kg/inwoner/jaar in 2019. In 2018 was dat nog 296 kg/inwoner/jaar;
Vooral de invoering van gescheiden inzameling van gft in de laagbouw van de stad heeft hieraan bijgedragen. In 2019 is gescheiden gft-inzameling in gebieden met laagbouwwoningen verder ingevoerd in Hoek van Holland, Lombardijen, Zuidwijk, Pernis en Pendrecht. Daarbij is in 2019 ook nog een klein stukje van Zevenkamp en een stuk nieuwbouw in de Esch voorzien van gescheiden gft-inzameling. In totaal gaat het om ongeveer 11.000 huishoudens;
De pilot in relatie tot het onderzoek naar afvalscheidingsgedrag in de hoogbouw is afgerond. De rapportage van dit landelijke onderzoek is in het voorjaar van 2020 gereed. De inzichten worden gebruikt om afvalscheiding in de hoogbouw te verbeteren;
Vanaf medio 2019 wordt kunststofverpakkingsafval en drankenkartons (PMD) nagescheiden uit het restafval. Per eind 2019 is de (bron)gescheiden inzameling van dit type afval gestopt. Doordat gebruik wordt gemaakt van nascheiding mag dit afval weggegooid worden met het huishoudelijk restafval;
Er zijn voorbereidingen getroffen voor de realisatie van het nieuwe milieupark aan de Soesterbergstraat waar het circulair denken en handelen tot in de details is doorgevoerd;
De afvalstoffenheffing is verder gedifferentieerd naar huishoudens met 1, 2 of 3+ personen. Minima worden ontzien via de kwijtschelding;
Naastplaatsingen zijn vaker en strenger beboet. Hiervoor zijn ook bestaande camera’s gebruikt. Volgens de CROW-systematiek is een 0-meting uitgevoerd en is een target op naastplaatsingen bepaald, zie de indicator verderop;
In 2020 wordt onderzocht hoe het scheiden van afval (financieel) aantrekkelijker wordt voor Rotterdammers. Op basis van de uitkomsten wordt een pilot opgestart om dit in de praktijk uit te proberen;
De Grondstoffennota 2019-2022 is in juni 2019 vastgesteld. In de nota zijn nieuwe maatregelen vastgelegd en doelstellingen geformuleerd. Een voortgangsrapportage over de maatregelen ontvangt de raad uiterlijk eind juni;
In 2019 is over de volle breedte gestart met de uitvoering van het programma 'Van Zooi naar Mooi'. De middelen uit het Energietransitiefonds dragen bij aan de uitvoering van het programma. In de uitvoering ligt de focus op 4 sleutelsectoren: bouw, groene stromen, consumentengoederen en zorg;
Daarnaast wordt ingezet op het realiseren van een omslag naar circulair denken bij bewoners en bedrijven. Het realiseren van deze omslag is een voorwaarde voor succes: zonder deze bewustwording en als gevolg daarvan circulair handelen, kan de transitie nooit volledig succesvol zijn;
De mate van bewustzijn onder Rotterdammers wordt gemeten. Uit de nulmeting en tweede meting in 2018 bleek dat het bewustzijn van circulariteit en daarnaar handelen is toegenomen. Uit de meting 2019 blijkt dat Rotterdammers ten opzichte van 2018 beter weten wat het begrip circulaire economie inhoudt, maar ze zijn niet circulair actiever geworden;
Op de site https://rotterdamcirculair.nl is een terugblik opgenomen op het jaar 2019 met sprekende voorbeelden van de activiteiten uitgevoerd onder het programma.

Indicatoren


Beschrijving prestatie-indicatoren	Streefwaarde CROW-score per eind 2020	2019	2020	2021	2022	2023
Naastplaatsingen	80% op niveau A+ en A	80%	-	-	-	-
	waarbij 50% op niveau A+	41%	-	-	-	-

In de loop van 2019 is na onder meer een onderzoek van OBI en op basis van een CROW-nulmeting een
indicator naastplaatsingen bepaald:

Ten minste 80% van de containers scoort een A+ of A als CROW-score;
Waarvan ten minste 50% van de containers een A+ als CROW-score heeft.

Verklaring van de CROW-score:

A+ = 0 naastplaatsingen;
A = 1 naastplaatsing;
B = 2 of 3 naastplaatsingen;
C = 4 of 5 naastplaatsingen;
D = > 5 naastplaatsingen

Wat heeft het gekost?

Overzicht baten en lasten


Overzicht van baten en lasten Afval - Grondstoffen	Oorspr. Begroting 2019	Bijgestelde Begroting 2019	Realisatie 2019	Afwijking
Baten exclusief reserves	100.066	100.466	99.418	-1.048
Bijdragen rijk en medeoverheden	0	0	1.061	1.061
Overige opbrengsten derden	100.066	100.466	98.357	-2.109
Overige baten	0	0	0	0
Lasten exclusief reserves	71.203	81.082	80.870	-212
Apparaatslasten	18.805	21.543	21.296	-247
Inhuur	3.158	4.655	4.914	259
Overige apparaatslasten	513	736	598	-139
Personeel	15.135	16.152	15.784	-368
Interne resultaat	22.575	14.425	14.664	239
Interne resultaat	22.575	14.425	14.664	239
Programmalasten	29.823	45.113	44.910	-203

Inkopen en uitbestede werkzaamheden	22.744	38.744	38.399	-345
Kapitaallasten	7.079	6.370	6.397	28
Overige programmalasten	0	0	-16	-16
Salariskosten WSW en WIW	0	0	0	0
Sociale uitkeringen	0	0	0	0
Subsidies en inkomensoverdrachten	0	0	131	131
Saldo voor vpb en reserveringen	28.862	19.384	18.548	-836
Saldo voor reserveringen	28.862	19.384	18.548	-836
Reserves	0	1.050	1.003	-47
Onttrekking reserves	0	1.050	1.003	-47
Saldo	28.862	20.434	19.551	-883

Tabel vergelijking begrotingssaldi


Vergelijking begrotingssaldi	2019
Oorspronkelijke begroting 2019	28.862
Omissieregeling 2019	26.384
Voorjaarsnota / Eerste herziening 2019	20.205
Begroting 2020 / Tweede herziening 2019	20.624
10-maandsrapportage 2019	20.434
Realisatie 2019	19.551

Overzicht afwijkingen


Overzicht afwijkingen	Afwijking baten	Afwijking lasten	Afwijking reserves	Afwijking saldo
1. Activiteiten voor derden	-800	-165	0	-635
2. Diverse afwijkingen	-248	-47	-47	-248
Totaal afwijkingen	-1.048	-212	-47	-883

Toelichting overzicht afwijkingen

1. Activiteiten voor derden

Door verschillende oorzaken zijn de opbrengsten lager dan begroot. Zo is onder andere besloten om te stoppen met het ophalen van afval bij particuliere bedrijven op enkele industrieterreinen aan de rand van de stad en zijn maatwerk contracten afgebouwd en hierdoor zijn minder lasten gerealiseerd.

2. Diverse afwijkingen

Dit zijn diverse kleine afwijkingen waaronder een onderbesteding bij de bestemmingsreserve Energietransitie.

Beleidskaders, beleidsmonitoren en wet- en regelgeving

Het taakveld Grondstoffen omvat alle inspanningen die de gemeente verricht voor de gescheiden inzameling van grondstoffen, zowel bij huishoudens als bij bedrijven. De fysieke handelingen van het gescheiden inzamelen en afvoeren bij de desbetreffende verwerkingsbedrijven vallen onder dit taakveld, evenals de kosten voor de invordering van de afvalstoffenheffing en reinigingsrechten.

Afvalscheiding en recycling;
Vuilophaal en afvoer;
Vuilstort en verwerking;
Baten afvalstoffenheffing en reinigingsrechten;
Kosten van de heffing en invordering van de afvalstoffenheffing.

Tot dit taakveld behoren niet:

aanpak van zwerfvuil en veegdiensten.

Zoals in het programma Beheer van de Stad is opgenomen, vormt de omvang van het huishoudelijk restafval per inwoner per jaar de indicator voor de prestaties op dit taakveld. Er vindt bij overheden net als binnen de bredere maatschappij een ontwikkeling plaats in de richting van een circulaire economie waarin afval niet meer bestaat. Op Europees, nationaal en lokaal niveau wordt beleid gepresenteerd dat hier naartoe werkt. Ook in Rotterdam wordt beleid hiertoe ontwikkeld in de vorm van het programma Rotterdam Circulair en specifiek ten aanzien van huishoudelijk afval de Grondstoffennota 2019-2022. Deze tendens leidt ertoe dat Rotterdammers bewuster met hun afval omgaan en naar verwachting minder afval bij het restafval doen. Desondanks vormt de aantrekkende economie op de korte termijn een ontwikkeling die kan leiden tot een langzamere daling of zelfs kleine stijging van de omvang van het huishoudelijk restafval vanwege een stijging van de totale hoeveelheid afval.